1. Korte motivatie van je boekkeuze
Ik was in de mediatheek op zoek naar een boek en zag de boeken van Tessa van Loo staan, deze schrijfster sprak me altijd al aan. Dus ik keek welke boeken van haar op de boekenlijst stonden, aangezien ik de Tweeling al een keer gelezen had, koos ik voor het boek ‘Een bed in de hemel’.
2. Korte samenvatting van de inhoud
Het boek gaat voornamelijk over de vrouw Kata Rozsavolgyi, het boek speelt zich in 4 verschillende tijden af.
Kata is een joods meisje uit Boedapest, maar ze is wel opgegroeid in Nederland. Ze komt samen met enkele vriendinnen bij Stefan op de studentenkamer, ze heeft wel een beetje een oogje op hem. En hij vraagt als ze zijn plafond wil schilderen vol met wolken.
Jeno, de vader van Kata had als klein kind alleen zijn cello en daar draaide vrijwel zijn hele leven om.
Als Kata het plafond bijna af heeft, komt de moeder van Stefan kijken, want zij betaald Kata voor haar schilderwerk. Het valt de moeder op dat Kata dezelfde achternaam heeft als de onderduiker die vroeger bij Stefan’s moeder in huis heeft gezeten. Het blijkt dat die onderduiker, Jeno is.
Stefan’s moeder en Jeno bleken eerder wat met elkaar te hebben toen hij daar onderdook, maar Stefan’s moeder deed het tegelijkertijd ook met een Duitse officier, ze zei dat ze het deed om Jeno te beschermen.
Het blijkt dan ook dat Stefan niet het kind is van de Duitse officier, maar van Jeno. Stefan en Kata zijn dus halfbroer en –zus.
Als Jeno overlijdt wil hij in Boedapest begraven worden, dus gaan Stefan en Kata daar samen heen. Ze brengen er samen de nacht door en Stefan verklaard haar de liefde. De volgende nacht gaat Stefan weer terug naar zijn vrouw en Kata blijft in Boedapest.
3. Eerste persoonlijke reactie
Ik vond het boek aan het begin erg vreemd en moeilijk. Ik snapte eerst niet precies wat er nou gebeurde, omdat het steeds in een andere tijd afspeelde. In de loop van het boek begon ik het te snappen en kon ik het boek ook meer waarderen. Eigenlijk is het ook best een mooi boek, want er wordt in beschreven wat voor problemen de oorlog allemaal met zich meebrengt. Niet alleen toen, maar ook na vele jaren.
Mede daardoor vind ik het ook wel een aangrijpend verhaal.
4. Ervaringsverslag
a. Onderwerp
a) De titel, Een bed in de hemel, slaat op het hemelplafond dat Kara in Stefan’s kamer schildert. En ze liggen vaak samen op het bed naar het wolkenplafond te kijken.
b) Het onderwerp van het boek is eigenlijk de onmogelijke liefde tussen Kata en Stefan aangezien ze familie van elkaar zijn. Hier gaat eigenlijk het hele boek over, en hoe het komt dat ze familie van elkaar zijn en hoe ze hier dan achter zijn gekomen.
c) Op zich vind ik het wel een mooi onderwerp, dat een liefde tussen twee personen niet altijd werkt, hoewel ze er zelf niks aan kunnen doen.
d) Maar ik vind dat het onderwerp niet zo goed is uitgewerkt in dit boek, het is wel uitgewerkt. Maar ik vind het allemaal zo overdreven en omslachtig, pas als je het boek bijna uit hebt, snap je wat er eigenlijk bedoeld wordt.
b. Gebeurtenissen
e) Ik vind de gebeurtenissen best raar, alles loopt door elkaar en ik snapte niet goed wat er nou steeds gebeurde. De gebeurtenissen tussen Stefan en Kata vond ik wel leuk om te lezen, maar de gebeurtenissen die Oom Miksa verteld vond ik daarentegen erg saai en boeiden mij niet echt.
f) Er zijn vanzelfsprekend genoeg naoorlogse boeken en films en boeken en films over onderduikers, maar ik weet zo geen boek of film wat specifiek over dit onderwerp gaat. Ook kan ik het niet met mijn eigen situatie vergelijken, ik heb namelijk nog niet zoiets meegemaakt.
c. Personages
g) - Kata Rozsavolgyi, zij is een joods meisje uit Boedapest die in Nederland is opgegroeid. Ze is een stil en verlegen meisje en schildert graag. Haar vader is altijd een beetje afstandelijk tegen haar en dat vindt ze erg jammer.
Ze is verliefd op Stefan, maar als ze er achterkomt dat ze familie zijn, weet ze dat het een onmogelijke liefde is.
- Stefan, is de halfzus van Kata. Dit weet hij echter eerst niet en hij is dan ook verliefd op haar geworden. Hij is een student met zijn eigen kamer en is populair bij de jongens.
