De val door Marga Minco

De Val van Marga Minco
1. Beschrijvingsopdracht
a. Motivatie van mijn boekkeuze: Ik heb voor dit boek gekozen om verschillende redenen, als eerste omdat ik erg nieuwsgierig was geworden na het lezen van de achterflap (“In haar leven heeft zich een calamiteit voorgedaan waarvan zij nooit meer is losgekomen. Veertig jaar later zal deze onontkoombaar een even bizar als noodlottig vervolg krijgen.” Ik was erg nieuwsgierig over wat voor calamiteit dat ze schreven, en hoe deze dan later terug kon komen in het verhaal.). Ten tweede heb ik voor dit boek gekozen na advies van een oud-klasgenoot. b. Een korte samenvatting van de inhoud : Frieda Borgstein zit weer eens te denken aan haar man Jacob en haar kinderen Olga en Leo. Ze dacht aan die ene dag, 21 april 1942. Deze dag stonden ze klaar voor de vlucht naar Zwitserland, Frieda ging nog even naar boven om een vestje voor haar dochtertje te pakken. Boven gekomen hoorde ze de deurbel, direct daarop volgend harde stemmen. De deur werd dichtgesmeten. Frieda rende naar beneden, terwijl ze riep dat men op haar moest

wachten. In haar haast viel ze van de trap. Toen ze de deur opende zag ze de auto wegrijden. Later realiseerde ze dat het de Duitsers waren die hen hadden meegenomen en dat zij toevallig was ontsnapt, omdat ze boven was. Hein zou hen hebben verraden. Dit alles zat Frieda nog steeds dwars. Frieda begon aan de voorbereidingen voor haar verjaardag, want de volgende dag zou ze 85 jaar worden. Ze wilde hiervan iets bijzonders maken. Ze wilde onder andere gebakjes halen om het hele tehuis te trakteren. Tegen het advies van de directrice en haar vriend (een goede vriend van vroeger) Ben Abels in ging ze de vrieskou in. Door haar tranende ogen kon ze bijna niks zien en viel in de put achter het Volkswagen-busje. Eén van de monteurs probeerde haar nog uit de put te halen, maar tevergeefs…….ze overleed. Abels ontmoette toevallig Hein Kessels, de man die Frieda naar Zwitserland wilde brengen en maakte een afspraak voor een gesprek. Daaruit bleek dat Kessels hen niet had verraden. Misschien roken ze onraad vanwege zijn opvallende gedrag en waren achter hem aangereden. De Duitsers wisten niet hoeveel personen er waren, hebben niet verder gezocht en Frieda dus niet meegenomen. Kessels is zelf wel opgepakt en ging naar verschillende concentratiekampen. Hij heeft nooit de moed gehad het aan Frieda te vertellen. c. Een uitgewekte persoonlijke reactie waarbij je let op vijf verschillende verhaalaspecten en een oordeel geeft over het gelezen werk : c1. Onderwerp
Het is duidelijk over welk onderwerp het in de tekst gaat. Het gaat over een vrouw die de oorlog overleefd, en leeft met herinneringen aan haar gezin. De vrouw verliest haar man en kinderen in de oorlog, zij worden weggevoerd door de SD. De vrouw viert haar verjaardag niet meer, hertrouwt niet meer alleen maar om met de herinneringen en de ‘doden’ ( haar gezin) verder te leven. Het is een interessant boek, het onderwerp sprak mij wel aan omdat het een beeld geeft van mensen die de oorlog mee hebben gemaakt. Ik had niet echt verwachtingen van het boek, ik had niet gedacht dat het ook over de oorlog zou gaan, maar het is wel heel interessant hoe zij met de situatie is omgegaan, haar man en kinderen zijn weggevoerd door de SD, en hoe zij verder het leven aanpakt. Ik heb wel eens over het onderwerp nagedacht, hoe moeilijk mensen het in die tijd niet moeten hebben gehad. Ik heb daarover veel vragen gesteld aan mijn opa, die is ook bijna gepakt door de Duitsers. Bij mijn oma kwamen veel mensen uit het westen omdat hier wel eten was