Een schitterend gebrek door Arthur Japin

Beoordeling 8.3
Foto van een scholier
Boekcover Een schitterend gebrek
Shadow
  • Boekverslag door een scholier
  • 5e klas havo | 3460 woorden
  • 27 oktober 2014
  • 10 keer beoordeeld
Cijfer 8.3
10 keer beoordeeld

Boekcover Een schitterend gebrek
Shadow

Op een feest in de buurt van Venetië wordt de veertienjarige Lucia verliefd op de zeventienjarige Giacomo Casanova. Voor haar, maar ook voor de jongeman die de geschiedenis in zou gaan als ’s werelds grootste minnaar, is dit de eerste grote liefde. Ze beloven elkaar eeuwige trouw, maar kort daarna verdwijnt Lucia zonder een woord uit Casanova’s leven.…

Op een feest in de buurt van Venetië wordt de veertienjarige Lucia verliefd op de zeventienjarige Giacomo Casanova. Voor haar, maar ook voor de jongeman die de geschiedenis in…

Op een feest in de buurt van Venetië wordt de veertienjarige Lucia verliefd op de zeventienjarige Giacomo Casanova. Voor haar, maar ook voor de jongeman die de geschiedenis in zou gaan als ’s werelds grootste minnaar, is dit de eerste grote liefde. Ze beloven elkaar eeuwige trouw, maar kort daarna verdwijnt Lucia zonder een woord uit Casanova’s leven. Een verraad dat Casanova’s kijk op vrouwen voor altijd heeft bepaald. Maar wat is er echt gebeurd? Deed Lucia afstand van haar geluk?

Een schitterend gebrek door Arthur Japin
Shadow

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter. 

Meer informatie

Titelverklaring: De titel is gebaseerd op het uiterlijk van Lucia, als Casanova voor het eerst bij Lucia op de boerderij logeert vindt hij het vervelend dat ze veertien jaar oud is en hij al zeventien. Als hij dat aan zijn broer vertelt noemt die dat juist “een schitterend gebrek”. Het was immers “hoe jonger hoe beter” destijds. Later in Lucia’s leven, als ze de naam Galathee al heeft aangenomen, komt het schitterende gebrek nog een keer terug. Door haar verminkte gezicht (het gebrek) gaat ze een sluier dragen en zo komt ze erachter dat ze op deze manier veel volk van hogere klasse ontvangt. Dit is dan weer het schitterende van haar gebrek aangezien haar leven nu weer wat aangenamer en zorgelozer wordt. Ik vind het een passende titel voor bij het boek.

Toelichting motto: Veel wat aanvankelijk alleen in de verbeelding bestaat, wordt werkelijkheid”. Deze tekst komt uit de teksten van Giacomo Casanova zelf. 
Tijd in geschiedenis: Het verhaal speelt zich af in de achttiende eeuw, de tijd van de Verlichting. Een tijdperk waarin men streed tegen bijgeloof, vooroordelen en tegen instanties die deze in stand hielden. Het motto: blijf je eigen verstand gebruiken. 
Redenen waarom auteur verhaal in vermelde tijd plaatst: Dit verhaal kan zich alleen in deze tijd afspelen, de normen en waarden zijn nu compleet anders als in die tijd. Ook kun je het merken aan de rituelen die ze destijds hadden.
Tijdsduur: Er zitten een hoop flashbacks in het verhaal dus het is moeilijk te zeggen hoe lang het verhaal nu duurt. De verhaal tijd van het boek is zo ongeveer 30 jaar. Het begint in haar jeugd rond 1730 en het eindigt ongeveer als ze 30 is rond 1760.
Ruimte beschrijving: Het verhaal speelt zich eerst af in Italië, in het plaatsje Pasiano. Vervolgens maakt Lucia een reis door heel Italië, dan gaat ze naar Parijs en uiteindelijk naar Amsterdam. Op het einde van het boek vertrekt ze naar Amerika. Het gedeelte van Amsterdam en Amerika is het heden, het gedeelte van Italië en Parijs is een terugblik naar het verleden.
Bespreking van speel- of belangenruimte: Ja, het is van belang, je krijgt namelijk een goed beeld van hoe het in die tijd was in Italië, vooral hoe het was in Venetië. Ook in Amsterdam krijg je een goed beeld van hoe het was in die tijd, je ziet ook heel goed het verschil tussen Venetië en Amsterdam. Dat is wel belangrijk om te weten, zo kan je je beter verplaatsen in hoe Lucia zich voelt.

