De wachters door Edzard Mik

1. Zakelijke gegevens. Het boek ‘De wachters’ is geschreven door Edzard Mik. Het boek is verschenen in 2004 en uitgegeven door Uitgeverij Contact, Amsterdam / Antwerpen. Het boek telt 190 bladzijden. Het boek is een roman. Edzard Mik is geboren in 1960 in Groningen. Hij is advocaat en journalist. Hij publiceerde onder meer de romans De bouwmeester (1995), Yak (1996) en Schaduwdagen (1998). Een toneelstuk van Mik verscheen in Maatstaf. Daarnaast schreef hij korte verhalen, scenario's voor de VPRO-televisie, en de libretto's Dark en Abrixas. 2. Eerste reactie. Ik heb dit boek gekozen omdat de titel en kaft mij aansprak. De kaft lijkt wel een soort röntgenfoto van een vrachtwagen met mensen daarin. Die mensen moeten vluchtelingen voorstellen. Ik vond het boek heel mooi geschreven. Alles wat de hoofdpersoon denkt wordt heel expliciet verteld. Ik vond het aan de ene kant heel zielig voor de hoofdpersoon dat hij al die moeite voor niets heeft gedaan en aan de andere kant is het zijn eigen schuld. Hij bedroog zijn eigen vrouw en moet nu op de blaren zitten.
3. Verdieping. Samenvatting. De ouders van Mohsen zijn vroeger naar Nederland gevlucht. Mohsen heeft daar zijn eerste 10 jaar doorgebracht. Na 10 jaar is de hele familie teruggegaan naar Teheran. Mohsen studeert rechten. Hij is met Narges getrouwd en heeft een dochter Mona. Zijn vader was oogarts, maar is een column begonnen om geheime boodschappen te verkondigen. Mohsen ontmoet een vrouw, Marleen, en wordt verliefd op haar. Hij is zelfs bereidt zijn vrouw, die zwanger is van zijn 2e kind, te bedriegen. Zijn vader wordt opgepakt en stuurt zijn familie een briefje waarin hij vertelt dat ze naar Nederland moeten vluchten. Mohsen had het al eerder zelf geprobeerd maar elke keer kreeg hij een auto ongeluk en kon dus niet gaan. Nadat zijn zoon Reza geboren was ging hij hun uitvlucht regelen. Hij regelt met een ene Arkan voor veel geld dat ze via Instanbul naar Nederland kunnen gaan. Ook moet hij stiekem opium vervoeren. In de bergen ziet hij Marleen weer voor het eerst. Ze moeten door de bergen rijden, en worden daar onderschept door grenswachters. De wachters ontdekken de opium niet en Mohsen koopt zijn gezin vrij. In Instanbul lukt het hem om zijn gezin op het vliegtuig te zetten naar Nederland, met valse paspoorten. Hij zelf blijft achter om te wachten op Arkan om de opium af te geven. Arkan komt niet opdagen en de opium wordt gestolen. Een paar dagen later wordt hij opgepakt en in de cel gestopt. Hij wordt vrijgekocht door de hotel eigenaar van het hotel waar hij verbleef. Een tijd ondergedoken verdient hij geld als Nederlandse tolk voor de Turkse mensen die wegwillen. Als hij genoeg geld heeft kan hij ook met de auto naar Nederland. Voor Duitsland moeten ze in vrachtwagen met fruit omdat het te gevaarlijk is om met de auto de grens over te gaan. De avond voordat ze vertrekken treft hij Marleen in haar hotel. Ze hebben daar een vrijpartij en hij komt erachter dat Arkan, hij heeft eigenlijk vele namen, met Marleen is. Maar zij zegt alleen voor zakelijke dingen. Wanneer ze op weg zijn in de vrachtwagen, ongeveer 40 vluchtelingen zitten in de laadruimte, krijgt niemand meer lucht. Een dag later wordt Mohsen in Utrecht wakker in een ziekenhuis. Rechercheurs vertellen hem dat ze vergeten waren om de ventilatierooster open te zetten. Hij was de enige die het overleefd had. De rechercheurs laten hem