Auteur Arthur van Schendel Titel Een zwerver verliefd Jaar van eerste uitgave 1904 Personen Bijna nergens in het boek wordt het uiterlijk van de personages beschreven; het gaat vooral om hun innerlijk. Tamalone is de hoofdpersoon van de roman. Verder is Rogier een belangrijk personage, hij is degene die alles wat Tamalone droomt, ook werkelijk doet: hij verricht als ridder heldendaden en hij is de minnaar van een schone jonkvrouw. Alleen hij houdt zich in de werkelijkheid niet aan wat Tamalone in zijn verbeelding zou hebben gedaan - namelijk de geliefde gelukkig maken - en daarom vermoordt Tamalone hem. Als jongen was hij stil en zwijgzaam. Toen hoopte hij nog dat iets van zijn dromen werkelijkheid zouden worden. Later beseft hij dat dat niet het geval is. Hij wordt gemoedelijk en spraakzaam. De burgers in de steden kenden hem als een vriendelijke eerzame broeder, maar sommigen zeiden ook kwade dingen van hem. Tamalone speelt telkens de rol die hem het beste uitkomt (monnik, arts, krijgsman, huurmoordenaar). Rogier is een tragisch figuur. Hij heeft in feite alles mee: een goed leger onder leiding van zijn getrouwe vazallen Carolus en Walid, een hem welgezinde koning en keizer en een lief meisje dat van hem houdt. Hij wordt echter gedwongen te kiezen tussen een glorieuze militaire loopbaan en zijn liefde voor Mevena. Hij kiest tenslotte voor de roem en het stadhouderschap. Tijd Het verhaal speelt zich af in de Middeleeuwen, waarschijnlijk in de dertiende eeuw. Het verhaal wordt chronologisch verteld in de onvoltooid verleden tijd. De totale vertelde tijd is ongeveer 18 jaar; de verteltijd is 90 bladzijden. Er is veel sprake van tijdverdichting. Ook zijn er enkele terugblikken van Tamalone naar zijn jeugd.
Ruimte Het eerste hoofdstuk speelt zich af in Frankrijk, de rest van het verhaal in Italië. Er is duidelijk sprake van belangenruimte, de beschrijving van de steden en het landschap waardoor Tamalone zwerft, roepen ieder een sfeer op: geestelijke verstilling in kerk en klooster, zinnelijke genoegens in de stad, de romantiek van donkere bossen en een sterrenhemel, de vrijheid van zonnige, heuvelachtige velden, de hoop op roem en glorie in het mannenwereldje van het legerkamp. Perspectief "Een zwerver verliefd" is een auctoriaal verhaal. De verteller vertelt het verhaal neutraal, zonder commentaar, zonder oordelen. Hij beschrijft in een groot deel van de roman de personages van buitenaf. Maar er zijn ook passages waarin de lezer de gedachten en de gevoelens van de personages verneemt. Thema/motieven De liefde zorgt ervoor dat een zwerver uit zijn passieve rol valt en een drama veroorzaakt. Jarenlang leeft Tamalone zijn onbezorgd leventje vanuit de filosofie dat genot maar tijdelijk is en dat dromen en verbeelding mooier zijn dan vervulling daarvan in de realiteit. Vrijheid is zijn enige geluk. Maar de liefde brengt hem van zijn stuk, tegen beter weten in hoopt hij toch op vervulling ervan en zonder dat hij beseft wat hij doet, treedt hij uit zijn dromen en begaat een moord. Het noodlottig toeval speelt ook een grote rol in het verhaal, dat Tamalone Rogier vermoord is geen bewuste actie, een kracht buiten hem om lijkt hem te sturen. Tamalone gaat zwerven en wacht op wat het lot hem brengt. Een ander thema in de roman dat past in de ideeënwereld van de romantiek is de eenzaamheid, het zich niet thuis voelen in de maatschappij. Hij voelt zich onbegrepen, en begrijpt zelf de mensen eigenlijk ook niet en wil zo min mogelijk met hen te maken hebben. Zijn straf na hulp aan een dievegge leert hem dat het geen zin heeft je het lot van een medemens aan te trekken en sindsdien zorgt hij ervoor niet meer bij menselijke verwikkelingen betrokken te raken. Titelverklaring De liefde zorgt ervoor dat een zwerver uit zijn passieve rol valt en een drama veroorzaakt (zie thema). Structuur De roman bestaat uit veertien korte, ongenummerde hoofdstukken die steeds op een nieuwe bladzijde beginnen. Stijl De roman is geschreven in een ingehouden, poëtische stijl, met enkele middeleeuwse woordjes. Er is heel weinig dialoog. Genre "Een zwerver verliefd" is een middeleeuwse roman. Stroming Arthur van Schendel onderscheidt zich door het romantisch karakter, dat over al zijn werk ligt en was een van de kunstenaars in Nederland, die na realisme en naturalisme de neo-romantiek naar voren bracht.
Waardeoordeel Ik vond het een leuk verhaal maar niet leuk om te lezen, de middeleeuwse woordjes zorgde bij mij soms voor verwarring. Doordat van meerdere personages de gedachten en gevoelens weergegeven werden, wist ik meer dan de personages. Een voorbeeld: Tamalone is bang dat Mevena gehoord heeft dat hij vertelde dat Rogier met een ander gaat trouwen. De volgende dag is hij opgelucht dat Mevena kennelijk niets gehoord heeft. In een latere passage probeert Mevena met de gedachte dat het maar dwaasheden zijn die de monnik vertelde, zichzelf gerust te stellen.