en daar niet. Het boek heeft mij geen nieuwe kanten laten zien, ik wist al dat er complete families uit elkaar zijn gehaald en dat er mensen waren die probeerden om Joden te helpen vluchten naar het buitenland, in dit geval Zwitserland, dit land was in de oorlog neutraal. Ik ben door dit boek niet anders over het onderwerp gaan denken, ik vind het heel zielig allemaal, de mensen die de oorlog hebben overleefd hebben het vaak moeilijk omdat ze hun familie zijn kwijt geraakt maar ook om andere redenen. Er staat geen mening in het boek, dus kan ik er ook niet mee eens zijn of er mee eens zijn. Het onderwerp wordt niet goed uitgewerkt, ze hadden meer kunnen vertellen hoe het leven van die vrouw was. In de periode vanaf dat haar gezin is meegenomen tot even voor haar 85-ste verjaardag . Hoe de ontwikkelingen waren, als er mensen waren die haar hebben opgevangen nadat haar man en kinderen zijn weggevoerd. Ik heb wel eens een film gezien over dit onderwerp, dat is makkelijker, je kunt er een betere voorstelling van maken hoe het toen was, overal in de oorlog was het anders. In het westen was er geen eten terwijl er op het platteland veel meer eten was. Dit bedoel ik ook met ontwikkelingen, toen de oorlog was afgelopen, had zij wel eten, hoe kwam ze er aan? Hoe is ze omgegaan met het verlies van haar man en kinderen, ik weet dat ze een etui met foto’s had, een fotolijst met daarin een foto van Jakob en een sigarenkoker van hem en dat ze dat elke dag weer bekeek maar hoe ging ze er verder mee om.; met het verlies van haar man en kinderen. Deze ontwikkelingen zijn interessant om te weten, je kunt dan je dan beter inleven in haar als ze in dat bejaardentehuis woont. c2. Gebeurtenissen
De belangrijkste gebeurtenis in het boek is dat de vrouw haar gezin verliest. Zij blijft de hele tijd aan haar man en kinderen denken, ze leeft als ware met de doden, ze heeft allemaal herinneringen aan haar gezin en dat speelt een grote rol in haar leven. Ze viert haar verjaardag niet omdat ze het zich wil blijven herinneringen hoe zij haar verjaardag altijd vierde met haar man en kinderen. Wanneer ze de volgende dag 85 zou worden besluit ze haar verjaardag wel te vieren omdat het dan al 40 jaar is geleden dat ze haar verjaardag met haar familieleden vierde. Ze valt in de put omdat ze nog naar de bakker moet om dingen te regelen voor haar verjaardag voor morgen, omdat het slecht weer is valt ze in de put. Dat is toeval, dat is een belangrijk onderwerp in het boek, ‘ toeval’, het is allemaal toeval. De vrouw valt in de put, dat is toeval, Ben kijkt haar altijd na maar nu niet omdat hij geroepen werd om naar de keuken te gaan, hij heeft haar niet na kunnen kijken en dat is weer toeval dat juist op dat moment. De gemeentelui hadden geen hekken neer gezet, juist zij valt daar in.. allemaal toeval! De nadruk ligt meer op de gevoelens en gedachten van de personen, de vrouw is altijd met haar gedachten bij haar gezin gebleven, Hein Kessels die probeerde het gezin naar Zwitserland te brengen dacht daar nog vaak aan. Het verhaal bevat genoeg gebeurtenissen om mij te blijven boeien. De gebeurtenissen zijn herkenbaar en waarschijnlijk, dit is allemaal echt gebeurd in de oorlog, en tegenwoordig zijn er ook bejaardentehuizen en de putten moeten ook nog steeds schoon gemaakt worden door gemeentelui. Ik vind het verschrikkelijk dat haar man en kinderen worden meegenomen, het is verschrikkelijk als gezinnen uit elkaar worden gerukt. Er is wel een gebeurtenis die mij aan het denken heeft gezet, waarom moesten nou net haar man en kinderen worden meegenomen, waarom kwam ze te vallen toen ze een vest voor haar dochter ging halen? Het is een gespannen sfeer waarin de gebeurtenissen zich afspelen, dat maakt het lezen heel spannend. Ik zag de gebeurtenissen wel voor mij. Het verhaal is zo verteld dat je wel dingen moest invullen, dat is was wel plezierig. Ik heb nog nooit zo’n gebeurtenis meegemaakt of iets dat er op lijkt. De gebeurtenissen bleven mij boeien. c3. Personages
