De wegen der verbeelding door Hella S. Haasse

Titel De wegen der verbeelding Auteur Hella Serafia Haasse Gelezen Druk Zevende druk, Uitgeverij Querido B.V., Amsterdam Over de schrijver Hella Haasse is beginnen te schrijven in 1944. In het begin schreef ze poëzie, toneel- en cabaretteksten, maar na enkele jaren legde ze zich voornamelijk toe op het proza. Kenmerken van haar boeken zijn de niet-chronologische vertelwijze, de flashbacks en de zeer gedetailleerde persoons-, interieur- en kostuumbeschrijvingen. Veel boeken van Hella Haasse zijn familieromans, waarin het leven van een aantal welgestelde families besproken wordt. Een ander door haar geliefd onderwerp is de geschiedenisroman. Veel van haar boeken spelen zich af in haar geboorteland Indonesië. In het werk van Haasse is de behoefte aan onzekerheid, aan geheimen, tot uitgangspunt verheven. Enkele van haar belangrijke werken zijn: * 1948 Oeroeg,
novelle * 1949 Het woud der verwachting. Het leven van Charles van Orléans, roman * 1950 De Verborgen Bron, roman * 1952 De Scharlaken Stad, roman * 1957 De Ingewijden, roman * 1978 Mevrouw Bentinck of Onverenigbaarheid van karakter, roman * 1981 De groten der aarde of Bentinck tegen Bentinck, roman * 1986 Berichten van het Blauwe Huis, roman * 1992 Heren van de thee, roman * 1994 Transit, novelle Samenvatting Maja van Hove en Klaas Welling hebben elkaar leren kennen tijdens hun werk bij een provinciaal dagblad. Hun leven veranderde toen Maja zwanger werd en Klaas ging werken bij het nieuwe tijdschrift Enigma. Ze trouwden, Maja hield op met werken en zette zich helemaal in voor het gezin. Tijdens zijn werkzaamheden voor Enigma ontdekte Klaas toevallig een gedicht: 'Morgenlied voor Eva'. De dichter, B. Mork, was hem totaal onbekend. Hij kwam erachter dat Bernard Mork had gewoond op de Koninginneweg in Amsterdam en enkele jaren geleden was hij gestorven. Mevrouw Jardinet, zijn huishoudster, woonde er nog steeds en wilde Klaas eerst niet ontvangen, maar gaf hem uiteindelijk toch het manuscript van drie gedichtenbundels: 'Morgenliederen voor Eva', 'Beginselen van ordening' en 'Brieven aan Baucis'. Klaas wist nu zeker dat hij een zeer groot dichter had ontdekt en wilde zijn leven wijden aan de roem, de onsterfelijkheid van Mork. Daarvoor moest hij echter alles van Morks leven weten, maar mevrouw Jardinet wilde daarover niets vertellen. Toen Klaas weer eens probeerde mevrouw Jardinet te spreken, ontmoette hij haar dochter, Eva Mork. Ze vertelde dat Bernard Mork niet haar vader was. Haar vader was onbekend; vandaar dat ze de meisjesnaam van haar moeder, Mork droeg. Zij en Bernard waren nicht en neef. Eva kon zich niet voorstellen dat hij gedichten had geschreven. Met Enigma ging het slecht, de zakenman Richard (Kick) Pluym kocht het blad op en wilde het populariseren. Pluym wilde dat Klaas een exposé schreef voor een whodunit. Klaas kreeg een villa in Menton ter beschikking. In een geleende Mini gingen Klaas, Maja en de kinderen op weg. Ze kregen een ongelukje en Joop, een vrachtwagenchauffeur, was bereid Maja en de kinderen mee te nemen; Klaas bleef bij de Mini achter. Tijdens de nachtelijke rit vertelde Joop allerlei mysterieuze verhalen die Maja later, in Menton, ging opschrijven. De villa beviel Maja niet, al was het er paradijselijk. Het huis was eigendom van een oude Russische vrouw, madame Zavadowsky, die veel reisde. De villa werd beheerd door de raadselachtige Achille Secondi en zijn invalide vrouw. Na enkele dagen arriveerde Klaas. Aan de hand van een artikel over Lévi-Strauss dacht Klaas eindelijk de poëzie van Mork te begrijpen. Hij vertelde Maja over zijn ontdekking van Mork. Zij was blij dat dit en niet een andere vrouw de reden was voor Klaas' vreemde gedrag. Op een middag, toen Achille er niet was, werd Maja geroepen door zijn bijna hysterische vrouw. Nijn, één van de kinderen, was bij de 'Grotto'. Ze was poesje achternagelopen en bovenop de ruïne geklommen. Mevrouw Secondi kreeg een aanval en werd naar het ziekenhuis gebracht. Toen Maja in een la rommelde om het telefoonnummer van de dokter van de Secondi's te zoeken, vond ze het