De passievrucht door Karel Glastra van Loon

Algemene gegevens
Auteur: Karel Glastra van Loon
Titel: De passievrucht
Eerste jaar van uitgave: 1999
Uitgeverij: L.J. Veen Amsterdam/Antwerpen



Motto:
‘From the start
Most every heart
That’s ever broken
Was because
There always was
A man to blame’

Dolly Parton
(‘It Wasn’t God Who Made Honkytonk Angels’)

Dit motto beweert dat er altijd een man verantwoordelijk is geweest voor het breken van harten. In dit boek is dat de ‘dader’ geweest: de biologische vader van Bo. Deze ‘dader’ heeft ervoor gezorgd dat het hart van Armin is gebroken. En zelfs dat van Ellen en Bo...


Titelverklaring:
De passievrucht wordt gebruikt in de betekenis van een baby, de vrucht die uit passie wordt geboren. Het is voor Armin natuurlijk heel moeilijk (of gewoon níet) te aanvaarden dat Monica seks heeft gehad met zijn vader. Wie weet hoe passioneel... Bo is in het boek - figuurlijk gesproken - de passievrucht. De titel wordt nergens in het boek letterlijk vermeld.



Samenvatting
Op een eerst heel doodnormaal lijkende dag wordt Armin Minderhout’s leven compleet overhoop gegooid. Na een vruchtbaarheidsonderzoek in het ziekenhuis krijgt hij namelijk te horen dat hij al zijn hele leven lang onvruchtbaar is. Hij lijdt aan het syndroom van Klinefelter, een aangeboren afwijking van de geslachtschromosomen waardoor zijn sperma geen zaadcellen bevat. Na 13 jaar blijkt dat Armin niet de vader kan zijn van zijn ‘zoon’ Bo. Alles waar hij in geloofde, blijkt één grote leugen.
Armin begint een zoektocht naar de biologische vader van Bo. Maar dit wordt bemoeilijkt door het feit dat Bo’s moeder, Monika, al tien jaar dood is (overleden aan een hersenvliesontsteking). Armin kan het dus niet zomaar achterhalen en weet zich geen raad. Evenals zijn huidige vriendin, Ellen, die destijds Monika’s beste vriendin was. Armin besluit het voor Bo te verzwijgen, en hem in de ‘waan’ te laten dat Armin zijn vader is.
Armin gaat op onderzoek uit en graaft in het verleden van zijn overleden vriendin. Hij zoekt de ‘dader’, de werkelijke vader van Bo, omdat hij kan niet verder kan leven zonder antwoord op zijn vragen. Hij moet zijn hele leven heroverwegen; al zijn overtuigingen blijken zich op drijfzand te bevinden.
Armin maakt een lijstje van mogelijke ‘daders’ die wel eens de vader van Bo zouden kunnen zijn. De eerste op dit lijstje is de ex van Monika, Robbert Hubeek. De twee mannen hebben elkaar nooit echt gemogen en dat blijkt ook wel, want het gesprek is niet erg gezellig. Robbert vertelt Armin uitgebreid over de seksuele dingen die hij met Monika heeft uitgespookt, maar Armin gelooft niet dat hij Bo’s vader kan zijn. (Robert weet niet eens van Monika’s dood af)
Als Armin terugkomt van Robbert, denkt hij terug aan de nacht waarvan hij altijd gedacht had dat Bo erin verwekt was. Monika en hij waren met de auto naar het Amsterdamse Bos geweest, en vreeën later in die auto. Ze werden betrapt door twee politieagenten, wat het allemaal een spannende en ongewone sfeer gaf.
De volgende mogelijke ‘dader’ is de huisarts van Monika. Hij staat lichamelijk natuurlijk dicht bij zijn patiënten, en er gaan wel vaker verhalen de rondte over relaties tussen dokter en patiënt. Maar de huisarts beweert uitdrukkelijk dat er nooit iets tussen Monika en hem is gebeurd.
De volgende en laatste op het lijstje van mogelijke verdachten is Nico Neerinckx, een ex-collega van Monika. Hij past op alle punten in het ‘profiel’ dat Armin voor ogen heeft. Zo heeft hij zijn oudste zoon bijvoorbeeld ook Bo genoemd. Armin overlegt met zijn beste vriend Dees wat hem te doen staat. Ook Ellen vertelt hij over zijn verdenking, maar verder zwijgt hij erover tegen iedereen.
Uiteindelijk weet hij met een rotsmoes kennis te maken met de vrouw van Nico en hij hoort haar helemaal uit. Vrijwel alles wat hij te weten komt blijkt te kloppen binnen zijn ‘profiel’. Wat hij ermee aanmoet weet hij niet - hij denkt aan een moord op Nico of een verkrachting van Nico’s vrouw, maar zo gek is hij nog net niet.
De relatie tussen Armin en Ellen verslechtert een beetje. Armin besluit er samen met Bo een weekend tussenuit te gaan, naar Ameland. Dit schiereiland roept veel herinneringen op bij Armin. Hij ging er vroeger vaak met Monika heen, en is net als Bo dol op haar natuur. Om hier even tot rust te komen leek hen dus een prima idee.
Armin en Bo wandelen op een gegeven moment samen over het strand. Ze ontmoeten een groepje jongeren van Bo’s leeftijd. Er is een meisje met een zwarte pet bij, die Bo wel leuk lijkt te vinden. ’s Avonds gaan ze samen op stap en als Armin dronken thuis komt, vindt hij het meisje bij Bo in bed. In zijn dronken bui schreeuwt hij dat Bo niet zijn zoon is en kotst hij ’s morgens het kussen onder waar het meisje op geslapen heeft.
Zodra ze weer thuis zijn komt de vader van Armin te overlijden. Als Armin en Dees in het huis van zijn vader aan het opruimen zijn, vindt Armin een briefje van Monika aan zijn vader met daarop de tekst “Ik ben zwanger. M.” Armin weet direct wat dit betekent: zijn vader is de ‘dader’ waar hij zo lang naar op zoek was. Híj heeft Monika zwanger gemaakt en is dus de vader van Bo.
Thuisgekomen geeft Ellen hem een brief van Monika aan Bo. Hierin legt Monika haar zoon uit wie zijn vader is. Armin e Bo blijken dus half-broers te zijn.
Armin wil meteen een stuk gaan lopen, Ellen gaat met hem mee en vertelt alles wat ze weet. Zij heeft het al die tijd al geweten, maar heeft hem tegelijkertijd die pijn willen besparen.
Na een tijd komt Bo met het idee om de as van de vader van Armin uit te strooien over het graf van Monika om de moeilijke tijd af te sluiten en weer verder te gaan met hun leven.