Ik zou niet graag op de hoofdpersoon willen lijken, zij heeft alleen maar pech, nooit of zelden geluk, ik ben nu een gelukkig mens en dat wil ik zo houden. Ik kon mij niet goed verplaatsen in de hoofdpersoon, je moet het verleden los laten anders heb je geen leven. De personages zijn niet zo beschreven dat ze voor mij gingen leven. De vrouw heeft eigenschappen die ik verafschuw, ze is heel erg op zichzelf en best koppig, je moet ook adviezen van mensen kunnen aannemen en niet kwaad worden als iemand je een advies geeft. De vrouw gedraagt zich niet normaal, ze stelt zich niet vriendelijk op, en haar ideeën zijn verschrikkelijk, ze moet het verleden achter zich laten en elk jaar gewoon haar verjaardag vieren. De beslissingen die zij neemt op dat gebied vind ik niet begrijpelijk, ik zou wel gewoon ieder jaar mijn verjaardag vieren. De personages reageren niet echt voorspelbaar, dat vind ik persoonlijk veel leuker, je verwacht iets maar dan gebeurt het tegen over gestelde. Ben, Rena en Bien zijn sympathieke personages, zij hebben het beste voor met iedereen. Hein en Frieda niet, die denken niet vaak na bij wat ze doen, denken nooit aan hun naaste. Je komt het meest te weten van Frieda, maar niet genoeg om haar gedrag te verklaren. Je moet veel zelf invullen over het innerlijk van de personages, dat vond ik heel plezierig. c4. Bouw
Ik vind de bouw niet ingewikkeld. Er zit meteen vaart in het verhaal. Alles hangt goed met elkaar samen. Het verhaal is wel heel spannend, dat komt doordat er een vertraging in het verhaal zit. Het is ook een heel boeiend verhaal, dat komt omdat ik het wel indrukwekkend vindt wat de vrouw allemaal meemaakt. Er zijn meerder lijnen die door elkaar lopen, dat maakt het juist spannender. De bouw van het verhaal past goedbij het verhaal. Er werd met de tijd gespeeld, dat vond ik heel knap, het verhaal werd daardoor veel interessanter. Er zitten veel herinneringen in het verhaal, dat maakt het verhaal duidelijker. Het eind is duidelijk, het geeft antwoordt op de vragen die ik nog had. Je ziet de gebeurtenissen door de ogen van een persoon, dat maakt het verhaal heel duidelijk. c5. Taalgebruik
De tekst was niet moeilijk om te lezen, eerder makkelijk om te lezen. Het is een sobere stijl, er worden veel feiten gegeven maar je moet zelf ook veel invullen. Er zijn heel veel gevoelens en gedachten van de vrouw aanwezig in het verhaal. De manier van vertellen was goed, niet te wijdlopig, niet te uitgesponnen en niet et hoogdravend. Het taalgebruik past bij personages en het onderwerp, het is niet te moeilijk, het zijn ook maar gewone mensen. Er waren wel symbolische verwijzingen, dat was aan de ene kant wel leuk maar het was soms ook wel moeilijk, dan moest je even terug bladeren om het weer helemaal te weten, dat was soms best verwarrend. Eindoordeel: Het is een goed boek , de spanning is goed opgebouwd, de tekst was niet moeilijk om te lezen. Ik heb een hekel aan lezen maar dit was een goed boek, het was boeiend zodat je door bleef lezen en nieuwsgierig werd naar wat er zou komen. Je ging soms zelf dingen invullen en dan bleek later in het boek dat het anders was en dan denk je ‘ ach dat had ik ook wel kunnen weten’, dat is altijd heel leuk.
