Feitelijke gegevens
Titel: De straten van Amsterdam
Auteur: Martin Bril
Gebruikte druk: 1e druk, 2004
Verschijningsdatum: 1e druk, 2004
Aantal bladzijden: 374
Uitgegeven bij: Pockethuis in samenwerking met Uitgeverij Prometheus

Samenvatting
Het boek bestaat uit drie losse boeken: Etalagebenen, Stadsogen en Hollandse luchten. Deze boeken bevatten op hun beurt weer losse columns, geschreven door Martin Bril voor het Parool, gepubliceerd in de periode van 1997 tot 2001.

Etalagebenen
In dit boek wordt onder andere het personage de Dansende Wolf geïntroduceerd, een slungelig type dat er erg onverzorgd uitziet. Hij heeft behalve jointjes roken en zitten niet veel bezigheden, wat Martin dan ook graag noteert.
Daarnaast maken we kennis met Bob, de eigenaar van broodjeszaak het Balkje waar de schrijver graag komt.
Dit is de periode waarin één van zijn dochters fan is van de Spice Girls. Martins dochter is Mel B. die een tijd later helaas de groep verlaat. Samen observeren Martin en zijn dochter graag Harrie, de reiger in het vondelpark.
Ook worden er nauwkeurige observaties gedaan van oude ijskasten en accu’s die op straat slingeren.
In de rechtszaal wordt er verslag gedaan van de processen van Etienne U. en Marco B.
De column waar dit boek naar is vernoemd, Etalagebenen, gaat over twee mannen die elkaar ontmoeten op straat en hun ervaringen uitwisselen over etalagebenen, een lekenterm voor de pijn die wordt veroorzaakt door vernauwde slagaderen in de benen.

Stadsogen
Dit boek begint en eindigt met een column waarin een van zijn dochters de hoofdrol speelt. In het begin zitten ze samen in het Vondelpark, aan het eind zijn ze op vakantie in Frankrijk.
Meerdere verhalen spelen zich af in Frankrijk, waar Martin met zijn gezin op vakantie is. Dit is de enige locatie die naast Amsterdam expliciet genoemd wordt.
Daarnaast wordt Evelien geïntroduceerd in dit boek. Evelien van Brakem is een moeder van twee kinderen. Ze woont samen met haar man Harko en kinderen in Amsterdam. Ze houdt er een minnaar op na, Theo. Ze probeert met hem te breken maar vooralsnog lukt dat nog niet echt.

Hollandse luchten
Ook in dit boek spelen de dochters van Martin weer een constante rol. Zo gaat hij samen met een van zijn dochters naar een signeersessie van Johan Cruijff, die volgens zijn dochter toch wel erg klein blijkt te zijn.
Naast Johan Cruijff komen er nog meer bekende Nederlanders voorbij, zoals Jan Mulder, Bram Moszkowicz, Gerard Reve en Neelie Kroes. Of hij deze mensen ook allemaal daadwerkelijk heeft gezien wordt niet duidelijk uit de verhalen.
Observaties van inparkerende vrouwen, hevig zoenende stelletjes, mooie vrouwen horecataferelen ontbreken wederom niet.

Titelbeschrijving
Het boek is eigenlijk een bundel van drie losse boeken: Etalagebenen, Stadsogen en Hollandse luchten. Hierin staan observaties van Martin Bril die vrijwel allemaal in Amsterdam plaatsvinden.
De titel wordt verder niet letterlijk genoemd.

Personages
Ik (Martin Bril): Een aantal verhalen worden verteld vanuit het ik-personage, Martin zelf.
Dochters van Martin Bril: De namen van zijn dochters worden niet genoemd en de leeftijd wisselt per verhaal. Ze zitten in ieder geval nog op de basisschool en bestoken Martin met allerlei vragen. Eén van zijn dochters heeft een fascinatie voor Harrie, de reiger in het Vondelpark.
Bob van broodjeszaak Het Balkje: Bob is eigenaar van broodjeszaak Het Balkje op de hoek van Leidsestraat en Kerkstraat. Hij is fan van de New York Yankees.
Evelien van Brakem: Evelien van Brakem is een van de personages waarvan bekend is dat het een fictief personage is. Ze is een moeder van twee kinderen in Amsterdam, heeft een relatie met Harko en een minnaar die Theo heet.

