3.1 primaire gegevens Auteur: Connie Palmen
Titel : De Vriendschap
Ischa Meijer 1943-1995
Verschenen in: 1995
Aantal blz: 311
Leestijd: 13 uur Thema Vriendschap: de vriendschap tussen Ara en Kit is zo sterk, dat Kit niet eens meer liefde kan geven aan mannen, en zo dus nooit een lange relatie kan hebben, en als ze dan eindelijk een lange relatie heeft met iemand (met Thomas), dan vergelijkt ze Thomas continu met haar vriendin Ara. Ook komt vaak voor dat Ara Kit knuffelt, zo zie je wat de relatie tussen hen is. Het boek laat zien hoe de relatie tussen 2 vriendinnen kan zijn. Hoe ze met elkaar omgaan. Motieven: tegenstelling: de verschillende karakters van Kit en Ara en het feit dat Kit “slim” is en Ara woordenblind. 3.2 verantwoording van de keuze Ik heb dit boek gekozen, omdat ik van andere mensen gehoord had dat het best een leuk boek is.
3.3 verwachtingen vooraf Ik denk dat dit boek over een sterk verbonden vriendschap gaat, zoals de titel eigenlijk al duidelijk maakt. 3.4 eerste reactie achteraf ik vind dit werk
1 is niet 2 een beetje 3erg
Spannend 1
Meeslepend 2
Ontroerend 2
Grappig 2
Realistisch 3
Fantasierijk 1
Interessant 2
Origineel 2
Goed te begrijpen 2 - dit werk heeft mij aan het denken gezet: nee - ik heb iets aan dit werk gehad: nee
dit werk spreekt me wel aan, omdat het een levensverhaal was van de vriendschap tussen twee mensen en dat was leuk om te lezen. 3.5 korte samenvatting Deel 1: Het verhaal begint wanneer Kit, een gevoelig, iel 10-jarig meisje, dat ervan houdt om de belangrijke dingen in haar leven (God, geluk, dood) te overpeinzen. Kit houdt van woorden en taal. Ze houdt veel rekening met de gevoelens van anderen, vooral bij haar moeder. In het eerste deel komt haar liefde en zorgzaamheid voor haar moeder sterk naar voren, ze voelt zich schuldig omdat die bijna stierf bij Kits geboorte. Vooral in het eten dat haar moeder bereidt, toont Kit hoeveel ze om haar geeft. Zo vindt ze geluiden bij het eten heel beledigend voor haar moeder en zegt ze heel nadrukkelijk hoe lekker ze het eten wel vindt. Kit houdt heel veel van haar familie en ze zou het ondraaglijk vinden als ze van de één meer zou houden dan van de andere. In de klas is Kit een druktemaker. Ze heeft teveel energie en te weinig aandacht voor de lessen, ze begrijpt niet waarom je iets moet leren als je er het nut niet van inziet, ondanks dat kijkt ze heel erg op naar de juffrouw en is ze fier als die iets extra's zegt over haar. In dit deel leert Kit Ara kennen. Ze heeft dadelijk het gevoel dat Ara haar totaal begrijpt, ze voelt dat ze bij elkaar horen en dat Ara dat ook weet. Er wordt veel over Ara geroddeld in het dorp, maar Kit gelooft niet zomaar wat er gezegd wordt, ze wil het van Ara zelf te weten komen. Kit lijkt wel een beetje verliefd in het begin: ze maakt een tekening voor Ara en is heel blij omdat ze dezelfde initialen hebben, daarom gelooft ze dat ze voor elkaar voorbestemd zijn. Ze bewondert Ara enorm, vindt haar heel mooi en ze is er trots op dat Ara aanstootgevend is. Ze verbaast zich erover dat Ara zich niet laat deren door geboden en voorschriften als ze ergens komt, terwijl Kit daar blindelings gehoorzaamt. Ze denkt dat het moed en eerlijkheid is. Ze vindt Ara's omgaan met taal bijzonder en verrassend, ze wordt vertederd door haar taalfouten en ze houdt ervan als Ara vertelt. Ze voelt zich sterk verbonden met Ara. Ze vindt het dan ook wreed als Ara zegt dat ze haar niet vertrouwt. Deel 2: Ook op de middelbare school verveelt Kit zich. Wel houdt ze van pedagogiek en psychologie en dat gaat ze dan ook studeren. Wanneer ze in haar studie bepaalde theorieën