2. Verdiepingsopdrachten
2a Welke verwachtingen had je voor je het boek ging lezen? Voor dat ik het boek ging lezen verwachtte ik dat het boek zou gaan over een vrouw die eens in haar leven is gevallen, en waar ze in haar hele verdere leven last van zal hebben, en hoe ze uiteindelijk zal sterven aan die ene val. Ik verwachtte ook een langdradig verhaal, ik bedoel hier dus mee, dat ze in het boek beschrijft wat ze van de dingen in het leven vind, met als belangrijk punt dat het niet goed gaat met haar door die val, ik verwachtte dan dus dat ze hier allemaal erg negatief tegenover stond en dat maakte het verhaal dan langdradig. Als ik het boek goed had bekeken dan had ik kunnen zien dat die ene val die haar verdere leven zou beheersen er niet zou zijn, want op de kaft van het boek zie je dat ze gewoon loopt en ik verwacht dat een kaft aangeeft waar een boek over zal gaan. Ik had verwacht dat ik het boek niet zo leuk zou vinden, want zoals ik al schreef verwachtte ik een langdradig verhaal. Ik had ook verwacht dat het een “gewoon” verhaal zou zijn, dus zonder belangrijke historische achtergrond. 2b Welke verwachtingen zijn wel en welke zijn niet uitgekomen? De verwachting dat het boek gaat over een vrouw wiens leven wordt beheerst door een val, is ten dele uitgekomen, het is namelijk zo dat er meerder vallen in haar leven die voor de hoofdpersoon levensbepalend, in het begin de val van de trap, waarbij ze haar gezin als het ware verliest. Op het einde val in de put die een einde maakt aan haar leven. Het feit dat ik dacht dat het over een vrouw zou gaan, is uitgekomen, ik verwachtte dit puur gevoelsmatig, ik zou niet weten waarom, misschien omdat het boek is geschreven door een schrijfster, en niet door een schrijver. De verwachting dat het verhaal langdradig, psychologisch zou zijn is volledig niet uitgekomen, het is namelijk een krachtig verhaal waarin zeker niet langdradig wordt geschreven. De verwachting dat de kaft van het boek aangeeft waar het boek over zal gaan klopt wel , ik heb de kaft alleen niet goed bekeken, dus verwachtte ik een ander verhaal. De kaft geeft feitelijk wel een belangrijk deel van het boek weer, dat deel waar Frieda haar hele leven aan zal denken: Het feit dat haar gezin is afgevoerd door de Duitsers. Ik vond het wel een erg leuk boek om te lezen, en dit strookt niet met mijn verwachting want ik verwachtte juist geen leuk boek. De historische achtergrond is er wel duidelijk namelijk de tweede wereldoorlog dit had ik ook niet verwacht in het boek te gaan lezen. 2c Beschrijf het verschil tussen fabel en sujet in het boek dat je gelezen hebt. Het verschil tussen fabel en sujet in het boek is dat d.m.v. sujet het boek heel anders in elkaar zit. Het is in een niet-chronologische volgorde verteld. Als je een fabel zal hebben dan zal het dus chronologisch verteld moeten zijn geweest. D.m.v. de kunstgreep het sujet werd ik nieuwsgierig.. 2d Wat is de functie van het verschil tussen fabel en sujet in het boek dat je gelezen hebt? De functie hier is dus dat het nieuwsgierigheid opwekt 2e Wat is het effect op jou als lezer van het verschil tussen fabel en sujet in het boek dat je gelezen hebt? Ik vroeg em af hoe het verhaal zou gaan, dit maakt het lezen van het boek aantrekkelijk, omdat je nieuwsgieirg bent en omdat het het boek spannender maakt. 2f Beschrijf de volgorde van de gebeurtenissen. (Chronologisch of niet-chronologisch) Frieda Borgstein denkt weer aan die ene dag dat haar man, en kinderen werden weggevoerd door de Duitsers. Frieda wil haar verjaardag weer eens vieren, ze moet de voorbereidingen treffen voor de dag van morgen. Frieda gaat naar buiten en valt in een put die juist werd schoongemaakt door 2 gemeentewerkers, ze overlijdt. Een vroegere vriend van de familie Borgstein, Ben Abels, krijgt te weten hoe het nou kon gebeuren dat de familie Borgstein niet veilig naar Zwitserland kon vluchten. Het boek is dus niet-chronologisch.