Belangrijkste personages
Allround character:
Lucia: het gehele verhaal word vanuit haar perspectief verteld, het is dan ook haar levensverhaal. De jonge Lucia is een spontaan natuurkind, de Amsterdamse Galathée een berekenende, soms verbitterde en cynische hoer. Grote veranderingen maakt ze als jong meisje door, als ze wordt overspoeld met de ideeën van de Verlichting: de rede wordt haar houvast. Psychologisch heeft ook haar verminking door de pokken een grote invloed: ze raakt haar zelfvertrouwen kwijt en doet alles om maar de bevestiging te krijgen dat ze nog meetelt, dat ze althans voor iemand nog iets betekent. In Amsterdam groeit ze uit tot een sterke, tragische heldin. Ze is weliswaar geknakt door het verlies van haar uiterlijke schoonheid. Maar ze voelt zich bevrijd en erkend achter haar voiles.
Flat character:
Giacomo Casanova: een minder uitgewerkt en afgerond personage. Hij paradeert weliswaar opzichtig gekleed als 'le Chevalier de Seingalt' door Amsterdam met het air van een onweerstaanbare vrouwenveroveraar, maar in de ontmoetingen met Galathée is daar weinig van over. Hij zit vol zelfbeklag: door het 'verraad' van Lucia heeft hij nooit meer in de liefde van vrouwen kunnen geloven. Zelfs betwijfelt hij of iemand hem ooit werkelijk heeft liefgehad. Soms is hij onzeker en praat dan enigszins tobberig over de liefde. Hij is bang het respect van de ander te verspelen. 
Als hij de gehavende Lucia terugziet in het bordeel, is hij in tranen, ervaart hij zelfverwijt en schuldgevoel. Hij beseft dat hij haar tekort heeft gedaan. Maar als puntje bij paaltje komt, blijkt hij toch een zeer egocentrische figuur. 
Perspectief: Het verhaal word verteld vanuit een personaal perspectief Het verhaal wordt vertelt vanuit de ik-vorm. Je maakt alles mee door de ogen van Lucia. Je leest over haar gevoelens en gedachten. Dit zorgt ervoor dat het mogelijk om je goed in haar te verplaatsen en erg met haar meeleeft.
Citaat of kopie boekpagina ter ondersteuning van besproken perspectief:
“Wat mij werd aangeleerd heb ik nooit waardevoller geacht dan wat ik van nature wist. En nog altijd ben ik iemand die de werkelijkheid met tegenzin toelaat.”
Bespreking van de reden van het gekozen perspectief: Deze woorden laten niet alleen de verwarring zien, maar ook de tegenstelling en zelfs de strijd tussen werkelijkheid en verbeelding.
Mening over het gekozen perspectief: Het tragische levensverhaal van een vrouw uit de verlichting. Lucia spreekt erg tot mijn verbeelding, omdat ze zo resoluut en daadkrachtig is. Het nemen van beslissingen die haar hele leven voor goed zullen veranderen, lijkt haar geen enkele moeite te kosten. De band met Lucia in dit boek wordt nog bevorderd door het perspectief. Doordat je ‘in Lucia’s hoofd zit’ leer je haar werkelijk te begrijpen en hoef je haar niet meer te beoordelen

Beschrijving van de stijl/het taalgebruik: De schrijfstijl van Arthur Japins is een schitterend gebrek is sober en direct. In verband met de historische periode waarin zijn verhaal speelt, is zijn taalgebruik enigszins deftig, licht ouderwets. Taal en stijl passen daardoor uitstekend bij de achttiende-eeuwse context van deftige salons en bepoederde pruiken. In het begin moest ik wel wennen aan de moeilijke woorden. Daarbij is het natuurlijk altijd goed om je woordenschat te verbreden.
Er is veel oog voor de sierlijke en verfijnde aspecten van die tijd. De schrijver schetst met tekenende details een kleurrijk beeld van de overgangstijd tussen Verlichting en Romantiek. Maar ook van het economisch verval in Amsterdam, van de decadentie en de grove zeden en gewoonten daar aan de zelfkant van de maatschappij kreeg ik een levendig beeld. 

Vijf verhaalmotieven plus uitleg/toelichting:
1. Liefde: De van Lucia met Giacomo staat centraal, daarnaast liefde voor geld (Lucia’s werk in de prostitutie) en de hereniging met Giacomo.
2. Bedrog: Het verhaal begint met bedrog, namelijk het bedrog van Lucia (zoals het overkomt op Giacomo) en het verhaal eindigt met bedrog, namelijk Lucia die tegenover Giacomo net doet alsof ze Galathee is.
3. Seks: Lucia is van mening dat ze daar geschikt voor is en om geld te verdienen en oefent ze dan ook  het beroep van prostituee uit. Zij laat zich ook makkelijk ‘pakken’ door andere mannen, om hen het gevoel te geven dat ze mooi en speciaal zijn, in de hoop dat iemand haar dat gevoel ook eens wil geven. 
4. Verminking: er komt steeds terug dat zij hierdoor niet goed aan het werk komt en niet geaccepteerd wordt. 
5. Schoonheid van buiten: Lucia is verminkt eigenlijk door de pokken en daardoor is ze de schoonheid van haar gezicht kwijt.
Vijf abstracte motieven plus uitleg/toelichting:
1. Spiegel met de heilige Lucia: -Lucia haar grootvader was decorateur, werkte met spiegels en moest kamers inrichten. -De ouders van Lucia hebben naar elkaar gekeken via de spiegels die opgehangen werden. -Het hangertje van haar grootvader met de ogen van de Heilig Lucia, daarin ziet zij voor het eerst haar pokken gezicht. 
2. Sluier/masker: -Met een voile in de opera. -De voorstelling waarin de herderin besluit het klooster in te gaan en voor de eeuwigheid met een monniken kap wordt bedekt. -3 Het masker dat zij zou dragen voor het feest. -In Venetië draagt zij ook een masker als zij met Zelide naar de opera gaat en ontdekt dat dit de manier is om haar gezicht te bedekken. -In Amsterdam bezoekt zij het schimphuis, daar pakt een hoer haar sluier af, zij is dan met mister Jamieson, hij zegt alleen maar ‘ach ja’ kijkt, legt zijn hand op haar wang en slaat zijn sjaal om Galathee. -Over de sluier zegt Lucia het volgende: ‘Ik verstop de wereld, ik heb een sluier voor haar neergelaten. Door die waas van kant en zijde oogt zij (de wereld) zoveel zachter.’ -De werking van de sluier voor mannen noemt zij opmerkelijk:”mannen willen het liefst wat hun verboden wordt.” 
3. Uiterlijk: In het begin van het boek vertelt de gravin Lucia dat als je de Venetiaanse bovenklasse qua uiterlijk onderdoet aan de anderen, je er voor de rest van je leven met de nek aangekeken wordt. Later raakt Lucia verminkt aan haar gezicht en staat de rest van haar leven in het teken van dit gebrek.“Na al die jaren kost het mij nog moeite de ravage te beschrijven die ik op mijn spiegelbeeld aantrof. Laat het genoeg zijn te weten dat ik mijzelf er niet in herkende.”

Onderwerp: Liefde is geven en nemen.
Thema van het verhaal: Het thema is liefde en uiterlijk. Die twee dingen hebben ook weer verband met elkaar in het boek, omdat Lucia door haar veranderde uiterlijk haar grote liefde opgeeft. Lucia moest, na het hebben van de pokken en het verlaten van Giacomo, wat haar leven sterk heeft beïnvloedt, leren de liefde opnieuw te leren kennen met haar nieuwe uiterlijk. Japin wil duidelijk maken dat liefde veel verschillende kanten kan hebben en dat uiterlijk niet bij al die kanten een rol hoeft te spelen. Hij laat haar daarom ook hoer worden, ze moest leren dat haar uiterlijk invloed kan hebben op liefde maar dat het liefde niet hoeft uit te sluiten. Als ze gesluierd gaat krijgt ze meer aandacht en liefde zonder haar uiterlijk te tonen. Maar uiteindelijk wordt ze oud met de man die haar uiterlijk heeft gezien en wordt duidelijk dat liefde ook mogelijk is op basis van innerlijk en niet alleen van uiterlijk.
Hoofdgedachte van het verhaal plus uitleg/toelichting: Ondanks een ‘slecht’ uiterlijk heb je nog steeds recht en kans op liefde.

