De pupil door Harry Mulisch

A.Verwachting en eerste reactie Ik heb dit boek gekozen, omdat de schrijver Harry Mulisch mij bekend voorkwam, andere natuurlijk ook, maar deze zag ik als eerste en toen heb ik maar één van zijn boeken gepakt, de pupil. Ik had voor dit boek geen andere boeken van Harry Mulisch gelezen. Ik wist dus niet precies wat ik van het boek zou moeten verwachten. Op de achterkant stond niet veel erg veel informatie, waar ik iets mee kon. Alleen dat er een geheim onthuld zou worden en dat vond ik wel aardig, dus ik besloot het maar gewoon te lezen. Ik had er niet echt verwachtingen over, maar in plaats van dat het spannend was, vond ik het wel een beetje saai en best wel moeilijk. Het boek bevatte veel lange gedachten van de hoofdpersoon, waar ik niet zo van hou. Ik lees liever een boek waarin ik me een beetje met de hoofdpersoon kan identificeren. Een boek waarin het om een verhaal draait en niet om de gedachten van iemand. B. Beknopte samenvatting en analyse · Beknopte samenvatting

De hoofdpersoon van het boek heet Harry en is 18 jaar. Harry komt uit Nederland. Op het moment dat hij op jonge leeftijd naar Italië gaat om te werken is het in Nederland oorlog. Harry is illegaal vanuit Nederland via België en Frankrijk gelift. Harry leert zichzelf Italiaans en gaat in Italië werken als pompbediende bij een pompstation. Het is een hete zomerdag in augustus als hij Mme. Sasserath ontmoet. Zij en haar chauffeur kwamen aangereden in een Rolls Roys bij het pompstation. Mme. Sasserath was geheel in het wit gekleed, het enige sieraad dat zij droeg was een met briljanten bezette veiligheidsspeld. In het begin praat Harry Italiaans met haar, maar als hij merkt dat Mme. Sasserath Belgisch met haar chauffeur praat, gaat hij in het Nederlands over. Harry houdt een nogal filosofische redevoering over zijn vak als pompbediende. Hij begint een conversatie met Mme. Sasserath. Als Harry uiteindelijk bekent ook een beetje te kunnen schrijven nodigt Mme. Sasserath hem uit met haar mee te gaan naar haar villa op het eiland Capri. Mme. Sasserath is vreselijk rijk, zij is zo rijk geworden door de uitvinding van haar man de veiligheidsspeld. Hij mag bij haar in het huis wonen om zich volledig te kunnen concentreren op zijn schrijverschap. Hij wil graag schrijver worden, maar hij kan geen inspiratie opdoen. Het gaat niet zo goed met Harry als schrijver. Hij ploetert vele vellen vol, maar niets komt af. Hij denkt dat hij het gewoon niet kan. Hij gaat wanhopen of hij ooit iets zal kunnen schrijven dat net zo groots is als de Vesuvius. Op een gegeven moment bewijst hij Mme. Sasserath een grote dienst. Mme. Sasserath kan niet meer slapen, zij lijdt aan slapeloosheid omdat zij niet meer dromen kan. Hij vraagt aan haar of zij ooit een droom heeft opgeschreven. Mme. Sasseraht bekent aan Harry dat zij ooit 1 keer een droom heeft opgeschreven en heeft bewaard. Op het moment dat zij de geschreven droom leest valt zij in slaap. Mme. Sasserath bekent Harry dat de oude droom in een nieuwe droom was overgegaan. Hierop beloofde zij Harry te belonen. Zij zegt niet wat voor beloning dat is. Een week daarna opent Mme. Sasserath een stoeltjeslift in de vorm van een veiligheidsspeld op de vulkaan De Vesuvius. Zij biedt deze kabelbaan aan als geschenk aan Italië. Mme. Sasserath en Harry gaan als eersten met de kabelbaan omhoog. Tijdens het stijgen legt ze haar hoofd op de schouder van Harry en vertelt dat ze blij is dat ze deze kabelbaan als monument voor haar overleden man Alphons heeft kunnen voltooien. Harry ziet plotseling uit de mist een aantal stoeltjesliften met elk 2 personen erin terugkomen. Dat is heel vreemd, want