2g Wordt het verhaal continu of niet-continu verteld? Geef voorbeelden uit de tekst waaruit dat blijkt. Het boek is niet-continu, er wordt een paar keer gebruik gemaakt van tijdsverdichting, hiermee wordt een periode van 40 jaar beschreven, dit is namelijk de tijd hoe lang ze haar gezin al kwijt is. Enkele voorbeelden van deze tijdsverdichting: “Vooral de laatste jaren werd ze zodra ze op was door pijnen overvallen. Het maakte haar kwaad dat ze nooit uitbleven: ze kon zich niet neerleggen bij de willekeur die haar lichaam regeerde, hoopt telkens dat ze zich nog eens, al was het maar eenmaal, als vroeger zou kunnen voelen. Als vroeger – hoe was dat geweest?” Blz. 10 “Ze is zich altijd blijven afvragen waarom ze haar toen niet mee hebben genomen en waarom ze haar alsnog niet zijn komen ophalen.” Blz. 62
In deze twee fragmenten worden enkele dingen verteld over haar vroegere leven. 2h Wijs de belangrijkste flashbacks, terugverwijzingen en vooruitwijzingen in de tekst aan. De belangrijkste flashback uit het boek is het moment dat Frieda weer aan de dag denkt dat haar gezin werd weggevoerd, in deze passage van het boek krijgt de lezer een beeld van de gebeurtenissen die er die dag hadden plaatsgevonden. Deze gebeurtenissen zijn van belang voor het hele verdere leven van Frieda Borgstein, en dus ook van belang voor de rest van het boek. Een andere belangrijke flashback, is die van Hein Kessels , dit is op het einde van het boek, hij verteld aan Ben Abels, dat het niet zijn bedoeling was dat de familie Borgstein werd gepakt door de Duitsers. 2i Wat is de functie en wat is het effect op jou als lezer van de belangrijkste flashbacks, terugverwijzingen en vooruitwijzingen? De functie van de eerste belangrijkste flashback is dat de lezer een belangrijk beeld krijgt van het leven van de hoofdpersoon, dus met welk gemis (haar gezin) zij veertig jaar heeft geleefd. Het effect op mij was, dat het boek spannender leek. Je vroeg je af na de wegvoering van de Duitsers, hoe dat dit kon gebeuren. De functie van de tweede belangrijke flashback is dat de lezer een antwoord krijgt op de vraag hoe het kon dat de familie werd weggevoerd, en waarom ze niet op Frieda hadden gewacht, die dag. 2j Hoe is de verhouding tussen de verteltijd en de vertelde tijd in het boek? De verteltijd is korter dan de vertelde tijd, het boek lees je in ongeveer 70 minuten, de vertelde tijd is een paar dagen: Van de dood van Frieda Borgstein tot haar begrafenis. . 2k In welke historische tijd speelt het verhaal? Geef passage uit de tekst waaruit dat blijkt. Het verhaal speelt zich af in het jaar 1982, met enkele flashbacks naar de periode van de Tweede Wereldoorlog. Een passage waaruit blijkt dat het verhaal zich in 1982 afspeelt en er af en toe een flashback is naar de tijd tijdens de tweede wereldoorlog: “De vierentachtigjarige Frieda Borgstein bewoont een klein appartement in een modern bejaardenhuis. In haar leven heeft zich een calamiteit voorgedaan waarvan zij nooit meer is losgekomen. Veertig jaar later zal deze een even bizar als noodlottig vervolg krijgen.” Achterflap van het boek. Die avond 21 april 1942 fietste ik naar de Zuidkade, een zondag, een rustig dag, denk je dan.” Blz 59. (Uitspraak van Hein Kessels, tijdens zijn gesprek met Ben Abels, die dag werd de familie Borgstein weggevoerd behalve Frieda.) 2l Geef een karakterisering (innerlijk, uiterlijk) van de belangrijkste personages. Frieda Borgstein is duidelijk de hoofdpersoon van het boek. Dit merk je, omdat ze continu in het verhaal aanwezig is. Frieda is bijna 85 jaar, klein en frêle en Joods. Ze woont in een bejaardentehuis met nog een heleboel andere bewoners. Alleen doet Frieda vaak of die bewoners er niet zijn, ze heeft geen behoefte om met hen te praten. Die behoefte aan praten is er bij haar waarschijnlijk niet, omdat ze meestal zichzelf wel kan “vermaken”. Frieda Borgstein leeft namelijk veel in het verleden. Dit komt vooral door de oorlog, ze denkt terug aan de tijd dat haar kinderen en man nog leefden. Elke kleine gebeurtenis kan ertoe leiden dat ze terugdenkt. Frieda is als het ware verbonden met het verleden, dit wordt ook verwoord: “Twee beelden zouden tot het eind van haar dagen blijven opkomen en soms over elkaar heen schuiven, zoals nu: ze stond op de drempel van een volle kamer en kon niet naar binnen – ze stond op de drempel van haar lege huis en kon niet naar buiten.” Een eigenschap van Frieda is dat ze heel

