Drenkeling door G.L. Durlacher

Drenkeling door G.L. Durlacher. Het is het eind van het jaar 1932. Het jongetje gaat in zijn nieuwe matrozenpakje naar een kerstvoorstelling die hij speciaal hiervoor had gekregen. Samen met de witte sneeuw lijkt het geheel op een sprookje. Voordat de voorstelling begint komt eerst nog de kerstman, het jongetje is bang voor de kerstman en tot zijn schrik wordt hij nog bij hem geroepen ook. Maar zodra hij ontdekt dat het zijn oom Herbert is stelt hij dit jubelend vast. Sommige mensen lachen hierom andere zijn kwaad. Bij het jongetje thuis wordt “Chanoeka” gevierd. Dit valt in dezelfde periode als kerstmis. Het lijkt dat beide feesten ongecompliceerd naast elkaar kunnen bestaan, maar dit blijkt toch niet helemaal het geval. Toen de ouders van het jongetje naar een nieuwjaarsbal waren geweest, bleken sommige medegenodigden ziek te zijn geworden. Later werd een lege bonbonschaal aangetroffen met aan de onderkant antisemitische teksten en een hakenkruis. Op de laatste zondag van januari loopt er een dreigende optocht bruinhemden en op 30 januari 1933 is Hitler officieel rijkskanselier geworden. Op 1 april 1933 is de vader van het jongetje jarig. Dit weet het jongetje, maar er is nog wat aan de hand. Zijn oom is met een Hollandse vrouw getrouwd en zij zijn aan het pakken om naar Holland te verhuizen. Vader moet plots naar de zaak. Dan gaan hij en moeder ook naar de zaak. Het is een grote troep voor de zaak. Ramen zijn ingeslagen en er staan antisemitische leuzen overal. Ook staan er roepende mensen die de ingang blokkeren. Zijn tante wordt boos, gaat bezig met opruimen en schoonmaken en jaagt de groep mensen weg door te dreigen met de Nederlandse autoriteiten. Een jaar later gaat het gezin op vakantie. Ze reizen via Merano via het Gardameer. Nergens zijn verbodsborden voor joden en het lijkt een hele normale vakantie te worden. Het jongetje ziet andere jongetjes van zijn eigen leeftijd die aangesloten zijn bij een fascistische beweging. Een paar dagen voor het einde van de vakantie is hij met zijn ouders en ober Herr Fritz aan het strand. Twee jongetjes varen met hun bootje vanaf de steiger en vallen in het water. Het jongetje ziet het en probeert de volwassenen te waarschuwen. Bij zijn tweede poging ziet Herr Fritz het en red de kinderen. Na het aandoen van droge kleding verteld hij dat het jongste kind gelukkig nog leeft en dat de nazi’s de Oostenrijkse bondskanselier dood hebben geschoten (25 juli 1934). Maria was het jongetje, waarvan nu pas blijkt dat het Gerdl werd genoemd, zijn verzorgster en dienstmeisje. Maria was lief en benadert Gerdl zorgzaam en gevoel vol. Maar Maria mag er niet meer blijven van de Gestapo. Voor haar in de plaats komt Lena. Lena is precies het tegenover gestelde van Maria. Ook grootmoeder doet meer inmenging, maar zij is oud, vroom, ziek en bang voor de toekomst. Er is geen warme vreugde meer. Lena wordt wel uiteindelijk uit het huis gedreven m.b.v. de buren. Dan moet Gerdl naar school ondanks zijn in Duits-model geknipte haar, ransel, pennendoos en lederhozen wordt hij niet als gewoon behandelt. Naast Walter de zoon van de Rabbijn mag hij niet zitten. Gelukkig wel naast Harro die hij kent van de kleuterschool. Na een gevecht met Harro mag hij niet meer met hem omgaan. Gerdl wordt steeds eenzamer. Vader is zijn zaak kwijt en Gerdl en heeft nooit iemand om mee te spelen. Dan krijgen ze ook nog bericht dat oom Adolf is weggevoerd naar een concentratiekamp. Hierna is er telkens sprake van vluchten. Dan kan hij naar een kindertehuis waar hij voorbereidt wordt op de reis naar het beloofde land, maar hier wil hij niet alleen naar toe. Gerdl’s 8e verjaardag wordt gevierd in een restaurant van vrienden die hem aandringen te vluchten naar Nederland. Wel is oma erg dwars. Gerdl neemt afscheid van zijn hond Senta die niet mee het land in mag, omdat deze ziek is. Bijna overal is het verboden voor joden net voor de grens van Nederland vinden ze een hotel van en voor Joden. 