Een Spaans hondje door Rascha Peper

Mijn verwachtingen en eerste indruk
Ik heb dit boek gekozen omdat het geschreven was door Rasha Peper. Ik heb van haar al “Dooi” en “Oesters” gelezen. Ik vond deze boeken alle twee erg fijn om te lezen. Rasha Peper schrijft geen ingewikkelde, lange zinnen die moeilijk te lezen zijn, maar duidelijke taal met niet al te moeilijke woorden. Haar boeken zijn goed te volgen en daarom heb ik voor “Een Spaans hondje” gekozen. De titel deed me eerst denken dat het verhaal zich in Nederland zou afspelen, maar dat er een hond aan te pas zou komen, waar men de herkomst niet van kende. Dit bleek ver van waar, het Spaanse hondje is een Nederlandse smous, en de meer dan de helft van het boek lang is het ook gewoon in Nederland. Pas aan het eind van het verhaal is het hondje in Spanje. Na de eerste paar hoofdstukken was mijn nieuwsgierigheid gewekt en bleef ik lezen om erachter te komen wat er zou gebeuren. Het boek was, zoals ik verwachtte, fijn en makkelijk om te lezen. Samenvatting
Het verhaal begint met de dood van de moeder van Victor, Jasper en Felix Clarijs. Deze gebeurtenis grijpt de drie mannen elk op hun eigen manier aan. Victor keert zich meer in zichzelf, Jasper probeert zo snel mogelijk door te gaan met zijn normale leven en Felix, die het syndroom van Gilles de la Tourette heeft, probeert zoveel mogelijk zijn tikken in bedwang te houden. Victor zou eigenlijk in zijn vaders voetsporen moeten treden, die architect was. Maar het enige bouwwerk van Victors hand is een kleine schijnruïne. Na de dood van zijn moeder zorgt hij voor haar hond, een krullige smous die de bijpassende naam “Curly” heeft. Maar Victor heeft altijd al een hekel gehad aan die naam en noemt de hond “Knak”. Eigenlijk wil hij de hond niet, maar hij is de enige die voor hem kan zorgen. Zijn ex-vrouw is allergisch en de andere broers hebben geen ruimte. Toch raakt hij erg gehecht aan het beestje, en aan het eind van het boek blijkt zelfs dat hij echt van Knak houdt. Jasper is een harde zakenman die met enige regelmaat vreemdgaat. Dit gaat ten koste van zijn relatie met zijn vrouw en kinderen. Jaspers aanwezigheid is als het ware overbodig in dit boek. Felix heeft dus het Gilles de la Tourette-syndroom en heeft vele vreemde tikken en gewoontes. Gelukkig heeft hij een erg trouwe en zorgzame vriendin, Pleuntje. Op een gegeven moment verdwijnt Victor en de hele familie hoort maandenlang niets van hem. Ze vrezen het ergste. In feite is Victor in Spanje, in een klein dorpje, Alhama, waar een oude, uit het klooster gestapte monnik een kathedraal bouwt in “opdracht” van de Heilige Maagd Maria. Victor had een krantenartikel over hem gelezen en toen hij steeds meer het gevoel had dat zijn leven geen zin had, is hij op een dag gewoon opgestapt om die monnik te gaan helpen. Hij neemt Knak met hem mee, en Knak zorgt ervoor dat Pleuntje en Felix (die toevallig in Spanje, in de buurt van Alhama, op vakantie zijn) Victor terug vinden. Het verhaal eindigt met deze drie personen en “het Spaanse hondje” op een terras in Alhama. Analyse

Motieven: de motieven in dit verhaal zijn met name de gevoelens van mensen. Het verhaal is telkens uit iemands anders perspectief te lezen, die allemaal iets met elkaar van doen hebben. Ook architectuur is een leidraad in dit verhaal. Het bedrijf van Jasper, SandArt, is gespecialiseerd in zandsculpturen, een vorm van architectuur. Victor heeft architectuur gestudeerd en heeft één bouwwerk op zijn naam, een schijnruïne in een bos. Victors vader was een beroemd architect, die een beroemd warenhuis ontworpen heeft. En dan de kathedraal van Vicente Arduro in Alhama, waar Victor gaat helpen. Een zwak fundament en meer van zulk soort technische foutjes. Alles heeft dus indirect met architectuur te maken. En de familiebanden zijn natuurlijk een motief, deze banden lopen