eigenwijs is. Dat betekent dat als ze iets in haar hoofd heeft dan moet het ook echt gebeuren. Er moet zich dan wel iets bijzonders voordoen als iemand haar van die gedachten kan afbrengen. Deze eigenschap van Frieda is haar uiteindelijk fataal geworden, want doordat ze niet naar de directrice luisterde en ook niet naar Ben Abels. Deze beide mensen
waarschuwden haar voor de kou, ze luisterde niet en door de tranende ogen door de kou kon Frieda niet goed zien en viel ze in de stomende put. Baltus & Verstrijen zijn twee monteurs, die wat sporadisch in kleine stukjes door het boek voorkomen, maar hun rol is daar niet minder om. Baltus en Verstrijen werken altijd samen in dienst van de gemeente. Ze moesten iets doen aan de verwarming voor gebouwen, wegens de strenge vorst waarvoor ze putten moesten openen. Bij de put waar Frieda uiteindelijk inviel hadden de sterk gebouwde Baltus en de wat jongere Verstrijen
expres vergeten hekjes omheen te zetten. Baltus vond dit niet nodig, omdat hij dacht dat hun grijze Volkswagen-busje er wel voldoende voorstond. Verstrijen was het er echter niet
mee eens, maar moest gehoorzamen aan hem. Baltus ging ondertussen even weg en Verstrijen moest op de put letten. Dat Verstrijen gelijk had over de hekjes werd pas duidelijk toen
Frieda in de put viel. Hij zou het Baltus nooit meer vergeven. Ben Abels is een goede vriend van Frieda. Abels werkte voor de oorlog op het makelaarskantoor van Jacob Borgstein, de man van Frieda. Tegenwoordig werkt hij in het Bejaardentehuis, waar Frieda ook woont, als een manusje-van-alles. Ben is de enige in het bejaardentehuis die een normaal contact met Frieda heeft. Na de dood van Frieda komt hij er achter waarom ze niet is meegenomen. Hiervoor maakte hij speciaal nog een afspraak. Hein Kessels was in het verleden en belangrijk persoon, hij zat bij het verzet. Hij was degene die Frieda, Jacob, Olga en Leo naar Zwitserland zou brengen. Alleen door zijn onervarenheid, of door een lek in de organisatie werd het gezin Borgstein opgepakt. Hein werd echter ook opgepakt en heeft in drie concentratiekampen gezeten, zo blijkt later uit het gesprek met Ben Abels. Wat ook uit dit gesprek bleek is dat Hein Kessels hen niet had verraden, zoals Frieda wel dacht. 2m Beschrijf de relatie(s) tussen de belangrijkste personages. Deze vraag heb ik verwerkt in de vorige vraag (2l). Ik heb hier de beschrijvingen van de personen gegeven en hun onderlinge relaties. 2n Beschrijf de rollen die de personages spelen. Frieda: De rol van eigenwijze, doorzettende, oude vrouw. Verstrijen: De rol van redder op het einde, zijn poging om Frieda te redden mislukt uiteindelijk. Baltus: De rol van lomperik. (Vind ik persoonlijk) Hein Kessels: De rol van iemand die iets laat mislukken, met wel de goede bedoelingen. Ben Abels: De rol van Manusje-van-alles. 2o Beschrijf of de hoofdpersoon zijn doel bereikt. Waarom wel/niet? Wat ze wil bereiken is eigenlijk niet heel erg belangrijk in het boek. Als er dan al iets is wat ze wil bereiken. Wat ik dan zou kunnen opschrijven, is, dat ze wil dat iedereen in het

bejaardentehuis een gebakje krijgt op haar verjaardag. Dat is eigenlijk het enige. Dat kan ze
