De tuin der onschuldigen door Kristien Hemmerechts

1 Primaire gegevens van het boek. Auteur: Kristien Hemmerechts
Titel en eventuele ondertitel: De tuin der onschuldige. Jaar waarin het boek voor het eerst verschenen is: 1999
Gelezen druk van het boek, met jaar van uitgave: 1e druk 1999
Aantal bladzijde: 223
Eventuele motto’s: geen
Eventuele opdracht: voor Laure –Anne Bosselaar
Aantal uren dat ik gelezen heb: 5 uur 2 Verantwoording van de keuze. Ik las de achterkant van het boek en toen heb ik het boek gekozen omdat het over herinneringen gaat van 3 zussen toen ze nog kind waren, en dit sprak me aan.
3 Verwachtingen vooraf. Drie zussen die herinneringen ophalen, een gezellig verhaal met veel afwisseling. 4 Samenvatting. Korte inhoud
Het verhaal gaat over drie zussen die hecht met elkaar verbonden zijn. Nora Verstappen, het hoofdpersonage uit het boek, gaat met haar twee zussen terug naar de plaats,C., waar ze vroeger als kleine kinderen op vakantie gingen. Voordat ze met hun drieën naar Spanje reizen, is Nora al eerder terug naar het gehucht C. geweest. In plaats C. woont namelijk haar tante Simonne. Tante Simonne woont in een verlaten gesticht, waar ze vroeger ‘ongewenste meisjes’ opgesloten hielden. De inwoners van C. houden er niet van dat Simonne het gesticht gekocht heeft. Zij wilden er een museum van maken. Als tante Simonne dood gaat, erven Nora en haar twee zussen het huis. Daarom ondernemen ze nu een reis naar C., om te zien wat hun latere erfenis inhoud. De zussen van Nora heten Judith, zij is de regisseur van het verhaal, en Heleen, de meest labiele persoon van het gezelschap. Nora is actrice en vertelt haar verhaal aan de hand van toneelstukjes. Judith vergelijkt ze met een regisseur, omdat zij de oudste is en over iedereen even bezorgt is. Heleen is een geval apart. Ze is altijd al jaloers geweest op Nora, omdat zij actrice is. Heleen is nogal simpel van geest. In een wegrestaurant bij Lyon ontmoeten ze Michel Jauret, die Nora meteen opvalt. Hij nodigt hen uit in zijn ‘herberg’ Le jardin des innocents bij de Mont Vertoux te komen eten, maar ze gaan er niet op in en rijden naar de gemeentecamping van Pont St. Esprit om te overnachten. Hoewel Heleen helemaal van slag raakt, laten Judith en Nora haar toch alleen in de iglotent achter om boodschappen te gaan doen. Terug op de camping blijkt Heleen verdwenen te zijn. Van de beheerder horen ze dat Heleen kampeerders lastiggevallen heeft en is afgevoerd naar Le jardin des innocents. Daar treffen ze haar aan in de eetzaal, temidden van luidruchtige geestelijk gehandicapten. Op eigen verzoek blijft Heleen in het ‘vakantiehuis’ slapen. ‘s Avonds picknicken Judith en Nora voor de tent bij maanlicht en zoals Nora de dag ervoor haar borsten ontbloot had voor een minnaar, doet Judith dat nu voor haar jongste zus, die daardoor herinnerd wordt aan de liefdevolle behandeling van haar ontstoken tepels door Judith en aan de gebeurtenis op het jacht lang geleden. Ze spreken af de volgende dag Heleen op te halen en verder te rijden naar C., waar de gemeenteraad over de toekomst van het voormalig gesticht zal beslissen. Als tante Simonne het huis ooit aan hen vermaakt, zullen ze het aan de ‘onschuldigen’ teruggeven. Personages Het verhaal heeft drie hoofdpersonages. Nora, Judith en Heleen Verstappen. Het verhaal speelt zich vooral af rond deze drie personages. Nora is de jongste van de drie. Ze is getrouwd met Maarten en is actrice van beroep. Zij is de verteller in het verhaal. Doordat ze actrice is vertelt ze sommige delen van het verhaal in