of begrippen tegenkomt, die voor haar een antwoord zijn op haar grote levensvragen, is ze enorm gelukkig en ontroerd. Psychologie beschouwt ze als een studie die haar vastklinkt aan haar eigen lot, filosofie beschouwt als de studie die haar boven haar persoonlijk lot kan uittillen, ze hoopt zich tot op zekere hoogte van haar lot te bevrijden. Intussen groeit Kit op van 16-jarige puber tot volwassen vrouw met haar eerste maandstonden, ontmaagd worden, zoenen. Ze vraagt zich af hoe het moet, volwassenen worden en ze verlangt ernaar. Maar de dingen waarvan ze dacht dat ze een ommekeer zouden betekenen in het leven vallen tegen, daaruit blijkt ook dat ze niet van het lichamelijke houdt. Alleen bij Ara wordt haar lichaam rustig, wanneer die haar streelt en zegt dat ze Kit mooi vindt. Nochtans krijgt ze het steeds moeilijker om hardop te spreken en wordt ze onzeker en zenuwachtig. Kit is enorm afhankelijk van Ara, maar ze vindt dat niet erg. Ze is wel fel ontgoocheld als ze merkt dat ook Ara afhankelijk is van anderen. Op haar eenentwintigste verjaardag krijgt ze voor het eerst ruzie met Ara en verwijt ze haar dat die haar voortdurend treitert en behandelt als een hond die je moet africhten. Later heeft ze spijt van die ruzie, maar ze beslist wel om in de stad te gaan studeren, ver weg van haar geboortedorp. Geleidelijk aan krijgt ze een afkeer van Ara wanneer die uitgaat, en iedereen probeert te versieren. Maar als ze met z'n tweeën zijn, blijft de intensiteit van hun vriendschap dezelfde als vroeger. Kit slaagt er echten maar niet in om langere tijd een relatie met een jongen te hebben, zo zegt ze: "Met liefde zit het pas goed, als het je lukt om je verlangen te vervullen zonder het te vernietigen." Liefde wordt nu ook een geliefkoosd onderwerp om over te peinzen. Hoe ouder ze wordt, hoe meer moeite ze heeft met haar lichamelijkheid. Ze vindt het niet prettig om met haar lichaam bezig te zijn. Ze houdt wel van speelse omhelzingen, maar als het op iets serieus kan uitdraaien, raakt ze in paniek. Ze heeft een hekel aan haar regels en daardoor krijgt ze ze niet meer. Om die terug te krijgen, neemt ze eerst medicijnen van de dokter waardoor ze verdikt, daardoor voelt ze zich nog slechter in haar vel. Omdat ze verdikt is, gaat ze op dieet en wordt ze geobsedeerd door calorieën. Ze ziet het voedsel als een vijand die macht over haar heeft. Wanneer ze beseft dat dat niet zo is, is het al te laat en kan ze geen hap meer binnenkrijgen zonder aan de overeenkomstige caloriehoeveelheid te denken. Niet alleen het denken aan eten wordt een verslaving, ook rookt ze sinds haar twaalfde en later wordt ze ook steeds erger verslaafd aan alcohol. Drank maakt haar spraakzaam, vergevingsgezind, schaamteloos, overmoedig en onverschillig. Haar psychiater denkt dat Kit het vervelend vindt om als vrouw begeerd te worden, maar Ara denkt dat ze wil begeerd worden om haar geest en niet om haar lichaam. Kit vindt dat ze gefaald heeft in het leven: ze kon haar ouders niet gelukkig maken, ze kon Ara niet overtuigen van haar liefde en trouw. Hier zien we dus dat ze meer en meer op haar moeder begint te lijken, die ook steeds krampachtig haar best doet, om anderen gelukkig te maken, maar zelf niet gelukkig Is. Deel 3: Kit leeft in een kleine ruimte en ze komt amper buiten, ze heeft zich afgesloten van de wereld. Ze dorst nog steeds naar kennis, maar het leven hoeft voor haar niet avontuurlijk te zijn, ze heeft ook nog nooit een echte relatie gehad met iemand. Wel had ze 10 jaar lang een minnaar, maar wanneer ze uit elkaar gaan, heeft Kit niet eens liefdesverdriet. Ze vindt Ara