Hoe kies jij een studie?

Daar zijn wij benieuwd naar. Vul onze vragenlijst in en bepaal zelf wat voor beloning je daarvoor wilt krijgen! Meedoen duurt ongeveer 7 minuten.

Meedoen

De pianoman door J. Bernlef

Beoordeling 7.5
Foto van een scholier
Boekcover De pianoman
Shadow
  • Boekverslag door een scholier
  • 5e klas havo | 3225 woorden
  • 7 mei 2016
  • 19 keer beoordeeld
Cijfer 7.5
19 keer beoordeeld

Boekcover De pianoman
Shadow

'De eerste drie jaar van zijn leven sprak Thomas Boender geen woord. Zijn vader Jelle en zijn moeder Tsjitske zeiden alleen het hoognodige tegen elkaar.'

'De eerste drie jaar van zijn leven sprak Thomas Boender geen woord. Zijn vader Jelle en zijn moeder Tsjitske zeiden alleen het hoognodige tegen elkaar.'

'De eerste drie jaar van zijn leven sprak Thomas Boender geen woord. Zijn vader Jelle en zijn moeder Tsjitske zeiden alleen het hoognodige tegen elkaar.'

De pianoman door J. Bernlef
Shadow

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

                                                                                                       

 

 

Johan Min

19/1/2016

Klas 11b HAVO

Gegevens

 

Titel:                  De pianoman

Schrijver:          Bernlef

Druk:                  1e druk

Eerste druk:     12 maart 2008

Uitgeverij:        Productie Em. Querido’s Uitgeverij BV, Amsterdam

Motto:               Je kan beter praten als zwijgen

Illustraties:       alleen op de kaft

Bladzijden:      89

Hoofdstukken:              14

 

 

Samenvatting

 

Thomas Boender is de enige zoon van Tsjitske en Jelle Boender. Die zeggen alleen het hoogst nodige tegen elkaar en dus leert Thomas pas laat praten. Op zijn 4e sprak hij een paar woordjes en als hij naar het schooltje gaat heeft hij meteen al een flinke achterstand op de andere leerlingen. Zijn juf Jenny Vreeland wil hem helpen. Zij zelf is een ‘buitenstaander’ zoals de mensen uit het kleine Friese dorp het zeggen. Ze weet dat niemand er zeer spraakzaam is en niemand zich met een ander bemoeid. Maar zij doet dit wel. Na een gesprek met de ongeïnteresseerde ouders geeft ze Thomas na schooltijd bijles bij haar thuis. Daar thuis staat een piano en Thomas wil graag leren spelen. In de hoop om hem op deze manier aan het praten te krijgen leert Jenny hem alle liedjes die zij kent en na een half jaar heeft ze hem niks meer te leren op de piano maar spreekt hij nog altijd zeer weinig. Na zijn jaren bij juf Jenny komt hij bij meester Schraafstra die niet veel tijd aan hem besteed. Na de hogere school gaat  hij werken bij de fietsenbandenfabriek. Nog altijd spreekt hij zeer weinig maar komt hij vaak bij Jenny thuis om piano te spelen. Op zijn 18e is hij nog steeds een beetje bang van zijn vader die altijd alleen maar tegen hem heeft gezwegen of geschreeuwd en is hij de terp (het dorpje) zat. Hij besluit met zijn gespaarde 500 euro en zijn paspoort de weide wereld in te trekken. Eerst gaat hij naar Amsterdam waar hij het Engelse meisje Chris ontmoet. Zij speelt voor zilveren standbeeld om aan geld te komen en neemt Thomas, die geen idee heeft waar hij heen moet mee. Ze doet alles op zijn kosten wat Thomas wel leuk vind. Ze ontmoeten twee Amerikaanse jongens, Jim en Anthony, die hen wel willen meenemen naar Parijs als Thomas de helft van de benzine betaald. Het is voor hem een schokkende maar aan de andere kant ook plezierige ervaring wanneer Jim hem op het toilet van een benzinestation bevredigt. In Parijs slapen ze in een hotelletje en wil Chris wel seks. Thomas wil echter dat Chis zijn zusje wordt dus zegt hij dat hij homo is.

 

Jenny is ondertussen ongerust over Thomas en gaat naar zijn ouders. Deze zijn geheel ongeïnteresseerd en willen niet naar de politie. Nu kan Jenny ook niks doen.

