Jan Wolkers - Een roos van vlees
(1963)
De drie belangrijkste personen (334 woorden)
De belangrijkste persoon uit het boek is Daniël. Daniël is de enige die in de loop van het verhaal iets geleerd heeft.
Daniël is de hoofdperssoon in dit boek. Het boek beschrijft een dag uit het leven van Daniël en middels gedachten die worden beschreven leer je de levensgeschiedenis van Daniël kennen. Hij is nu overspannen en dat uit zich in kortademigheid. De hoofdreden hiervan is het verlies van zijn dochtertje met als gevolg het stuklopen van zijn relatie. Zijn relatie is stukgelopen doordat hij zijn vrouw niet kan troosten en geen liefde kan tonen.
Later in het verhaal verschijnt Emmy. Daniël en Emmy zijn min of meer lotgenoten. Ook naar Emmy kan Daniël geen troost en genegenheid uitten. De belangrijkste les die Daniël heeft geleerd is het besef dat hij geen genegenheid kan tonen terwijl hij dat wel voelt.
Emmy is een collega van een vriendin van Daniël. Ook Emmy heeft een kind verloren. Zij heeft een abortus moeten laten doen. Door het enorme schuldgevoel hierover heeft ze zelfmoord willen plegen.
Het wordt in het verhaal niet echt duidelijk of Emmy iets wel of niet geleerd heeft. Als er sprake is van een wijze les dan is het wel dat je mensen niet zomaar kunt vertrouwen. Zij had een vriend die eerst heel lief voor haar was. Van hem is ze ook zwanger geraakt. Maar als ze met hem naar Canada verhuist, verandert haar vriend in een gemene man die haar wil gebruiken voor het maken van pornofilms. Na haar zelfmoordpoging heeft haar vriend haar terug naar Nederland gestuurd.
Een derde belangrijk persoon is Daniël’s vader. Hij heeft geen grote rol in dit boek, maar wel in het leven van Daniël. Zijn vader is een zeer gelovige man die alle nare dingen in de wereld wil verbloemen en veroordelen door het gebruik van gepaste bijbelteksten. Zijn vader heeft zeker niet geleerd om wat meer begrip te hebben voor de aardse dingen zoals het verdriet van Daniël en diens scheiding met Sonja.
Waarom dit boek (128 woorden)
Ik heb dit boek genomen op aanraden van mijn vader. Volgens hem is Jan Wolkers een gestoorde schrijver die vaak vunzig taalgebruik heeft. Maar hij heeft ook een apart gevoel voor humor en met name aangaande de dood en het geloof.
Na het lezen van dit boek vind ik inderdaad dat dit zo is. In absurde situaties weet hij bijbelteksten te (mis)bruiken om de zaak te rechtvaardigen. Het mooiste voorbeeld hiervan is als hij de gebakken muizen aan Emmy geeft. Of als zijn vader hem met zijn stok slaat en hij roept ‘Sla maar christen, ik keer mijn linkerwang wel toe’.
Jan wolkers weet een heel boek te schrijven over een verhaal dat je in drie zinnen kunt vertellen en hij weet het nog boeiend te houden ook.
Mening
Oordeel:
‘Ik vind het een boeiend boek over een oninteressant onderwerp. Jan Wolkers weet een dag uit het leven van Daniël op een boeiende manier, gebruikmakend van platte tot bijna sarcastische humor, te vertellen. Over de titel heeft hij volgens mij jaren moeten nadenken, omdat deze nauwelijks iets met het verhaal te maken heeft.’
Achtergrondinformatie
Het verhaal speelt zich af in de jaren vijftig of zestig, een tijd zonder computers e.d.
De huizen worden gestookt met kachels, een verwarming zie je nog zelden. Warm water komt bij veel mensen nog niet uit de kraan, maar men kookt water op het fornuis. De mensen zijn nog streng gelovig.
Samenvatting
Het verhaal begint ’s ochtends en eindigt de ochtend daarna. Het is winter.
De hoofdpersoon is Daniël, een volwassen man van c.a. dertig of veertig jaar. Daniël is getrouwd geweest met Sonja. Samen hebben ze drie kinderen waarvan de middelste, een meisje is overleden doordat ze bij het wassen heet water over zich heeft gekregen. De jongste is Basje, deze is c.a. twee jaar later geboren. Over de oudste wordt niet veel verteld.
Daniël heeft Sonja leren kennen door een vriend die hij heeft ontmoet nadat hij op jonge leeftijd zijn ouderlijk huis heeft verlaten, doordat hij niet overweg kon met zijn zeer gelovige vader. Door het verdriet van het overlijden van het meisje raakt Daniël steeds meer overspannen. Hij en Sonja kunnen elkaar niet meer troosten, ze kunnen elkaar geen liefde meer geven. Hoewel hij zeer veel van Sonja houdt gaan ze toch scheiden. Daniël is helemaal de weg kwijt.
