De rode strik door Mensje van Keulen

De Rode Strik

1. Zakelijke gegevens
Titel - De Rode Strik
Auteur - Mensje van Keulen
Druk - 4e druk
Jaar van eerste uitgave - 1994
Genre - Roman
Onderverdeling van de tekst - 205 bladzijdes
- Een heel aantal kleine hoofdstukken

2. Samenvatting
Maria Talberg en haar zusje Bee wonen bij hun moeder. Hun vader is weggelopen toen ze nog klein waren. Hun leven wordt aardig verstoord wanneer de neef van hun moeders ex-man voorbijkomt. Maria en Bee moeten hem Leen noemen. Maria en Bee zijn hier totaal niet blij mee. Ze noemen hem al gauw de beestenman. Dit is omdat hij een grote dierenwinkel bezit en handelt in exotische dieren, maar ook omdat Maria en Bee hem een beest vinden. Leen komt steeds vaker over de vloer, doordeweeks blijft hij ook slapen. Maria en Bee vinden hem maar vies. Hij rookt en drinkt en flirt met de weduwe die verderop woont. Hij neemt ze ook mee op vakantie. Maria en Bee ergeren zich zo aan de ‘beestenman’ dat ze heel hard wensen dat hij dood gaat, in de hoop dat het dan ook gebeurt. Als er uiteindelijk niet zo veel met hem gebeurt besluiten ze hem zelf te vermoorden. Bee vindt het nog een beetje eng, maar Maria niet. Ze vindt dat het gewoon moet gebeuren. Marie, hun moeder, blijkt een miskraam gehad te hebben van Leen. Als ze tijdens het eten erg begint te bloeden en Bee om een handdoek vraagt, denken Maria en Bee dat hun moeder doodgaat, omdat ze met spoed naar het ziekenhuis moet. Wanneer Leen ’s avonds thuiskomt, wil hij voor het eten het konijn Nino slachten. Maria trekt het niet langer meer en geeft met een koekenpan een paar flinke klappen op zijn hoofd. Nino ontsnapt gelukkig. Wanneer de ‘beestenman’ neervalt slepen Maria en Bee hem naar het trapgat, en laten hem vallen. Bee is erg moe en wil slapen, maar durft niet alleen, omdat ze bang is dat Leen nog leeft. Maria gaat even met haar mee. Wanneer Bee slaapt gaat Maria naar kamer om uitgebreid te vieren dat de ‘beestenman’ dood is. Maria hoort een gil. Een gil van Bee. Geen gewone gil, deze geeft echt aan dat er iets aan de hand is. Wanneer Maria gaat kijken, ziet ze Leen de trap opkomen met een woest gezicht. Maria stopt het gillen van Bee door haar hand voor haar mond te houden, en dan geeft Maria Leen nog een hele harde trap tegen zijn gezicht aan. Maria belt mevrouw Mees, de buurvrouw, en zij laat de politie het lichaam weghalen. Het wordt beschouwd als een ongeluk. Bee was helemaal in shock. Hierdoor komt ze in een inrichting terecht. Ze heeft na de gil niets meer gezegd. Maar als Maria met Nino op bezoek komt, meent ze toch iets in Bee’s ogen te zien.

3. Analyse
• Het verhaal wordt verteld in het ik-perspectief. Zo wordt beschreven hoe Maria het hele verhaal heeft beleefd. Hierdoor kun je je goed inleven. Alles staat in de verleden tijd.

• Het verhaal is niet chronologisch opgebouwd. Het verhaal is eigenlijk één hele grote flashback. Het begin van het boek is eigenlijk het einde van het verhaal, het midden van het boek is het begin van het verhaal en het einde van het boek is eigenlijk nog iets verder in de tijd dat het begin van het boek.
• De verteltijd is 205 bladzijdes en de vertelde tijd is ongeveer een half jaar.
• Ik denk dat het verhaal zich afspeelt in het heden, of wanneer het boek is geschreven. Dit was in 1994. Ik merk namelijk aan niets dat het zich in de toekomst of in het verleden afspeelt.
• Het verhaal speelt zicht grotendeels af in het huis waar Maria met haar zusje Bee en haar moeder Marie Talberg woont. Deze locatie heeft niet echt een speciale functie in het verhaal.
• Hoofdpersoon:
Maria Talberg. Maria is een meisje van 11 jaar oud. Ze is erg eigenwijs en gedraagt zich vaak veel ouder dan dat ze in werkelijkheid is. Want ze rookt en drinkt af en toe stiekem. Ze kan erg gemeen zijn tegen anderen zonder reden. Ze is vaak buiten met haar zusje Bee. Dan spelen ze met de buurkinderen. Ze houdt erg van dieren, en krijgt uiteindelijk een konijn samen met haar zusje Bee. Ze haat de ‘beestenman’ echt heel erg. Het liefst zou ze willen dat hij doodging, wat later ook gebeurt. Ze heeft een hele goede relatie met haar moeder. Ze hebben bijna nooit ruzie.
• Bijfiguren:
Bee Talberg. Bee is een meisje van 9 jaar oud. Bee is nogal afhankelijk van haar zus Maria. Ook is ze voor veel dingen bang. Ze is een heel stil meisje met altijd een strikje in haar lange krullende haar. Bee heet eigenlijk Cornelia. Maar omdat Maria dat vroeger nog niet zo goed kon zeggen, zei ze altijd ‘Bee’. Dit is eigenlijk nooit meer veranderd. Net als haar zus haat ze de ‘beestenman’ ook heel erg.
Marie Talberg. Marie is de moeder van Maria en Bee. Ze werkt als schoonmaakster in een kantoor. Ze is erg lief en zorgzaam voor anderen, maakt zelden ruzie en vloekt nooit. Haar man is na de geboorte van Bee bij haar weggelopen. Ze krijgt een nieuwe vriend die de neef van haar ex blijkt te zijn. Marie rookt en drinkt nooit, maar als Leen in haar leven komt, haalt we wel altijd drank in huis. Eerst is haar relatie met Leen wel goed, maar later maken ze steeds meer ruzie.