Jenny volgt in de stad in de buurt een avondcursus pedagogiek en ontmoet daar Adze Kooistra. Hij gaat met haar mee naar huis en wanneer hij over de piano begint vertelt ze hem over Thomas en zijn zwijgzame ouders. Adze zegt dat dit een teken is van verzet tegen de snelle moderne wereld.

Jenny en Adze kunnen het goed met elkaar vinden en Adze komt bij haar wonen.

 

Op een dag besluit Chris om terug naar Engeland te gaan en Thomas gaat natuurlijk mee. Omdat thomas heel weinig praat en ook nog eens heel gebrekkig Engels vraagt zij zijn paspoort en portemonnee en betaald de boot. Als ze in Engeland aankomen verdwijnt Chris met zijn paspoort.

Een man vraagt waar hij heen moet en Thomas krijgt een lift naar het Noorden. In het Noorden is een strand. De zee is weg en er liggen bootjes. Thomas besluit om in een bootje te klimmen en daar wat eten/drinken en onderdak voor de nacht te zoeken. Als hij de volgende dag wakker wordt is het water weer aan het wegstromen. Hij waad naar het strand maar als hij daar aankomt staat er een politie agent. Thomas moet mee naar het bureau. Hij besluit om te zwijgen en komt daardoor in een psychiatrische inrichting bij dokter McLaren. Thomas zegt geen woord maar als hij een piano ziet staan speelt hij alle liedjes die hij van Jenny heeft geleerd. Overal komen berichtjes te staan om erachter te komen wie “de pianoman” is.

 

Zelfs in de terp komt een foto van hem in de krant te staan. Meester Schraafstra herkent deze en gaat er mee naar Jenny. Ook Jenny weet het zeker en vliegt naar Engeland om Thomas te identificeren.  Thomas herkent haar meteen en zegt zelfs weer iets. Ze mag thomas meenemen en gaan terug naar huis. Onderweg vertelt Jenny dat zijn vader verdronken is doordat hij

‘s nachts in de gracht is gelopen waarop Thomas zegt dat hij voor zijn moeder zal zorgen. In het huis van Jenny ontmoet hij Adze. Hij ervaart dit alsof Jenny hem, net als Chris, verraden heeft en gaat naar huis. Zoals Chris zijn zusje niet kon zijn, kon Jenny zijn moeder niet zijn.

Als Thomas thuis komt is zijn moeder dolblij om hem te zien maar tegelijkertijd weer verdrietig om Jelle, zijn vader. Ze vertelt alles en was blij weer te kunnen praten zonder dat er klappen vielen. Thomas denkt dat zijn vader zelfmoord heeft gepleegd en dat hij door het zwijgen zo zwaar is geworden dat hij is gezonken maar zijn moeder ontkent dat. Hij gaat gewoon weer aan het werk in de fietsbandenfabriek en doet net alsof hij niks meer weet. Later komt er een envelop binnen van Chris waar zijn paspoort in zit. En verteld Thomas zijn moeder uitgebreid over Chris.

 

 

Thema

Het thema van dit boek is zwijgen. Ik had eerst de achterkant van het boek gelezen en daar stond heel veel over het zwijgen. Omdat ik zelf wel veel praat (denk ik) en mijn zus mij dit boek aanraadde heb ik dit boek toch gelezen.

 

 

Titelverklaring

Thomas komt in een inrichting in Engeland waar hij niks durft te zeggen. Het enige wat hij doet is piano spelen en omdat niemand zijn naam kent  word hij “de pianoman”  genoemd.

Het boekverslag gaat verder na deze boodschap.

Verder lezen
Gids Eindexamens

Alles wat je moet weten over de eindexamens

 

 

Hoofdpersonen

  • Thomas Boender

Thomas boender is de hoofdpersoon in dit boek. Hij is een zwijgzame jongen die pas op zijn 4e begon om te leren praten. In zijn jonge jaren was hij agressief, maar dat ging over. Hij woont in het kleine Friese dorpje De Terp bij zijn ouders. Als hij 18 word heeft hij genoeg van deze plek en heeft hij door in de fietsbandenfabriek te werken genoeg geld gespaard om weg te gaan. Hij komt in Amsterdam, Parijs en Engeland en ontmoet veel nieuwe mensen. Chris is een meisje dat hij ontmoet in Amsterdam en ze trekken samen verder. Als Chris plots weg is heeft Thomas pas door dat ze hem gebruikt heeft. Hij heeft blauwe ogen, en is een jongen die mager is en een wat bange blik heeft. Als hij wegloopt heeft hij een grijze broek en een mosgroen jack aan. Later, als hij in het gesticht zit, dan heeft hij een klein baardje

Hij is erg gul en wil graag alles voor Chris betalen.