Hij heeft een ongelukkige jeugd gehad, omdat zijn moeder zei dat hij de zoon was van een Duitse officier.
- Jeno Rozsavolgyi, is de vader van Kata en het blijkt later ook de vader van Stefan te zijn. Hij heeft tevens een ongelukkige jeugd gehad, omdat zijn moeder hem dwong zijn hele leven aan het cello spelen te wijden. Hij vluchtte naar Nederland en toen de oorlog uitbrak dook hij onder bij een Nederlandse vriendin, aangezien Jeno een jood was.
Ze hadden een relatie, maar die vrouw ging tegelijkertijd ook met een Duitse officier. Na de oorlog is hij direct bij die vrouw weggegaan en is getrouwd met de vrouw, die de moeder van Kata is.
- Miksa Rozsavolgyi, dit is de oom van Kata, de broer van Jeno. Hij heeft zijn jeugd helemaal niet zo slecht ervaren. Hij was alleen wel jaloers op Jeno, aangezien hij veel meer mocht.
h) Ik vind de personen stuk voor stuk eigenlijk best zielig. Ze hebben
allemaal erge dingen meegemaakt in een jeugd en zoals Jeno op latere leeftijd ook nog. Ik vind Kata eigenlijk ook wel een beetje een vreemd meisje, ze is heel stil en daardoor is het niet echt duidelijk wat ze nou wil. Stefan daarentegen laat best wel doorschemeren hoe hij over Kata denkt en zegt ook duidelijk wat hij van anderen vindt, wat ik in sommige gevallen wel te ver vindt gaan. d. Bouw i) Het verhaal begint met de begrafenis van Jeno, waar het verhaal ook weer mee eindigt. Daartussen wordt verteld over hoe Stefan en Kata elkaar leren kennen en verliefd op elkaar worden en er vervolgens achter komen dat hun liefde onmogelijk is. En tevens verteld oom Miksa verhalen over zijn jeugd en over zijn moeder. j) Tijd: Het boek speelt zich af in verschillende tijden. Als eerste in de Tweede Wereldoorlog, als Jeno onderduikt in Amsterdam bij een vrouw. Ook speelt het verhaal zich af rond 1960, als oom Miksa bij Kata thuis is en verteld hoe hij zijn jeugd heeft ervaren en rond die zelfde tijd leert Kata ook Stefan kennen. Tevens speelt het verhaal zich af rond deze tijd, namelijk wanneer de vader van Kata en Stefan begraven wordt. Want men maakt gebruik van auto’s en vliegtuigen en het gaat over de tweede generatie na de oorlog. Ruimte: Het verhaal speelt zich voor het grootste deel af in Stefan’s kamer, waar Kata het plafond schildert en in Kata’s huis, waar oom Miksa zijn verhalen verteld. Tevens ook nog voor een deel in Boedapest, waar Jeno begraven wordt. Perspectief: Het boek wordt verteld in het ik-perspectief
k) Ik vind het boek best lastig opgebouwd, want mede door de opbouw snapte ik er eerst niks van waar het verhaal nou eigenlijk over ging. Achteraf snap ik de opbouw van het boek beter en dan vind ik dat het best mooi is opgebouwd. Door het begin van het boek aan het eind weer te herhalen.
e. Taalgebruik
Het taalgebruik van het boek vind ik wel redelijk. Het is in sommige gevallen best wel lastig, maar in het algemeen vond ik het goed te lezen.
5. Verdiepingsopdracht
i. welke visie over de relatie literatuur en maatschappij tref je aan in het boek?
Ik kon eigenlijk geen visie in het boek vinden, die een relatie tussen literatuur en maatschappij aanduidde.
ii. welke maatschappelijke kwesties en/of veranderingen in de naoorlogse maatschappij echoën in het boek?
- Een verandering die in het boek echoot is in ieder geval dat de jeugd veel meer vrijheid heeft gekregen in de loop der jaren. Jeno’s vader werd namelijk nog gedwongen om te doen wat zijn moeder hem opdroeg:
Pag. 23. Het wachten is nu alleen nog op de stok. Als zijn vingertop of zijn onvaste hand een fout maakt, daalt de stok op hem neer, harder dan nodig, onnodig. U kunt Jeno rustig slaan, heeft zijn moeder gezeg, later zal hij ons dankbaar zijn.
Stefan en Kata daarentegen gaan veel meer hun eigen gang:
Pag. 53 Er wordt op de deur geklopt. Mijn moeder. Hij fluister alsof we samen in een complot zitten. Wat moet ik doen, vraag ik. Gewoon doorgaan, gebaart hij, ze komt haar verjaardagscadeau bekijken, ik heb haar uitgenodigd.