nogal eens door elkaar. Victor voelt zich af en toe aangetrokken tot Pleuntje, Pleuntje op haar beurt zo best wel eens willen weten hoe een leven met Victor eruit zou zien en Felix heeft een speciale band met Lilian, de vrouw van Jasper. Personages: Victor: is erg in zichzelf gekeerd, hij heeft problemen met de maatschappij en is niet tevreden met het werk wat hij toegeschreven heeft gekregen door Jasper. Hij heeft een sterke band met Felix (“Ik en Felix tegen Jasper, zo was het altijd al geweest”). Ook denkt hij dat hij een mislukkeling is in de ogen van zijn vader, maar wil ondanks al zijn tegenslagen toch architect zijn en vertrekt daarom naar de Sierra Nevada, om daar een uitgetreden monnik te helpen met zijn schijnbaar zinloze kathedraal. Hij is mentaal niet helemaal in orde, hij heeft een tijdje in een inrichting doorgebracht, omdat al het eten een vieze smaak had gekregen. Alles was smerig en dat was er moeilijk voor hem. Felix: heeft Gilles de la Tourette, dit veroorzaakt veel tikken en Felix heeft een vast patroon nodig om van deze af te komen. Ondanks zijn syndroom heeft hij werk als wiskundige. Zo heeft hij bijvoorbeeld een obsessie met het cijfer 69 en als reactie daarop heeft hij een hekel aan het cijfer 96. Felix heeft een hechte band met zijn broer Victor. Pleuntje, Felix’ vriendin, kent hem als geen ander en weet zelfs zijn brabbeltaaltje (rare woorden die niets met elkaar te maken schijnen te hebben en er ineens uit flappen) te begrijpen en vertalen. Jasper: waarschijnlijk het minst boeiende karakter in het verhaal. Jasper levert niet echt een grote bijdrage aan het verhaal, alhoewel zijn persoonlijkheid misschien is wat Victor tot vluchten heeft aan gezet. Dat is dan ook het enige waar hij in dit verhaal voor dient. Hij heeft een vrouw, Lilian, en twee kinderen: Pelle en Maartje. Pleuntje: de vriendin van Felix. Ze fantaseert wel eens over een leven met Victor, omdat hij, in tegenstelling tot Felix, zo rustig is. Hij heeft ook zulk soort gedachtes over haar. Maar Pleuntje is een erg trouw persoon en ze houdt teveel van Felix om hem in te ruilen voor zijn broer. Ze snapt Felix erg goed en kan goed met zijn gedrag omgaan. Perspectief: het verhaal wordt telkens uit verschillende personen verteld. Het geeft grappige effecten, en je komt meer te weten over de gevoelens van bepaalde personen jegens de anderen. Elk van de personages verteld andere soort verhaaltjes, sommige grappig, andere erotisch enzovoort, wat een leuke draai aan het verhaal geeft. Ruimte: er zijn in dit verhaal veel verschillende ruimtes waar bepaalde gebeurtenissen zich afspelen. Zoals de flat van Felix, met de nummers 96 op de deuren en de witte muur waar Felix altijd even langs strijkt met zijn vingers. Of het kantoor van SandArt, waar Victor graag zit om alleen te zijn. De villa van meneer Bregstein waar alles veroudert en zwak is, maar wat een prachtige omgeving heeft. En natuurlijk is de kathedraal erg goed beschreven, qua uiterlijk. Al met al vind ik dat de ruimtes goed en nauwkeurig beschreven zijn, ook klimatologisch gezien; het weer wordt altijd duidelijk beschreven en schept een zekere sfeer. Thema: ik denk dat het thema van dit verhaal vooral liefde is. Liefde voor broers (Felix, Victor en Jasper), moeder (mevrouw Clarijs), echtgenotes (Lilian), exen (Ella), schoonzussen (Pleuntje en Lilian), zwagers (Victor), een buitenechtelijke vriendin (Saskia), een hond (Knak), werk en arbeid (SandArt, de hermitage die Victor voor Bregstein moest bouwen en de kathedraal), en vooral voor jezelf (voornamelijk in Victors geval). Tijd: de hoofdstukken van het boek hebben allemaal een tijdsaanduiding die erop wijst dat het verhaal chronologisch loopt. Toch wordt ook met flashbacks gespeeld. Zoals Pleuntje, die zich haar eerste ontmoeting met Felix herinnert, of Victor, die continue herinneringen aan