Volgorde van het verhaal + flash backs/forwards: Het boek is niet opgebouwd in chronologische volgorde. Je hebt veel flashbacks, dan zit Lucia bijvoorbeeld in haar flat in Amsterdam en voor je het weet word je naar haar idyllische geboortestreek gebracht. Dit zorgt in tegenstelling met sommige boeken niet voor verwarring, maar juist voor meer inzicht. Het hele boek is Lucia een het uitleggen waarom ze bepaalde keuzes in haar leven heeft gemaakt en dit doet ze aan de hand van herinneringen. Doordat het veel herinneringen zijn, wordt er ook veel tijdversnelling gebruikt.
De roman speelt in de achttiende eeuw, de tijd van de Verlichting, ook wel de Eeuw van de Filosofen genoemd. Het motto: blijf je eigen verstand gebruiken. 
Overzicht belangrijkste gebeurtenissen + vermelding van flash backs en flash forward:
- De vlucht van Lucia als gevolg van haar ziekte en haar angst om Casanova ongelukkig te maken.
- De ontmoeting met de broer van Casanova.
- De dood van Zélide.
- De ontmoeting met de schipper.
- De ontmoeting in Amsterdam met Casanova als Galathée.
- De ontmoeting in Amsterdam met Casanova als Lucia en het ontvangen van de brief aan Galathée van Casanova.

Bespreking spanningsopbouw: Er komen open plekken in het verhaal voor die voor spanning zorgen. Dit komt doordat het verhaal niet chronologisch verteld wordt.
Soort opening: informatief of opening in handeling + uitleg/toelichting: Het boek begint met een soort mini proloogje. Het is een halve bladzijde waarin de hoofdpersoon alvast een soort samenvattinkje van haar leven geeft. Het is dus een informatieve opening, want er wordt informatie verstrekt. De auteur heeft waarschijnlijk voor deze opening gekozen, om de lezer al een heel klein beetje een beeld te geven van deze vrouw en van wat je kunt verwachten.
Soort einde: open/gesloten + toelichting: Het boek heeft deels een open- en deels een gesloten einde. Het is gesloten, omdat het leven van Lucia eindigt en daarmee dus ook haar levensverhaal. Het is open, omdat je niet weet hoe het verder gaat met Casanova en of hij ooit nog ware liefde heeft gevonden.

Eigen mening: Ik vond het een leuk boek om te lezen, ik kon me goed inleven in de hoofdpersoon. In het begin had ik moeite om te begrijpen waar het verhaal over ging. Terloops werd ik zo meegesleept in het verhaal dat ik moest weten hoe het verhaal zou eindigen. Het feit dat het deels op waarheid is gebaseerd maakt het in mijn ogen alleen nog maar meeslepender. Ik vond het prettig dat het realistisch is, verhalen die echt gebeurd kunnen zijn vind ik altijd leuker om te lezen.

Het boekverslag gaat verder na deze boodschap.

Verder lezen
Gids Leraar worden

Alles wat je moet weten over leraar worden

Vermelding herkomst: Via google steekwoorden gezocht, diverse websites gebruikt, voornamelijk www.scholieren.com
Bespreking van de auteur: Arthur Japin is een bekende man in het Nederlandse literatuurland. Hij heeft vele boeken uitgebracht en al vele (literaire) prijzen gewonnen. Bijzonder aan Arthur Japin is, dat hij eerst eigenlijk acteur was. Ook is er al een boek van hem verfilmd, er is al een dansvoorstelling van een verhaal van hem gemaakt. Arthur Japin is een romanschrijver, maar hij heeft ook al diverse malen hoorspelen en dingen voor het theater geschreven.