- Een maatschappelijke kwestie die een rol speelt in het boek, is de vraag of de ouders in de oorlog wel goeie personen zijn geweest. Waren ze geen landverraders of verraden ze geen mensen aan de Duitsers.
Pag. 75 Ze deed het uit liefde voor mijn vader. Uit liefde voor hem sliep ze met een van hen die door de straten marcheerden en de huizen doorzocht. Het was de betrouwbaarste manier om buiten schot te blijven, lieverd, dat begrijp je toch wel?
iii. vergelijk jouw bevindingen met die van een literair criticus
Zoals ik al had gezegd in het ervaringsverslag vond ik het boek vrij moeilijk geschreven en ook omslachtig. Toen ik een recensie las van T. van Deel, kwam ik het volgende stukje tegen: Minder dan de vergezochtheid van het verhaal heeft mij de schrijfwijze gestoord, de zwaarte en chlichématigheid ervan. Woorden 'staan meteen als een muur tussen ons in' of ik moet lezen: ,,Mijn hele leven heb ik bruggen gebouwd naar mijn vader.' Of: ,,Er valt een stilte in zijn blik.' Nee, stilistisch is Tessa de Loo geen uitblinker, maar voor de vele lezers van haar werk is dat blijkbaar geen bezwaar. Hier ben ik het dus mee eens, het boek is eigenlijk te omslachtig en moeilijk geschreven, vind ik en deze criticus ook, hoewel hij het dan wel anders omschrijft.
allemaal erge dingen meegemaakt in een jeugd en zoals Jeno op latere leeftijd ook nog. Ik vind Kata eigenlijk ook wel een beetje een vreemd meisje, ze is heel stil en daardoor is het niet echt duidelijk wat ze nou wil. Stefan daarentegen laat best wel doorschemeren hoe hij over Kata denkt en zegt ook duidelijk wat hij van anderen vindt, wat ik in sommige gevallen wel te ver vindt gaan. d. Bouw i) Het verhaal begint met de begrafenis van Jeno, waar het verhaal ook weer mee eindigt. Daartussen wordt verteld over hoe Stefan en Kata elkaar leren kennen en verliefd op elkaar worden en er vervolgens achter komen dat hun liefde onmogelijk is. En tevens verteld oom Miksa verhalen over zijn jeugd en over zijn moeder. j) Tijd: Het boek speelt zich af in verschillende tijden. Als eerste in de Tweede Wereldoorlog, als Jeno onderduikt in Amsterdam bij een vrouw. Ook speelt het verhaal zich af rond 1960, als oom Miksa bij Kata thuis is en verteld hoe hij zijn jeugd heeft ervaren en rond die zelfde tijd leert Kata ook Stefan kennen. Tevens speelt het verhaal zich af rond deze tijd, namelijk wanneer de vader van Kata en Stefan begraven wordt. Want men maakt gebruik van auto’s en vliegtuigen en het gaat over de tweede generatie na de oorlog. Ruimte: Het verhaal speelt zich voor het grootste deel af in Stefan’s kamer, waar Kata het plafond schildert en in Kata’s huis, waar oom Miksa zijn verhalen verteld. Tevens ook nog voor een deel in Boedapest, waar Jeno begraven wordt. Perspectief: Het boek wordt verteld in het ik-perspectief
k) Ik vind het boek best lastig opgebouwd, want mede door de opbouw snapte ik er eerst niks van waar het verhaal nou eigenlijk over ging. Achteraf snap ik de opbouw van het boek beter en dan vind ik dat het best mooi is opgebouwd. Door het begin van het boek aan het eind weer te herhalen.
Zoals ik al had gezegd in het ervaringsverslag vond ik het boek vrij moeilijk geschreven en ook omslachtig. Toen ik een recensie las van T. van Deel, kwam ik het volgende stukje tegen: Minder dan de vergezochtheid van het verhaal heeft mij de schrijfwijze gestoord, de zwaarte en chlichématigheid ervan. Woorden 'staan meteen als een muur tussen ons in' of ik moet lezen: ,,Mijn hele leven heb ik bruggen gebouwd naar mijn vader.' Of: ,,Er valt een stilte in zijn blik.' Nee, stilistisch is Tessa de Loo geen uitblinker, maar voor de vele lezers van haar werk is dat blijkbaar geen bezwaar. Hier ben ik het dus mee eens, het boek is eigenlijk te omslachtig en moeilijk geschreven, vind ik en deze criticus ook, hoewel hij het dan wel anders omschrijft.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
L.
L.
Er staat een fout bij g) Stafan is de halfZUS van Kata -> Stefan is de half BROER van Kata!! Heel erg bedankt voor de rest van de samenvatting!
12 jaar geleden
AntwoordenS.
S.
Goed verslag! Thematische laag was ook wel handig geweest, aangezien dit ook vaak terug wordt gevraagd.
10 jaar geleden
Antwoorden