Personages
De hoofdpersoon in het boek is Armin. Armin is in de dertig jaar. Hij is een round character omdat je veel over hem te weten komt. Van beroep is hij corrector bij een wetenschappelijke uitgeverij. Dit is van extra betekenis voor het verhaal: hij is een geboren rechtzetter, en uitgerekend die blijkt toegerust met een spelfout in zijn genen. Hij is tevens liefhebber van biochemische weetjes en feitjes. Hij is qua karakter erg wantrouwend, hij verdenkt iedereen er van de biologische vader van Bo te zijn, zelfs zijn eigen huisarts. Daarbij komt nog eens dat hij altijd de waarheid wil weten.
De bijpersonen zijn Bo, Monica, Ellen, Dees en de ouders van Monica en Armin zelf.
Bo is de vermeende zoon van Armin en Monica. Tot op het einde van het boek is het niet duidelijk wie de biologische vader van hem is. Hij is in het boek rond de dertien jaar oud. Er wordt meer over zijn leven verteld, over de tijd voor Monica’s dood, vanaf dat hij ongeveer drie jaar oud was.
Monica is de vroegere vriendin van Armin. Ze is gestorven aan een hersenvliesontsteking, in het boek toen jaar geleden. Hierdoor moet Armin voor Bo zorgen.
Ellen is de tegenwoordige vriendin van Armin. Ze is tevens een vroegere vriendin en collega van Monica. Zij heeft Armin uit zijn rouwperiode om Monica gehaald, een periode waarin hij veel dronk, en ’s nachts altijd op stap was. Zij en Armin voeden nu samen Bo op.
Dees is de beste vriend van Armin aan wie Armin zijn avonturen verteld die hij beleefd in de zoektocht naar de biologische vader van Bo. Dees is vastbesloten de evolutietheorie van Darwin omver te werpen, en houdt Armin op de hoogte van zijn kritiek op deze theorie.
De ouders van Armin en Monica komen minder vaak voor in het boek. Vooral de ouders van Monica komen weinig voor omdat Armin het niet zo opheeft met die mensen. Alleen de vader van Armin speelt een grotere rol in het boek omdat hij de biologische vader van Bo is, en omdat hij in de ogen van Armin een ‘alleskunner’ is, wat Armin zelf niet is, omdat hij zijn enige grote liefde heeft laten gaan.