Samenvatting
Lucia is de hoofdpersoon in dit boek. Terwijl zij springt tussen het heden en het verleden, vertelt zij haar verhaal. Het is dus een auctoriaal verhaal. De hoofdpersoon en verteller is de Italiaanse Lucia. Zij is geboren in 1728 en groeide op als dochter van de hoofd huishouding op een groot landgoed in Italië. Ze kende een onbezorgde jeugd en was de lieveling van de gravin bij wie haar vader in dienst was.

De beslissende gebeurtenis van haar jonge jaren vond plaats in 1742. Voor de bruiloft van de dochter van de gravin komen als gasten vanuit Venetië onder andere de broers Francesco en Giacomo Casanova. Tussen Lucia (14) en Giacomo (17) ontbloeit liefde. Ze beloven elkaar trouw en leggen hun toekomstplannen vast: over een halfjaar zal Giacomo terugkeren en zullen ze gaan trouwen. Na Giacomo's vertrek krijgt Lucia een Franse huisonderwijzer om haar bij te scholen en voor te bereiden op haar omgang met de hogere kringen in Venetië. Ze toont een verbluffende ijver en studieaanleg. Haar vorderingen zijn enorm. Door haar grote kennis raakt ze wel vervreemd van haar ouders, die van simpele komaf zijn. Ook waarschuwt de gravin haar voor het leven in de Venetiaanse 'beau monde': alles draait om het uiterlijk; het is een slangenkuil van jaloezie, intriges en machtsstreven. Niet lang voordat Giacomo terugkeert, slaat het noodlot toe. De huisonderwijzer krijgt de pokken en sterft. Lucia verzorgt hem en raakt ook besmet. Ze laat zich aan armen en benen vastbinden om zichzelf niet open te krabben. De jeuk is ondraaglijk. Radeloos schuurt ze haar gezicht langs het kussen. Wanneer ze op het nippertje overleeft en zichzelf in de spiegel bekijkt, ziet ze hoe geschonden haar gezicht is. Het stort haar in een hevige tweestrijd tussen gevoel en rede. Uiteindelijk neemt ze de beslissing om zich voor Giacomo's carriere op te offeren en hem het verzinsel over te laten brengen dat ze er met een van de knechten vandoor is gegaan. “Wanneer ik echter tegen mijn gevoel in zou gaan en hem vrij zou laten, zou hij zijn dromen kunnen najagen en waarmaken. Ik zou dan wel ongelukkig zijn maar troost vinden in de wetenschap dat hij tenminste gelukkig was. Misschien zou hij even droevig zijn om mij, maar vast niet lang wanneer ik het zo speelde dat hij meende dat ik hem verraden had. Dan zou hij kwaad zijn, mij verwensen en uiteindelijk vergeten.
Zo redeneerde ik. In het eerste geval zouden er twee ongelukkig zijn, in het laatste geval slechts een. De keus leek mij eenvoudig.” (blz. 102)
Zonder haar zal Giacomo nog carrière kunnen maken, want met een lelijke vrouw kan dat niet in Venetië. Wanneer het leugenbericht over Lucia's verdwijning aan Giacomo wordt overgebracht, keert hij verbitterd naar Venetië terug. Lucia biedt zich aan de oude graaf aan van het landgoed en krijgt hiervoor wat geld.
Voor Lucia begint dan een zwerftocht door Italië. Voortaan noemt ze zich - met dank aan de Franse huisonderwijzer - Galathee de Pompignac. Ze trekt naar het Zuiden en vindt werk bij een vooruitstrevende familie in Bologna. Daar is ze, op dienstbare afstand, getuige van de discussies tussen rijke dames over het primaat van verstand of gevoel. De meeste dames zijn conform de tijdgeest nog in de ban van de Verlichting (het rationalisme). Maar een Franse gravin, die zich opwerpt als Galathees beschermvrouwe, vertegenwoordigt de opkomende Romantiek en bepleit sterk te vertrouwen op de intuïtie. Met deze Francaise trekt Galathee als haar secretaris verder op. Ze woont jaren bij haar op haar kasteel in Vincennes, dichtbij Parijs. Voor Galathees vorming zijn het heel belangrijke jaren. Maar de gravin wordt ziek en overlijdt. Galathee besluit ditmaal naar het Noorden te reizen. Amsterdam lokt: ze heeft veel gehoord over de vrijheid en de tolerantie in die stad. 