hij weet zeker dat alleen hij en Mme. Sasserath waren ingestapt. Wanneer de tegemoetkomende stoeltjes hem passeren ziet hij tot zijn verbazing dat hij de personen ergens van herkent. Ze komen hem bekend voor, maar hij weet niet waar hij hen ooit is tegengekomen. Hij weet wie het zijn, maar eigenlijk toch ook weer niet. Na een poos wanneer de personen weer voorbij zijn bemerkt hij ineens dat Mme. Sasserath er niet meer is, de plaats naast hem in het stoeltje is leeg. Als hij weer beneden komt schelden de mensen hem uit voor moordenaar, ze vinden dat hij alleen maar op geld uit is. Dan houdt hij een toespraak, waarin hij alles uitlegt. Hij legt uit dat ze hem niet kunnen arresteren, omdat er geen lijk is en als hij het gedaan zou hebben hij allang was gevlucht. Uiteindelijk vindt men dat hij niet schuldig is. Hij besluit terug te gaan naar Holland. Zijn laatste nacht brengt hij door met professor Felice. Later, veel later overdenkt hij wat hij tijdens de stoeltjesrit heeft meegemaakt. Hij beseft dat al die personen die hij kende en toch ook weer niet kende de personen in zijn boeken moesten voorstellen. Al met al een happy-end. . genre
Het boek is een autobiografische novelle. Het is geen autobiografie, maar heeft er wel kenmerken van. Het beschrijft een jeugdherinnering van een 60-jarige schrijver. De personages is het boek zijn niet allemaal echt. Mme. Sasserath bijv. is een fantasiefiguur van de schrijver. Ook de gebeurtenissen die plaatsvinden zijn verzonnen. Het is niet mogelijk dat iemand zomaar in het niets verdwijnt. Ik vind het een soort sprookjesnovelle. . Thema
Thema is het schrijverschap, het verlangen van een jonge man om te kunnen schrijven. De schrijver beschrijft wat het wezenlijke is om te schrijven en waar de personen in een boek vandaan komen. In eerste instantie lukt hem dat niet, maar door zijn ontmoeting met Mme Sasserath en de gebeurtenissen die hij met haar doormaakt gaat hij begrijpen dat als je wilt schrijven je niet alles moet schrijven, maar iets. Dat iets is er al, het is geen fantasie, je hebt het misschien al meegemaakt. Je moet kunnen kijken naar de dingen om je heen en daarover schrijven. Je moet de realiteit, dat wat er is beschrijven. . Motief
Er zijn verschillende terugkerende motieven in het boek. -De veiligheidsspeld als leidmotief, als voorbeeld van het schrijven (simpel, eenvoudig, maar heel doeltreffend.Het heeft een symbolische funktie als vergelijking tussen het schrijven en de veiligheidsspeld. Een stuk metaal dat in het midden een draai maakt, waardoor de uiteinden bij elkaar weg willen, maar daarin gehinderd wordt door een kapje aan het ene uiteinde vastzit en het andere uiteinde tegenhield, waardoor het steeds steviger bij elkaar zit, terwijl het eigenlijk weg wil van elkaar. Het ontmoette een weerstand die het zelf was. Eenvoud is moeilijk. -De Vesuvius, als een symbolische vergelijking tussen een boek en de Vesuvius. (In als zijn eenzame onaantastbaarheid zal mijn werk daar ten slotte zijn als De Vesuvius) -Het schrijven (de ikfiguur, de droom van Mme. Sasserath, haar secretaris point, haar man Alphons). -Dromen (als binding tussen de personen: Mme Sasserath, de ikfiguur, de dokter. Prof. Felice) -De beloning, het geschenk. - het begrip pupil (als pupil van Mme Sasserath en als vergelijking tussen de krater van de Vesuvius en de oogpupil. · Personages