script- vorm. Heleen is de middelste van de zussen. Ze is getrouwd met Jan en kan haar man niet missen als ze op reis is. Ze werkt in de make- upafdeling in de INNO. Ze is heel angstig en schuw, en heeft weinig zelfvertrouwen. Zij is het probleemkind van de familie. Judith is de oudste van het gezelschap. Zij heeft ooit haar liefde, Friso, naar New York gevolgd, maar is tien jaar later terug gekeerd, zonder haar vriend. Ze noemt zichzelf ‘life management consultant’. Ze adviseert mensen hoe ze hun leven moeten inrichten. Thema Sensualiteit speelt door het hele boek door een grote rol.Eerst gaat het om de sensualiteit van Nora. Later gaat het specifiek om haar ex-minnaar, van wie ze later nog last heeft gehad. Judith heeft haar hiermee geholpen. Het draait, vooral in het begin, vaak om het beroep van Nora. Er staan heel vaak verwijzingen in, zoals het feit dat Judith de regisseur van de zussen zou zijn. Er wordt gezegd dat Nora altijd al actrice was, dat ze als kind al nummertjes opvoerde. Op het jacht in C. zijn de drie meisjes (gedeeltelijk) hun onschuld verloren. Deze gebeurtenis is van belang in het hele verdere boek.Heleen is af en toe een beetje kinderlijk; ze is nog onschuldig op haar eigen manier. Beschrijving van de titel Het boek heet ‘De tuin der onschuldigen’. Dit slaat op het vakantiehuis Le jardin des innocents in Zuid-Frankrijk. Op het laatst wordt Heleen hierin opgenomen, omdat ze de campingbewoners had lastiggevallen. Het is een soort vakantiehuis voor geestelijk gestoorden, of verstandelijk gehandicapten.
Besluit Je leeft erg mee met zusjes, vooral met Nora, omdat zij de ik-figuur is. Door herinneringen en gedachtes krijg je een goed inzicht in haar denkwereld, en begin je mee te leven. Nora heeft een speciale manier van denken, bijvoorbeeld over haar minnaars. Ik vind dat zij een speciale manier heeft om schuldgevoel van zich af te schuiven. Ze beseft dat het fout is, denkt erover na en besluit dan dat ze het probleem later op zal lossen. Dit komt vooral naar voren in het feit dat ze Judith nog steeds niet heeft verteld wat er precies gebeurde op het jacht. Geschreven door Tim Veestraeten www.scholieren.com Samenvatting De zussen Judith, Heleen en Nora Verstappen (de vertelster) zijn in een rode Volkswagen Passat op weg naar het gehucht C. aan de kust van Spanje. Als kind brachten ze daar een aantal zomervakanties door met hun ouders (Yvonne en Cas), grootouders en -in het begin- tante Simone. Tijdens de lange autoreis halen ze allerlei herinneringen op en hoort Nora herhaaldelijk de stem van haar moeder in haar hoofd klinken. Nora was als enige van hun drieën nog geen jaar geleden na een theaterfestival in Barcelona teruggegaan naar C. om tante Simone Vyncke te bezoeken, die lang geleden het vroegere gesticht voor ‘ongewenste meisjes’ had gekocht om er een vakantiehuis voor Belgische schoolkinderen van te maken. In C. is echter een groep mensen die er een museum van wil maken. Tante Simone had besloten het gesticht aan haar 3 nichten na te laten en nu zijn ze -zonder dat hun dominante moeder het weet- op weg naar C. om hun erfenis te keuren. Tijdens hun reis onderhouden ze het contact met de buitenwereld met Judiths mobiele telefoon. Nora’s gedachten gaan verschillende keren terug naar twee belangrijke gebeurtenissen: een lastige minnaar (een acteur) van wie Judith haar nog geen jaar geleden bevrijd had, en naar een voorval in C., dat plaatsvond toen de meisjes 16, 15 en bijna 12 waren. Hun opa had toen (zonder dat hun ouders het wisten) een grote waterfiets voor hen