zijn moeder ophaalt. Ook wordt er veel met dromen gespeeld. De droom van Victor, dat hij Corrie, het escortmeisje, niet meer onder zich voelt, en als hij zich dan omdraait er tot zijn schrik achterkomt dat het lijk van zijn moeder naast hen op bed gelegen heeft. Hij heeft veel dromen over zijn moeder nadat ze overleden is. De dromen en flashbacks maken het verhaal wat interessanter om te volgen; er worden dingen in duidelijk gemaakt die de lezer graag weet. Titelverklaring: de titel “Een Spaans hondje” is vrij makkelijk te verklaren. Er wordt hierbij gedoeld op Knak, die in Spanje door Pleuntje als Spaanse hond wordt aangezien, terwijl zij toch zeker weet dat het Knak is. Maar ze wil het niet geloven, en dus denkt ze: “Het is een Spaans hondje die op Knak lijkt”. Maar uiteindelijk geeft ze toch toe aan de gedachte dat het Knak is, een bindt een briefje aan zijn halsband. Victor leest dit briefje en zo is er weer contact tussen Victor, Felix en Pleuntje. De hond is een leidraad in het verhaal. Het is de hond van Victors overleden moeder, en eigenlijk wil hij het dier niet, maar aan het eind van het verhaal kan hij bij de gedachte aan het verliezen van Knak zich niet goed houden. Victor leert van Knak te houden. De naam Knak is trouwens een “hommage aan Jan Hanlo’s gedicht: ‘Hond met bijnaam Knak’”, in Rasha Pepers eigen woorden. Pleuntjes dagboek
Lief dagboek, We zijn naar het asiel geweest waar de smous zou zitten. Ik blij om te zeggen dat het Knak (o Curly, maar ik vind Knak leuker) niet was. Felix was vrij overstuur, hij bleef maar zeggen dat het Knak wel was. Hij en Jasper hadden een aanvaring, Jasper wou Felix bijna aanvliegen, maar ik heb Felix weten te kalmeren en ervan te overtuigen dat het Knak niet was. Liefs, Pleuntje
Lief dagboek, Felix is weer aan de Haldol. Aan de ene kant ben ik blij, want hij is nu wel een stuk rustiger, zeker na de verdwijning van Vic had hij dat gewoon nodig. Aan de andere kant, Felix heeft er zelf nogal wat moeite mee. Hij vindt het maar niks. Zeebrezel. Een Haldol-woord zegt ie dat dat is. Ik kan hem nauwelijks nog opwinden, hij heeft me gewoon niet in de gaten. Ik vraag me af hoe lang het duurt voor hij weer stopt… Liefs, Pleuntje
Lief dagboek, We zijn bij Bregstein geweest, in de hoop dat hij ons een aanwijzing kon geven voor de verdwijning van Vic. Bregstein was niet erg behulpzaam, hij keek me eerst de hele tijd afkeurend aan, en toen Felix. Hij keek ongelovig, alsof hij zich niet kon voorstellen dat Felix en Victor broers waren. En alsof hij niet kon geloven dat ik en Felix een relatie hebben. We hebben nog wel heerlijk gewandeld en Bregstein heeft ons verteld over de hermitage die hij Vic had willen laten bouwen. Prachtig bos daarzo. Leuke honden had die man ook. Jammer dat hij aan het eind ineens zo’n vreemde blik in zijn ogen had. Zo’n blik die je verwacht van een vieze, ouwe verkrachter ofzo…Jammer dat we niets wijzer zijn geworden. Liefs, Pleuntje
Lief dagboek, Felix en ik gaan naar de Sierra Nevada. Ik hoop dat Felix zijn gedachte daar wat kan verzetten. Hij is de laatste tijd weer zo met Victor bezig. Hij is weer minder Haldol aan het gebruiken. Hij zegt dat hij clean wil zijn als we op vakantie gaan. Spanje moet prachtig zijn deze tijd van het jaar. Laten we het hopen. Want ook al duurt het maar even dat hij zijn gedachtes kan verzetten, alle beetjes helpen. Liefs, Pleuntje