De werkelijkheid is ontnuchterend. Door de economische achteruitgang en door haar misvormde uiterlijk lukt het haar niet om een baan te vinden. Zo belandt ze ten slotte in de prostitutie. Het is een hard bestaan. Door haar verminkte gezicht is ze vaak gedwongen klanten van het laagste allooi tegen een minimaal tarief te accepteren. 
Even lijkt er een betere periode voor haar aan te breken als een welgestelde jood haar 'kamert', dat wil zeggen haar als privé-prostituee op een appartement onderbrengt. Maar in het tolerante Amsterdam blijkt seks tussen joden en niet-joden bij de wet verboden. Ze worden betrapt en door de politie van hun bed gelicht. Galathee komt voor straf twee jaar in het spinhuis terecht. De prostituees worden hier in kooien tentoongesteld. Tegen een bescheiden entree mag het publiek hen uitjouwen, bespotten en bespuwen. 
Haar leven neemt pas een gunstigere wending als ze (naar het voorbeeld van de Venetiaanse maskerades) haar werk gesluierd gaat doen. Door die geheimzinnige uitstraling stijgt haar klandizie sterk, vooral in de betere kringen. Ze krijgt zelfs een heel comfortabel leven, wanneer een beperkt aantal Amsterdamse prominenten zich, elk op zijn vaste wekelijkse avond, met haar onderhoudt. 
Op een avond stelt één van die vaste klanten in de schouwburg een Frans sprekende gast aan haar voor: le Chevalier de Seingalt. Zij herkent in hem meteen haar vroegere geliefde Giacomo. Maar door haar voile(s), haar andere naam, haar veel lagere stem en haar volwassen postuur merkt hij totaal niet dat hij opeens zijn 'trouweloze' jeugdliefde ontmoet. Hij maakt haar het hof. Ze voeren intrigerende gesprekken, onder andere over trouw en ontrouw van vrouwen en mannen, gesprekken die telkens balanceren op de rand tussen onthulling en geheimhouding. Giacomo vertelt veel over zijn populariteit bij de vrouwen en dat hij nog nooit een vrouw bedroefd heeft achtergelaten. Lucia trekt dit in twijfel en zegt dat ze gaat bewijzen dat dit wel het geval is geweest. En ze vrijen ook, waarbij Lucia/Galathee haar gelaat zoals altijd bedekt houdt. Lucia twijfelt of ze zal vertellen wie ze is, maar uiteindelijk doet ze dit niet.
Bij Giacomo's afscheid (hij zit al in de koets) laat ze de naam van Lucia tussen neus en lippen door vallen. Verbijstering is er bij Giacomo, die zo snel als zijn werk het toelaat naar Amsterdam terugkeert en opheldering vraagt. Galathee redt zich uit de situatie door hem per brief te melden, dat zij deze Lucia toevallig heeft leren kennen en dat die op bepaalde avonden in een bordeel te vinden is. Verder verontschuldigt ze zich, omdat ze dringend de stad uit moet en hem in Amsterdam niet meer zal ontmoeten. Giacomo gaat naar de aangegeven plaats en treft daar, ongesluierd, de verlepte en mismaakte Lucia aan. Hij is geschokt, praat even met haar en beseft dat hij haar vroeger groot onrecht heeft aangedaan. Aan Galathee stuurt hij een brief met geld en een verslag van zijn bevindingen. 'Arme Lucia, zij is niet ronduit lelijk geworden, maar iets wat nog veel erger is: weerzinwekkend'. 

Galathee blijkt zwanger te zijn. Van wie is niet goed vast te stellen, maar vermoedelijk is het van Giacomo. Het geld gebruikt ze voor een overtocht per boot naar Amerika, samen met een van haar vaste klanten, een twintig jaar oudere Amerikaanse handelsman. 
Uit het nawoord blijkt dat Lucia er met hem getrouwd is en dat ze samen drie kinderen gekregen, van wie ze de oudste Jacob noemden. Zij overleefde haar man dertig jaar en overleed in 1802, 74 jaar oud.