De hoofdpersoon is de 60-jarige schrijver Harry Mulisch, die een jeugdherinnering beschrijft van toen hij 18 was. Hij beschrijft zichzelf als de 18-jarige ikpersoon. De ikpersoon is 18 jaar en beschrijft zichzelf met ironie. De ikpersoon, vindt dat hij er heel goed uitziet, een gespierd lichaam heeft, knap is. Hij vindt van zichzelf dat hij een wonder van intelligentie is, een goede smaak heeft, tact, humor enz. heeft. Met andere woorden hij kikt enorm op zichzelf. De ikpersoon is de pupil van Mme. Sasserath. Mme. Sasserath is 80 jaar en puisant rijk. Zij is heel fragiel, altijd in het wit gekleed met net gekapte witte haren. Als enige versiering draagt ze een briljanten broche in de vorm van een veiligheidsspeld. Deze veiligheidsspeld is uitgevonden door haar overleden man Alphons. Zij verschaft de ikpersoon de gelegenheid om zich geheel in te zetten voor zijn schrijverschap. Eigenlijk is Mme. Sasserath niet een echt persoon, zij verdwijnt aan het eind van het boek zomaar in het niets. Het is een soort droomfiguur. Het is een fantasiefiguur van de schrijver. Point, dat is de nuchtere secretaris van Mme. Sasserath, hij speelt een kleine rol in het boek, hij is erg jaloers op de ikpersoon omdat hij denkt dat de ikpersoon op het geld van Mme. Sasserath uit is en niet op Mme. Sasserath zelf en omdat de ikpersoon elke keer wordt voorgetrokken. Voor de rest zijn er nog wat andere personages, maar die spelen bijna geen rol in het verhaal. · Perspectief en verteller
Ik-perspectief en ik-verteller. Het lijkt alsof de ikfiguur al schrijvend verslag doet van de dingen die hij meemaakt en denkt. Je leest het verhaal van wat de schrijver in zijn jeugd heeft meegemaakt. Je leest het verhaal door de ogen van de schrijver harry Mulisch of zoals hij in het boek door Mme. Sasseraht wordt genoemd, de pupil. Als de ik-verteller met Mme. Sasserath praat, beleef je het ook zo als de ik-verteller. Je kijkt er net zo tegenaan als de ik-verteller. Je maakt het allemaal zoals de ik-verteller. Het verhaal wordt dus verteld vanuit het ik-perspectief. · Ruimte
Het verhaal speelt zich af in Italië op het eiland Capri in de nabijheid van de Vesuvius. Heem groot gedeelte van het verhaal speelt zich af in de villa van Mme. Sasserath. De schrijver beschrijft niet echt het landhuis waar Mme. Sasserath woont, maar wel de vesuvius en het landschap eromheen. Achter op het boek staat ook een foto met Harry Mulisch op de voorgrond en de vesuvius op de achtergrond. Wat Harry mulisch wel af en toe beschrijft is de sfeer in en rondom het landhuis, wat meestal heel droevig is, omdat Mme. Sasserath ook een beetje een droevige persoon is. Het einde van het verhaalt speelt zich af op de Vesuvius in de stoeltjeslift. · Stijl
De woordkeus van Harry mulisch is voor mij niet bepaald makkelijk, ik moest af en toe een woordenboek er bij pakken om te begrijpen wat hij schreef . Er worden lange zinnen gebruikt, soms wel zinnen van 10 a 12 regels. Het was moeilijk om te begrijpen wat er dan werd bedoeld, je raakte gauw de draad kwijt. Er worden veel gedachten beschreven van de ikfiguur. Er staan weinig ruimtebeschrijvingen in. Er zit een strakke lijn in het verhaal. Het is allemaal heel duidelijk, omdat er precies wordt beschreven wat er gebeurt en wat de gedachten zijn. Harry
De manier waarop de gebeurtenissen in elkaar overlopen is niet logisch, bijvoorbeeld als ineens blijkt dat Mme. Sasserath een monument schenkt aan Italië, terwijl er helemaal geen aanleiding voor is. Ook zijn de gebeurtenissen niet alle realistisch. Mulisch schrijft zijn woorden zowel in oude als in nieuwe woorden. Er zit heel veel ironie en humor in het verhaal. (de ikfiguur beschrijft zichzelf met zelfspot en humor). · Tijd

Het verhaal zelf wordt chronologisch verteld, vlak na de oorlog, rond 1945. Het tijdsverloop zelf is een flashback. Dat blijkt uit de woorden Amsterdam, december 1986. Het is een jeugdherinnering van plm. 60 jaar eerder. . Motto