niet meer mooi, sinds die tien kilo is afgevallen, maar hun vriendschap is nog steeds heel belangrijk voor haar. Kit krijgt dan een heftige relatie die ongeveer een jaar zal duren met Thomas. Hij is de eerste man van wie Kit echt houdt. Ze voelt zich zelfverzekerd bij Thomas, die veel op Ara lijkt, maar heeft steeds meer moeite om Ara en Thomas uit elkaar te houden. Door haar relatie met Thomas, woelt zich bij Kit een groot verdriet los, haar verlangen naar de liefde, maar ze durft er met Thomas niet over te spreken. Kit heeft het gevoel dat Ara haar door deze liefde zal loodsen en dat ze zonder haar aan kapot zal gaan. Ze houdt dan ook urenlange telefoongesprekken met Ara, maar ze wordt steeds onzekerder en drinkt veel. Ze drinkt om het verbond tussen drank, dood en liefde niet te moeten ontrafelen, omdat ze denkt dat ze dan voor altijd de liefde kwijt zal zijn. Wanneer ze ernstig verbrand wordt door te lang in de zon te liggen, beseft ze veel en ze besluit dan om het uit te maken met Thomas, waardoor Ara in paniek raakt. Kit wil op dat moment niets liever dan opgaan in Ara en versmelten met haar, het enige wat ze wil houden zijn haar gedachten. Wanneer Ara haar troost, heeft Kit het gevoel dat ze ineens alles van Ara en haar begrijpt, maar deze kennis maakt haar niet gelukkig, maar woedend. Op het einde van het boek, schrijft Kit een brief naar Ara om alles wat haar bezighoudt uit te leggen. Door te schrijven, creëert Kit een ander lichaam voor haar geest. Door woorden op papier te zetten, moet ze haar eigen lichaam niet blootgeven. Gedachten dienen voor Kit om te overleven en door te denken verandert ze. Ze wil dat Ara dit begrijpt, ook al is ze er niet gelukkig mee. In dit derde deel wordt Kit een stuk zelfstandiger en krijgt ze een andere visie op haar vriendschap met Ara. Als Ara Kit niet verlaat, zal Kit ook Ara niet verlaten, maar ze zal niet meer toelaten dat Ara zoveel macht over haar heeft. Personages: Catherine (Kit) Buts: In het 1e deel is Kit een gevoelige, klein, tienjarige meisje, zit in de vierde klas (groep 5) van de basisschool. Ze houdt ervan om over de belangrijke dingen in het leven te denken, zoals: God, geluk, dood. Ze hecht zich erg aan dingen die ze al lang heeft en ze is ook erg aanhankelijk. Ze houdt veel rekening met de gevoelens van andere, vooral bij haar moeder. Ze was vanaf het eerst moment dat ze Ara zag, meteen “verkocht”. In het 2e deel heeft een hekel aan de middelbare school. Na de middelbare school gaat ze pedagogiek en psychologie studeren. Kit heeft nogal wat moeilijkheden met de puberteit. Hierdoor wordt ze onzeker en begint ze erg aan het lichamelijke te twijfelen, en raakt ze steeds erger verslaafd aan alcohol. In het 3e deel is ze ongeveer 35 jaar. Voor het eerst heeft ze een relatie men een man van wie ze houdt, Thomas, bij hem voelt ze zich zelfverzekerd. De vriendschap met Ara is nu voor haar erg belangrijk, ze is hierdoor nu een stuk zelfstandiger. Ara is eigenlijk de enige persoon die alles bij haar mag doen. Barbara (Ara) Callenbach: In het 1e deel is Ara twee jaar ouder dan Kit, twaalf dus. Ze is een lomp figuur en woordblind. Ze is een tegenpool van Kit, maar naar verloop van tijd ontstaat een onafscheidelijke vriendschap met Kit. Ze zit in de zesde klas (groep 8) van de basisschool, en ze komt uit een rijke familie. Ara houdt meer van dieren en de natuur dan van mensen. In het 2e deel is ze in dit deel 18 jaar, ze gaat nu volop uit en probeert iedereen te versieren. Ze krijgt nu voor het eerst ruzie met Kit. In het 3e deel wordt niet veel over haar verteld, alleen dat ze ongeveer 37 jaar nu is.