Perspectief
Het verhaal is geschreven in een ik-perspectief. Je leest het verhaal door de ogen van Armin, de hoofdpersoon. Je komt zo direct in aanraking met zijn gevoelens, gedachten en zijn visie op de dingen die hij meemaakt.

Wanneer speelt het zich af
Het verhaal dat in De passievrucht verteld wordt, speelt zich niet op een specifiek moment af en is dus niet tijdgebonden. De gebeurtenissen spelen zich in elk geval niet lang geleden of ver in de toekomst af, want er worden dingen genoemd die van deze tijd zijn.


Waar speelt het zich af
De plaats waar het verhaal zich voornamelijk afspeelt is Amsterdam. Armin woont namelijk met Ellen en Bo in deze stad. Hij heeft er ook met Monika gewoond, toen zij nog leefde. Ook speelt het verhaal zich voor een deel af op Ameland, op het station, in het café waar Armin altijd met Dees komt en in het huis van Niko Neerinckx te Haarlem.

Functie van de ruimte
De functie van de ruimte is duidelijk, in ieder geval als Armin en Bo op Ameland zijn. Uit alles kun je opmaken dat die twee erg veel van de natuur houden en zich ook verdiepen in allerlei wetenschappelijke kanten van de natuur. Ameland is daarvoor de perfecte plek. Het straalt uit hoe zij denken en hoe zij zich voelen.
Het belang van Armin’s huis is minder helder. Waarschijnlijk moet het somber aandoen, omdat de omschrijving van zijn woning en woonplaats zo onduidelijk is. Dit zal wel de bedoeling zijn, zodat de passages in Ameland wat meer naar voren springen omdat de functie van de plaats daar veel belangrijker is.


Is het verhaal chronologisch
Het verhaal wordt in grote lijn chronologisch verteld. De meeste gebeurtenissen in het boek volgen elkaar in tijdsvolgorde op. Wel doorbreekt de schrijver de chronologie heel regelmatig met flashbacks. Hierdoor lijkt het boek erg uit losse fragmenten te bestaan; dan weer in het verleden, dan terug naar het heden. Maar dit maakt het verhaal niet onduidelijk: de flashbacks zijn immers noodzakelijk omdat Armin terug naar het verleden moet om verder te kunnen leven in het heden. Bij elkaar worden er ongeveer vijftien jaar besproken: vanaf het moment waarop Monika en Armin elkaar leerden kennen tot op het moment waarop Bo veertien jaar oud is.
De flashbacks gaan helemaal terug naar de eerste ontmoeting tussen Armin en Monika, en vanaf daar verder - zodoende kom je veel over hun geschiedenis te weten. Een aantal flashbacks gaan ook over de ietwat vreemde opvoeding van Bo, vooral Armin is daar vrij makkelijk in geweest (Monika heeft slechts de drie jaren meegemaakt, waarna zij overleed).
Het tijdsperspectief is zowel ‘vision par derrière’ als ‘vision avec’. Het verhaal speelt zich namelijk af in het verleden, waarvan de lezer de afloop weet, Monica zal doodgaan, en het speelt zich af in het heden, waarvan men nog niet weet wat er in de toekomst zal gebeuren. Er bestaan hierdoor ook een vertellende ik en een belevende ik, deze wisselen elkaar af.

Motieven
Vaderschap
Armin is constant bezig met (het verliezen van zijn) vaderschap. Met behulp van citaten van de evangelist Philippus en wetenschappelijke feiten wordt er af en toe een bepaalde visie op het onderwerp gegeven. Dan weer wetenschappelijk, dan weer op een sociale manier.