Een vriendin van Daniël is Ans. Hij zou ’s avonds met Ans naar de schouwburg gaan. Ans kan echter niet omdat zij moet waken bij een oude stervende man in het verpleegtehuis waar zij werkt. Deze oude man heeft darmkanker. De artsen denken dat hij vandaag sterft. Deze man heeft een stoma. In het boek noemen ze dit een Anus Prea. Dit is een kunstmatige anus. Een gaatje in de buik onder de navel. Hieraan wordt de endeldarm bevestigd. Hieraan plakt men een plastic zakje voor de ontlasting op te vangen. Deze anus prea ziet uit als een roos. Een roos van vlees.
Omdat Ans niet kan stuurt ze Emmy.
Emmy heeft een zus die ongeveer tien jaar ouder is en is haar moeder verloren toen ze acht jaar was. Vanaf toen was haar vader bijna nooit thuis. Haar vader misbruikte haar zus. Haar zus is uit huis gegaan. Nadat haar vader een nieuwe vriendin had, is Emmy bij haar zus gaan wonen. Ze ontmoet een jongen uit Canada die hier in Europa naar alle grote steden moet om zaken te doen. Hij neemt Emmy altijd mee en is heel lief voor haar. Later gaat Emmy mee naar Canada. Hier blijkt dat haar vriend in de pornowereld werkt. Hij behandelt Emmy slecht. Emmy raakt zwanger en moet abortus laten doen. Door schuldgevoel doet Emmy een poging tot zelfmoord door het innemen van medicijnen. De buren vinden haar doordat Emmy de muziek (Beethoven) te hard heeft staan. Haar vriend stuurt haar terug naar Nederland. Emmy werkt in hetzelfde verpleegtehuis (meer een sterfhuis) als Ans.
Verhaal chronologisch
Het is vroeg in de ochtend als Daniël wakker wordt. Hij begint aan zijn ochtendwandeling omdat dit volgens de dokter goed voor hem is. Hij is heel kortademig, doordat hij overspannen is. Tijdens de wandeling ziet hij een waterhoentje dat met zijn pootjes is vastgevroren in het ijs. Hij weet hem los te krijgen, maar het vogeltje gaat toch dood.
Bij het kerkhof wordt er iemand begraven. Aan de overkant gaat hij iets drinken in het cafe. Later komen de kistdragers ook naar het cafe nadat ze zeker zijn dat er geen bezoekers van de begrafenis binnen zijn.
Op de terugweg helpt hij een oude vrouw. Zij was zakjes kolen gaan halen met de fiets. De fiets is haar uit de handen gegleden. Hij raapt de fiets op en brengt de oude vrouw naar huis. De vrouw woont in bij haar dochter en wordt hier slecht behandeld. Ze wordt behandeld als slaafje en als klein kind.
Thuis gekomen belt hij Ans. Deze zegt dat ze niet naar de schouwburg kan, maar vraagt of een vriendin in haar plaats kan.
Hij gaat de post uit de brievenbus halen. Hier zit heel veel reclame bij. Hij ziet een brief van zijn ouders die zeggen dat ze om elf uur even komen omdat ze die dag toch naar zijn zus moeten. Daniël zet alvast koffie. De deurbel gaat en zijn ouders staan voor de deur. Zijn vader belt nog een keer met de wandelstok waarmee Daniël vaak is geslagen. Zijn vader is een erg vroom man. Zijn moeder heeft niet veel te vertellen thuis. Zijn vader maakt verwijten over zijn scheiden met Sonja en betrekt hier allerlei bijbelteksten bij. Na een half uur gaan ze en staan bij de tramhalte te wachten in de sneeuw. Daniël gaat nog snel naar de kapper voordat Basje tussen de middag uit school komt om bij hem te eten.
Als hij thuis komt is de school uit en even later komt Basje uit school. Daniël laat hem een nest jonge muisjes zien die in de kast zitten. Die muisjes zitten in enkele zakdoeken die met het bloed van Daniël doordrenkt zijn. Ze hebben op de plaatsen van het bloed gaten gevreten in de zakdoeken. Basje wil de muisjes elke dag zien om ze te kunnen zien groeien.
Basje gaat weer naar school. Daniël zegt hem dat hij na school alleen terug naar huis (bij Sonja) moet gaan omdat hij naar de schouwburg moet.
Daniël begint een kamer op te ruimen. Hier liggen al een jaar kranten op de vloer die hij daar heeft neergelgd omdat hij de kamer ging schilderen. Hij heeft dat echter nooit afgemaakt. Hij ruimt een lade van de kast uit. Hierin vindt hij een stapel brieven die hij van Sonja heeft gekregen. Enkele brieven heeft hij aan Sonja gestuurd. Hij leest enkele brieven en hieruit wordt duidelijk dat hij na de dood van hun dochtertje een tijdje in Parijs heeft gezeten. Hij zat hier op een klein kamertje en kwam er alleen vanaf om langs het kantoor van het vreemdelingen legioen te lopen. Hij heeft de moed niet kunnen opbrengen om zich hier aan te melden.