50 Jaar later komt hij weer in zijn plaats terug. Nu heeft hij een vrouw en dochter. Hij rijdt de weg die zijn vader 50 jaar geleden reed en het lijkt hem dat hij zijn eigen vader is. Er is veel verandert in het plaatsje waar hij voor het laatst zijn familie zag. De mensen die er wonen blijken heel veel van zijn familie af te weten, maar beweren nooit wat te hebben geweten van het bestaan van de concentratiekampen. Eenmaal thuis voelt hij zich vrij. Hij vraagt zich af waarom niemand de Joden heeft geholpen. Iedereen had het kunnen weten. Slechts een enkeling was bereid te redden als er nog iets te redden viel. Drenkeling door G.L. Durlacher. De hoofdpersoon: De hoofdpersoon in “Drenkeling” is eigenlijk G.L. Durlacher zelf. Hij beschrijft in zijn boek de tijd voor de oorlog. Het jongetje heet Gerdl, hij is erg eenzaam. Hij is Joods, maar hij is nog te jong om aan echte Joodse dingen deel te nemen. Ook is hij Duits, maar mag niet zo gekapt en gekleed zijn als de Duitse jongens die niet Joods waren. Later wanneer hij wel Duitse kleding en een Duits kapsel krijgt, wordt hij ook niet geaccepteerd. Dit omdat het dan al veel verder in de Jodenvervolging is. Hij heeft ouders, een grootmoeder een dienstmeisje enz. , maar geen van allen legt hem uit wat er nou eigenlijk aan de hand is. Hij blijft telkens in het ongewisse. Enkel voelt hij de dreigingen en het anders behandeld worden. Als hij eindelijk een soort vriend krijgt, in de persoon van Harro, mag deze na een vechtpartij niet meer met hem omgaan. Alles in dit verhaal wordt beschreven vanuit Gerdl. Gerdl kan zijn gevoel, zo jong als die is, dus alleen maar in sprookjestermen uitspreken. Drenkeling heeft verschillende betekenissen namelijk: hoe de wereld de Joden liet verdrinken en voor het jongetje persoonlijk, het verdrinken tussen de volwassenen, in de massa, in de chaos, in het lawaai en in de ongeïnteresseerdheid. Ook heeft het betrekking op het verdrinken in tranen bij het afscheid van het dienstmeisje Maria, die zeer lief tegen hem was. In ruil voor haar krijgt hij een secreet van een dienstmeid en zijn zieke, bange oma. G.L. Durlacher verteld in zijn verscheidene boeken zijn gehele levensgeschiedenis. Hij schrijft niet om zijn verleden te verwerken, maar vooral om de jongere generatie te laten zien dat dit nooit meer mag gebeuren. Dat zoiets in een klein hoekje zit en dat het ‘niet weten’ van de Duitsers onzin was. Als men er maar een beetje moeite voor deed en een beetje het verstand gebruikte, dat er wel wat te redden viel. Voor “Drenkeling” kreeg Durlacher in 1994 de Anne-Frank prijs. Durlacher heeft een poos gezwegen over zijn verschrikkelijke ervaringen. Een langdurige ziekte maakte voor hem duidelijk dat hij het verleden niet langer kon verdringen. Later na zijn debuut volgde “Drenkeling” in 1987. (Dit was na zijn therapie) Hij wilde meer en begon met een reeks, beginnend met drenkeling. Durlacher is echt de hoofdpersoon van het verhaal. Hij is net als Gerdl geboren in Baden-baden en vertelt dus zijn levensgeschiedenis.