De rekening door Boudewijn Büch

A. Verwachting en eerste reactie Ik heb dit boek in de eerste instantie gekozen vanwege het feit dat mijn vorige boekverslag ook over een boek ging van Boudewijn Büch. Dat was ik erg over te spreken en had dan ook hoge verwachtingen van dit boek. Die zijn uiteindelijk voor een groot gedeelte uitgekomen, mede omdat de verhalen van beide boeken zeer in elkaar over lopen. Onderwerpen die in dit boek een beetje achterwege worden gelaten, worden dan uitgebreid besproken in “De Rekening”. Bijvoorbeeld de relatie tussen de ik persoon en de vader. Ik vermoed tenminste dat dit twee gelijke verhalen zijn, die over dezelfde mensen gaan. In allebei de boeken heet de vrouw van de hoofdpersoon Mieke, heeft de ik persoon een vader met een 2e wereld oorlog trauma, en is hij degene die hem het dichtst bij staat. Verder zij er nog meer van dat soort overeenkomsten, waardoor ik er van uit gaat dat het over dezelfde familie gaat, maar dan soms met andere namen. Ik had verder nog nooit gehoord over de Rekening, meestal is het de Kleine Blonde Dood waarover je hoort. Dus ik heb ook geen talkshows, artikeltjes, top- zoveel of tijdschriften erover gezien. Mij eerste reactie was eigenlijk hetzelfde als bij zijn Kleine Blonde Dood, het boeide mij vanaf het begin vanwege de interessante dialogen, en het gegeneraliseerde schrijven ( Het Thea Beckman fenomeen ). Mijn eerste reactie werd vervolg door mijn eindconclusie die daar niet veel van af week. B. Beknopte Samenvatting en Analyse Samenvatting De rekening is het verhaal van Lothar Mantoua. Het begint op het moment dat zijn vader alles wat hij volgens de rechtbank mocht meenemen inpakt, waarmee de echtscheiding een feit is. Dat betekende voor Lothar, zijn broers en zijn moeder een teruggang in inkomen. De eerste helft van zijn jeugd leefde hij in rijkdom, het tweede deel is sober. Het gezin verhuist naar een kleine woning en Lothar moet voor zijn zakgeld gaan werken. In de zomer op de bollenvelden en in de winter auto's wassen. Een week nadat zijn vader is weggegaan steelt Lothar een mes dat door zijn moeder ontdekt wordt en dan moet hij het terug brengen. Doordat zijn moeder er zo'n drama van maakt weet heel het dorp ervan. Dat verhindert dat Lothar voor beter betaalde baantjes in aanmerking kan komen. Via vrienden komt hij bij een fabriek te werken waar hij potjes met oploskoffie moet vullen en wat per stuk betaald wordt. Met een nichtje van de baas beleeft hij zijn eerste avontuurtje. Als student moet hij werken om z'n studie en z'n kamerhuur te kunnen betalen. Hij werkt in een restaurant van een groot warenhuis en krijgt tussen de middag desgewenst een gratis maaltijd. Maar met geld heeft Lothar nooit leren omgaan en wat hij verdient is eigenlijk te weinig, zodat hij uit het warenhuis steelt om wat extra's te hebben. Op zijn negentiende jaar wordt hij vader en kiest voor het alternatieve vaderschap, dwz dat hij de moeder niet trouwt, zij is 14 jaar ouder dan Lothar, maar wel het jongetje erkent. Bovendien merkt Lothar dat hij niet alleen van meisjes houdt, maar ook homoseksuele neigingen heeft wat alles nog gecompliceerder maakt. Door een medestudent komt hij in aanraking met drugs en wordt gebruiker, op het laatst van alles wat hij maar kan krijgen. Ondertussen stapelen de onbetaalde rekeningen zich op. Een student