Hij ondergaat ook een karakterverandering: eerst houd hij van zwijgen tot hij Chris tegenkomt en meer gaat praten. Aan het einde van het verhaal, als zijn vader is overleden praat hij veel tegen zijn moeder.

 

  • Chris
    Chris is een Engels meisje die in Londen op een theaterschool zit. Ze is nu voor de 3e keer in Amsterdam en verdient daar geld als zilver standbeeld. Ze heeft bruine ogen, een brede mond, iets te grote voeten en een roze huid. Ze is ongeveer even oud als Thomas. Thomas ziet Chris als zijn zusje en daarom is hij erg gul voor haar. Chris weet overal waar ze komt precies waar ze heen moet. Ze gebruikt Thomas totdat zijn geld op is. Uiteindelijk verraad ze thomas en gaat er in Engeland vandoor met zijn paspoort.

 

  • Jenny Vreeland

Jenny Vreeland is de lerares van Thomas in de eerste en tweede klas op het kleine schooltje in De Terp. Ze is weggegaan uit het westen vanwege een mislukt huwelijk. Ze is lang, mager en heeft groene ogen. Ze heeft lichtbruin haar, wat ze later blond verft. Omdat niemand in het dorp zich opmaakt doet zij dat ook niet meer. Haar wangen zijn strakgetrokken en haar dunne hals zit vol rode vlekken. Als ze Thomas in haar klas heeft is ze negenentwintig. Opvallen wil ze niet maar ze wil ook niet het buitenbeentje zijn. Omdat ze uit het westen komt weet ze niet goed waar ze thuis hoort in het kleine dorp. Jenny heeft medelijden met Thomas, omdat hij zo weinig kan praten en gaat hem bijles geven. Ook leert ze hem pianospelen. Tijdens een avondcursus pedagogiek ontmoet ze Adze Kooistra en hij komt bij Jenny in huis wonen. Als Thomas een lange tijd later in de krant staat herkent ze hem meteen. Zij is dan ook degene die hem gaat halen. Jenny heeft heel veel geduld en een apart soort humor.

 

  • Tsjitske Boender

Tsjitske Boender is de moeder van Thomas. Ze is getrouwd met Jelle Boender. Ze heeft een rond gezicht, strakke wangen en halflang haar met grijze strepen. Ze houdt zich aan een strak schema en zo weet Thomas precies welke dag het is. Omdat Jelle zwijgzaam is en soms zelfs agressief is, is Tsjitske bang voor hem en zwijgt ze ook. Ze vind Jelle een ongedurig en agressief mens.

 

  • Jelle boender

Jelle boender is de vader van Thomas en de man van Tsjitske Boender. Hij is niet vaak thuis en werkt bij een boer 10 kilometer verderop. Hij is een harde werker en nooit ziek. Hij heeft grote handen en zwarte nagels. Hij is Thomas liever kwijt dan rijk en het interesseert hem helemaal niet hoe het met hem gaat. Jelle is agressief en zijn humeur kan soms zomaar omslaan. Ook is hij thuis de baas, streng en ongeduldig.

Twee weken voordat Thomas terugkomt verdrinkt hij in de sloot. Niemand mist hem behalve Tsjitske. Toch kan ook zij niet om hem huilen. Jelle was de oorzaak van al het zwijgen en nu hij er niet is wordt er thuis wel weer gepraat.

 

Eigen mening

 

In het begin vond ik het boek een beetje geheim zinnig maar al snel werd het wat duidelijker.

Ook zaten er op de 1e bladzijde meteen al een heleboel moeilijke en ook veel, vond ik , overbodige woorden in. Er werd heel veel aandacht besteed aan de details en dat hoeft van mij niet zo heel veel.