gehuurd, waarmee ze ver de Middellandse Zee waren opgegaan. Ze werden opgepikt door drie Nederlandse mannen, en Judith en Heleen waren met twee jongemannen de kajuit van het jacht ingedoken, hun jongste zusje achterlatend op het dek. Uit wraak had Nora haar pas ontluikende, pijnlijke borsten door de derde Nederlander, een oudere man, laten insmeren. Toen Judith uit de kajuit kwam en zag wat er gebeurde, bestierf ze het. In een wegrestaurant bij Lyon ontmoeten ze Michel Jauret, die Nora meteen opvalt. Hij nodigt hen uit in zijn ‘herberg’ Le jardin des innocents bij de Mont Vertoux te komen eten, maar ze gaan er niet op in en rijden naar de gemeentecamping van Pont St. Esprit om te overnachten. Hoewel Heleen helemaal van slag raakt, laten Judith en Nora haar toch alleen in de iglotent achter om boodschappen te gaan doen. Als Judith met de boodschappen bij de auto aankomt, gooit Nora haar omver. Ze rollen vechtend over de vloer. Dan worden ze onverwachts belaagd door een aantal bewoners van Le jardin des innocents. Een zekere Alexandre ontzet hen. Terug op de camping blijkt Heleen verdwenen te zijn. Van de beheerder horen ze dat Heleen kampeerders lastiggevallen heeft en is afgevoerd naar Le jardin des innocents. Daar treffen ze haar aan in de eetzaal, temidden van luidruchtige geestelijk gehandicapten. Op eigen verzoek blijft Heleen in het ‘vakantiehuis’ slapen. ‘s Avonds picknicken Judith en Nora voor de tent bij maanlicht en zoals Nora de dag ervoor haar borsten ontbloot had voor een minnaar, doet Judith dat nu voor haar jongste zus, die daardoor herinnerd wordt aan de liefdevolle behandeling van haar ontstoken tepels door Judith en aan de gebeurtenis op het jacht lang geleden. Ze spreken af de volgende dag Heleen op te halen en verder te rijden naar C., waar de gemeenteraad over de toekomst van het voormalig gesticht zal beslissen. Als tante Simone het huis ooit aan hen vermaakt, zullen ze het aan de ‘onschuldigen’ teruggeven. Schrijfstijl Het verhaal is vlot geschreven in de stijl van nu. Af en toe is wel het Belgisch taalgebruik herkenbaar. (De zussen komen uit België) Er komen heel veel gesprekken in voor, en betrekkelijk weinig beschrijvingen van bijvoorbeeld de omgeving. Ruimte Het verhaal speelt zich af in België, waar de zusters geboren zijn en wonen, in C. in Spanje en in Frankrijk waar ze nu zijn, op weg naar C. Het verhaal speelt zich af in het nu, met veel verwijzingen naar het verleden, naar de kindertijd van de drie zussen. De belangrijkste plekken zijn het C., de zolder van het ouderlijk huis in België, de jacht op de Middellandse Zee, het wegrestaurant bij Lyon en de camping van Pont St. Esprit. Er worden nergens echt duidelijk beschrijvingen van de ruimtes gegeven. · C. Een gehucht met eeuwenoude woningen, een gesticht voor ongewenste meisjes, en een enkel appartementsgebouw. Er staat een vervallen wanmolen, en er loopt een riviertje. Het wordt bewoont door allerlei mensen, twee groepen die de schrijfster het waard vindt om te noemen, namelijk de meisjes van het gesticht en de inktvisjagers. De sfeer die wordt opgeroepen door Nora, als ze over het dorp vertelt, is zacht melancholisch en nadenkend, zoals dat meestal het geval is met herinneringen. · De zolder
Een ruimte in het ouderlijk huis, vol met dozen met boeken. Het heeft een aflopend dak en wordt verlicht door een enkel peertje. In de dozen zitten behalve boeken ook weggeborgen spullen. Hier brengt Nora veel tijd door met de boeken, waarin ze veel leest. Het heeft een beetje een sfeer van een weggeborgen schuilplaats.
