Amsterdam, 1998 (9e druk) Motivatie De reden dat ik dit boek heb gekozen is, dat de kaft, de titel en de flaptekst me aanspraken. Op het eerste gezicht leek het boek me nogal dik, maar de letters waren redelijk groot waardoor ik als het ware door de bladzijden zou heen vliegen. Een andere reden is, dat de naam van de schrijfsters in het Verwerkingsboek staat, waardoor ik dacht dat dit boek zeker goed zou zijn voor een boekverslag. Samenvatting Ellen van Bemmel is twaalf jaar oud, wanneer ze er een nieuw zusje bij krijgt: Ida. Ellen heeft al een oudere broer Kester, een oudere zus Sybille (Ellen noemt haar Billie) en een jonger broertje Michiel (ze noemt hem Carlos). Haar vader en moeder runnen tezamen een ‘krantenknipselkantoor’. Ze hebben het allebei zeer druk. Na de geboorte van Ida word de moeder van Ellen zeer neerslachtig. Deze neerslachtigheid gaat zo ver, dat ze haar gezin, inclusief haarzelf en haar man, om het leven brengt. Dit krijgt ze voor elkaar, door haar man en kinderen slaappillen te geven. Vervolgens bind ze een zak over hun en haar eigen hoofd. Ellen overleeft deze crisis, doordat ze de hond (Orson) aan het uitlaten was. Haar moeder was haar vergeten. Wanneer Ellen thuiskomt van haar wandeling, ziet ze haar broers en zussen met de plastic zak over hun hoofd in hun stoel zitten. Alleen Carlos geeft nog een teken van leven. Ze zorgt er dan ook voor dat hij niet overlijdt, door de plastic zak van zijn hoofd te halen. Vervolgens sleurt ze hem mee naar de kelder, waar ze samen schuilen. Carlos valt in slaap door de slaappillen. Na de crisis worden Ellen en Carlosnaar naar een opvangtehuis gebracht: de Eenhoorn. Carlos wordt na een tijdje echter geadopteerd door een familie. Ellen snapt niet, waarom men haar ook niet wil hebben. De leiders zeggen tegen haar dat ze haar niet willen, omdat ze in de puberteit is. Vijfentwintig jaar later keert Ellen terug in het huis waar ze is grootgebracht. Ze is gescheiden van haar man en is zwanger. Ze ligt op bed, omdat een miskraam dreigt. Ondertussen heeft ze haar studie geneeskunde afgerond. Ze was er tijdens haar studie achtergekomen, dat haar moeder leed aan een tekort aan hormonen. Vijfentwintig jaar geleden was nog niet bekend, dat dit de oorzaak was van haar neerslachtigheid.
Het perspectief ligt bij de ikfiguur Ellen van Bemmel, in drie fasen van haar leven: als kind van ongeveer twaalf jaar, voor, tijdens en na de geboorte van haar zusje Ida; wanneer zij samen met haar broertje in De Eenhoorn woont, een weeshuis; op deze twee fasen kijkt zij terug in het heden, waarin ze het ouderlijk huis heeft teruggekocht. Vanwege zwangerschap moet ze in deze fase een tijd op bed blijven liggen. Het boek is niet chronologisch opgebouwd. De drie fasen lopen door elkaar heen. Het boek werkt toe naar de ‘ontknoping': wat is er gebeurd? Aan het begin van het boek is dat niet duidelijk, maar in de loop van het verhaal valt steeds meer op zijn plaats. Aan het einde is duidelijk welk drama zich in het gezin Van Bemmel heeft voltrokken: de moeder heeft door waanzin als gevolg van een postnatale depressie het hele gezin omgebracht door hen slaappillen in plaats van vitaminepillen te geven en vervolgens te laten stikken in een plastic zak. Ellen was ‘toevallig’ even weg met haar hond en is door haar moeder ‘vergeten’. Bij thuiskomst treft ze haar vader, moeder, broertje en zusje gestikt aan. Haar kleinste broertje hoest nog in zijn plastic zak. Hem weet ze te redden. Samen komen ze in een weeshuis, waarna haar broertje wordt geadopteerd. Door later terug te gaan naar het ouderlijk huis, probeert Ellen het verleden terug te halen en te begrijpen. Ze komt dan tot de conclusie dat zij nog leeft alleen omdat ze is vergeten. Dat is het einde van het boek. Het is nogal bizar wat er in het verleden is gebeurd. Maar Ellen probeert hier helderheid in te scheppen. Met haar krijgt de lezer ook steeds meer zicht op wat er is gebeurd. Ook de jeugdige lezer onduidelijkheden opgeworpen die vragen om opheldering. In het verhaal wordt steeds meer duidelijk. Het verhaal werkt toe naar de ‘ontknoping’, het antwoord, de verklaring. Ook dit spanningselement is mijns inziens belangrijk om van een boek te zeggen dat het geschikt is voor jeugdige lezers. Het is niet geschreven voor jeugd, maar het kan zowel door volwassenen als door jeugd worden gelezen.zal er weinig moeite mee hebben om het boek te begrijpen. De thematiek spreekt denk ik ook aan: familiemoord en de vragen van de overgeblevene, in een poging om het verleden te begrijpen en het eigen bestaan te verklaren. Het boek is spannend. In het boek worden vele vragen gesteld over het verleden, en onduidelijkheden opgeworpen die vragen om opheldering. In het verhaal wordt steeds meer duidelijk. Het verhaal werkt toe naar de ‘ontknoping’, het antwoord, de verklaring. Ook dit spanningselement is mijns inziens belangrijk om van een boek te zeggen dat het geschikt is voor jeugdige lezers. Het is niet geschreven voor jeugd, maar het kan zowel door volwassenen als door jeugd worden gelezen. Amsterdam-Antwerpen 1998
Kort samengevat gaat dit stukje secundaire literatuur over het volgende: § 3 fasen van het leven van Ellen van Bemmel worden beschreven § het verhaal wordt niet chronologisch verteld § het verhaal is spannend door de vragen en onduidelijkheden waarmee Ellen zit
Mijn bevindingen met betrekking tot de structuur stemmen overeen met hetgeen van de secundaire literatuur. Ik snap alleen niet, waarom de schrijver/schrijfster begint met het perspectief te noemen. Er stond duidelijk “Structuuraspecten” boven! De bevindingen van de secundaire literatuur vind ik overtuigend, doordat deze goed worden onderbouwd. De gebruikte secundaire literatuur is bruikbaar geweest, al moest ik eerst goed zoeken voordat ik ze vond. In het “Kritisch Lexicon voor de moderne Nederlandse Literatuur” staat niet duidelijk aangegeven, wanneer men het over het perspectief heeft en wanneer over de structuur. De titel van het boek dat ik heb gelezen voor dit boekverslag (“Hart van Steen”) wordt er ook niet in genoemd. Wel andere titels van boeken die Renate Dorrestein heeft geschreven. Evaluatie Na het uitvoeren van de verdiepingsopdracht is mijn mening niet veranderd. Ik vind het boek nog steeds mooi, doordat het verhaal me aanspreekt. Het is een verhaal, dat vroeger in ieder gezin had kunnen gebeuren. De schrijfster heeft het zo goed beschreven, dat je er zelf bang van wordt dat je hetzelfde zou meemaken! Het boek heb ik (naar mijn zin) redelijk snel uitgelezen. Hierna ben ik direct aan het verslag begonnen. Het uitvoeren van de verdiepingsopdracht verliep niet helemaal vlekkeloos, aangezien ik eerst niet de juiste secundaire literatuur vond waarin het perspectief en/of de structuur van “Hart van Steen” werd besproken.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden