Bibliografische gegevens

1. Een tafel vol vlinders, geschreven door Tim Krabbé
2. Uitgeverij Prometheus, Amsterdam
3. 10 maart 2009
4. 1e druk, 2009
5. 90 bladzijden
6. Het is een psychologische roman
7. Het boek bestaat uit slechts 2 hoofdstukken, beter gezegd, uit 2 delen. Hoofdstuk 1 heet ‘Het vijverspook’ en hoofdstuk 2 heet ‘Het scherfje’
8. Het boek heeft geen motto of opdracht

Titelverklaring

De titel komt aan het einde van het verhaal letterlijk in de tekst voor, op blz. 86 : ‘De rest van mijn leven is een tafel vol vlinders. Ieder seconde vliegt er één weg. Als de tafel leeg is ben ik dood.’

Vier bladzijden verder staat : ‘Er zijn niet zoveel vlinders meer. De tafel raakt leeg’. Het is duidelijk dat Bram aan het einde van zijn leven raakt.

Tijd in de geschiedenis

Er wordt weinig gesproken over data en jaartallen.
In het tweede deel (toch een dagboek) hanteert hij een bijzondere indeling van de dagen. Bram is naar een bijzondere plek geweest in Nieuw-Zeeland en vanaf het moment dat hij een voor hem magische steen heeft aangeraakt, is dat dag 0 in de rest van zijn bestaan. Daarna wordt er doorgeteld tot dag 47 (zondagavond laat) en maandagmorgenvroeg is het dan weer dag 0. (de laatste dag van de rest van zijn leven)
Wel is er sprake van een actueel verhaal door het beschrijven van de moderne communicatiemiddelen als een mobiel en internet.
Het verhaal heeft geen concrete data etc. nodig, want een vader-zoonrelatie is er natuurlijk één van alle tijden.

Tijdsduur

Het verhaal heeft een duur van zo’n 16 jaar. Fred leert Bram kennen wanneer hij slechts 3 jaar oud is, en het verhaal eindigt wanneer Bram om het leven komt, op zijn 19e.

Ruimte

In deel 1 is Fred in Siberië op reis. Vroeger maakte hij en Bram reizen voor weekbladen. Deze keer wil Bram niet mee: hij heeft een leuk meisje ontmoet.
Vanuit Siberië belt Fred naar huis (Amsterdam) .
Deel 2 speelt zich voornamelijk af in Amsterdam en het deel beschrijft de ontmoeting tussen Bram en Emma in de hoofdstad..

Hoofdpersonen


Fred: Fred is een man die op jonge leeftijd de zorg van een jongen op zich neemt. Hij houdt enorm van schrijven en reizen. Ook heeft hij aparte tiks. Zo is op bladzijde 19 te lezen hoe Fred een kleine bezwering uitvoert om de kans te vergroten dat Bram in ieder geval 18 wordt. Dan mocht bijvoorbeeld zijn telefoon de eerstvolgende halve minuut niet overgaan, mocht hij voor hij bij een straathoek was geen auto met buitenlands nummerbord langskomen. Gebeurde dit allemaal wel dan stierf Bram voor zijn 18e, gebeurde het niet, dan was de kans dat hij ouder zou worden dan 18 weer net iets groter.
Bram: Bram is de geadopteerde zoon van Fred. Hij zit in de knoop met zijn leven en weet niet wat hij wil. Hij wil graag reizen. Hij heeft een boek gelezen over Tepuki, die op zijn reis naar de steen Autaki (een steen die bij aanraking je leven een nieuwe start geeft) op de meest mooie plekken terecht komt en de mooiste vrouwen ontmoet, iets wat Bram nog niet gelukt is. Als hij het tijdens zijn reis financieel niet meer red keert hij terug en ontmoet hij Emma, waar hij onmiddellijk stapelverliefd op wordt.

Bijpersonen

Emma: Emma is het vriendinnetje van Bram in de laatste weken van zijn leven. Emma en Bram komen elkaar door een stom toeval tegen op een tramstation. Emma heeft alleen al een relatie en gaat zelfs trouwen. Maar ze wordt zo verliefd op Bram dat ze het met haar huidige vriend, Arnold, uitmaakt.
Nicolien: Nicolien is de moeder van Bram, en de eerste grote liefde van Fred.
Carla: Carla is de huidige vrouw van Fred, en zoals hij zelf zegt ‘de vrouw van zijn leven!’
Geert en Johanna: Zij waren de opa en oma van Bram, die hij de laatste paar dagen voor zijn dood opgezocht heeft. Door dat ene zinnetje van zijn oma: ‘Breek met alles wat je dacht te zijn’, is Bram opeens heel anders tegen zijn leven aan gaan kijken en heeft hij het besluit genomen een einde aan zijn leven te maken.

Perspectief

In deel 1 is er sprake van een hij/zij perspectief, waarin Fred de personale verteller van het verhaal is. Je kijkt er dus als het ware tegenaan. Je leest het verhaal niet vanuit hem, maar er wordt wel duidelijk beschreven hoe hij met Bram omging, etc.
In deel 2 is er sprake van het ik-perspectief. Men leest dan het verhaal door de ogen van Bram. Hij doet dat in een dagboek. Je krijgt op deze manier exact mee wat de gevoelens van Bram zijn en hoe hij denkt over bepaalde dingen.

Taalgebruik


Tim Krabbé is een makkelijke schrijver, het is niet moeilijk om te begrijpen wat hij met bepaalde dingen bedoeld. Er komen wat moeilijke woorden in voor, maar na het lezen van de rest van de zin snap je het alsnog. Hij gebruikt ook hele mooie zinnen, zoals die op de achterkant van het boek:
‘En Bram was zijn zoon. Juist omdat hij het niet was – van je eigen zoon zou je verplicht zijn te houden, waardoor je altijd moest twijfelen of je het wel echt deed; van Bram hield hij omdat het Bram was.’

Beschrijving van personen en ruimte

De personen en ruimte worden niet uitgebreid omschreven. Ik heb werkelijk geen idee hoe Fred er uit ziet. Wel weet ik van de verhalen van Fred dat Bram in zijn kinderjaren een blond koppie heeft een hele mooie glundering in zijn ogen. Later, als hij begint te puberen wordt het een hele stille teruggetrokken jongen, die erg met zichzelf in de knoei zit en niet goed weet wat hij wilt. De glundering in zijn ogen is hij kwijt, en hij heeft een bos ongekamd zwart haar.
Emma, het vriendinnetje van Bram wordt beschreven als mooi en blond.

Van ruimte weet ik bijna niets, alleen van de kamer van Bram wanneer hij op zichzelf gaat wonen. Er staat een bed, een tafel met een computer erop en een stoel ervoor. Aan zijn muur hangt een kaart van Nieuw-Zeeland. Als hij samen met Emma is tekenen ze hun silhouetten op de muur.

Motieven

Vader-zoon verhouding: Bram wordt door Fred geadopteerd en is helemaal bezeten van hem. Omdat Fred een schrijver/journalist is, wil hij dat zijn stiefzoon in zijn voetsporen treedt (namelijk het schrijven van de reisverhalen) Iedere vader heeft toch ergens wel een idee dat zijn zoon hem moet navolgen. De liefde die Fred voor Bram heeft is erg groot. Op een gegeven moment zegt Fred ook: Ik ben echt de vader van Bram want ik gun hem meer dan mezelf.

Confectie: Belangrijk voor Fred is ook dat zijn zoon geen ‘confectie’ wordt. ‘Je moet wat bijzonders zijn in het leven en geen standaardtype mens’. Het woord confectie komt dan in het boek ook elke keer weer terug. Fred leert Bram het woord confectie als ie nog maar heel klein is, maar al snel is confectie het woord wat Bram bij zo’n beetje alles gebruikt. Zo ook over de ex van Emma: ‘Echt zo’n confectiemannetje!’


Verliefd: Fred wordt verliefd op Nicolien, de moeder van Bram, ze hebben ene verhouding en doen veel dingen met zijn drieën. Hierdoor raakt Fred erg gehecht aan Bram, en wanneer hij en Nicolien uit elkaar gaan krijgt hij de halve voogdij over Bram.
Bram heeft moeite met het vinden van een meisje en gaat op reis omdat hij in de boeken heeft gelezen dat daar de mooiste meisjes aan je voet lagen. Echter wanneer hij weer terug is in Nederland ontmoet hij het meisje van zijn leven.

Reizen: Reizen is de passie van Fred. Wanneer hij wordt gevraagd op reis te gaan om daar vervolgens een verslag over te schrijven neemt hij Bram mee. Ook Bram schrijft een stukje, en ook dat komt in het artikel te staan. Zo worden ze ‘het schrijversduo’ en samen maken ze vele reizen. Tot op een goed moment Bram er allemaal geen zin meer in heeft. Hij heeft in een boek die hij van Fred heeft gekregen iets gelezen over een berg in Nieuw-Zeeland met een steen. Wanneer je die aanraakt krijg je de kracht om door te gaan met je leven. Na zijn examens gaat hij sparen voor die reis. Wanneer zijn geld op is keert hij terug om te werken en daarna weer te gaan reizen. Hij noemt dit een tussenstop.

Zelfmoord: De biologische vader van Bram, Menno Bontje, heeft zelfmoord gepleegd toen Bram een paar maanden oud was. Hij heeft hem dus nooit gekend. Wanneer Bram zijn opa & oma op gaat zoeken zegt zijn oma tegen hem: ‘Breek met alles wat je dacht te zijn.’ Zodoende besluit Bram dat hij niet meer op reis gaat en komt hij tot de conclusie dat hij niet meer van Emma houdt. Bram voelt zich een mislukkeling: Hij is geen reiziger, geen schrijver, niet de man van Emma. ‘Ik ben het ongeluk dat mensen treft. Misschien hielden Nicolien en Menno wel gewoon van elkaar en hadden ze het leuk, tot ik kwam.. En nu ben ik het ongeluk dat Emma treft, dat Fred treft, Carla, Nicolien, iedereen. Ik ben de zoon van Menno Bontje waarvan ik niets weet, behalve dat hij de kracht had te doen wat ik nu ga doen…’

Thema

Het thema van dit boek is moeilijk voor mij te noemen. Ik heb even op internet gekeken en vond toen meldingen met dat dit een boek is met een thema zonder kop of staart.. Ik denk zelf dat ‘de liefde van een vader voor zijn zoon’ het beste thema is voor dit boek.

De volgorde van gebeurtenissen

Het eerste deel van het boek is niet chronologisch geschreven. Het begint met Fred die in Siberië zit, een telefoontje krijgt, zichzelf in zijn hoofd haalt dat Bram dood is, en dan allemaal herinneringen ophaalt. Het eerste deel bestaat dus al na een paar bladzijden alleen maar uit flashbacks. Hierin krijgen we te lezen hoe het zo is gekomen dat Fred ‘de vader van Bram werd’, hoe hij zijn jeugd doorkwam etc.
De belangrijkste gebeurtenissen

- Hoe Fred vader werd van Bram
- De reis van Bram
- Bram werd verliefd op Emma
- Bram bezoekt zijn opa en oma
- Bram maakt het uit met Emma
- Bram pleegt zelfmoord
- Het telefoontje van Carla aan Fred

Het begin

Dit boek heeft een opening in handeling. Het begint met Fred die in Siberië op vakantie is (voor zijn werk) en een vulkaan beklimt. Wanneer hij weer beneden is belt hij zijn vrouw, precies op het moment dat zij hem ook belt. Ze heeft slecht nieuws voor hem, maar ze kan pas vertellen wat, als hij op zijn hotelkamer is. Hij haalt zich nog niet zo veel in zijn hoofd, totdat zijn zoon Bram de telefoon ook niet opneemt. Hij voelt het gelijk: Bram is dood.

Het einde


Het boek heeft een deels gesloten einde en een deels open einde. We zagen het 2e deel door de ogen van Bram, die zelfmoord pleegt. Je zou dus zeggen dat het verhaal afgelopen is. Bram is niet meer, de ik-persoon is dood. End of story. Maar in het 1e deel van het boek keken we mee met Fred. We weten nu niet hoe het met hem is afgelopen nadat hij van Carla te horen heeft gekregen dat zijn zoon er niet meer is.

Mening

Ik had nog nooit gehoord van dit boek. Ik heb het eigenlijk alleen maar gekomen omdat het een klein en dun boekje was die ik dus makkelijk uit kon lezen. Ook de flaptekst maakte mij erg nieuwsgierig. Ik heb het boek ook in een paar uurtjes uitgelezen, toen ik met mijn luie reet op het Turkse strand lag. Het boek las enorm makkelijk weg, de taal was niet moeilijk. Ik werd ook steeds weer door mezelf gedwongen om verder te lezen. Zeker toen ik eenmaal in het 2e deel was, dan heb je toch de uiteindelijke ontknoping en wil je weten wat er precies aan de hand was, wat de doodsoorzaak was van die jongen. Ook vond ik het wel leuk dat er van perspectief werd veranderd. Je kon je nu vele malen beter inbeelden in Bram. Je zag toen dat hij helemaal niet zo gelukkig was, dat hij vroeger veel gepest werd en zich altijd eenzaam heeft gevoeld.. Ik vind dit boek zeker een aanrader. Ik had geen idee wat ik ervan moest verwachten, maar het verhaal heeft me zeker wel geraakt. Een onverwacht einde, een schokkend einde. Verder vond ik wel dat het allemaal heel geloofwaardig was, het zou zo in het echt kunnen gebeuren. Fred had bij wijze van spreke mijn buurman kunnen zijn.. Een goed verhaal, een goed boek!

Samenvatting

Deel 1

Fred Berkow is journalist en reislustig. Hij is op het moment dat het boek begint op reis in Siberië, waar hij met een kleine groep de krater van de Gloebinyi-vulkaan beklimt. Hij durft niet helemaal tot het einde te gaan.
Wanneer ze weer teruggekeerd zijn, belt hij zijn vrouw Carla, maar tegelijkertijd belt zij hem.. Ze vraagt hem straks terug te bellen en vanaf dat moment voelt Fred zich onrustig. Hij denkt dat Bram dood is en hoort zichzelf al een toespraak houden voor zijn overleden zoon.
Daarna denkt hij terug aan de wijze waarop hij Bram leerde kennen. Bram was de 3-jarige zoon van Nicolien en vanaf het eerste moment was hij niet alleen op Nicolien gevallen maar ook op haar zoontje. Hij voelde meteen liefde voor het ventje en hij doet er heel veel voor. Ook al is Fred nog maar 19 jaar. Nicolien laat Fred daarna in de steek voor een tandarts, maar Fred krijgt de halve voogdij over Bram. Ze doen aan een soort co-ouderschap. Bram is een heel slim ventje dat al snel kan lezen en schrijven. Hij wil ook te allen tijde voorkomen dat Bram confectie wordt, zo’n doorsnee mannetje. Bram moet origineel blijven.
Brams echte vader is een week na de geboorte weggelopen. Volgens Nicolien was het een echte klootzak.