Verhaalfiguren De belangrijkste personages zijn Judith, Heleen en Nora. De belangrijke bijfiguren zijn hun moeder Yvonne, hun vader Cas, hun tante Simone, Maarten (Nora’s man), Jan (Heleens man), een van Nora’s ex-minnaars, Michel Jauret en de drie mannen op de Nederlandse jacht. "Hoofdrollen worden vertolkt door Judith, Heleen en mezelf. Van die drie is mijn rol de belangrijkste, maar ongetwijfeld vinden Heleen en Judith dat van hun eigen rol ook. Belangrijke bijrollen: mama, die Yvonne heet, tante Simone, papa (Cas), opa, Maarten (mijn man), Jan (Heleens man), een ex-minnaar (wiens naam ik niet wens uit te spreken al staat hij in mijn geheugen gebrand), mijn min-of-meer minnaar (die ook anoniem moet blijven), Michel Jauret en Alexandre, over wie later meer." (blz. 27) · Judith
Judith is de oudste van de zussen. Ze is ongeveer 41 jaar, 10 maanden ouder dan Heleen. Judith is vernoemd naar de Judith-figuur uit de bijbel. Ze was vroeger voorzitter van de nationale studentenvakbond, waarmee ze grote successen had behaald. Ze werd verliefd op Friso en verhuisde met hem naar New York, waar hij een baan kon krijgen. Tien jaar later keerde ze terug, zonder man maar met een nieuwe baan: ze noemt zichzelf ‘life management consultant’. Ze adviseert mensen hoe ze hun leven moeten inrichten. Nora beschrijft haar vaak als de regisseur. Ze is onafhankelijk, doortastend en ze personifieert wat ik zou omschrijven als een sterke, geëmancipeerde vrouw. · Heleen
Heleen is de middelste van de zussen. Zij is de enige van wie duidelijke de leeftijd staat, ze is 40 jaar. Heleen’s naam is ontleend aan Helene van Troje. Ze is getrouwd met Jan en werkt als een soort visagiste in de Inno, een warenhuis. Ze is heel angstig en schuw, en piekert veel. Af en toe droomt ze helemaal weg en verkeert ze in ‘Heleen-land’. Ze is een beetje een zorgenkindje. · Nora
Nora is de jongste. Ze is vier jaar en drie maand jonger dan Judith, ongeveer 37 jaar dus. Nora is getrouwd met Maarten, en actrice van beroep. Ze is wat lichtzedig, en laat zich vlug verleiden, wat haar soms in de problemen brengt. Ze denkt veel na, haalt herinneringen op en legt verbanden tussen gebeurtenissen. Ze is de hoofdpersoon van het verhaal. De andere personen zijn typetjes en vlakke karakters. Enkele typetjes die herkenbaar zijn, zijn de volgende: · Dominante moeder (Yvonne) · Volgzame man (Maarten) · Interessante man, verleidingswaardig (Michel Jauret) Situaties · Herinneringen aan C. · Herinneringen aan de boottocht · Herinneringen aan de ex-minnaar · Herinneringen aan vader en moeder · Gesprekken tussen Nora en Judith · Gesprekken tussen alle drie de zussen · Stop bij Lyon · Ontmoeting van Nora en haar tante · Opname van Heleen in Le jardin des innocents Vertelwijze Het boek is geschreven als ik-verhaal. Je volgt het verhaal door de ogen van Nora, en ziet wat zij meemaakt en leest haar herinneringen en gedachtes. Thema Onschuld Motieven Tekstgedeeltes Thema psychose Heleen is een beetje psychotisch; ze is vaak bang en schuw en af en toe is niet meer helemaal bij de wereld. overspel Nora is promiscue, ze heeft veel moeite om trouw te blijven aan haar man. Door haar ontrouw is ze in de problemen gekomen, waar Judith haar heeft uitgeholpen. Bijbel en andere literatuur Overal in het boek staan verwijzingen naar andere literatuur, bijvoorbeeld de Bijbel (Judith’s naam), het Poppenhuis (Nora), en de Drie Zusters. onschuld Op het jacht in C. zijn de drie meisjes (gedeeltelijk) hun onschuld verloren. Deze gebeurtenis is van belang in het hele verdere boek.Heleen is af en toe een beetje kinderlijk; ze is nog onschuldig op haar eigen manier. Onschuld