niet gaan, en willen eerst alles weten over Marleen en Arkan. Ze zitten al jaren achter hen aan en krijgen hen niet te pakken. Mohsen is ook een schrijver en de rechercheurs zijn er zo achtergekomen dat hij hen kent omdat hij over ze geschreven heeft. Mohsen verraadt Marleen en Arkan niet, en vlucht het ziekenhuis uit. Hij gaat naar het asielzoekerscentrum om naar zijn vrouw en 2 kinderen te gaan. Hij denkt bij zichzelf hoe hij ooit verliefd kon zijn geworden op Marleen. Bij het asielzoekerscentrum waarschuwt de eigenaar de politie. De politie verteld dat ze Narges, de kinderen en zijn moeder al op het vliegtuig terug hebben gezet. En hij gaat ook terug, maar eerst moet hij over Marleen vertellen. Als hij dat niet doet gaat hij eerst de gevangenis in en daarna terug naar Teheran. Als ze hem afvoeren naar de politie auto ontsnapt hij. Hij rent weg, in gedachten naar Marleen toe. Als hij een straat over rent wordt hij geschept, dit keer wordt zijn leven niet gespaard. Ruimte. Het verhaal speelt zich in deze tijd af. Er zijn nog genoeg gevallen waarbij vluchtelingen Nederland proberen in te komen. Het speelt zich af in Iran, Turkije en Nederland. In Iran speelt het verhaal zich af in hun appartement, het ziekenhuis en de gevangenis. In Turkije speelt het verhaal zich af in het hotel en het Palais de Hollande. In Nederland doen zich scènes voor in het ziekenhuis en het asielzoekerscentrum. Verhaalfiguren. Mohsen: Mohsen is de hoofdpersoon van het verhaal. Hij bedriegt zijn vrouw voor een Nederlandse vrouw die hij nooit zal krijgen. Toch heeft hij een zwakke plek om niets te vertellen en dat is zijn dochter Mona
Narges: Narges is de vrouw van Mohsen. Ze is zwanger van Reza. Ze heeft wel door dat haar man vreemd gaat maar laat dat niet blijken. Mona: Mona is de dochter van Mohsen en is ongeveer 4 jaar oud. Mona is nog heel onschuldig en heeft nog niet zo veel erg in dingen. Zij ziet alles als een groot avontuur. Marleen: Marleen is een blonde vrouw die vluchtelingen Nederland helpt binnenkomen. De politie is al een tijd op zoek naar haar. Mohsen heeft een affaire met haar. Arkan: Arkan is een van de vele namen die deze persoon heeft. Hij heeft wel meerder namen nodig omdat de politie hem zoekt. Ook hij doet mee aan het proces van de mensensmokkel. Vertelwijze: Het verhaal wordt verteld vanuit de ikpersoon. Je beleeft de gebeurtenissen vanuit de positie van Mohsen. Alles wat met hem gebeurt en alles wat hij denkt lees je. 4. Beoordeling. Ik vind het een heel mooi verhaal. Ik vind het heel vreemd dat Mohsen alle ongelukken overleeft. Een normaal persoon zou allang al dood zijn gegaan. In het ziekenhuis in Teheran zien ze hem dan ook als profeet. Ik vind het sneu voor Narges. Haar man bedriegt haar en zij werkt zo hard hun relatie te laten bestaan. Ze slikt alles en vertelt niemand over zijn affaire. In dat oogpunt kijk ik wel tegen haar op, ze is een sterke vrouw, die op haar vluchtweg voor 2 kinderen zorgt. Het verhaal zet mij ook aan het denken. Mensen maken het elkaar zo moeilijk. Vluchtelingen moeten heel veel doen om te overleven. En het lijkt mij een vreselijke weg die een vluchteling in een opgepropte auto moet afleggen. Ik zie in dit boek wel een vergelijking met een film: Not without my daughter. Deze film gaat over een moeder die met haar kind wegvlucht uit Irak. Het taalgebruik in het boek is wel te doen. En ik zou ook zeker dit boek aan een ander aanraden om te lezen.