GEGEVENS Auteur: Renate Dorrestein
Titel: Een hart van steen
Uitgever: Contact
Druk: 2 (1998) Genre: psychologische roman
Aantal pagina's: 238 SAMENVATTING De 37-jarige Ellen is gescheiden en zwanger van een onbekende man. Door een ongelukje raakte ze haar kind bijna kwijt en moet ze nu rust hebben. Ze ligt weken in bed verzorgd door een vrouw die met haar kinderen bij Ellen is ingetrokken om onder te duiken. Haar man mishandelt haar. In het boek wordt Ellens levensverhaal verteld. Ze ligt in het huis waar zij geboren en getogen is. Nadat haar ouders broer en zussen overleden waren, moesten haar broertje en zij naar een tehuis en was ze nooit meer in het huis teruggekeerd. Totdat het huis te koop aangeboden werd en Ellen het huis ook kocht. Liggend in dat huis en kijkend naar de foto's van vroeger komt er een hoop boven. Nadat haar moeder bevallen was van haar vijfde kind, die Ellen Ida genoemd had, omdat ze het een lelijke naam vindt en een vloek over de nieuwe baby heeft uitgesproken, want ze wilde de baby niet. Haar moeder krijgt na de geboorte een kraamvrouwenpsychose. Het hele gezin raakt ontregeld en uiteindelijk vermoordt ellens moeder haar man en kinderen. Alleen Ellen, die op het strand was, en haar broertje Michiel overleven het. Haar moeder is haar vergeten, zij is vergeten dat Ellen ook nog bestaat. Ellen en Michiel worden naar een kindertehuis gebracht en Michiel wordt uiteindelijk geadopteerd. Ellen blijft alleen over en blijft worstelen met haar verleden een aantal zeer belangrijk vragen over het waarom. Later komt ze achter de ziekte van haar moeder en schuift ze alles af op haar vader, aan het eind van het boek krijgt ze ook een antwoord op haar laatste vraag. Haar vader is ook door haar moeder verdoofd, hij wist er niets vanaf. En ze maakt een begin met het afsluiten van haar verleden en het verder leven met de mensen die nu nog leven. SCHRIJFSTIJL De stijl van dit boek is heel pakkend. De wanhoop en het verdriet komen duidelijk naar voren. Het boeit van begin tot eind en raakte me wel degelijk. Het is een duidelijke, meeslepende onnodige ingewikkelde stijl zonder woorden, maar ook niet te simpel. Er staan prachtige beschrijvingen in. Het verhaal heeft een gesloten einde, omdat duidelijk wordt dat Ellen nu heeft gekozen voor het leven zonder de waanideeën.
VERTELSITUATIE Het boek is verteld vanuit de ik-verteller, namelijk Ellen. Af en toe gaat het over naar het gezichtsput van een ander persoon en verandert de verteller in een verborgen verteller. TIJD EN PLAATS Het verhaal bestaat uit allemaal flashbacks. In de flashbacks loopt het wel chronologisch. Er spelen 3 verhalen door elkaar: -Haar leven nu op Lijsterlaan 11 -haar leven als 12-jarige -haar leven in het kindertehuis en ze het gebeurde probeert te verwerken en te herinneren. PERSONAGES -Ellen: Ellen als 12 jarige vindt een naam belangrijk, je geeft iemand niet een naam, maar die naam heeft iemand allang en je noemt iemand alleen maar bij die naam. Ellen als 37 jarige wil haar kind Ida-Sophie noemen. Ida naar de naam die zij de baby had gegeven, Sophie naar hoe het kind eigenlijk had moeten heten. - Margje: Margje is de moeder van Ellen. Na de geboorte van haar vijfde kind, Ida, draait ze volkomen door. Ze is overbezorgd en laat zich volkomen leiden door God's wil. - Frits: Frits kan het maar moeilijk verkroppen dat Margje zo raar bezig is. Hij denkt dat het wel weer over gaat. Hij wordt er zo