Lief dagboek, De Sierra Nevada is prachtig. We hebben al veel mooie landschappen gezien, en het huisje waarin we zitten is echt schattig! Felix doet zijn best om het een beetje leuk te hebben, maar het lukt hem niet echt. Hij weigert zijn gedachtes van Vic af te halen. Hij is nu helemaal van de Haldol af, en is om het op zijn zachts te zeggen een gevaar op de weg. Maar als ik aanbied om te rijden wordt hij kriegelig, dus laat ik hem maar. Alleen als er tegenliggers zijn is er een gevaar, en die zijn er hier toch niet zoveel. We zijn vandaag in een allerliefst stadje geweest. Ik heb een pottenbakker ontmoet die potten bakt zonder draaischijf. Hij loopt gewoon de tafel rond. Ik heb een hele mooie schaal gekocht, echt en plaatje. Ik heb hier ook nog een Spaans hondje gezien, die net op Knak leek. Ik denk dat ik onbewust toch nog veel met Victors verdwijning bezig ben ofzo, want ik zou toch zweren dat het Knak was. Maar dat kan natuurlijk niet. Of wel? Nou ja, ik heb Felix maar niks verteld, hij was net bezig met een theorie. Er was trouwens ook een heel grappige kathedraal hier. Vic zou hem prachtig gevonden hebben… Liefs, Pleuntje
Eindoordeel en evaluatie
De gebeurtenissen in “Een Spaans hondje” waren erg realistisch van aard. Ze kwamen heel echt op mij over, ze zouden waar gebeurd kunnen zijn. De meeste gebeurtenissen waren erg herkenbaar, zoals de egoïstische gedachtes van Ella, of het omvallen van het kostbare glas. Ik kon me vooral goed inleven in de dochter van Victor. Haar moeder deed maar of er niets aan de hand was, en leefde gewoon op haar eigen, vreemde manier door. Voor zo’n moeder zou ik me ook schamen, en ik zou me ook volledig van haar afkeren, zo min mogelijk contact. De personen waren erg variërend. Jasper is een gedreven zakenman die familiezaken niet zo boeiend vind, Victor is rustig en in zichzelf gekeerd, Felix is lichtelijk gestoord, maar wel erg lief; je moet wel van hem houden. Ella is egoïstisch en “selfcentered”; zij gaat boven anderen, zij is fantastisch. Met Lilian valt niet te spotten, en dit is ook de reden waarom Felix haar aardig vindt: zij kan Jasper op zijn nummer zetten. En Pleuntje tot slot is erg trouw en ze heft een open geest tegenover dingen die haar vreemd zijn: ze staat overal open voor, niets is onmogelijk, niet geschoten is altijd mis volgens haar en ze trekt zich er niks van aan wat anderen van haar denken. Ik kon me goed inleven in Felix, Victor, Lilian en Pleuntje, en ik kon me ergeren aan Jasper en Ella, wat een goed teken is, want dan zijn ze realistisch. Het verhaal was overzichtelijk opgebouwd, al verwarde de namen van de hoofdstukken me een beetje. Ze schenen niet echt in verbad te staan met de werkelijke inhoud van het deel tekst. De hoofdstuktitel kwam er wel in voor, maar het was niet de clou van het verhaal. Ik vond het wat vreemd. De flashbacks, dromen en overgangen in het boeken waren goed te volgen door de manier van schrijven en door de sterretjes (***) onder aan een afgesloten stuk tekst, waarna een nieuw deel begon, over een ander onderwerp of vanuit een ander perspectief. Het boek liet zich erg makkelijk lezen. Rasha Peper heeft een helder taalgebruik dat goed te snappen valt. De woorden die ze gebruikt zijn bijna nooit te moeilijk, de zinnen zijn bijna nooit te lang en de delen tekst die ze schrijft staan meestal in een duidelijk verband met de rest van het verhaal. Ik heb nauwelijks gedacht “Wat is het nut van dit stuk tekst?”. Er was een goede afwisseling van dialogen en omschrijvingen, alhoewel er meer omschrijvingen waren. Maar dat kwam het boek wel ten goede. Ook erg fijn aan de manier van schrijven is het duidelijk soort persoon dat aan het woord is. Toen ik de delen las die uit Ella’s perspectief geschreven waren wist ik meteen dat zij een egoïstische vrouw was, die eigenlijk om niemand anders da zichzelf gaf. En Jasper werd duidelijk omschreven als verwoed zakenman, die het belang van het gezin en familie niet echt inziet. Het draait bij hem meer om status en geld en macht dan om werkelijke liefde. Al met al is mijn conclusie vrij duidelijk: ik vond “Een Spaans hondje” een goed te lezen boek, met als enige minpunt dat het wat dik is. Ik heb er heel wat uren in gestoken, maar het was het waard. Rasha Pepers literatuur is goed te volgen, ook voor mijn leeftijd.