De beslissende gebeurtenis van haar jonge jaren vond plaats in 1742. Voor de bruiloft van de dochter van de gravin komen als gasten vanuit Venetië onder andere de broers Francesco en Giacomo Casanova. Tussen Lucia (14) en Giacomo (17) ontbloeit liefde. Ze beloven elkaar trouw en leggen hun toekomstplannen vast: over een halfjaar zal Giacomo terugkeren en zullen ze gaan trouwen. Na Giacomo's vertrek krijgt Lucia een Franse huisonderwijzer om haar bij te scholen en voor te bereiden op haar omgang met de hogere kringen in Venetië. Ze toont een verbluffende ijver en studieaanleg. Haar vorderingen zijn enorm. Door haar grote kennis raakt ze wel vervreemd van haar ouders, die van simpele komaf zijn. Ook waarschuwt de gravin haar voor het leven in de Venetiaanse 'beau monde': alles draait om het uiterlijk; het is een slangenkuil van jaloezie, intriges en machtsstreven. Niet lang voordat Giacomo terugkeert, slaat het noodlot toe. De huisonderwijzer krijgt de pokken en sterft. Lucia verzorgt hem en raakt ook besmet. Ze laat zich aan armen en benen vastbinden om zichzelf niet open te krabben. De jeuk is ondraaglijk. Radeloos schuurt ze haar gezicht langs het kussen. Wanneer ze op het nippertje overleeft en zichzelf in de spiegel bekijkt, ziet ze hoe geschonden haar gezicht is. Het stort haar in een hevige tweestrijd tussen gevoel en rede. Uiteindelijk neemt ze de beslissing om zich voor Giacomo's carriere op te offeren en hem het verzinsel over te laten brengen dat ze er met een van de knechten vandoor is gegaan. “Wanneer ik echter tegen mijn gevoel in zou gaan en hem vrij zou laten, zou hij zijn dromen kunnen najagen en waarmaken. Ik zou dan wel ongelukkig zijn maar troost vinden in de wetenschap dat hij tenminste gelukkig was. Misschien zou hij even droevig zijn om mij, maar vast niet lang wanneer ik het zo speelde dat hij meende dat ik hem verraden had. Dan zou hij kwaad zijn, mij verwensen en uiteindelijk vergeten.
Zo redeneerde ik. In het eerste geval zouden er twee ongelukkig zijn, in het laatste geval slechts een. De keus leek mij eenvoudig.” (blz. 102)
Zonder haar zal Giacomo nog carrière kunnen maken, want met een lelijke vrouw kan dat niet in Venetië. Wanneer het leugenbericht over Lucia's verdwijning aan Giacomo wordt overgebracht, keert hij verbitterd naar Venetië terug. Lucia biedt zich aan de oude graaf aan van het landgoed en krijgt hiervoor wat geld.
Voor Lucia begint dan een zwerftocht door Italië. Voortaan noemt ze zich - met dank aan de Franse huisonderwijzer - Galathee de Pompignac. Ze trekt naar het Zuiden en vindt werk bij een vooruitstrevende familie in Bologna. Daar is ze, op dienstbare afstand, getuige van de discussies tussen rijke dames over het primaat van verstand of gevoel. De meeste dames zijn conform de tijdgeest nog in de ban van de Verlichting (het rationalisme). Maar een Franse gravin, die zich opwerpt als Galathees beschermvrouwe, vertegenwoordigt de opkomende Romantiek en bepleit sterk te vertrouwen op de intuïtie. Met deze Francaise trekt Galathee als haar secretaris verder op. Ze woont jaren bij haar op haar kasteel in Vincennes, dichtbij Parijs. Voor Galathees vorming zijn het heel belangrijke jaren. Maar de gravin wordt ziek en overlijdt. Galathee besluit ditmaal naar het Noorden te reizen. Amsterdam lokt: ze heeft veel gehoord over de vrijheid en de tolerantie in die stad. 
