Gegevens literaire werk: -De auteur is Connie Palmen - De titel is De Vriendschap - De uitgeverij is Prometheus - De plaats van uitgave is Amsterdam - Het jaartal van uitgave is 1995 Gegevens gelezen recensies: 1e recensie: - Auteur is Alle Lansu - De titel is ''Denken is van gedachten veranderen'' - Bron: het internet, ''het parool boekrecensies'' - Datum: 03-03-1995 2e recensie: - Auteur is Eisjen - De recensie heeft geen titel - Bron: het internet, http://boekgrrls.nl/BgBesprokenBoeken/bbPalmen.htm - Datum: juli 1997
Samenvatting: Het boek bestaat uit drie verschillende delen. Deel 1. Dingen en woorden, deel 2. Eten en drinken en deel 3. Werk en liefde. Deel 1) Catharina Buts (Kit) wil iedereen om haar heen te vriend houden. Ze ziet Ara en merkt dat ze daar een vriendin van wil worden, maar door gebeurtenissen uit het verleden durft ze zich niet te hechten. Ze houd altijd heel erg veel rekening met gevoelens van anderen, vooral die van haar moeder. Ze voelt zich schuldig omdat haar moeder bijna gestorven was bij Kits geboorte. Vooral door aan haar moeder te laten merken dat het eten altijd goed smaakt probeert ze te laten zien hoeveel ze om haar geeft. Kit wilde altijd graag een jongen zijn, ze heeft 3 broers en heeft altijd het liefst jongensboeken gelezen. Voor Kit is het een groot probleem om een vrouw te worden. Deel 2) De vriendschap tussen Kit en Ara krijgt steeds meer te verduren, op een verjaardag krijgen ze ruzie. Kit heeft een lijstje gemaakt met 17 dingen over Ara waar ze zich aan ergert. Kit overweegt om en punt achter hun vriendschap te zetten. Maar zover komt het niet. Kit gaat naar Amsterdam om te studeren, en neemt zo afstand van Ara. Ze studeert filosofie, en ze schrijft een proefschrift. Het idee wat ze zelf achter dat proefschrift heeft is; als Ara het maar begrijpt. Kit ontdekt dat ze een eetprobleem heeft, en daarnaast raakt ze ook nog aan de drank. Ara krijgt ook eetproblemen, en gaat steeds meer op Kit lijken. Ze valt heel erg veel af, en raakt ook aan de drank. Deel 3) Kit is lerares aan de psychologische faculteit. Ara is hondentrainster, wat ze heel goed doet. Net als Kit heeft ze niet erg veel geluk bij de mannen. Ara krijgt een relatie met een stotterende chinees, Bing. Kit ontmoet haar grote liefde; Thomas. Als hij naar Amerika vertrekt wil ze met hem mee. Eerst blijft ze nog een week bij Ara. Ze denkt dat ze weet waarom ze zo onzeker is, en de oorzaak is Ara. Ze verwijt Ara wantrouwen, machtsbelustheid en wreedheid. Het laatste hoofdstuk is een brief van Kit aan Ara, waarin ze haar gedachten opschrijft. Ze schrijft allerlei tegenstellingen op, zoals lichaam en geest, gevoel en verstand, lot en keuze. Ze maakt duidelijk dat vriendschap macht is. Ze sluit af met: Ik hou van je. Zonder jou ben ik minder waard. Als ik mijn vinger in de lucht steek, doe jij dan ginder hetzelfde? Gestructureerd ervaringsverslag: 2.1 Wie zijn de hoofdpersonen? Kit en Ara. 2.2 Wat houdt hen bezig? 2.4 Wat voor mensen zijn het in jouw ogen? Hoe is volgens jou hun karakter? - Kit is tien jaar oud in het begin van het boek, en zit in de 5e klas van de basisschool. Ze is heel erg leergierig en ze praat veel, in de klas is ze een druktemaker en heeft veel te weinig aandacht voor de lessen. Ze houdt ervan om over dingen in het leven na te denken zoals God, geluk en dood. Ze is erg gevoelig, en ze maakt de indruk alsof ze erg 'klein' is. Ze vindt het erg leuk om mensen zoals Ara te helpen met haar spreken. Tijdens het verhaal krijgt ze een minderwaardigheidscomplex. Dit komt doordat ze het gevoel heeft anderen in haar omgeving tot last te zijn. Kit is heel veel bezig om iedereen in haar omgeving te vriend te houden. Als ze Ara voor het eerst