Leen, de ‘beestenman’. Leen is de nieuwe vriend van Marie en de neef van Marie’s ex. Hij is heel vies, gemeen, grof, spottend, asociaal, achterbaks, pesterig, jaloers en onbeschoft. Hij heeft veel tatoeages op zijn armen. Toen hij voor het eerst in het leven van Marie en haar dochters kwam, was hij heel beschaafd, maar naarmate de tijd verstreek werd hij steeds erger. Hij werkt in een dierenwinkel, en handelt in exotische dieren. Hierdoor wordt hij door Maria en Bee de ‘beestenman’ genoemd. Hij probeert erg te slijmen bij Maria en Bee door hen steeds geld te geven, maar hij wordt uiteindelijk vermoord door de twee zusjes.
• Alle personages zijn wel heel duidelijk geworden in dit boek. Ze zijn in mijn beleving een echt persoon geworden. Dus zijn het allemaal round-characters. Er zijn naast deze hoofdpersoon en drie bijfiguren natuurlijk nog wel meer personen die in het verhaal voorkomen. Maar deze zijn niet zo belangrijk en hebben niet zo’n functie in het verhaal als de anderen. Ik vind het gedrag van eigenlijk alle personen erg begrijpelijk, behalve die van Leen. Ik begrijp niet waarom hij zo doet. Maar sommige mensen zijn nou eenmaal onbegrijpelijk, daar leg ik me gewoon bij neer.
• Het thema van dit verhaal kan bijvoorbeeld de relatie tussen zussen zijn, of de dood. Enkele motieven zijn bijvoorbeeld verdriet, dit hangt weer vast aan de dood. Of kinderen, aan de relatie tussen zussen. Ook kan het angst of eenzaamheid zijn.
• De titel: “De strik van de stroper. Als die een vosje of een konijntje strikt, wordt hij rood.” Oom Leen zegt dat wanneer Bee een rode strik in haar, haar heeft.
• Het verhaal is speciaal geschreven door Mensje van Keulen voor Fulton en Ellen. Dit staat helemaal voor het verhaal vermeld, op een aparte bladzijde.
• Het is makkelijk alles te begrijpen. Er is voor een goede en makkelijke woordkeus gekozen. Het zijn duidelijke en vaak wat kortere zinnen. Er staan geweldig goed beschreven dialogen in. Ik zie ook goed voor me hoe het allemaal gebeurt, dit komt door de wijze waarop het is geschreven. Er zit ook wel een klein beetje humor in ondanks de vervelende gebeurtenissen. De humor komt dan grotendeels van Maria, zij haalt allemaal kattenkwaad uit bij andere mensen.
• De auteur is Mensje van Keulen. Ze heet eigenlijk Mensje Francina van der Steen. Ze woont op het moment in Amsterdam. Door de roman die ze heeft geschreven, Bleekers Zomer, heeft ze zich officieel in de schrijfwereld weten te vestigen. Van 1970 tot 1972 is zij redactrice van Propria Cures. Daarna zat ze samen met onder andere Gerrit Komrij, Theo Sontrop en Martin Ros in de redactie van het literaire tijdschrift Maatstaf. Mensje heeft al vele prijzen ontvangen waaronder de Zilveren Griffel en de Vlag en Wimpel. Diverse boeken van haar staan vaak standaard op de boekenlijsten van veel middelbare scholen. Ze schreef niet alleen voor volwassenen, maar ook diverse kinderboeken. Van Keulen is bevriend met een andere schrijver Maarten 't Hart. Over hem en zijn voorliefde voor travestie gaat het boek Geheime dame.
Bij de Europese verkiezingen 2004 en de Tweede Kamerverkiezingen 2006 stond Mensje op de lijst van de Partij voor de Dieren.
• Het boek werd erg goed ontvangen door de literaire kritiek. Ik heb een aantal erg positieve recensies over dit boek gelezen.

4. Mening
Ik vond het boek meeslepend, indrukwekkend en verrassend.
Meeslepend. Omdat het op de een of andere manier zó prachtig is verteld, dat je je helemaal goed kunt inleven in de hoofdpersoon. Dat je als het ware alles begrijpt wat zij doet, omdat het zo goed wordt uitgelegd hoe ze denkt. En hierdoor wordt het ook erg interessant. Ik heb het boek ook niet vaak weggelegd. Als het zo mooi geschreven is, is dat wel moeilijk.
Indrukwekkend. Omdat je in dit boek heel goed kunt lezen hoe dit moet zijn voor iemand die in een soortgelijke situatie ziet. Ik denk ook dat het erg leerzaam is om over zulke problemen te lezen. Veel mensen denken wel te weten waar ze dan over spreken, maar vaak is dit niet het geval. Dit boek heeft in ieder geval een goede indruk op mij gemaakt.

Verrassend. Omdat je eigenlijk, ondanks dat het stiekem al een beetje werd aangekondigd van te voren, niet verwacht dat Marie ook daadwerkelijk de ‘beestenman’ vermoord. Ik vind het altijd leuk om in een verhaal verrast te worden. Ik ga altijd voordat ik het boek uit heb bedenken wat er zou kunnen gebeuren. maar dit dacht ik niet, ik vond het zeker verrassend.