gek van, dat hij uiteindelijk maar besluit dat hij op de bank gaat slapen. - Sybille: Sybille (ook wel Billie genoemd) is een echte tiener. Ze is aan het puberen en leert haar jongere zusje roken enz. Zij is een waanbeeld in Ellens gedachten. -Kester: Kester is de oudere broer van Ellen, over zijn karakter is niet zo veel bekend. Hij is ook een waanbeeld van Ellen. -Michiel: Michiel (ook wel Carlos genoemd) is samen met Ellen de enige die het drama hebben overleefd. Hij gaat samen met Ellen naar "de eenhoorn" en wordt geadopteerd. - Ida: Ida is in het boek een baby, ze was ernstig ziek na haar geboorte en ze had ook een verkeerde vorm hoofd. - Bas: Bas werkte vroeger in het bedrijf van de ouders van Ellen. Na vijfentwintig jaar komt hij Ellen weer tegen. Hij komt daarna regelmatig bij haar over de vloer. THEMA Het thema is rouwverwerking en afscheid. Rouwverwerking omdat ze met het fotoalbum probeert te verwerken wat haar is overkomen, wat haar dan ook lukt. Ze neemt dan afscheid van haar oude leven (met Billie en Kester als waanideeën in haar hoofd), en probeert gewoon verder te leven. Ze neemt ook afscheid van haar schuldgevoelens tegen haar vader Ze komt erachter dat haar vader niet wist dat zijn kinderen vermoord zouden worden. TITEL Een hart van steen, het hart van Ellen is na de afgrijselijke gebeurtenis van steen geworden. Zij kan niemand liefhebben. Ze heeft een vriend gehad, maar die maakte ze helemaal ongelukkig. Aan het eind van het verhaal, als ze alles heeft verwerkt en afscheid heeft genomen, is haar hart weer een 'gewoon' hart en je kan in de epiloog lezen dat ze samen met Bas verder wil leven.
PLAATS IN DE LITERATUURGESCHIEDENIS Het werk is in 1998 voor het eerst gepubliceerd, het is een vrij nieuw boek. Renate Dorrestein is een uitzonderlijk feministische schrijfster. In 1983 debuteerde zijn met de roman `Buitenstaanders' Daarna ging het erg snel en schreef ze het ene boek na het andere. In 1993 won zij de Annie Romein Prijs. Renate Dorrestein begon met bijzonder bizarre boeken, maar dat werd in de loop der jaren steeds minder. In 1995 was zij genomineerd voor de Libris Prijs en in 1996 was zij de op een na populairste auteur bij de Publieksprijs, waar zij in 1998 opnieuw voor genomineerd was. Dit boek is, denk ik, erg typerend voor Renate Dorrestein, ze schrijft vaak bizarre boeken en dit boek is ook best bizar. In 1998 was het niet veel anders dan nu, dat merk je ook wel. De dingen die in het boek voorkomen zijn erg eind 20ste-eeuws. MIJN MENING Ik vond het een erg pakkend boek, het is realistisch geschreven. Maar het 'leukst' vond ik dat er pas op een van de laatste bladzijden werd gezegd waardoor haar familie is doodgegaan. Je krijgt er wel steeds meer van te horen, dat maakt je nieuwsgierig. Ik heb het boek ook in een keer uitgelezen. Toen ik eenmaal wist hoe haar familie is omgekomen is was het toch eigenlijk wel een verrassing. Ik dacht dat het een brand was, en dat zij haar broertje nog wel uit het brandende huis kon redden, maar de anderen niet. Maar haar moeder had hun eerst verdoofd en daarna een plastic zak om hun hoofd gebonden. Het is eigenlijk wel een dramatisch boek, alles komt weer in haar boven als ze weken op bed ligt, en dat zijn geen leuke herinneringen. Ik kan het iedereen aanraden te lezen, ik denk dat je er wel wat uit kan opmaken. Bijvoorbeeld dat je dingen achter je moet laten liggen en misschien niet vergeten, maar wel verwerken.