“U bent onvruchtbaar. En daar is niet alleen niets aan te doen, het is bovendien, en ik besef dat dit een schok zal zijn, altijd zo geweest.” (pagina 8)

“Want nog moeilijker is dan te leven zonder toekomst, is te leven zonder verleden.” (pagina 9)

“Ik kijk naar Bo, die ik beter ken dan enig ander mens in de wereld, en zie een vreemde.” (pagina 22)

“Ik ben helemaal niets meer. Geen vader. Geen zoon. Geen geliefde. Geen vriend. Niets. Ik ben opgehouden te bestaan. Ik moet mezelf opnieuw gaan uitvinden.” (pagina 232)

Uit deze citaten valt op te maken dat het leven van Armin helemaal overhoop gegooid is. Hij zit echt vreselijk in de knoop met zichzelf. Vooral het laatste citaat is heel erg belangrijk, dat zegt eigenlijk alles.

Waarheid en bedrog
Armin is bedrogen door de geboorte van Bo, waarvan hij altijd heeft geloofd dat hij de veroorzaker was. Maar nu Armin niet de vader van zijn ‘kind’ blijkt te zijn voelt hij zich belazerd. Monika heeft een enkele fout gemaakt in hun relatie, maar dat is er tegelijk één van ongelooflijk veel betekenis. De waarheid, waarvan hij altijd aannam dat het de waarheid was, blijkt een hele andere waarheid te zijn.
“Maar godverdomme Ellen, wat denk je dat er met mijn hart is gebeurd? Ik kan me niet verschuilen voor de waarheid, ik kan niet wegkruipen zoals jij. Ik kan mijn ogen niet sluiten! Jij weet niet wat het is om na dertien jaar je zoon te verliezen.” (pagina 156)
Armin wantrouwt verschillende personen in zijn zoektocht naar de ‘dader’. Hij wordt heel erg paranoïde van de situatie. Hij vindt zelfs de huisarts verdacht als het gaat om de biologische vader van ‘zijn’ kind.

Natuur
Een ander motief is de natuur. Armin is erg gehecht aan de natuur, net als zijn eerste vriendin, Monika – en zijn ‘zoon’ Bo. De natuur symboliseert de oorsprong van de mens.
Armin gaat geregeld naar de waddeneilanden terug om herinneringen aan Monika op te halen en omdat hij vindt dat daar de tijd stil blijft staan. Het maakt niet uit wanneer hij er komt, het ziet er altijd hetzelfde uit.

Thema
Het thema is twijfel aan het vaderschap, dit heeft te maken met bedrog. Dit thema komt het duidelijkste naar voren in het boek. Het hele verhaal draait hierom, ook belangrijk is de liefde. Het gaat om liefde en Armin vraagt zich zelf ook steeds af of Monika verliefd was op de man waar mee ze vreemd ging. Later blijkt dit niet zo te zijn, het was gewoon aantrekkingskracht.

Recenties
Schrijver Glastra van Loon, Karel
Titel Passievrucht, De
Jaar van uitgave 1999
Bron NRC Handelsblad
Publicatiedatum 06-08-1999
Recensent Pieter Steinz
Recensietitel In de martelkamer van de wetenschap

