Dooi door Rascha Peper

Technisch verslag "Dooi" Titel: Dooi
1ste druk: 1999
auteur: Peper, Rascha Biografische schets auteur: Rascha Peper is pseudoniem van Jenneke Strijland. Zij werd geboren op 1 januari 1949 in Driebergen. Ze groeide op in een beschermd milieu, waarbij naar eigen zeggen de godsdienst miste. Ze studeerde Nederlands, met als hoofdvak Middelnederlandse literatuur, in de roerige jaren zestig toen literatuur in dienst van de revolutie van het proletariaat moest staan, en werkte enige tijd als lerares. In 1983 verhuisde ze naar Wenen vanwege het werk van haar partner, die in dienst was van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Daar begon ze, omdat ze zich nogal "op zichzelf teruggeworpen" voelde en omdat ze ernstig ziek werd, serieus werk te maken van het schrijven. In die tijd ontstond de eerste versie van haar boek "Oesters". Na de publicatie van haar eerste verhalen in "Hollands maandblad" en "Tirade", zette ze zich aan het herschrijven van deze roman omdat ze "in alle valkuilen van een beginnend schrijver was getuind". Najaar 1999 verhuisde ze naar New York, waar haar man als diplomaat bij de VN-missie werkzaam is. Rascha Peper streeft ernaar boeken te schrijven die vooral boeien door een meeslepend verhaal en hecht minder aan literaire vormexperimenten. Haar romans zijn leesboeken met een sterke plot, boeiende karakters en sfeervolle details. Haar thema's ontleent ze vaak aan berichten uit de krant. Zoals de figuren in haar werk een gepassioneerde verzamelwoede hebben, zo verzamelt zij zelf krantenknipsels waarin ze een verhaal ziet. Deze werkwijze brengt met zich mee dat Peper geen autobiografisch schrijfster is wier werk voornamelijk te herleiden is tot zaken uit haar eigen leven. Het enige boek waarvoor dit niet zondermeer opgaat is "Oesters" Samenvatting: In deze Novelle is het niet de hoofdpersoon zelf die beheerst wordt door een passie, zoals vaak het geval is in Pepers boeken. Maar de 58-jarige vertaler Ruben Saarloos is wel de zoon van een man die zijn leven (en zijn gezin) heeft opgeofferd aan zijn jacht op een vis waarvan werd aangenomen dat die tachtig miljoen jaar geleden is uitgestorven. Herinneringen aan zijn vader komen bij Ruben op als hij werkt aan de vertaling van een boek over tropische vissen op het moment dat hij met zijn boot vastligt in het bevroren Ijsselmeer. In zijn wekenlange eenzaamheid vermindert zijn mensenhaat en stelt hij zich zelfs huiselijke scènes voor van mensen dei samen televisie kijken. Wachtend op "het grote smelten" begint hij vreemde dingen mee te maken. Zo ziet hij op een dag een oude Chinese jonk opdoemen uit de nevels en krijgt hij een vreemd telefoontje van een man die informeert of een zekere Omsof bij hem is. En diezelfde dag merkt hij een eenzame schaatser op. Een dag later komt die schaatser plotseling bij hem op bezoek. Het blijkt een jong meisje, met "een waterval aan rood haar". Vier dagen achtereen bezoekt deze Bente Nerwanen (de naam die hij op haar schaatsen heeft gezien) hem. Ruben leeft op bij dit raadselachtige meisje dat hem "de woorden uit de mond wist te lokken". Over zichzelf vertelt ze amper iets. Bij haar vierde bezoek gaan ze met elkaar naar bed. Een dag later wordt Ruben "bevrijd"door de kustwacht, zonder Bente teruggezien te hebben. Hij probeert haar op te sporen, maar het antwoord dat hij krijgt als hij bij de universiteit waar ze zou werken, informeert, zet het hele verhaal dat de lezer tot dan toe heeft gelezen op losse schroeven. Het boek krijgt zo een magisch-realistische wending: wie was de vrouw die "De Harnasman" (de naam van Rubens boot) heeft ontdooid? Met "Dooi" schreef Rascha Peper een zeer aansprekend boek over de dood (die op veel manieren in het boek aanwezig is) en herwonnen levenslust.
Titelverklaring: Dooi staat in eerste instantie voor het smelten van het ijs rondom de boot van Ruben die vastgevroren ligt in het IJsselmeer. De dooi zou in dit geval al staan voor bevrijding, want Ruben zit als het ware gevangen in het ijs en de dooi kan hem bevrijden. De dooi heeft ook een diepere betekenis, maar het blijft eigenlijk betrekking hebben op bevrijding. Ruben heeft namelijk last van mensenhaat en hij heeft nog maar weinig levenslust. Hij zit als het ware gevangen in een sleur die zijn leven bepaald. Doordat hij vastzit op zijn boot gaat hij veel over het leven nadenken en ook door de verschillende gebeurtenissen die hij tijdens zijn verblijf meemaakt, gaat hij anders tegen het leven aankijken. Hij herwint zijn levenslust en hij ontdooit als het ware. Hij wordt bevrijd uit het psychische dal waarin hij zat. Genre: Dit boek wordt is een novelle. Motieven: - Water en ijs (dooi) - De vis waarop de vader van Ruben jaagde - Het blauwe licht dat van Rubens laptopmonitor straalde - Liefde - Bevrijding (zie titelverklaring) - Dood Opbouw: Het verhaal is chronologisch en beschrijft enkele dagen van het leven van hoofdpersoon Ruben Saarloos. Het verhaal kent geen flashbacks, maar wel enkele herinneringen, zoals de herinnering van Ruben aan zijn vader. Het verhaal is één geheel en bestaat niet uit korte scènes. Het boek kent tien hoofdstukken en het telt 158 pagina's. Personages: Ruben: Hij is duidelijk het belangrijkste personage uit dit boek. Hij is de zoon van een man die zijn gehele leven heeft opgeofferd aan zijn jacht op een vis. Hij heeft last van mensenhaat, welke afneemt wanneer hij enkele weken vastzit op zijn schip dat vastgevroren ligt midden op het IJsselmeer. Tijdens zijn verblijf hier veranderd hij in verschillende (psychische) opzichten, mede dankzij zijn ontmoeting met de schaatsster Bente. Doordat hij liefde voor haar voelt, herontdekt hij de liefde. Nadat hij "bevrijd" wordt uit het ijs, herwint hij zijn levenslust. De schaatsster (Bente Nerwanen): Over haar kom je niet zoveel te weten, maar ze speelt wel een belangrijke rol in het verhaal. Zij ontmoet Ruben wanneer zij over het Ijsselmeer aan het schaatsen is. Zij bezoekt hem vier dagen lang en brengt steeds iets mee voor hem, zoals een doosje sigaren. Tijdens haar vierde bezoek aan Ruben gaan ze met elkaar naar bed. Nadat Ruben is bevrijd probeert hij haar nog op te zoeken, maar dan blijkt haar werkelijke achternaam anders te zijn dan Ruben al die tijd gedacht had. Perspectief: Het verhaal wordt verteld door een alwetende verteller door middel van een hij-perspectief.
Ruimte: Het verhaal speelt zich voor het grootste deel af in en om de boot van Ruben, die vastgevroren ligt in een haventje bij een klein eilandje op het Ijsselmeer. Ook op dit eilandje spelen zich enkele gebeurtenissen af. Slechts een kort gedeelte van het verhaal speelt zich af op het vaste land en dit is pas op het einde van het verhaal het geval wanneer Ruben op zoek gaat naar de schaatsster.