Later verbrandt hij de brieven in de wc. Hij giet er petroleum over en steekt dit aan. De wc bril smelt ervan en de wc is nagenoeg verstopt.
Rond zeven uur staat Emmy aan de deur. Daniël en Emmy hebben elkaar nog nooit gezien.
Emmy is erg vroeg voor de schouwburg dus gaat ze in een stoel zitten. Daniël geeft haar een cola tick. Deze drinkt ze heel snel op omdat ze het zo koud heeft. De tweede drinkt ze rustiger. Haar sokken en schoenen zet ze bij de verwarming onder het raam. Ze heeft acht zwanen zien overvliegen.
Daniël herinnert zich dat ze vroeger voor de oorlog met kerstmis altijd zwaan aten. Zijn vader ging die halen bij joden in Amsterdam. Na de oorlog waren er niet veel joden meer en zijn vader kwam thuis met een levende zwaan. Zijn poten waren vastgebonden en ze werd zo op het balkon gezet. De dag erna zou ze pas geslacht worden. Daniël staat 's nachts op en maakt de poten van de zwaan los. Hij pakt de zwaan en laat haar van het balkon af vliegen. De zwaan valt naar beneden en breekt haar nek. Haar vleugels waren gewiekt en ze kon dus niet vliegen.
Doordat Daniël het zo benauwt heeft besluiten ze om niet naar de schouwburg te gaan. Emmy zal die nacht bij hem blijven om voor hem te zorgen. Gedurende die avond vertellen ze elkaar heel veel. Hier wordt het bovenstaande levensverhaal van Emmy duidelijk. Ze drinken vrij veel cola tick. Daniël neemt veel van zijn hoestdrankje waarin opium zit. Hij gaat regelmatig op bed liggen, en valt dan steeds even in slaap. Zijn ademhaling wordt dan weer even rustiger. Hij droomt dan veel vreemde verhalen over Basje en Sonja.
Later die avond heeft Emmy honger en Daniël gaat naar de keuken. Hij snijdt wat blokjes kaas en pakt het nestje jonge muizen. De moedermuis heeft nog net een muisje weten te redden. Hij bakt de jonge muizen in slaolie en legt ze bij de kaas op het bordje.
Emmy eet dit op, ze denkt dat het noten zijn. Daniël denkt ‘ neemt en eet, want dit is mijn lichaam’ , omdat de muizen van zijn bloed hebben gegeten.
’s Ochtends om zes uur gaat de wekker. Emmy staat op, legt een briefje op tafel en kijkt of Daniël wakker is. Daniël doet alsof hij slaapt. Ook nu kan hij geen troostende woorden naar Emmy richten, net zomin hij dat naar Sonja kon. Hij kan blijkbaar alleen zijn liefde tonen als de mensen er niet zijn. Als Emmy weg is, staat hij op. Het briefje op tafel is leeg. Daniël krijgt bijna geen lucht meer en wil de dokter bellen. Hij krijgt Sonja aan de telefoon. Sonja zegt dat hij de deur moet open doen en dat zij de dokter wel belt. Daniël kan dit nog net en blijft hulpeloos in zijn huis. Hier eindigt het verhaal.
Analyse
Het heden in dit boek duurt slechts een dag. Om alle personages met hun levensverhaal duidelijk te maken gebruikt hij vooral de gedachtes en dromen van Daniël. Hij laat Daniël vaak in gedachten verzinken waarbij een stukje verleden wordt verteld. Door niet te veel informatie tegelijk te geven blijf je je afvragen hoe bepaalde dingen nou precies zijn. Op deze manier, en door gebruik te maken van zijn humor, weet hij het boek boeiend te houden tot de laatste bladzijde.
Vragen aan Jan Wolkers
Bent u wel of juist niet gelovig?
Deze vraag wil ik hem stellen omdat hij veel bijbelteksten gebruikt terwijl het niet echt duidelijk wordt of dit spottend bedoeld is.
Waarom gebruikt u zoveel het thema ‘dood’?
In zijn boek komt heel veel het thema ‘dood’ naar voren. Ik zou wel willen weten waarom dit zo is.
Hoe bent u aan het idee van dit boek gekomen?
Het is geen voor de hand liggend onderwerp. Er zal iets speciaals geweest zijn om dit verhaal te bedenken.
Waarom schrijft u niets over de oudste zoon van Daniël?
Het enige dat hij schrijft is dat hij bestaat en dat Daniël hem ziet als hij Basje naar huis brengt.
Hoe kwam u op het idee van de titel?
De titel heeft namelijk nauwelijks iets met het verhaal te maken.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden