De val door Marga Minco

Het verhaal speelt zich af in de winter in een jaar rond 1990. Alles vindt ongeveer in één dag plaats. Het verhaal is chronologisch met flash-backs => haar herinneringen aan haar man en de gebeurtenissen tijdens de oorlog. Het verhaal speelt zich af in een bejaardentehuis in (waarschijnlijk) een grote stad. Dat moet eigenlijk wel, omdat er een hoofdkantoor staat, en het bejaardenhuis is groot met een goede naam. Het verhaal wordt verteld door een alwetende vertellen; je weet wat er allemaal gebeurd en wat iedereen denkt. Maar doordat je Frieda's gedachten weet, 'weet' je ook dat Frieda verraden is. Marga laat je dat geloven tot het einde; waar je erachter komt dat het allemaal puur toeval was. Toeval is heel belangrijk in het boek; het was dat Frieda toevallig viel, toen ze nog even naar boven ging om een trui te halen en dáárdoor te laat kwam voor de auto. Ook was het toeval dat Kessels zo hard fietste, waardoor de Duitsers argwaan kregen en hen oppakte. Of dat alleen déze keer de gemeentewerkers geen hekje om de put zetten, waardoor Frieda erin viel. En ook vierde Frieda toevallig haar verjaardag wèl dit jaar, i.t.t. de vorige 40 jaar. En heel toevallig had iedereen het te druk met de voorbereidingen van de bezoekers om met Frieda mee te gaan. En heel toevallig zat Kessels tussen de bezoekers, waardoor Frieda nèt niet de waarheid te horen kreeg vóór haar dood en haar vriend Ben wel. De titel "De val " wijst ook naar die twee toevallige vallen; de val bij de trap en de val in de put. Ook oorlogsherinneringen zijn belangrijk. Ze denkt de hele tijd terug aan de oorlog, en blijft met vragen zitten over het 'verraad'. Hierdoor heeft ze een onnodig ellendig en verbitterd leven geleid. Het motto is ook heel belangrijk, want daar zit een leidmotief in verborgen; onwetendheid. ( Voor motto: zie boekje ) Vertaling: "Ik stel me soms voor dat als er een film van iemands leven zou kunnen worden gemaakt, alles er omheen niet bestaat. Het gaat zo snel dat we er niet bewust van zijn. Ondergang en verrijzenis in afwisselend tempo van het bestaan, maar de snelheid maakt het dat het onafgebroken schijnt. Maar je ziet, jochie, met het gewone bewustzijn kun je niet eens beginnen te begrijpen wat er aan de hand is." We zien wel dingen, maar we weten niet dat ze bestaan; we zien ze niet bewust. Doordat het leven zo snel gaat, weet en zie je niet alles. We zien ook vaak maar een gedeelte van een verhaal. We hechten waarde aan dat deel van de waarheid => Frieda die 'weet' dat ze verraden zijn en daardoor verbitterd leeft. Net zoals Frieda leven wij ook vaak in een illusie. Je denkt iets gezien te hebben; iets te weten. Maar uiteindelijk zit het toch anders dan je dacht. Dit heeft ze wel eens eerder gebruikt; in haar eerste boek "Het bittere kruid " laat ze ook duidelijk zien dat de bedreigende maatregel die genomen worden, niet op tijd tot de mensen doordringen. Ze zien het wel, maar ze zien het niet bewust; ze zien niet de betekenis ervan. Ik denk dat ik nog wel eens een keer een boek over dit onderwerp wil lezen, of van deze schrijfster. Ze schrijft niet echt ingewikkeld. Maar het is niet echt een vrolijk onderwerp, dus ik voel niet een echte drang om dat te gaan doen. Dit boek heeft niet echt veel indruk op me gemaakt. Maar dat komt misschien ook doordat we het al heel vaak over de Tweede Wereldoorlog hebben gehad. Ik vond het wel leuk dat het boek maar één dag omschreef; zo kom je aan alle details toe, en is de inhoud makkelijker te onthouden en lijkt het heel realistisch. Het hoofdpersoon is; Frieda Borgstein. Frieda Borgstein Ze is een oude, eigenwijze vrouw. Ze leeft met één been in het verleden; In de oorlog zouden zij en haar familie ontsnappen naar het buitenland. Ze wachtten op hun 'lift', maar Frieda haalde nog even snel een trui voor haar dochter. Toen ze beneden kwam, zag ze de auto nog net wegrijden. Later bleek dat haar familie opgepakt was door de Duitsers. Zij denkt steeds aan vroeger en heeft altijd een foto van haar man bij zich. Ze blijft zich maar afvragen waarom de Duitsers het huis niet hadden doorzocht; waarom zij de enige overlevende is. Maar ze wil niet twijfelen, en bang zijn. Daarom gedraagt ze zich beheerst; ze blijft haar emoties de baas. Ze is eigenwijs en houdt niet van bemoeienissen. Ze blijft een beetje koel tegen de andere bejaarden. Ook rekent ze vaak; ze wil het leven beheersen; berekenen, maar dat kan niet. Door het rekenen leid ze haar aandacht een beetje af van haar gepeins. Ze heeft haar verjaardag al 40 jaar niet meer gevierd. Nu ze 85 wordt besluit ze het toch te vieren, maar dat wordt haar noodlottig. Ze leeft haar hele leven in een illusie. Ze denkt namelijk dat degene die hen zou meesmokkelen hen verraden heeft; maar het blijkt gewoon 'pech' te zijn, dat de Duitsers hen ontdekte. Door die gedachte leeft ze eenzaam en is ze verbitterd geworden. Dat ze zich zo afzondert, blijkt achteraf onverstandig; ze zou stukken minder eenzaam geweest zijn, en als ze niet zo eigenwijs was, was het ongeluk waarschijnlijk nooit gebeurd. Maar aan de andere kant; als ze in de oorlog niet zo eigenwijs was geweest, zou ze nooit 85 jaar geworden zijn. Het boek gaat over Frieda Borgstein. De dag voor haar 85e verjaardag besluit ze, na 40 jaar niet gevierd te hebben, haar verjaardag wèl te vieren. Ze bespreekt het met de directrice en de kokkin en zij vinden het een goed idee. Ze besluit zèlf gebak te halen in de stad. En omdat iedereen het druk heeft met de voorbereidingen van het bezoek van een delegatie uit Zweden, gaat ze alleen op pad. Frieda heeft niet echt veel contact met de mensen uit het bejaardentehuis. Alleen met Ben Abels, de klusjesman, kan ze het goed vinden, omdat ze hem nog van vroeger kent. Ze denkt nog vaak terug aan vroeger. Zij, haar man en haar twee kinderen stonden 's nachts te wachten op Hein Kessels, een man die ze hadden betaald om hen naar een onderduikadres te brengen. Ze ging nog even snel naar boven om een vest voor haar dochter te halen. Ze viel bij de trap en toen ze beneden kwam zag ze nog net de auto wegrijden. Haar familie was opgepakt door de Duitsers; ze waren verraden. Maar waarom? En waarom hadden ze haar niet gezocht? Deze vragen blijven haar altijd maar bezig houden. Op hetzelfde moment dat zij bezig is met de voorbereidingen van haar verjaardag zijn Ben Abels en Hein Kessels, twee onderhoudsmonteurs, in de straat tegenover het bejaardentehuis bezig de verwarmingsput leeg te pompen. Normaal zetten ze een hekje om de put heen, maar vandaag is het koud en ze hebben geen zin in hun werk. Ze denken dat er niemand langs de put zal lopen, en het hekje is dus overbodig, volgens hen. Frieda verlaat net het bejaardentehuis als Baltus naar de wc gaat. Verstrijen gaat kijken waar Baltus blijft. Frieda loopt op dat moment langs de put en ze wordt gegrepen door de wind; ze valt in de put met het kokende water. Verstrijen probeert haar nog te redden, maar ze overlijdt. Vlak voor Frieda's begrafenis ontmoeten Ben Abels en Hein Kessels elkaar en Hein legt Ben uit wat er die avond was gebeurd. Hij ging op de fiets naar de familie Borgstijn toe, maar omdat hij hard fietste, kwam hij 6 minuten eerder aan. De Duitsers hadden hem gezien en ze hadden de familie opgepakt en naar een kamp gebracht. Kessels zèlf werd overhoord, maar hij had Frieda nooit verraden. Hij durfde de confrontatie met Frieda niet aan en daardoor heeft ze nooit geweten wat er nou precies was gebeurd die avond.
M. Minco Marga Minco wordt op 31 maart 1920 als Sara Minco geboren in een orthodox-joods gezin. Voor de oorlog was ze een journalist. Ze trouwt met een andere journalist. Zij is de enige van haar familie die weet te ontkomen aan de Duitsers. Haar ouders, broers en zussen worden door hen omgebracht. Pas jaren na de oorlog ( in 1957 ) kan ze over haar ervaringen praten en ze schrijft haar eerste boek met haar eigen ervaringen uit de oorlog (géén autobiografie). Ze schrijft niet met veel emotie; onderkoeld. Ze geeft als het ware verslag => op de eerste bladzijde van "De val " begint ze met de zin: 'Het staat vast dat...' Haar centrale thema = de Tweede Wereldoorlog, en dan vooral i.v.m. de joden.