paspoort van madame Zavadowsky. Was ze dan niet op reis? Klaas en Maja besloten terug te gaan naar Nederland. Onderweg sliepen ze in een hotel en bleven een dag in Parijs, bezochten er een museum waar onder andere een mummie lag en Nijn riep: 'Poes, bij fouw.' Later werd het Klaas en Maja duidelijk dat Nijn de Tsarina, uitgedroogd als een mummie, in de Grotto had zien liggen. De Secondi's hadden dit niet bekend gemaakt om de bron van inkomsten te blijven behouden. Of was dit allemaal maar verbeelding van Klaas en Maja? Op de redactie van Enigma lag een brief van mevrouw Jardinet. Ze was inmiddels overleden en had vlak voor haar dood deze brief geschreven die 'onmisbare informatie' voor Klaas' studie bevatte. Mevrouw Jardinet schreef dat zij B. Mork was. De vader van Eva was een joodse vriend die bij hen ondergedoken had gezeten. Klaas was er kapot van, hij kon zijn hele studie wel weggooien. Maja ging bij Joop op bezoek en wilde hem de 'Verhalen van een vrachtrijder' geven, maar hij wilde ze niet hebben. Uiteindelijk hielp ze Klaas uit de brand en gaf hem de 'Verhalen van een vrachtrijder'. Hij had namelijk alweer een nieuwe opdracht van Pluym gekregen; een serie korte, 'vreemde' verhalen schrijven. Plaats en tijd informatie Een belangrijke locatie is de villa in Menton aan de Franse Rivièra, waar de Wellings vakantie houden. De Nederlandse provinciestad waar de Wellings wonen speelt maar een kleine rol. Verder zijn wegen van zeer groot belang: de wegen naar de vakantiebestemming van de Wellings en de Europese snelwegen waarover Joop de vrachtrijder voortraast. De roman wordt niet-chronologisch verteld en er zijn bovendien vele flashbacks. Het verhaal begint met Maja die bij Joop in de vrachtwagen zit. In de daarop volgende bladzijden wordt de 'voorgeschiedenis' verteld. Het verhaal in de tegenwoordige tijd duurt ongeveer vier weken. Hiermee wordt bedoeld de reis naar Menton, twee weken in de villa, de terugreis en ca. tien dagen in Nederland. De speurtocht naar Mork gaat terug tot drie jaar daarvoor. Het feitelijke beginpunt van de roman (Klaas en Maja die elkaar leren kennen bij de krant) zal ongeveer tien jaar terug zijn. Het verhaal speelt zich af in de maand juni in het begin van de jaren '80 (Eva is geboren in 1946; zij is nu tussen de vijfendertig en veertig jaar oud).
Perspectief Het verhaal wordt verteld vanuit de hoofdfiguren Klaas en Maja Welling. Bij Klaas en Maja is er vision dedans, de andere personages worden beschreven zoals zij door hen worden gezien (vision au dehors). In de door Maja genoteerde 'verhalen van de vrachtrijder' wordt 'personaal' verteld vanuit de vrachtwagenchauffeur Joop. Eigen Mening Ik vond 'De wegen der verbeelding' een goed geconstrueerd en boeiend boek. Het verhaal is redelijk spannend en heeft naar mijn mening een sinistere sfeer over zich heen. Hiermee bedoel ik het stuk waar Maja met de vrachtwagenchauffeur meerijdt, de eigenaardige Secondi's en de speurtocht naar de geheimzinnige auteur B. Mork. Het einde van het boek vond ik nogal raadselachtig. Je komt namelijk niet te weten wat er met de op een geheimzinnige manier verdwenen eigenares is gebeurd. Houden de Secondi's haar verborgen om een onderdak boven het hoofd te houden en huurpenningen op te strijken? Voor Klaas en Maja blijven het alleen vermoedens. Hierdoor is 'De wegen der verbeelding' een detective zonder slothoofdstuk. Ik heb bewondering voor de stijl van schrijven van de auteur. Ze heeft alle stukken van het verhaal die kriskras door elkaar heen lopen tot één duidelijk geheel gevormd. Het was tot op zekere hoogte een vrij gemakkelijk boek om te lezen. De tekst is niet onderverdeeld in hoofdstukken, maar afgescheiden door asterisken. Vanaf de eerste asterisk beginnen de verhalen door elkaar heen te lopen. Vanaf het moment dat ik dit punt bereikt had, moest ik goed geconcentreerd verder lezen om de verhaallijn goed te kunnen blijven volgen. Ook heeft Hella Haasse zeer gedetailleerde persoons-, interieur- en kostuumbeschrijvingen. Hierdoor wordt het gemakkelijker om je 'in te leven' in het boek en is het lezen dus een stuk plezieriger.