Een Spaans hondje door Rascha Peper

1. Schrijver, titel, genre
a. Rascha Peper
b. Een Spaans hondje, uitgeverij L.J. Veen Amsterdam/Antwerpen zesde druk 1998, 302 bladzijden (eerste druk in 1998).
c. Psychologische roman



2. Verhaaltechniek

a. Ruimte
Het eerste deel van het verhaal speelt zich af in Nederland. De plaats is onbekend, maar het zal in een grote stad moeten zijn. Het huis van Bregstein bevindt zich in het bos, een eindje bij de stad vandaan. Dit deel van het verhaal begint op vrijdag 1 maart en eindigt op zaterdag 18 mei. Het jaartal is onbekend, maar het zal eind jaren negentig geweest zijn. Felix noemt namelijk een keer dat hij geen wiskundige meer wilt zijn, maar een millennium-updater. Gezien het boek in 1998 is geschreven, zal het verhaal zich dan ook wel rond 1998 afspelen.

Het speelt zich af en toe af in het appartement van Victor. Soms in het appartement van Felix, op nummer 96c. Een andere keer speelt het zich af op het terrein van meneer Bregstein en ook in zijn villa. Dit bevindt zich in het bos. De begraafplaats komt er ook in. Deze plaatsen worden niet heel uitgebreid beschreven.

Het tweede deel vindt plaats in Spanje, in het dorpje Guada Oriva, in de buurt van Alhama. Het is in de ogen van toeristen een ‘dood’ dorpje. Er gebeurt namelijk helemaal niks. Het enige wat er gebeurt, is dat er een monnik een kathedraal aan het bouwen is. Deze kathedraal ligt aan de weg en wordt door voorbijgangers snel gesignaleerd. In deze omgeving is de kathedraal een aparte verschijning.

Victor verblijft in Guada Oriva bij een vrouw, genaamd Pilar. Een stukje van het verhaal speelt zich ook af in haar huis.

Dit deel van het verhaal begint op donderdag 3 april, een jaar na het begin van het boek, en eindigt op zaterdag 7 juni.



b. Verhaalfiguren
-Victor Clarijs. Victor is de hoofdpersoon in het boek. Hij is van middelbare leeftijd. Om precies te zijn is hij 47 jaar. Hij heeft een normaal postuur en heeft stekeltjes haar, dat grijs begint te worden. Aan het eind van het verhaal is hij zelfs een beetje kalend aan het worden. Victor is een gescheiden man en na zijn scheiding is hij erg eenzaam geworden. Als zijn moeder een aantal jaar later overlijdt, voelt Victor zich eenzamer dan ooit. Die enige mensen die hij nog heeft zijn Felix, zijn broer en Pleuntje, de vriendin van Felix. Victor is soms jaloers op Felix, omdat hij wél een leuke vriendin heeft, die goed voor hem zorgt. Victor kan het goed met Felix vinden. Met Jasper, zijn andere broertje, heeft hij veel minder. Victor heeft ook nog een studerende dochter, Femke. Hij wil wel eens wat met haar afspreken, maar zij heeft het altijd te druk. Hij heeft heel weinig contact met haar.

Victor is een teruggetrokken, depressieve man. Hij heeft een keer in een inrichting moeten zitten, omdat alles een vieze smaak had. Mede door zijn moeder is hij hier weer bovenop gekomen. Victor voelt zich vaak een mislukkeling. Zijn vader was architect en het was de bedoeling dat Victor is zijn voetsporen zou treden. Dit is Victor echter niet gelukt. Hij zit dan ook helemaal niet lekker in zijn vel en staat liever ook niet in de spotlights. Hij werkt bij het bekende zandsculpturen bedrijf “SandArt” van zijn broer Jasper. Hij regelt zaken achter de schermen, is vaak op kantoor, en hoeft daardoor niet vaak op het toneel te verschijnen, wat Victor natuurlijk erg fijn vindt.


-Felix Clarijs. Felix is het broertje van Victor. Hij is ongeveer tien jaar jonger dan Victor. Hij is bijna twee meter lang, een beetje slungelig en heeft een bril. Felix lijdt aan Gilles de la tourette. Hij moet hier medicijnen voor nemen, maar hij doet dit soms een poos niet, omdat hij dan meer zichzelf is. Als Victor is verdwenen, raakt Felix van slag en moet hij zijn medicijnen weer slikken, omdat hij anders zijn tikken niet in bedwang kan houden. Felix heeft een obsessie voor alles wat rond is. Ook is hij geobsedeerd door het getal 69. Het getal 96 daarentegen vindt hij verschrikkelijk. Verder is Felix wiskundige en houdt hij sowieso van getallen, waarvan 69 natuurlijk de mooiste is. Hij vindt wiskunde het mooiste wat er bestaat. Hij noemt het hemels. Met wiskunde kun je meer zeggen dan met woorden. Felix kan zich het beste op wiskunde concentreren als hij klassieke muziek luistert. Maar ook hier is hij erg precies is. Bach is zijn favoriet. Er zijn ook musici waar hij echt een hekel aan heeft.