Als Nicolien zwanger raakt van de tandarts, stelt ze voor Bram de achternaam van de tandarts te geven, zodat het gezin allemaal één achternaam draagt. Bram zelf heet Bontje, maar Fred is het niet eens met het voorstel. Wanneer Bram acht is, wil hij van Fred weten wat zijn vader heeft uitgespookt. Die heeft namelijk zelfmoord gepleegd door van een dak te springen en Fred laat de plek zien aan Bram waar dit is gebeurd. Vooralsnog maakt het niet veel indruk. Fred maakt reizen met Bram en die mag dan als schrijvertje ook zijn reisverhalen publiceren in de bladen. Dat is in het begin erg succesvol en Fred denkt dat Bram later echt een schrijver zal worden. Bij een van die reizen naar Schotland krijgen ze verschil van mening over een te volgen route. Bram doet zijn eigen zin en raakt even verdwaald van Fred. Wanneer hij ’s avonds naar hem zoekt, ziet hij aan de overkant van een vijver een silhouet. Fred vaagt zich af of die “vijverspook” Bram is, maar hij vraagt er niet naar. Daarna gaan ze steeds minder vaak samen op reis en op één van zijn soloreizen ontmoet Fred Carla: een heel aardige vrouw die bovendien goed voor Bram is.
Bram is wel intelligent maar werkt niet hard op school. In zijn jeugd heeft hij van Fred een boek gekregen overeen magische steen in Nieuw-Zeeland. Die moet je aanraken en dan begint je leven opnieuw. Hij wil de man van het verhaal zijn en naar Nieuw -Zeeland vertrekken. Bram gaat daarom na zijn eindexamen werken om de reis te kunnen maken. Bram weet via Griekenland vrij snel Nieuw-Zeeland te bereiken en gaat ook naar de magische steen, maar komt daarna toch vrij snel weer terug naar Nederland.
Hij gaat als chauffeur werken bij een transportbedrijf. Fred wil hem uitnodigen om mee naar Siberië te gaan, maar Bram weigert. Wel zal hij Fred naar Schiphol brengen. Wanneer hij Bram gaat afhalen, ziet hij dat de jongen verliefd is. In de auto vertelt hij over zijn liefde Emma die voor hem geschapen is. Fred waarschuwt hem voor te veel impulsiviteit. Geniet eerst van je leven is zijn advies aan Bram. Dan vraagt hij vlak voor Schiphol nog of Bram het vijverspook was. Die ontkent het.

Deel 2

Dit deel is in de vorm van een dagboek van Bram. Hij vertelt van zijn eerste bijzondere ontmoeting met Emma, een meisje dat hij op de tram ontmoet door een wonderlijk toeval. Maar hij vindt dat het geen toeval is, sinds hij in Nieuw-Zeeland is geweest. Hij is daar met een oudere vrouw Naomi Silver naar bed geweest. (ze was 36 jaar geweest toen hij korte tijd bij haar verbleef) Het meisje heeft een vriend in Amerika en zal binnenkort met hem trouwen. Maar ze wordt toch ook verliefd op Bram en het duurt niet lang of ze hebben voor de eerste keer seks met elkaar. Dat gebeurt op de kleine kamer van Bram en daarna brengt hij haar steeds naar huis, waarbij ze elkaar altijd kussen bij de tramhalte. Een mooi ritueel. Ze denken dat ze de twee helften van de ziel zijn, zoals in de klassieke mythologie wordt voorgesteld.
Hoewel ze een lager IQ heeft dan Bram, vindt hij dat toch niet zo erg. Ze maakt het uit met haar vriend die overkomt: een erg zekere en saaie jongen, Arnold Danmaarweer (bijnaam omdat ze altijd na een verkering weer op hem terugviel).
Emma heeft ook een eigen poldertje waar vrijwel niemand komt en waar ze dus ook de liefde in het open veld kunnen bedrijven. Ze worden aanvankelijk steeds gekker op elkaar. Doen dingen die verliefden doen: bijvoorbeeld overdag in de auto van de zaak naar het polderweitje om daar te vrijen.
De illusie wordt dan ook later wreed verstoord wanneer twee milieutypes in het poldertje bloemen komen plukken.
Bram gaat Fred wegbrengen naar Schiphol, zodat hij een week de auto heeft om met Emma naar het strand te kunnen gaan. Hij praat met hem over zijn liefde voor Emma en zijn vader waarschuwt hem voor een te vaste band op een te jonge leeftijd.. Op de terugweg rijdt hij op een weg langs een spoorbaan, waarlangs verlepte sla groeit.
Bram gaat ook nadenken over zijn biologische vader Menno en zoekt contact met zijn grootouders van die kant. Hij maakt een afspraak en wanneer hij ze ontmoet, weet zijn oma hem zover te krijgen dat hij gaat nadenken over zijn bestaan. “Breek met alles”. Zegt zijn oma. Hij gaat weg bij het transportbedrijf en wil nu Nederlands gaan studeren, maar zijn eerste kennismaking met de studentes, is niet best. Hij weet niet goed wat hij moet doen: weggaan en eerst reizen en hopen dat Emma op hem zal wachten. Of blijven voor Emma en dan toch meer een confectiemannetje worden. Dan neemt hij een beslissing. ‘De rest van mijn leven is een tafel vol vlinders’