sensualiteit Sensualiteit speelt door het hele boek door een grote rol.Eerst gaat het om de sensualiteit van Nora zelf, Nora die promiscue is en met veel mensen het bed heeft gedeeld.Later gaat het specifiek om haar ex-minnaar, van wie ze later nog last heeft gehad. Judith heeft haar hiermee geholpen.Een belangrijk moment is ook de sensualiteit / seksualiteit die plaatsvindt op de boot op de Middellandse Zee, de laatste vakantie in C.In Lyon gaat het om Michel Jaudet. Beide zussen, Judith en Nora, zien hem wel zitten.Op het laatst draait het om ontblote borsten. Eerst heeft Nora haar borsten ontbloot op weg naar huis de avond van te voren, Heleen heeft op de camping haar borsten ontbloot omdat ze er geen stof op kan hebben, en Judith ontbloot de hare bij een picknick bij maanlicht, als Heleen is opgenomen en ze met Nora alleen is. toneel Het draait, vooral in het begin, vaak om het beroep van Nora. Er staan heel vaak verwijzingen in, zoals het feit dat Judith de regisseur van de zussen zou zijn. Er wordt gezegd dat Nora altijd al actrice was, dat ze als kind al nummertjes opvoerde. Ook wordt het vaak genoemd in verband met Nora’s seksualiteit, als verklaring. zusterliefde De leidraad, waaraan dit verhaal is opgehangen, is de liefde tussen de drie zussen. Dit springt overal in het boek goed naar voren. jeugd Een heel groot deel van de roman draait om de herinneringen van Nora, herinneringen uit haar jeugd. Ze zoekt in haar jeugd verklaringen voor haar latere gedrag.
Titelverklaring Het boek heet ‘De tuin der onschuldigen’. Dit slaat op het vakantiehuis Le jardin des innocents in Zuid-Frankrijk. Op het laatst wordt Heleen hierin opgenomen, omdat ze de campingbewoners had lastiggevallen. Het is een soort vakantiehuis voor geestelijk gestoorden, of verstandelijk gehandicapten. Maar ‘De tuin der onschuldigen’ slaat ook op C., waar de meisjes juist hun onschuld verloren. Tijdstroming Het boek is geschreven in 1999; het typeert dus als Nieuwe Roman. Typerend voor de schrijfster
Kristien Hemmerechts schrijft veel over vrouwen en hun levens; in dit opzicht is dit typisch een boek voor haar. Een ander kenmerk van haar is dat ze schrijft over het onvermogen tot communicatie. Dit komt ook in het boek terug. Het is aan het eind van het boek duidelijk dat Nora haar zussen nooit verteld heeft wat er precies op het jacht is gebeurd. Typerend voor de tijd De nieuwe roman scheidt zich op 22 punten af van de wat oudere romans. De punten die in betrekking staan tot dit boek zijn: (ik ben momenteel het blaadje kwijt waarop de 22 punten staan, ik kom hier later op terug) Positieve verhaalelementen Wat ik er positief aan het boek vond, is het feit dat je heel makkelijk wordt opgenomen in het verhaal. De schrijfster weet heel goed de spanning erin te bouwen, waardoor je blijft lezen. Al is het verhaal aan zich op sommige plaatsen niet zo sterk, toch slokt het je op en wil je weten wat er nou eigenlijk gebeurd is. Je leest gewoon door, zonder dat je er erg in hebt. Sterkste passage "Maar sinds die middag het ontembare verlangen om degene te zijn die aanraakt, degene die met licht geamuseerde, licht geconcentreerde blik iemand monstert en vervolgens betast. Voor hem of haar te gaan staan, met een vinger de contouren van het gezicht te volgen, de lippen, de neus, de ogen, het voorhoofd, het kaakbeen, de kin, de oren, de wenkbrauwen, oogkassen. Zachtjes de lippen van elkaar duwen, hun vochtige, warme binnenkant voelen, wachten op de tong die schuchter of brutaal mijn vinger likt, naar binnen lokt. Ik zou een schouderbandje over een schouder willen laten glijden, eerst het linker, dan het rechter, het opnieuw over de schouder leggen, afwachten. Ik zou een borst