-Jasper Clarijs. Jasper is het andere broertje van Victor. Jasper is ongeveer begin veertig jaar en is daarmee de middelste van de drie broers. Jasper is een echte zakenman. Hij zet zich helemaal in voor zijn bedrijf SandArt. Hij kan zijn bedrijf steeds meer uitbreiden en werkt aan een nieuwe en grotere locatie voor SandArt. Het gaat goed met zijn bedrijf en veel mensen willen een zandsculptuur van SandArt.

Jasper is getrouwd met Lilian en heeft twee kinderen. Nadat Victor is verdwenen, gaat Jasper regelmatig vreemd. Volgens mij heeft zijn vrouw Lilian hier weet van en de relatie tussen de twee staat op spanning.


-Pleuntje Wittebrood. Pleuntje is de vriendin van Felix. Ze is ruim tien jaar jonger dan Felix, ze is ongeveer 25 jaar. Pleuntje is een opvallende verschijning. Ze heeft wild, blond haar en ze heeft vaak felgekleurde kleren aan in een aparte combinatie. Pleuntje is een lieve, zorgzame vrouw. Ze is hartstikke geduldig met Felix. Ze weet precies hoe ze hem moet behandelen, wat ze moet doen om hem rustig te krijgen en wat ze wel en niet tegen hem moet zeggen. Pleuntje is pottenbakster en maakt in haar atelier mooie vazen. Pleuntje vindt het jammer dat ze het werk, wiskunde, van Felix niet kan begrijpen, terwijl hij haar werk, pottenbakken, wel kan begrijpen. Felix vindt wiskunde hemels, maar Pleuntje kan dit niet begrijpen.



c. Vertelwijze
Het verhaal wordt verteld door de alwetende verteller. Het wordt vanuit verschillende perspectieven verteld. De ene keer lees je het verhaal door de ogen van Victor en een andere door bijvoorbeeld de ogen van Felix. Hierdoor krijg je veel over het verhaal en over de personages te weten.



d. Motieven
- Eenzaamheid. Victor voelt zich erg eenzaam. Hij is gescheiden en er is geen andere vrouw in zijn leven. Daarom komt er af en toe een vrouw van een escortbedrijf naar hem toe. Zijn dochter ziet hij ook amper. Nu zijn moeder is overleden voelt Victor zich nog eenzamer. Volgens mij ziet hij geen zin meer in het leven. Die enige die hij nog heeft is zijn moeders hondje Knak en zijn broertje Felix. Victor wordt af en toe gebeld door een oud vrouwtje, maar de vrouw is dan verkeerd verbonden. Het is een oude die alleen nog maar haar zoon heeft. Zij is dus ook een beetje eenzaam.

- Relaties. Relaties komen ook telkens terug in het verhaal. Allereerst gaat het over de relaties die de drie broers onderling hebben. Het gaat over de relatie die Victor met zijn dochter heeft, een relatie die er eigenlijk niet is. Daarnaast gaat het ook over de relatie van Felix en Pleuntje en Jasper en Lilian. Relaties komen telkens weer terug.

- Architectuur. In het verhaal komt architectuur constant terug. De vader van de broers was architect en heeft vele bekende gebouwen ontworpen. Victor zou in zijn vaders voetsporen treden, maar echt ver is hij niet gekomen. Na één gebouwtje is hij ermee gestopt. Jasper heeft een bedrijf dat zandsculpturen bouwt en dat valt ook wel architectuur te noemen. Als laatste gaat Victor in Spanje meehelpen aan het bouwen van een kathedraal. Dit valt ook onder architectuur.



e. Thema
Het thema van het verhaal is familiebanden. Hier zit ook eenzaamheid in. Victor heeft bijna niemand meer. Eigenlijk heeft hij alleen nog maar zijn broertje Felix en diens vriendin Pleuntje. Hij heeft een goede band met Felix. Zijn band met Jasper is een veel minder sterk. Ook met zijn moeder had Victor een goede band, maar moeder is overleden. Hij voelt zich eenzaam.