Hij gaat in Freds auto met Emma naar het strand en besluit haar recht in haar gezicht te zeggen dat hij niet meer van haar houdt. Gelijk keert Emma zich om en zegt dat ze hem nooit meer wil zien. Waarschijnlijk gaat ze weer terug naar Arnold ‘Danmaarweer’. Diezelfde avond heeft hij al spijt. Hij gaat schrijven aan zijn tafel. De tafel met vlinders raakt leger en leger.
Bram wordt ineens depressief: hij denkt dat hij de mensen in zijn omgeving ongeluk brengt. Hij neemt een besluit: .
Ik ben de zoon van Menno Bontje van wie ik niets weet, behalve dat hij de kracht had om te den wat ik ga doen. Zijn moeder heeft het me zelf gezegd: “Breek met alles wat je dacht te zijn.”
Mijn sleutels liggen voor me, klaar om mee te nemen. Sorry van je auto, Fred. Ik stap in en rijd naar de verlepte kropjes sla. Daar kijk ik op mijn horloge en zal zien dat het op nul staat.
En nu krijg ik te zien wat geen schrijver kan beschrijven: het opdrogen van de laatste punt.
Emma.

De auteur

Tim Krabbe is geboren op 13 april 1943 in Amsterdam, waar hij nog woont. Zijn eindexamen heeft hij gehaald in 1960 voor HBS aan het "Spinoza Lyceum".
Sinds 1967 ‘leeft hij van de pen’. Hij is getrouwd geweest met Liz Snoijink, en heeft een zoon die Esra heet. Zijn vader en grootvader waren en zijn bekende schilders, evenals zijn broer Jeroen, die ook acteur is.
Zijn moeder is filmvertaalster en schrijfster. Tim heeft ook wat geacteerd, en een tijdje psychologie gestudeerd aan de GU in Amsterdam, maar van beroep is hij altijd schrijver geweest. Zijn debuten als schrijver en als journalist vielen samen in 1967. Zijn romans zijn in 12 talen vertaald, en vier ervan zijn verfilmd. 'Spoorloos', naar het Gouden Ei, waar hijzelf het scenario voor schreef, won het Gouden Kalf 1988 voor de beste Nederlandse film. Hij wordt nog steeds gedraaid in Amerika, en in 1993 werd er daar een remake van gemaakt onder de titel 'The Vanishing.' Niet zo goed als het origineel. In maart 1998 zijn er drie films naar werk van hem in voorproductie; twee naar romans, de derde naar een oorspronkelijk scenario.
Naast zijn romans, verhalen en journalistieke werk heeft hij vele artikelen en een paar boeken over schaken geschreven. Van 1967-1972 hoorde hij bij de beste twintig schakers van Nederland, maar nooit bij de beste tien. Hij heeft ook een aantal schaakproblemen gecomponeerd.


Andere boeken van Tim Krabbé:
- Het Gouden Ei (1984)
- De Grot (1997)
- Vertraging (1994)
- De Stad in het Midden (1978)
- Kathy’s Dochter (2002)
- Een Goede Dag Voor De Ezels (2005)
- Marte Jacobs (2007)