Het motto van het boek staat helemaal voorin en is in het Italiaans geschreven door Michelangelo. In het Nederlands vertaald luidt het motto: De grootste kunstenaar kan niets verzinnen, dat vooral al niet in de steen bestaat, Maar als zijn hand niet met zijn geest meegaat
Zal hij het nooit van ’t ruwe marmer winnen. (Over het besef dat alles wat de ikpersoon zou schijven al op de een of andere manier aanwezig is. Hij moet schrijven zoals hij naar de werkelijkheid kijkt.) · Titelverklaring
De titelverklaring van dit boek is heel simpel te verklaren omdat hij in het huis bij Mme. Sasserath zit en de pupil is van Mme. Sasserath en leert van haar levenservaringen die hij later in zijn leven kan gebruiken, wat namelijk de inspiratie is om weer te kunnen schrijven. C. Verwerkingsopdracht – (persoonlijk) 1) Ik vind het boek de moeite waard om te bewaren, omdat er in het leven altijd schrijvers zullen zijn. Deze schrijvers hebben inspiratie nodig. Deze inspiratie kun je op allerlei manieren verkrijgen. Het is voor een schrijver niet altijd makkelijk om inspiratie op te doen. In het boek wordt één manier uitgelegd, waarin Harry Mulisch wat aan heeft gehad. Het mystieke in het boek, de mystieke ervaring die de pupil heeft gehad kan iemand anders weer helpen om door te gaan. Ik denk dat dit gegeven tijdloos is. Het idee en de gevoelens spelen nu nog steeds een rol in ieders leven en zal dat blijven doen. Ik kan niet zo goed een probleem beschrijven, misschien alleen het feit, dat jongeren vaak op jonge leeftijd niet weten wat ze niet op latere leeftijd willen. 2) De situatie waarop de pupil Mme. Sasserath leert kennen herken ik niet. Ik zou zelf niet zo gauw uit mijzelf niet zo snel met iemand gaan praten. Ook zou ik niet zo erg opscheppen en denken over mezelf. In het boek komt een passage voor waarin de ikpersoon wordt beschuldigd van moord op Mme. Sasserath en hierna gaat hij een toespraak houden aan iedereen die bij de opening van het project was. Dit zelf zou ik niet aandurven. Ik zie absoluut geen overeenkomsten tussen mij en de hoofdpersoon. Ik kan mij niet identificeren met de hoofdpersoon. 3) Ik dacht een spannend boek te gaan lezen, maar tot mijn verbazing zat er niet veel spanning in. Het ging met name over de gedachten van de hoofdpersoon. De gebeurtenissen die hij meemaakte waren helemaal niet spannend, maar eerder vreemd en voor mij niet helemaal duidelijk. Aan het eind van het boek werden de gedachten en het waarom duidelijker. Toen ik met het leesdossier bezig was leerde ik steeds meer. Toen ik het boek uit had, begreep ik er niet veel van, maar na het maken van het leesdossier werd het voor mij steeds duidelijker en vind ik nu zelfs dat het best een goed boek was en ik heb helemaal geen spijt dat ik juist dit boek heb uitgezocht, er zit heel veel in om over na te denken. 7) Recensie : - A. : Het onderwerp van De Pupil is het schrijverschap. Een moeilijk onderwerp als je zelf niet schrijft. In het boek worden een aantal tips gegeven voor de beginnende schrijver. De bikverteller is plm. 60 jaar en vertelt in het boek een jeugdherinnering
van toen hij 18 was. Het verhaal speelt zich af net na de oorlog in Italië op het eiland Capri. De ikpersoon ontmoet een oude Vlaamse dame van 80 jaar, die hem gelegenheid verschaft zijn tijd geheel te wijden aan zijn beginnende schrijverschap. Dat lukt hem niet al te best. Nadat hij de oude dame een dienst heeft bewezen, stelt zij hem een beloning in het vooruitzicht. Na een avontuur met haar in een stoeltjeslift komt hij tot een besef. Het besef dat je pas iets kan schrijven als er al iets is, iets herkenbaars dat er altijd al is geweest. Mme. Sasserath heeft