willen ontbloten, een mannenborst, een vrouwenborst, en met een vinger rond de tepel cirkelen, later misschien ook met mijn tong. Ik zou voor iemand willen knielen, een broekriem losmaken, een gulp openknopen of -ritsen, een vinger laten glijden boven de rand van een slipje, glimlachen om de haartjes die over het elastiek krullen. Ik zou veters willen losknopen, een sok uittrekken, een blote voet op mijn dij zetten, zachtjes aan de tenen trekken. Ik zou de aanraker willen zijn met vingers, handen, lippen, tong. Maar ik ben degene die wordt aangeraakt, die staat of zit of ligt, kijkt naar de vingers, handen, lippen, tong op mijn huid, en luistert naar woorden als: Weet je wel hoe zacht je huid is? Smeer jij je iedere avond met olie in? Voel hoe zacht, Nora, de huid van een baby, voel! Ik wil erin bijten, ik wil eraan likken, ik wil er mijn neus in drukken en de geur opsnuiven, ik wil een stuk van je huid op mijn huid graveren zodat jouw huid over de mijne groeit, met mij vergroeit. Voel, Nora, voel hoe zacht." (blz. 89-90) Ik vind het een mooi stukje, al is het in het verder verhaal niet zo belangrijk. Ik vind dat de schrijfster het mooi geschreven heeft, de handelingen en details zijn beschreven in zo’n manier dat je het graag leest. Ik kon als het ware het verlangen van Nora voelen, en doordat je de hele voorgaande geschiedenis van Nora en haar ex-minnaar al hebt gelezen, kun je je nu veel meer inleven in haar personage.
Negatieve verhaalelementen Iets wat ik als negatief heb ervaren, is vooral het feit dat belangrijke details zo lang worden uitgesteld. Je krijgt bijvoorbeeld pas op het eind van het verhaal te horen wat er nou precies is gebeurd op het jacht in de Middellandse Zee, terwijl ik al lang van tevoren had zien aankomen wat er zou volgen. Dit is een beetje vervelend, het lijkt net of de schrijfster het IQ van de lezer zwaar onderschat. Vergelijken met andere boeken Ik denk dat de belangrijkste punten uit het boek, als je het puur op verhaal alleen pakt, met heel veel dingen te vergelijken zijn. Het draait in principe om drie zussen die samen op vakantie gaan, en op die reis jeugdherinneringen ophalen. Ik vind het een beetje een Margriet/Libelle-verhaal. Er schijnt een trend te zijn tegenwoordig, met boeken die over vrouwen en familie gaan. Dit boek past daar perfect tussen. Oordeel over thema Het thema is niet erg duidelijk in het boek verwerkt. Pas als je echt goed gaat nadenken, en alle motieven en hoofdzaken op een rijtje zet, heb je door waar het nou echt over ging. Onschuld is nou niet echt het eerste woord dat in je opkomt, zo gauw je het boek dichtslaat. Op zich is het best herkenbaar, in ieder geval heb ik wel ergens een punt waarop ik voelde dat ik mijn onschuld was verloren. Het jammere vind ik eigenlijk, dat het thema in het boek niet zo heel goed naar voren komt. En de manier waarop de schrijfster het in het verhaal probeert te integreren, vind ik persoonlijk ook niet zo briljant. Hemmerechts probeert heel moeilijk om de eigenlijke gebeurtenis heen te draaien, en dat is best irriterend op den duur. Bovendien houdt het het begrip voor het thema erg op. Taalgebruik Het taalgebruik is goed te doen. Het is gewoon geschreven in modern Nederlands. Zo gauw ik wist dat de schrijfster een Vlaamse was, begon het me op te vallen dat er wel typisch Belgisch woorden in voorkwamen, maar dit is niet storend ofzo. Als ik het niet wist, had ik het waarschijnlijk ook niet gezien. Recensie Geschreven door Elsbeth Etty op 23 april 1999 in het NRC Handelsblad. De recensent heeft een aantal duidelijke kritiekpunten op de roman. De schrijfster wijst in het verhaal teveel terug op andere werken uit de