f. Titelverklaring
Pas aan het eind van het boek wordt duidelijk waar de titel vandaan komt. De titel verwijst namelijk naar het hondje van de overleden moeder van de broers, Curly. Nu Victors moeder is overleden moet hij op het hondje passen. Hij vindt Curly een stomme naam en doopt het hondje om tot Knak. Wanneer Victor naar Spanje vertrekt, neemt hij Knak met zich mee. Felix en Pleuntje gaan toevallig op vakantie naar Spanje en ook nog eens naar dezelfde plek waar Victor is. Pleuntje ziet Knak lopen. Ze denkt dat het een gewoon Spaans hondje is, maar ze vindt hem wel erg veel op Knak lijken. Door dit Spaanse hondje worden Victor, Felix en Pleuntje weer met elkaar herenigd.



g. Schrijfstijl
Rascha Peper beschrijft personages, plekken en gebeurtenissen heel uitgebreid. Hierdoor krijg je een goed beeld van de personages. Dat is erg fijn, want je leert de karakters beter kennen en daardoor kun je je beter inleven in het verhaal. Ook door het uitgebreid beschrijven van de ruimte en de gebeurtenissen krijg je een helder beeld in je hoofd. Je weet precies hoe de schrijfster het in haar hoofd had en dat maakt het lezen ook erg leuk. Het maakt de personages en de gebeurtenis levensecht. Soms maakt Rascha Peper het wel langdradig. Dat werd soms nog wel eens saai. Maar ondanks dat sommige stukken langdradig zijn, lees je wel snel door deze stukken heen. Het is niet dat je verschrikkelijk wel moeite moet doen om door te lezen. Je leest door, omdat je wilt weten wat er na dit stuk gaat komen. Rascha Peper houdt het verhaal op een redelijk simpele manier spannend. Beetje bij beetje verklapt ze een stukje van het verhaal en dat maakt het leuk om te lezen. Rascha Peper maakt in het verhaal ook gebruik van de alwetende verteller. Dat is prettig, omdat je hierdoor ook de gedachtes van andere personages mee krijgt. In dit verhaal is dat erg belangrijk. Het is een verhaal over drie broers en om het verhaal compleet je hebben, is het belangrijk dat je over alle broers iets te weten komt.





3. Beoordeling

a. Welke verhaalelementen hebben een positieve werking?
Rascha Peper beschrijft de personages heel uitgebreid en dat vind ik erg positief. De personen worden levensecht, waardoor het verhaal erg prettig wordt om te lezen. Je leeft je in in de personages en raakt betrokken bij het verhaal. Je krijgt bijvoorbeeld medelijden met de personages en voelt met ze mee.

Zonder dat in het verhaal werd verteld dat Felix Gilles de la tourette heeft, werd mij al duidelijk dat Felix dit heeft. Felix kwam in het begin van het verhaal heel druk, onrustig en ook wel spastisch op mij over. Hij gebruikte veel rare termen. Ik zat me zelfs een klein beetje aan hem te ergeren. Maar achteraf vind ik dat juist positief. Zonder ook maar te zeggen dat hij Gilles de la tourette heeft, werd mij dit duidelijk, dus ze heeft Felix heel knap beschreven. Gedurende het verhaal kreeg ik steeds meer sympathie voor Felix en kreeg ik medelijden met hem, omdat hij Victor zo mist.



b. Welke passage spreekt je het meest aan? Waarom?
De passage dat Pleuntje Knak ziet, hem denkt te herkennen en vervolgens een sjaaltje met een briefje om zijn nek hangt, spreekt mij het meeste aan. Dit stuk bestaat wel uit twee delen. Eerst herkent Pleuntje Knak. Je voelt de twijfel bij Pleuntje. Is hij het nou wel of…? En als hij het is, zal Victor hier dan ook zijn…?

In het tweede stuk ziet Victor Pleuntje op de muur zitten Je merkt de onrust bij Victor. Hij wil weg, Pleuntje mag hem niet zien. Maar aan de andere kant merk je ook dat hij het toch wel leuk vindt om haar te zien. Wanneer de anderen siësta gaan houden, blijft Victor nog langer om haar in de gaten te houden. Hij vraagt zich vooral af wat Pleuntje hier doet en waarom Felix er niet bij is. Wanneer Pleuntje contact zoekt met Victor via een briefje, raakt Victor een beetje van slag. Toch besluit hij terug te schrijven. Ik vind dit een mooie passage, omdat het goed de twijfel van Victor laat zien. Hij is onrustig en weet eigenlijk ook niet zo goed wat hij wil. Wanneer hij een briefje terugstuurt naar Pleuntje en haar verbaasde reactie ziet, krijgt hij spijt. Ze wist helemaal niet dat ik hier was, ze gokte het alleen maar! Hij voelt zich erin getrapt. Maar uiteindelijk is hij toch erg blij. Ik vind de manier waarop Pleuntje contact zoekt met Victor ook mooi. Heel subtiel schrijft ze op een briefje: Dag lieve Vic. Via Knak, die als een soort van postduif dient, stuurt ze het briefje naar Victor.