hem geleerd dat je niet moet zoeken naar iets wat ver weg is, maar naar dat wat in je nabijheid is. Je moet naar de werkelijkheid kijken en die beschrijven. Dat besef is de beloning van Mme. Sasserath. Aan het eind van het verhaal gaat hij terug naar Nederland met een belangrijke ervaring rijker. B.: In het begin begreep ik niet wat er gebeurde in de stoeltjeslift, ik vond het maar vreemd dat de oude dame zomaar ineens verdween en die personen die naar beneden kwamen, terwijl dat eigenlijk niet mogelijk was. Ik las het als een verhaal dat echt gebeurd was. Maar toen ik er goed over ging nadenken en er meer over wist, begreep ik het beter. Maar toch lees ik liever een boek over gebeurtenissen die echt zijn en waarin ik mezelf kan herkennen. Nu begrijp ik dat het een mengeling is tussen wat de ikfiguur werkelijk meemaakt en wat hij fantaseert. Ik kan mezelf helemaal niet herkennen in de ikfiguur. Ik vond de ikfiguur wel iemand die heel erg op zichzelf kikt en zo ben ik zelf niet. Voor mij kwamen er in het boek helemaal geen herkenbare situaties voor. Ik vond het een moeilijk te lezen boek, omdat er veel woorden in voorkwamen die ik niet kende. Ook met de lange zinnen over de gedachten van de ikfiguur
had ik moeite. Ik vond het langdradig en zweverig. Ik had nog nooit zo’n soort boek gelezen. Het boek heeft mij zeker aan het denken gezet, met name over het feit dat het aan de ene kant een echte herinnering is en aan de andere kant een soort sprookje. C.: De pupil is geschreven door Harry Mulisch. Het boek is als eerste druk uitgegeven door De Bezige Bij in Amsterdam in februari 1987. Het boek bevat 133 pagina, s verdeeld in 22 hoofdstukken. 8) Gedeelte dagboek van de hoofdpersoon. Personage : Mme. Sasserath. Ik ontmoette haar op het pompstation waar ik werkte. Ik denk dat ze me wel aardig vindt, want ik word denk niet zomaar door haar meegenomen, ik denk dat ze iets speciaals in mij ziet. Ik voel ook wat voor haar, maar niet om haar, maar om hoe ze is en hoe ze over bepaalde onderwerpen nadenkt. D. Eindoordeel en evaluatie Ik vond het een wel een leuk boek om te lezen maar wel een moeilijk boek, omdat er nogal veel moeilijk woorden in voorkwamen. Alle anderen boeken die ik had gelezen hadden een gewoon verhaal, de gebeurtenissen waren echt. In sommige verhalen kwamen flashbacks voor, maar in dit verhaal staan er kleine stukjes wazige tekst tussen, die ikzelf onbegrijpelijk vond en wat volgens mij helemaal niets met het verhaal te maken had. Als ik de volgende keer weer zo’n soort boek ga lezen, denk ik dat het makkelijker gaat omdat ik nu weet hoe zo’n soort boek in elkaar zit, tot hiervoor wist ik dat niet. Sommige onderdelen van het leesverslag vond ik moeilijk, zoals de motieven, maar de meeste waren makkelijk. De verwerkingsopdracht was wel weer moeilijk, maar het was te doen. Doormiddel van zo’n verwerkingsopdracht wordt het wel wat duidelijker, toen ik er zo over nadacht, begreep ik het boek veel beter dan voorheen. Deze manier van leesverslagen maken vind ik veel beter dan hoe het ging in de 1e, 2e en gedeeltelijk in de 3e klas. Omdat je veel dieper op het boek ingaat, begrijp je het boek ook veel beter. Door het maken van het leesdossier ben ik dit soort boeken meer gaan waarderen, het helpt je eigenlijk bij het begrijpen van een boek. Vroeger las ik een boek en dacht ja, leuk verhaal, maar verder dacht ik er helemaal niet over na en zeker niet over een eventuele diepere betekenis of over waarom heeft de schrijver dit verhaal geschreven. Ik denk dat ik veel meer plezier in het lezen ga krijgen als ik voor het lezen van een boek over de verschillende onderdelen van het leesdossier nadenk.