ziet wil ze er alles voor doen om haar vriendin te worden. Ze wil heel erg graag een jongen zijn, ze heeft altijd al het liefste jongensboeken gelezen. Als haar moeder erachter komt dat ze opgehouden is met menstrueren gaan ze samen naar het ziekenhuis en daar wordt Kit ontmaagd. Kit krijgt een hormoonkuur waar ze erg dik van wordt. De problemen die ze hierdoor krijgt zorgen ervoor dat ze bij een psychiater terecht komt. Ara zegt: 'je vind het wel prettig om als vrouw begeerd te worden, maar jij wil meer om je geest dan om je lichaam begeert worden.' Kit raakt aan de drank. Ze is afgestudeerd als psychologe en filosofe, en werkt erg veel. Ze wordt verliefd op Thomas, waardoor ze ontdekt dat ze nooit meer alleen kan en wil zijn. Hier is ze eigenlijk bang voor, wat ervoor zorgt dat ze nog meer gaat drinken. In het eind van het boek komt er een eind aan de vriendschap tussen Kit en Ara, maar Kit schrijft een brief, en waarschijnlijk komt het weer goed. - Ara is elf in het begin van het boek. Ze vindt lichamelijkheid heel erg belangrijk, vooral omdat haar taalgevoel niet erg goed ontwikkeld is. Haar ouders zijn welgesteld. Ara is de meest dominante figuur van de twee vriendinnen. Ze is daarom schrijfster geworden. Ze verandert niet zo heel erg in dit boek. 2.3 Hoe is hun relatie? Kit en Ara zijn vriendinnen, ze zijn in alles elkaars tegenpolen. Ara is het lichaam en Kit de geest. Ze ervaren alles allebei op hun eigen manier, en vanaf halverwege deel 2/deel 3 praten ze heel filosofisch met elkaar over allerlei dingen, vooral Kit omdat ze zo'n soort opleiding doet. 2.5 Herken je bepaalde karaktertrekken of bepaald gedrag van jezelf in de personen in het verhaal? Ik herken eigenlijk niets van één van de twee hoofdpersonen uit dit verhaal in mij. Ze zijn allebei heel erg anders, maar ik denk dat het echt twee uitersten zijn, en dat de meeste mensen daar een beetje tussenin zullen zitten. Omdat allebei de personen (Kit en Ara) zo bijzonder zijn, is het moeilijk om je in de personages in te leven.
2.8 Wie vind je het minst sympathiek? Op grond waarvan? Beschrijf deze persoon alsof je hem of haar aan een vriend beschrijft. Ik vind Ara het minst sympathiek. Ze denkt heel erg veel aan haarzelf. Ik vind het een beetje vreemd dat Kit helemaal niet met andere mensen om mag gaan van Ara. Bijvoorbeeld in op haar verjaardagsfeestje, mag ze wel andere mensen uitnodigen, maar dan wil Ara niet komen. En ook in deel 1 van het boek, toen ze elkaar nog niet zolang kenden, Ara wilde toen eigenlijk niet dat Kit met de anderen speelde. Ze is een meisje dat erg veel problemen met taal heeft, maar goed is in exacte vakken. Ze is een beetje jaloers, en voelt zich niet snel op haar gemak bij iemand. 5.1 Door wiens of wat voor ogen volg jij het verhaal? Is het een persoon in het verhaal? Is het min of meer een manier van vertellen, die niet aan een persoon gebonden is? Het verhaal wordt verteld door Kit, de hoofdpersoon van het verhaal. Ze vertelt over haar leven. 5.2 Probeer aan te geven in hoeverre jouw beleving van het verhaal en jouw kijk op de personen worden beïnvloed door de wijze van vertellen waardoor je het verhaal volgt. Heel veel dingen die door Kit worden verteld, zijn de meningen en gedachten van Kit. Ze vertelt heel erg veel over Ara, en dat is allemaal vanaf haar kant gezien, er wordt eigenlijk niets over Are verteld door andere personen. Dus het beeld wat je van alles en iedereen in het boek krijgt wordt gevormd door de mening van Kit. Dat is natuurlijk maar heel erg eenzijdig. Omdat Kit een filosofische studie doet, is in het derde deel het verhaal heel erg filosofisch verteld, omdat Kit de verteller is. Verdere verwerking (recensies) 1e recensie: 'Denken is van gedachten veranderen' schrijft Kit', 'en de lezer krijgt dat met bakken tegelijk over zich uitgestort'. De recensent vindt dat het verhaal wel een aantal originele definities oplevert, die ook niet onaardig worden uitgewerkt. 