medicijnen raadt hem aan in therapie te gaan om orde in zijn chaos te scheppen. Het feit dat zijn vader niet zijn studie betaalt en die van zijn broers wel zit hem erg dwars. Ook mist hij hem, met z'n onberekenbaarheid, en het verdriet dat hij met zich meedroeg maar waar hij nooit over sprak. Bovendien heeft hij geen enkele foto van zijn vader omdat zijn moeder alles verscheurd en verbrand heeft. De therapeut kost Lothar een hoop geld, maar echt geholpen voelt hij zich niet, hoewel de behandeling jaren duurt. Op een moment wordt Lothar failliet verklaard, hij raakt al zijn boeken kwijt en wat hij aan meubels had, komt onder curatele te staan bij iemand die er nou ook niet echt op uit is om Lothar uit de moeilijkheden te halen, maar wel gedurende 10 jaar alle inkomsten van Lothar int om zogenaamd de schulden af te lossen. Als het zoontje 5 jaar is valt hij en raakt in coma. Beter worden kan hij niet en Lothar besluit alle apparatuur los te laten koppelen zodat het kind kan sterven. Dit is een verdriet dat niet te bevatten is. Wanner zijn vader zelfmoord pleegt, komen Lothar en zijn broers erachter dat hij een fortuin bezat.. Lothar erft een miljoen gulden, dat hij echter weigert en aan een goed doel schenkt. Lothar verhuisd naar Amsterdam, huurt een mooi appartement aan de Keizersgracht, maar kan ondanks hard werken en zwart bijklussen toch de huur niet opbrengen. Dan komt hij in contact met een makelaar die het zelf niet al te bonafide is, maar hem wel in contact brengt met een goede advocaat die in enkele maanden tijd het faillissement opgeheven krijgt. Via de makelaar koopt hij een ander pand aan de Keizersgracht en laat dat op advies van deze makelaar verbouwen. Ook hierbij wordt hij de nodige keren opgelicht en uitgeschud. Daags na het opheffen van het faillissement reist hij naar Samoa, een eiland in de Zuidzee. Hij geniet daar van het feit dat de mensen daar leven, in een absolute geldvrije harmonie. Na de dood van zijn vader ontvangt hij een brief van een nichtje uit Nieuw Zeeland en hij zoekt haar op. Daar komt hij via brieven die zijn vader aan haar gestuurd heeft achter het levensverhaal van zijn vader. Het blijkt dat hij in Duitsland geboren is in een welgestelde Joodse familie. In 1935 verloofd hij zich´, in 1937 besluit hij te vluchten voor de oorlogsdreiging. Een broer vlucht ook en gaat naar Nieuw Zeeland, die komt in de oorlog om. Hij laat een vrouw en een dochter achter. Lothar's vader komt in Nederland terecht en trouwt daar met een Italiaans joods meisje. In de oorlog vecht Lothar's vader mee met de Engelsen en bombardeert Duitsland, naar alle waarschijnlijkheid zijn familie landgoed. Daar is in ieder geval na de oorlog niets van over, evenmin als van de rest van zijn familie. Hij heeft de rest van zijn leven rondgelopen met een schuldgevoel, getracht in zijn vrouw zijn voormalige verloofde terug te vinden en in zijn zoons zijn broers, wat echter niet mogelijk was. Lothar's vader heeft nooit gewerkt, maar heeft het smartengeld waar hij om gevraagd had in Duitsland, Engeland en Nederland goed belegd en zodoende veel geld verdiend. Zijn gemoedsrust echter niet. Lothar beëindigd zijn psycho- therapie op eigen initiatief en heeft aan het eind van het verhaal iemand die voor hem de boekhouding bijhoudt en een nieuwe vriendin. Voor zijn werk is hij vaak op reis.
Analyse Motieven Hetgeen wat de verhalen in De Rekening aan elkaar verbindt is zijn probleem met geld. De hoofdpersoon, hier Lothar genaamd, komt vrij vaak in de problemen. Drugs en diefstal zorgen ervoor dat hij in diepe problemen raakt. Als hij in zo’n soort situatie belandt, raakt hij het overzicht van zijn vermogensadministratie kwijt, waardoor hij in diepe problemen raakt. Vaak komt hij in de problemen en gaat het gelijk weer mis met zijn financiën. Personages - Hoofdpersonages
Lothar Mantoua: Hij is de ik- persoon in dit boek. Hij kan zeker worden beschouwd als een karakter. Maakt ontwikkeling in zijn leven, hoe hij zijn geld probleem probeert op te lossen. Hij is de zoon van Rainer, broer van Mayer, vriend van Mieke. Hij kan niet met geld omgaan, en steelt dan omdat de wereld moet boeten omdat zijn vader hem heeft verlaten. Later voelt hij zich altijd schuldig omdat hij zijn vader niet heeft kunnen helpen met zijn oorlog trauma. - Belangrijkste Bijpersonages
Gortzak: Hij is de psycho analist van Lothar, hij probeert hem te helpen met zijn geld en steel probleem. Hij heeft alleen een grote rol in dit verhaal omdat hij een groot deel uitmaakt van Lothars ontwikkeling, je hoort verder niet veel over hem. Rainer Mantoua: Hij speelt in de tweede helft van het tweede deel, en in het derde deel een grote rol in het leven van Lothar. Zij hadden een band, maar de vader had een trauma, en in deze gedeeltes komt hij daar steeds meer over te weten, en beklaagt hij zichzelf dat hij hem niet heeft kunnen helpen. Perspectief en Verteller Sowieso zou je dit kunnen rekenen tot een verhaal dat in het ik-perspectief wordt verteld. Lothar verteld wat hij heeft meegemaakt In De Kleine Blonde Dood zou je het ook nog tot een Gecombineerd Perspectief en Alwetend Verteller kunnen rekenen, maar daar is hier geen sprake van. Hij maakt geen vooruitblikken, en hij neemt duidelijk zelf deel aan het verhaal. Stijl - Er is geen opvallend patroon te vinden in zijn gebruik van lange en/of korte zinnen. - Hij gebruikt wel in vele zinnen veel bijvoeglijke naamwoorden. “De verzulting van de hersens van een druggebruiker. De taal, het lijzige spreken, het monogaam trage dansen, en het nodeloos uitdijen van hopeloze conversaties”. - Er worden geen moeilijke, oude of nieuwe woorden gebruikt. Wel gooit hij er af en toe een Engels of Duits zinnetje doorheen, maar dat blijft beperkt. - De dialogen zijn niet erg levendig, vooral omdat de helft niet te zien is, de antwoorden op de vraag worden dan weggelaten, alleen aan de reactie op dat antwoord kun je zien wat het antwoord echt was. - De omgevingen worden niet omschreven. Wel een beetje maar niet zo intensief, zodat je een compleet beeld krijgt van de omgeving. Thema Het thema zou kunnen zijn, doe jezelf niet anders voor dan je in werkelijkheid bent, daar kom je alleen maar in de problemen. Lothar doet zich na zijn eerste faillissement voor als een vrij rijke man, terwijl hij hartstikke blut is. Daar komen de mensen achter, en dat heeft hem niet een zet in de rug gegeven.