De werkelijkheid is ontnuchterend. Door de economische achteruitgang en door haar misvormde uiterlijk lukt het haar niet om een baan te vinden. Zo belandt ze ten slotte in de prostitutie. Het is een hard bestaan. Door haar verminkte gezicht is ze vaak gedwongen klanten van het laagste allooi tegen een minimaal tarief te accepteren. 
Even lijkt er een betere periode voor haar aan te breken als een welgestelde jood haar 'kamert', dat wil zeggen haar als privé-prostituee op een appartement onderbrengt. Maar in het tolerante Amsterdam blijkt seks tussen joden en niet-joden bij de wet verboden. Ze worden betrapt en door de politie van hun bed gelicht. Galathee komt voor straf twee jaar in het spinhuis terecht. De prostituees worden hier in kooien tentoongesteld. Tegen een bescheiden entree mag het publiek hen uitjouwen, bespotten en bespuwen. 
Haar leven neemt pas een gunstigere wending als ze (naar het voorbeeld van de Venetiaanse maskerades) haar werk gesluierd gaat doen. Door die geheimzinnige uitstraling stijgt haar klandizie sterk, vooral in de betere kringen. Ze krijgt zelfs een heel comfortabel leven, wanneer een beperkt aantal Amsterdamse prominenten zich, elk op zijn vaste wekelijkse avond, met haar onderhoudt. 
Op een avond stelt één van die vaste klanten in de schouwburg een Frans sprekende gast aan haar voor: le Chevalier de Seingalt. Zij herkent in hem meteen haar vroegere geliefde Giacomo. Maar door haar voile(s), haar andere naam, haar veel lagere stem en haar volwassen postuur merkt hij totaal niet dat hij opeens zijn 'trouweloze' jeugdliefde ontmoet. Hij maakt haar het hof. Ze voeren intrigerende gesprekken, onder andere over trouw en ontrouw van vrouwen en mannen, gesprekken die telkens balanceren op de rand tussen onthulling en geheimhouding. Giacomo vertelt veel over zijn populariteit bij de vrouwen en dat hij nog nooit een vrouw bedroefd heeft achtergelaten. Lucia trekt dit in twijfel en zegt dat ze gaat bewijzen dat dit wel het geval is geweest. En ze vrijen ook, waarbij Lucia/Galathee haar gelaat zoals altijd bedekt houdt. Lucia twijfelt of ze zal vertellen wie ze is, maar uiteindelijk doet ze dit niet.
Bij Giacomo's afscheid (hij zit al in de koets) laat ze de naam van Lucia tussen neus en lippen door vallen. Verbijstering is er bij Giacomo, die zo snel als zijn werk het toelaat naar Amsterdam terugkeert en opheldering vraagt. Galathee redt zich uit de situatie door hem per brief te melden, dat zij deze Lucia toevallig heeft leren kennen en dat die op bepaalde avonden in een bordeel te vinden is. Verder verontschuldigt ze zich, omdat ze dringend de stad uit moet en hem in Amsterdam niet meer zal ontmoeten. Giacomo gaat naar de aangegeven plaats en treft daar, ongesluierd, de verlepte en mismaakte Lucia aan. Hij is geschokt, praat even met haar en beseft dat hij haar vroeger groot onrecht heeft aangedaan. Aan Galathee stuurt hij een brief met geld en een verslag van zijn bevindingen. 'Arme Lucia, zij is niet ronduit lelijk geworden, maar iets wat nog veel erger is: weerzinwekkend'. 

Galathee blijkt zwanger te zijn. Van wie is niet goed vast te stellen, maar vermoedelijk is het van Giacomo. Het geld gebruikt ze voor een overtocht per boot naar Amerika, samen met een van haar vaste klanten, een twintig jaar oudere Amerikaanse handelsman. 
Uit het nawoord blijkt dat Lucia er met hem getrouwd is en dat ze samen drie kinderen gekregen, van wie ze de oudste Jacob noemden. Zij overleefde haar man dertig jaar en overleed in 1802, 74 jaar oud.

 


 

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.

Andere verslagen van "Een schitterend gebrek door Arthur Japin"