Overige personages: Er zijn verschillende personages die gedurende het boek in een aantal verhalen. De precieze relatie die Martin hiermee heeft is vaak niet op te maken uit het verhalen, evenals in hoeverre de gebeurtenis daadwerkelijk heeft plaatsgevonden.

Genre
Verhalenbundel

Plaats en tijd
Praktisch alle columns spelen zich af in Amsterdam. Dit is logisch, omdat Martin Bril destijds in Amsterdam woonde en hier zijn inspiratie opdeed. Deze locatie is van grote invloed op de verhalen, al is het alleen al om de straatnamen en pleinen die worden genoemd. Maar het lijkt de bedoeling van de schrijver juist de sfeer van Amsterdam in de losse verhalen door te laten klinken. De personages spreken soms met een Amsterdams accent of zijn juist toeristen. Je krijgt als het ware een intiem kijkje in het leven op straat.
In het eerste boek, Etalagebenen, spelen enkele columns zich af in Frankrijk waar Martin met zijn gezin op vakantie is.
De columns zijn uitgegeven in de periode tussen 1997 en 2000. Aan sommige verhalen is dit ook af te lezen, omdat er toentertijd werd ingegaan op de actualiteiten. Zo komen er politici aan bod die nu niet meer actief zijn.

Schrijfstijl
Martin Bril heeft een vlotte schrijfstijl met korte zinnen. Vooral de dialogen lees je zo weg.
Toch wordt het niet plat. Hij heeft geen voor de hand liggende woordkeuze waardoor het toch poëtisch blijft. Dit maakt de soms alledaagse observaties juist het opschrijven waard.

Vertelwijze of vertelperspectief
De meeste verhalen worden verteld vanuit de auctoriale verteller. Enkele verhalen worden verteld vanuit de personale verteller.

Thema en motieven
Thema: Het thema is observaties. Het boek bestaat uit allemaal losse verhalen, dus het is lastig echt een thema eruit te halen. Wel staat vast dat de columns zijn gebaseerd op of afgeleid van observaties die Martin Bril tijdens zijn leven heeft opgedaan.  

Motieven: Een van de motieven in dit verhaal is ouderschap. De dochters van Martin zijn een onderwerp dat gedurende het boek meerdere malen wederkeert. Het is duidelijk dat hij zich verbaast over de opmerkelijke vragen die ze hem vaak weten te stellen en dat hij worstelt met hoe hij hierop moet antwoorden.
De rechtbank is nog zo’n onderwerp dat vaker aanbod komt. De rol die Martin hier zelf in speelt komt niet duidelijk naar voren, maar wel is duidelijk dat hij verschillende processen aandachtig volgt.
Een ander motief is Amsterdam. Bijna alle verhalen spelen zich hier af. Dit heeft grote invloed op de personages, de dialogen en de gehele sfeer.

Auteur
Martin Bril (1959-2009) schreef jarenlang een van de meest gelezen columns in Nederland, eerst in Het Parool, vanaf 2001 in de Volkskrant. In Vrij Nederland schreef hij het wekelijkse feuilleton Evelien, waarvan ook een succesvolle televisieserie werd gemaakt.
Hij publiceerde tientallen boeken, die in de loop der tijd steeds succesvoller werden en die de laatste jaren steevast uitgroeiden tot bestsellers. In 2009 ontving Bril de Bob den Uyl-prijs voor zijn veelgeprezen boek De kleine keizer over het leven van Napoleon en Brils fascinatie voor hem.
Bron: http://uitgeverijprometheus.nl/index.php?option=com_pac&view=auteur_detail&id=55980&Itemid=6

Eigen mening
Ik heb de columns van Martin Bril met plezier gelezen. Ik was nog onbekend met zijn werk, maar hij heeft een lichtpoëtische schrijfstijl die me wel aanspreekt. Zijn observaties zijn aandachtig en ze zijn met humor doordrenkt.
Door de losse verhalen krijg je toch het gevoel alsof je een beetje in Amsterdam bent. Omdat ik de meeste straten die hij noemt in zijn verhalen ken, is het makkelijk je in de gebeurtenissen in te leven.