5. het eindoordeel 5.2 persoonlijke beoordeling
Het onderwerp was wel heel interessant, het is als het waren een soort dagboek over de vriendschap tussen Kit en Ara. Het onderwerp was op zich herkenbaar in mijn eigen belevingswereld, niet precies wat Kit allemaal vertelt, maar wel een hele goede vriendschap. Het verhaal kreeg genoeg diepgang, het was heel erg duidelijk hoe de verhouding was in hun vriendschap. Het boek heeft me niet aan het denken gezet, maar het was zeker de moeite waard om te lezen. Het boek is eigenlijk een soort dagboek, waarin verschillende gevoelens van Kit als een gebeurtenis worden beschreven. Echt speciale gebeurtenissen zijn er niet, het is meer haar levensverhaal. De afloop was wel mooi, Kit schreef daarin een brief naar Ara omdat ze nu eigenlijk beide hun eigen leven gingen lijden. De hoofdpersonen Kit en Ara kwamen levensecht over, en ik kon me ook wel met ze inleven. Ik zou de persoon niet anders laten handelen, zo gaat het leven van hun nu eenmaal en dat hoeft niet te veranderen. Het verhaal was goed te lezen, het is als het waren een dagboek van Kit waarin ze, vooral haar vriendschap met Ara beschrijft, wat voor Kit heel erg belangrijk is. Het einde vond ik een beetje te langdradig worden, maar echt erg was het niet. De afloop was ook wel heel mooi, als het ware een soort afscheidsbrief, die hun vriendschap op een “lager pitje” zet, maar die vriendschap tussen Kit en Ara zal zeker nooit meer overgaan. Het verhaal is niet chronologisch. Er zijn veel flashbacks en veel onderbrekingen. Het boek is verdeeld in drie delen, met elk een titel. Deel 1: "Dingen en woorden"; bestaan uit 8 hoofdstukken, dit hoofdstuk heet zo omdat het nog het begin van een prille vriendschap, wat duidelijk gemaakt wordt door dingen en woorden. Deel 2: "Eten en drinken"; bestaan uit 7 hoofdstukken, dit hoofdstuk heet zo omdat het over algemene dingen gaat net zoals eten en drinken. Deel 3: "Werk en liefde"; bestaan uit 7 hoofdstukken, dit hoofdstuk heet zo omdat het over de periode in Kit’s leven gaat waarin ze werkt en waarin de liefde voor haar heel belangrijk is. In totaal heeft dit boek dus 22 hoofdstukken. In elk deel is Kit 10 jaar ouder dan in het vorige deel. Het enige wat er aan de opbouw van het boek opvalt is het volgende: De verschillende alinea's worden weergegeven door een kleine verspringing aan de kantlijn, en soms door een hele regel open te laten. Verder is er in dit boek niks speciaals te vermelden. De hoofdstuk indeling in dit boek is als volgt: Voor elk nieuw hoofdstuk begint de schrijfster op een nieuwe bladzijde en slaat daar een aantal regels over. Alle hoofdstukken zijn genummerd. De hoofdstukken hebben nooit een titel. Het taalgebruik was niet moeilijk. De gebeurtenissen werden duidelijk beschreven en je kon ze heel goed volgen. Het was daarom ook goed te lezen en meteen leuk om te lezen. Iets over Connie palmen Geboren: 25 november 1955
Debuut: De wetten (1991, roman) Genres: Roman, non-fictie
Bijzonderheid: Op 14 februari 1998 verscheen de roman I.M. die ze schreef over haar relatie met de in 1995 overleden Ischa Meijer. Die dag is behalve Valentijnsdag de verjaardag én sterfdag van Ischa Meijer. Citaat: 'Tot afgrijzen van menige vrouw schrijf ik in De wetten dat ik schrijven een mannelijk beroep vind. Dat vind ik ook. Alleen mannen hebben daar de tijd voor. Vrouwen moeten kinderen krijgen, veel bij hen zijn, lekker koken. Het ís ook het mooiste wat er is, het dragen, het baren en het zorgen voor kinderen. Maar al zal ik zelf het woordelijke baren nooit boven het vleselijke baren stellen, ik vind het prachtig dat je aan zo'n natuurdrift geen gehoor meer hoeft te geven.' (Geletterde vrouwen, 1996) Recent werk: De vriendschap (1995, roman), I.M. (1998, roman), De erfenis (1999, Boekenweekgeschenk), Echt contact is niet de bedoeling (2000)