In het begin worden er ook best veel open vragen gesteld en dingen die je dan zelf in kan/moet vullen. Dat vond ik erg leuk. Zo krijgt je fantasie ook nog een rol in het verhaal. Verder in het boek wordt dit minder en dat vind ik jammer. Ik kon me heel goed inleven met Thomas maar ook met de mensen uit zijn omgeving omdat er veel informatie word gegeven over o.a. hoe iemand zich voelt.

Tijdens het hele verhaal kon ik hem goed volgen en was ik steeds weer benieuwd wat er dan zou komen.

Ik heb het boek dan ook in een keer uitgelezen (mede door tijdsnood). Bijna het hele verhaal vond ik leuk.
Het mooiste stukje vond ik is dat als Thomas thuiskomt en voor zijn moeder gaat zorgen, ik merkte dat er weer een beetje vrede in het huis terug kwam, dat Tsjitske wel verdrietig was omdat haar man verdronken was en dat ze hem miste omdat hij er altijd gewoon was maar toen Thomas thuiskwam alles weer goed was. Misschien nog wel beter als voorheen. Ik vind het beginstukje heel mooi. Dat Thomas nog een baby is en dat z’n ouders hem bijna niet zien.

Ik heb van dit boek geleerd dat je niet altijd hoeft te praten maar dat je er wel opgelucht van wordt. En dat als er iets is, je er over moet praten omdat je er anders ,zoals Tomas het zegt, te zwaar van wordt.

Ook vervangt in een deel van dit boek muziek de woorden. Dit vind ik ook mooi omdat ik van muziek  leuk vind. Je hoeft dus niet perse te praten als je dan maar wel muziek maakt en je blij voelt.

Wat ik zo bijzonder vind aan Thomas is dat hij de dingen neemt zoals ze gaan. Als er iets niet gebeurt zoals hij wil, dan maar niet. Bijvoorbeeld als hij in Engeland in een boot gaat slapen, wakker wordt en er is water, ja dan maar niet naar de kant dan wacht hij gewoon. Of als er een politie agent vraagt of hij mee gaat naar het bureau doet hij dat gewoon zonder te vragen waarom. Ik vind het grappig dat thomas meeleeft met dingen die een ander niet zou doen. Met de macaroni  en de lucht bellen in het kokende water als hij op de boot eten kookt. Ik vind het mooi dat Thomas plezier heeft en blij wordt van de normaalste en simpelste dingen.

 

De opdracht

 

Categorie 3: inhoud en structuur van het boek.

20.         zoek bij het gelezen boek twee gedichten met hetzelfde thema. Leg per gedicht uit waarom je vindt dat het gedicht bij het boek past. Vertel ook wat er in het gedicht anders is aan het thema dan in het boek.

 

 

Gedicht 1

 

Zwijgen of spreken?

 

We zullen nooit te veel spreken.
We zwijgen alleen te weinig.
Als je weinig spreekt is gebleken,
wordt je alleen maar chagrijnig.

Spreken mag dan zilver wezen
en misschien is zwijgen goud.
Waarom zou je spreken vrezen,
als je toch meer van zilver houdt?

Maar je moet altijd wel bedenken
dat goud van grotere waarde is.
Spreken kun je zonder krenken,
zwijgen vormt soms een hindernis.

Evenwicht in veel communiceren,
tussen het zwijgen en het gesprek.
Dat moeten zo velen nog leren.
Daaraan is nog zo veel gebrek.

Zwijgen is niets anders dan horen,
luisteren tussen de regels door.
Niet altijd zelf willen “scoren”,
interruptie lígt niet in gehoor.

‘t Is een kunst, een goed gesprek
als je zegt; “Daarvan heb ik geleerd”.
Lijd je niet aan het gebrek,
dat je iemand anders hebt bezeerd
.

 

Egbert Jan van der Scheer
20-02-‘09

 

Ik vind dit gedicht erbij passen omdat het gaat over wat nu beter is. Het zwijgen of het spreken. Ook gaat het over het spreekwoord :spreken is zilver maar zwijgen is goud. Thomas was gewent om te zwijgen maar hij vond het fijn als het zilveren meisje Chris sprak. Dit sprekende zilveren meisje slaat dan op het spreken is zilver.  De 3e en de 4e zin kloppen ook helemaal met het boek. Jelle, de vader van Thomas zij alleen het hoogstnodige en hij was ook chagrijnig en altijd ontevreden.