'Maar geregeld stuit je ook op ondoorgrondelijke passages die zelfs na herlezing hun geheim niet prijsgeven. En als er eindelijk eens heldere conclusies worden getrokken, blijven het vaak open deuren die worden gepresenteerd als diepzinnige inzichten.' Volgens de recensent kan ze met dat geleuter in haar hoofd urenlang doorgaan. 'Zo verdringen de ideeën de personages in de loop van het boek naar de coulissen en zakt de roman weg in een moeras van vermoeiende redeneringen'. 'Maar als roman vind ik het niet echt geslaagd'. De recensent vindt dat De Vriendschap wel het goede materiaal bevat, maar dat Connie Palmen het niet genoeg leven heeft ingeblazen om er een heuse roman van te maken. 'Als dan in de loop van het boek de essayiste de romanschrijfster steeds meer voor de voeten gaat lopen, wordt het definitief een als roman vermomd essay. De recensent vindt het geen goed boek, hij vindt het niet lijken op een roman maar meer op een essay. 2e recensie: 'Ik snap ook niet dat in De Vriendschap het geestelijke en lichamelijke aspect zo tegen elkaar uitgespeeld wordt, zo zwart/wit is het irl toch niet dacht ik'. De resencente vond het een vreselijk boek. Ze hield niet van 'Palmen's gewichtdoenerij - kijk mij de wereld eens begrijpen -, en ten tweede stuitte het me tegen de borst dat haar hoofdpersoon eigenlijk alleen van die mannen tot leven kwam. 't is zo ouderwets….'
Essayistisch ervaringsverslag Voordat ik het boek De Vriendscap van Connie Palmen heb gelezen, dacht ik dat het een leuk en mooi boek moest zijn. Het boek was mij al door verschillende mensen aangeraden, en het staat zelfs vrij bovenaan in de top honderd van de meest gelezen boeken door scholieren. Ik heb dus het boek opgezocht in de bibliotheek, waar ik tot mijn verbazing zag dat het boek geen flaptekst had, en ook het plaatje op de voorkant van het boek, klopte totaal niet met mijn verwachtingen. Maar goed, ik ben begonnen met lezen in het boek, en al in het eerste deel vond ik het verhaal niet helemaal kloppen met wat ik er allemaal over had gehoord. Er was gezegd dat het zo'n leuk boek was, en interessant, omdat het over twee vriendinnen gaat, en dat het zo bekend is, omdat het in het alledaagse leven kan gebeuren etc. Ten eerste vond ik het niet echt iets wat elke dag gebeurt. Je komt niet altijd iemand tegen die helemaal voelt dat zei en iemand anders die ze helemaal niet kent (en ook nog eens drie jaar ouder is) voor elkaar bestemd zijn. Het lijkt wel of ze verliefd op haar is, vooral bij het voorbeeld met de initialen van hun namen wat ze geeft 'het is een knipoog van het lot', kon ik mij niet voorstellen dat het nog een erg boeiend verhaal zou gaan worden. Omdat in dit verhaal de twee hoofdpersonen (Kit en Ara) zo verschillend zijn, want ze zijn elkaars tegenpolen, is het erg moeilijk om je in een van hen in te leven. En als je je in een hoofdpersoon uit een boek in kan leven, maakt dat het boek een stuk leuker, en leest het ook makkelijker. Maar dat kon dus niet met dit boek. Het was verschrikkelijk om dit hele boek uit te lezen, want naarmate Kit ouder wordt, wordt het boek ook op en steeds volwassenere en filosofischere manier geschreven. En wordt het dus ook steeds langdradiger en moeilijker te begrijpen. Nadat ik eindelijk het hele boek uitgelezen had, was het me zwaar tegen gevallen. Ik had echt heel wat anders verwacht dan al die filosofische gedachten van een meisje dat opgroeit. En voortaan lees ik alleen nog boeken met een flaptekst.