literatuur en schilderkunst. In een eerder interview had zij gezegd dat ze er niet van hield om in haar boeken haar culturele bagage af te showen. De schrijfster probeert te veel dingen uit te leggen, terwijl haar pogingen dit te doen niet meer zijn dan vage, bizarre pogingen om het onverklaarbare gedrag van de personages te verklaren. De slotscène waarin Judith haar borsten ontbloot voor Nora, is –hoe teder misschien ook bedoeld- ven absurd als weerzinwekkend. Welke rol het Spaanse meisjesgesticht speelt, wordt nooit helemaal duidelijk. In het begin wordt er veel nadruk gelegd op dit gebouw, later verdwijnt het totaal naar de achtergrond. Het wordt nooit helemaal duidelijk wat er nou precies met het gebouw gebeurt. Niet in de vertelling, de karaktertekeningen of de gebeurtenissen schuilt de kracht van De tuin der onschuldigen. Betekenis ontleent deze roman in de eerste plaats aan Hemmerechts’ zowel poëtische als sobere taal en aan de onbestemd weemoedige sfeer die ze daarmee oproept. Ik ben het gedeeltelijk met de recensent eens. Het is waar dat Kristien Hemmerechts in haar roman veel terugverwijst naar andere literatuur, maar ik heb dat niet als negatief ervaringen. Ik vond de terugwijzingen naar de namen van Judith, Heleen en Nora juist wel verduidelijkend. Ook vind ik dat het tweede punt van kritiek niet op mij van toepassingen is. Ik heb het helemaal niet gemerkt, laat staan dat ik er last van had. Ook met het derde punt ben ik het niet helemaal eens. Na alles wat er in het verhaal al tussen de zussen gebeurd is, is deze scène niet meer absurd. Persoonlijk kan ik er zelf nog wel het tedere van inzien. Met het vierde en vijfde punt ben ik het duidelijke wel eens. Ik had graag gezien dat de rol van het tehuis wat meer uitgewerkt werd. Vooral in het begin van het verhaal wordt het opgebracht alsof het een enorme betekenis gaat krijgen voor de rest van het verloop van het verhaal, maar langzaamaan verdwijnt het volledig uit het zicht. Het vijfde punt is iets dat mij zelf ook al heel erg opviel. Als je eenmaal in het boek gevorderd bent, lees je niet meer echt omdat je het verhaal nou zo geweldig vindt. Je leest niet met tegenzin, dat niet, maar het verhaal blijft ook niet echt hangen. Ik merkte zelf dat ik heel erg gegrepen werd door de taal en de formuleringen, en het verhaal eigenlijk ondergeschikt belangrijk begon te vinden. Geschreven door Tamara, 5VWO. www.scholieren.com
Erfeniskwestie in Spanje

recensie van het boek ‘de tuin der onschuldigen’ van Kristien Hemmerechts
Het verhaal gaat over drie zussen die een reis ondernemen naar een klein plaatsje C. in Spanje (de exacte plaatsnaam wordt niet vermeld in het boek). Hun tante, Simone, was daar lange tijd geleden gaan wonen. Ze woont in een groot, oud huis waar tijdens een vorig regeringsbewind ongewenste meisjes werden opgenomen. Ze wil dat, wanneer ze ooit haar laatste adem zal uitblazen, de drie zussen Judith, Heleen en Nora het huis erven. De zussen beslissen om een bezoek te brengen aan tante Simone om over de erfeniskwestie te praten. Tante Simone wou er oorspronkelijk een vakantiehuis voor Belgische schoolkinderen van maken, maar de plaatselijke bevolking was daar niet zo tevreden mee. Die wilden er een museum van maken en begrepen niet waarom het land het huis aan een buitenlandse vrouw had verkocht. Tijdens hun reis worden er herinneringen opgehaald van toen ze nog jong waren. Nog voor tante Simone definitief in Spanje ging wonen, waren ze al meerdere malen met de ganse familie in C. op vakantie geweest. Onderweg wordt er gelachen, geweend, gedroomd, gepraat, gediscussieerd, enzovoort over van alles en nog wat, maar vooral over het verleden. %