c. Welke verhaalelementen hebben een negatieve werking?
De stukken waarin meneer Bregstein voorkomt hebben op mij een negatieve werking. Ik vond deze stukken niet echt interessant, en heel veel waarde voegde het niet toe aan het verhaal. Het stuk dat Victor naar Bregstein gaat, heeft nog wel enige waarde. Ook dit laat de eenzaamheid, de rust en zwijgzaamheid van Victor zien. Het stuk dat Felix en Pleuntje naar Bregstein gingen, vond ik niet zo heel boeiend en het heeft dan ook een negatieve werking. Verder zijn er weinig negatieve elementen.



d. Kun je dit boek met andere boeken of films vergelijken?
Ik weet geen één boek of film waarmee ik dit boek kan vergelijken. Het is verrassend verhaal en ik ken maar weinig soortgelijke boeken of films.



e. Wat is je oordeel over het thema van het boek?
Ik vind het een mooi thema. Familiebanden en relaties onderling worden duidelijk in het boek beschreven. Ook Victors eenzaamheid is goed weergegeven. Ik vind dat Rascha Peper dit goed en mooi heeft gedaan.



f. Wat vind je van het taalgebruik?
Ik vind het taalgebruik van Rascha Peper erg duidelijk. Ze gebruikt geen al te moeilijke woorden, waardoor het boek toegankelijk blijft. Maar ze maakt het ook niet te simpel. Ik vind het taalgebruik precies op niveau.



g. Eindoordeel
Een Spaans hondje van Rascha Peper vind ik een ontzettend mooi boek. Maar het heeft flink wat aantal bladzijden geduurd voordat ik dit boek kon waarderen. Toen ik de informatie op de achterkant van het boek las, leek het mij een mooi boek. Maar het boek begon helaas redelijk saai. Ik kon er maar moeilijk inkomen. In het verhaal gebeurden dingen, waarvan ik niet begreep dat ze in het boek voorkwamen. Ik had vraagtekens bij het gebeuren dat Victor een escortvrouw belt en dat zij bij hem langs komt. Ik vroeg me af waarom dit in het boek voorkwam. Had het enige verband met het verhaal? Aan het eind van het verhaal begreep ik pas dat dit eigenlijk een van de tekenen was om aan te geven dat Victor eenzaam is. Hij is gescheiden en heeft geen vriendin. Een escortvrouw kan hem voor enige tijd gezelschap geven. Dingen die dus in eerste instantie niet van belang leken, blijken ergens toch wel een functie te hebben. En dat vind ik erg goed aan het verhaal. Een ander voorbeeld is dat Victor soms ’s avonds wordt gebeld door een oude vrouw. Deze vrouw probeert haar zoon te bereiken, maar soms gaat dat fout en in plaats van haar zoon belt ze Victor. Victor praat dan af en toe met haar. Ik denk dat dit ook iets te betekenen heeft, maar ik begrijp nog steeds niet helemaal wat. Het boek blijft daardoor nog steeds in mijn hoofd zitten.

Het mooie van het boek is dat het zo divers is. Het gaat over familiebanden. Over het contact tussen broers, maar ook over het contact met andere familieleden. Daarnaast gaat het over rouw, eenzaamheid, verdriet en het nastreven van een doel.

De schrijfstijl van de schrijfster is prettig. Ze verklapt af en toe een stuk van het verhaal, waardoor je door blijft lezen. Het verhaal is ook duidelijk te volgen. Het taalgebruik van de schrijfster is ook duidelijk. Ze gebruikt geen moeilijke woorden, maar zorgt er ook voor dat het niet te simpel wordt.

Kortom, ik vind het een erg mooi boek. Ik vond het in het begin lastig om er doorheen te komen. Pas halverwege het eerste deel kreeg ik echt zin om erin te lezen. Achteraf had ik zeker geen spijt dat ik het boek had gelezen. Pas na het lezen van het boek ging ik er echt over nadenken en bleef het boek nog lang in mn hoofd zitten. Vooral omdat ik er daarna een verslag over moest schrijven, bleef het langere tijd in m’n hoofd zitten. Dat maakt een boek juist mooi. Een boek moet mij aan het denken zetten, het moet indruk op me maken. Als je een boek niet onthoudt, was het blijkbaar ook niet goed genoeg om het te onthouden en dat is jammer. Maar bij dit boek zal dat zeker niet het geval zijn.



h. Zou je een ander aanraden dit boek te lezen?
Ik zou een ander het boek aanraden. Ik vind het een erg mooi boek en zeker de moeite waard om het te lezen. Het boek is in duidelijke, niet al te moeilijke taal geschreven en dat maakt het erg prettig om te lezen.

Misschien pak ik dit boek over een aantal weer uit de bibliotheek om het opnieuw te lezen.