In dit gedicht word ook gezegd: zwijgen vormt soms een hindernis. Dat klopt ook met het boek want het zwijgen vormden voor onder andere Tsjitske een enorme hindernis. Ook voor Thomas was het een hindernis dat er niet gepraat werd toen hij klein was, en zelfs voor Jenny was het een hindernis dat Thomas niet goed sprak.

Ook staat in dit gedicht: ‘t Is een kunst, een goed gesprek. Dat klopt ook met dit boek. Jenny probeert met Thomas een goed gesprek te hebben maar thomas weet niet hoe hij een gesprek moet voeren en blijft daarom maar achter haar lopen.

De 2e zin klopt niet met dit boek. Er wordt absoluut niet te weinig gezwegen. Op sommige momenten zelfs te veel.  Het stukje van: Maar je moet altijd wel bedenken

        dat goud van grotere waarde is.
        Spreken kun je zonder krenken,

        (…)

klopt niet helemaal met het boek. Hier is zwijgen soms van grotere waarde als spreken. En spreken kan je zonder krenken maar het kan ook met krenken.

 

 

Gedicht 2

 

Weinig woorden

 

Weinig woorden zijn er nodig
Diep is mijn ziel geraakt
Het stille zwijgen doet mij branden
Stil, maar vurig ben ik ontwaakt!

 

Ik vind dat dit gedicht goed bij het verhaal past omdat het de gedachten van Tsjitske zouden kunnen zijn. Er werd niet veel gepraat dus er waren maar weinig worden nodig om in dit gezin te leven. Haar ziel was diep geraakt omdat ze wel wilde praten maar het niet mocht en uiteindelijk net eens meer kon omdat ze het verleert was. Het stille zwijgen deed haar branden en daar werd ze een beetje gek van. Al helemaal toen Thomas weg was gelopen en ze niks durfde te ondernemen en deed alsof het haar niks kon schelen bang voor een woede uitbarsting van haar man die het echt niks kon schelen. Nu ,op het einde van het boek, Jelle overleden is en Thomas terugkeert, ontwaakt ze. Ze is wel nog steeds stil maar minder als voorheen en is niet meer zo alleen, eenzaam en bang als eerst.

 

Gedicht 3

 

Zie deze mens

 

zie deze mens hier staan
gedoornde bleke koning
volksmenner of gewoon
een bloedende dwaas
zie hem zwijgen hoor
‘t volk krijst hem dood

hij is onschuldig maar
wat is waarheid nu nog
mijn handen zijn gewassen
de vloer wordt gedweild
vanavond zijn we ‘m vergeten
ik en de rest van de wereld

 

Ik vind dit gedicht bij het boek passen omdat het eveneens de gedachten van Tsjitske zouden kunnen zijn. In  dit gedicht gaat het dan over Jelle. De baas in huis maar die niet tevreden is. En zijn mond houd en wil dat de mensen om hem heen dat ook doen. Dat willen deze echter niet en mogen hem daarom niet. Tsjitske vind dat hij “onschuldig” of beter gezegd ‘goed’ is en doet alles maar zoals het haar gevraagd word. Ze werkt hard en als hij verdronken is mist ze hem. De avond dat Thomas thuiskomt vergeet ze hem,is blij dat Thomas er is en wil zijn hele verhaal horen.

Ik vind dit gedicht bij het boek passen omdat het eveneens de gedachten van Tsjitske zouden kunnen zijn. In  dit gedicht gaat het dan over Jelle. De baas in huis maar die niet tevreden is. En zijn mond houd en wil dat de mensen om hem heen dat ook doen. Dat willen deze echter niet en mogen hem daarom niet. Tsjitske vind dat hij “onschuldig” of beter gezegd ‘goed’ is en doet alles maar zoals het haar gevraagd word. Ze werkt hard en als hij verdronken is mist ze hem. De avond dat Thomas thuiskomt vergeet ze hem,is blij dat Thomas er is en wil zijn hele verhaal horen.

 

REACTIES

O.

O.

Lekker begin: "Motto: Je kan beter zwijgen als spreken"
^ ^
| |
KUNT DAN!
("Kan" kan theoretisch ook maar ziet er niet uit)

Zeer, zeer zwak.

7 jaar geleden

K.

K.

pracht stuk, ontroerend.

gehuild.

11/10

6 jaar geleden

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.

Andere verslagen van "De pianoman door J. Bernlef"