echter nooit waarmaken want, ze overlijdt tijdens toch naar bakker Vaissier, door een ongelukkige val in de put. 2p Geef beargumenteerd aan of de belangrijkste personages karakters zijn of typen. Eigenlijk zijn geen van de personages karakters, maar types. Frieda is een echt persoon in het boek en ze komt ook heel erg echt over. Ze is zeker geen type. Ze is te natuurlijk om een type te zijn. Er wordt ook best wel diep op haar ingegaan omdat je met haar meeleeft. Ze is voor mij in ieder geval geen type. 2q Beschrijf het wereldbeeld van de belangrijkste personages. Frieda: Ze bekijkt de wereld, als een doorzetter; ze is alleen op de wereld, en ze heeft alleen wat contact met Ben Abels, ze ergert zich aan sommige bewoners van het bejaardenhuis. 2r Beschrijf in hoeverre de personages herkenbaar zijn en jij je met de personages kunt identificeren. Ik kan me best wel redelijk in Frieda inleven, ik heb natuurlijk niet hoeven doorstaan wat zij
allemaal heeft doorstaan maar aangezien het toch alledaags is, kan ik me best wel in haar
inleven. 3. Evaluatie Het was een heel interessant boek, er werden allemaal dingen over de oorlog verteld, Frieda is haar man en kinderen kwijt geraakt in de oorlog. Er wordt niet verteld hoe zij dat heeft verwerkt maar wel wat de gevolgen zijn voor de toekomst van haar. Het is interessant om belevenissen van een ander te volgen. Het boek maakt je ook heel nieuwsgierig, het thema was ‘toeval’, dat thema roept veel vragen op: Waarom?, als…,was ik maar niet…,er zijn dan ook veel vragen in dit boek, je gaat lezen om een antwoord te krijgen op de vragen de belangrijke vragen in dit boek, worden uiteindelijk wel beantwoord. Waarom waren ze weggereden met de auto zonder op Frieda te wachten, daarentegen is de vraag op welke manier de Duitsers te weten zijn gekomen , dat het gezin wilde vluchten. Ik vond het ook een heel droevig boek, Frieda maakt heel veel ellende mee, haar man en kinderen worden weggevoerd, en zij blijft met vragen achter van waarom zij wel en ik niet? Je gunt niemand dat je familie je wordt ontnomen en dan ook nog op zo’n vreselijke manier. Als ze uiteindelijk haar verjaardag vieren, gaat ze naar de winkel om gebak te regelen, maar onderweg maakt ze een val in een put, daardoor komt ze te overlijden. Het is mogelijk dat het echt is gebeurd want in de oorlog zijn er ook veel families uit elkaar gehaald. Vooral Joden, Frieda en haar gezin waren ook Joden, in de oorlog zijn er ook complete Joodse families uit elkaar gehaald en dan werden ze ook weggevoerd. Frieda heeft er geestelijk wat aan gehouden, ze heeft nooit meer haar verjaardag gevierd, tegenwoordig zijn er ook mensen die de oorlog hebben meegemaakt en er (meerdere) trauma’s aan hebben overgehouden. Mijn mening over het boek is nog steeds niet veranderd in vergelijking met mijn eerste persoonlijke reactie, ik vind het nog steeds een goed boek, dit komt doordat het boek makkelijk te lezen is met weing lange zinnen, ook doordat het boek bestaat uit realistische gebeurtenissen die door het toeval in een apart verhaal bijeenkomen, door dit toeval is het voor lezer leuk om te lezen, voor de hoofdpersoon daarentegen valt dit toeval niet goed uit, ze heeft telkens pech. Ik vond de verdiepingsopdrachten wel duidelijk, alleen begreep ik in het begin niet welke verdiepingsopdrachten, ik moest uitwerken in eerste instantie dacht ik dat ze allemaal moest doen, maar nadat ik de opdracht nogmaals goed had gelezen begreep ik dat ik alleen de opdrachten hoefde te doen behorende bij hoofdstuk 2.Het kostte wel veel tij d om de verdiepingsopdrachten te maken. Ik denk wel dat ik de benodigde kennis bezat om goed aan deze opdracht te kunnen werken, al moest ik wel wennen aan het systeem; in het oude systeem bij het vak Nederlands moest je een boekverslag maken met daarin alle losse onderdelen (denk aan : motto, thema`s e.d.). De volgende keer ga ik het boek pas lezen als ik op heb geschreven wat ik verwacht van het boek, en waar het over zal gaan.