Titelverklaring De rekening, dat slaat terug op het motief, alles gaat terug naar zijn onvermogen om zijn eigen kapitaal te beheren. Rekeningen stromen dan ook binnen wanneer hij zichzelf weer in de nesten heeft gewerkt. C Verwerkingsopdracht 7 Recensie Naam boek: De Rekening Uitgever: De Arbeiderspers
Auteur: Boudewijn Buch
Plaats van Uitgave: Amsterdam
Jaar van 1e uitgave: 1989 Aantal pagina’s: 177 Korte Beschrijving Lothar leeft in een arm gezin waarin hij hard moet werken van zijn moeder om geld binnen halen. Door zijn erbarmelijke omstandigheden komt hij later in een slechte werksituatie terecht. Door zijn omgeving raakt hij aan drugs, en voert hij het stelen nog wat verder op waar hij in zijn jeugd mee begonnen was. Door zijn onvermogen om zijn eigen geld goed te kunnen beheren, wat voornamelijk komt vanwege zijn schuldgevoel ten opzichte van zijn vader, wordt hij na een tijd failliet verklaart. Hij komt terecht bij een beheerder die vanaf dat moment zijn geld beheert en hem zo snel mogelijk het faillissement moet halen. Dit is echter een oplichter en gebruikt dat geld om zijn studie ermee te kunnen betalen. Een andere waarnemer wil hem wel helpen, maar licht hem op zijn beurt ook weer op. Uiteindelijk komt hij er weer helemaal bovenop. Dan begint de “zoektocht” naar zijn vader. Hij is bijna geobsedeerd door hem, en probeert hem uit alle macht beter te leren kennen. Door middel van allerlei connecties en brieven word zijn honger gestild en kan hij verder gaan met zijn leven. Oordeel De situatie van Lothar Mantoua die in dit boek word beschreven is vrij schokkend maar toch realistisch. Wat hij allemaal meemaakt is heel erg maar het kan zeker niet worden uitgesloten dat dat in het echt ook kan gebeuren. Het is droevig, maar waar. Ik ken dan ook niemand die in deze moeilijke positie heeft gezeten, en heb er ook nog nooit een boek over gelezen.Als je dit dan ook leest, begin je je eigen situatie meer te waarderen. Het waren realistische personages die in het boek werden beschreven. De beslissingen waren begrijpbaar, ze maakten ontwikkeling door en er werd diep ingegaan op de psyche van de personages. Soms kon ik me ook weer moeilijker inleven, omdat de beslissingen die de hoofdpersoon nam, niet altijd even begrijpbaar waren. Toch werd dat goed opgevangen omdat er goed beschreven werd waarom hij die keuze dan had genomen, en als dat niet het geval was, dan kon je dat zelf er van uit leiden. De Rekening gebruikte dit keer, bij de “Kleine Blonde Dood” niet, een chronologische volgorde. Dat maakte het gemakkelijker om erin te leven en het boeiend te houden. Niet dat het een saai verhaal was, ik heb geen een stuk overgeslagen. Het verhaal was in het ik- perspectief geschreven, en dat was een goede keuze, want nu keek je echt mee over de schouders van het hoofdpersonage. Het taalgebruik was goed om over heen te lezen. Geen moeilijke woorden, geen overdreven lange zinnen en niet zoveel bijvoeglijk naamwoorden. Hierdoor kon ik me er goed mee inleven. De dialogen bleven aardig beperkt, en het taalgebruik was beeldend genoeg, zonder teveel te worden.
B. Eindoordeel en Evaluatie Eindoordeel Ik vond het een goed boek, en prettig leesvoer. Dat was voornamelijk vanwege het feit dat de verhalen van dit boek en De Kleine Blonde Dood samenhingen. Het gaat waarschijnlijk allebei over dezelfde familie en hoofdpersoon, en er was dus grote herkenning. Onderwerpen die in de Kleine Blonde Dood niet aan het licht kwamen, werden hier behandeld, en andersom. Daarom was het niet moeilijk om er mee in te leven, maar dat had ook wel gelukt zonder mijn vorige boekverslag. Verder is het een droevig verhaal, nog niet zo vaak een boek gelezen over zo’n droevig persoon ( op De Kleine Blonde Dood na ). Ook wordt het op een pakkende manier geschreven, met veel bijvoeglijk naamwoorden als hij het over een tragische gebeurtenis heeft. Ook heeft het niet echt een zonnig einde, hij blijft de rekeningen krijgen. Al met al is het een pakkend boek, met een goede schrijfstijl en herkenning met andere boeken. Evaluatie Dit was een leuk boekverslag, want ik kon een paar van m’n bevindingen over de relatie met de Kleine Blonde Dood, weergeven. Verder heb ik ook nog een paar dingetjes ontdekt over het boek zelf, en was dus ook heel nuttig om te maken.