In het Huis van het Weten zijn heel veel kamers, zegt een vader tegen zijn zoontje. Je hebt de voorkamer van de Feitelijke Kennis, waarin je alles vindt wat je nu weet. Daarachter is de kamer van het Mogelijke, met alle dingen die je nog te weten kunt komen. Op de rommelzolder van de Kennis liggen grappige en onbruikbare weetjes, zoals 'de Theorie van de Platte Aarde en de Tien Gulden Regels voor Burgermeisjes.' En dan is er nog een piepklein vertrek zonder ramen, verlicht door een kale gloeilamp: 'de kamer van de dingen die je beter niet had kunnen weten. Ik noem hem de Martelkamer.' Geen enkele lezer van de eerste roman van Karel Glastra van Loon hoeft er na deze nadrukkelijk in hoofdstuk 2 verwerkte woorden aan te twijfelen: in De passievrucht zal de hoofdpersoon de Martelkamer binnengaan. En zo geschiedt. Door een routine-onderzoek in het ziekenhuis ontdekt Armin Minderhout dat hij vanaf zijn geboorte onvruchtbaar is geweest. Dat is erg voor zijn vriendin Ellen, die dolgraag kinderen van hem wil, maar veel schokkender voor hemzelf, aangezien hij al dertien jaar lang vader meent te zijn van een kind uit een vorige relatie. Zijn grote liefde Monika, die tien jaar eerder stierf aan hersenvliesontsteking, is hem dus op zijn minst één keer ontrouw geweest. In een originele variatie op het aloude Vatersuchermotiv, waarvan de Westerse literatuur doordrongen is sinds Telemachus naar Pylos reisde om Odysseus te vinden, gaat Armin op zoek naar de natuurlijke vader van zijn zoon. Zijn queeste brengt hem via de arts die Bo op de wereld zette naar enkele ex-vriendjes van Monika, aan wie hij liever niet herinnerd had willen worden. Maar hoewel hij lange tijd op dode en valse sporen zit, is het allemaal niet voor niets. Armin rakelt het verleden op en breekt zichzelf tot op de laatste steen af. Als hij aan het eind van het boek het raadsel bij toeval heeft opgelost, is hij een beter mens, een betere geliefde en zelfs een betere vader. 'Het leven is een eindeloze aaneenschakeling van verbouwingen', luidt het slot van hoofdstuk 24 van De passievrucht. Het is maar een van de vele wijze en quasi-wijze zinnen waarin de hoofdpersoon grossiert. Armin, die werkt als corrector bij een wetenschappelijke uitgeverij, is een man die zich vastklampt aan kennis, iemand die grote woorden en brede verbanden nodig heeft om de wereld te begrijpen. Tegenslag wordt bij hem: 'Het lot is wreder dan een kampbeul'; seks na een begrafenis is 'een gecompliceerde vorm van sadomasochisme'; en liefde stelt de mens in staat 'om juist meer zichzelf te worden door in een ander op te gaan.' Je zou Armin willen toeschreeuwen om eens een stap buiten de deur van het Huis van het Weten te zetten. De overdaad aan kwartjesfilosofie is een van de dingen in De passievrucht die zouden kunnen vervelen, net als het mulischiaanse aplomb waarmee natuurwetenschappelijke betogen en theorieën door de roman gevlochten zijn. (Wie het boek uit heeft, weet flink wat van ethologie en biologie, van genetische drijfveren, spermaoorlogen en ontkrachtingen van de evolutietheorie.) Maar vanzelfsprekend mogen we de euvelen van literaire personages niet verhalen op hun geestelijke vaders; Armin is een vreemde snijboon, maar allesbehalve ongeloofwaardig, Net als zijn vroegwijze zoon, zijn leugenachtige vriendin en zijn overspelige dode geliefde heeft hij iets sympathieks - zodat je het als lezer echt kan schelen wat hem overkomt. Journalist en televisiemaker Karel Glastra van Loon, die eerder met zijn verhalendebuut Vannacht is de wereld gek geworden (1997) werd genomineerd voor de ECI-prijs voor schrijvers van nu, is goed in het weergeven van scènes uit het dagelijkse leven: een pijnlijk bezoek aan twee verschrikkelijke schoonouders, een stukje slapstick in een dokterskamer, een mislukte expeditie van vader en zoon naar een Waddeneiland. Daarbij heeft hij een goede hand van dialoogschrijven en wisselt hij de gedragen citatenboekwijsheden van zijn hoofdpersoon af met mooi geformuleerde metaforen. 'Mijn geheugen is als het werk van een drankzuchtige archivaris', constateert Armin, 'het vertoont gaten en verdichtingen, de kaartenbakken zijn omgevallen, de fiches in haast weer bijeengeraapt.' En als hij willens nillens de vrouw van een rivaal het hof maakt: 'Ik overhandig haar het kistje met de wijn en denk: dit is een B-film. En B-films lopen wel altijd goed af, maar zelf haal ik zelden het einde.' De passievrucht - een boek dat een minder woordspelige titel verdiend had - heeft een moraal die al zo oud is als Socrates. Armin achterhaalt de identiteit van Bo's vader, maar heeft zich daarvoor al gerealiseerd dat hij, met al zijn kennis, eigenlijk niets weet. Ken uzelf, is zijn drijfveer, ken uw ex-vrouw, uw vriendin, uw zoon en uw vader. Toch zou dat alleen niet genoeg zijn geweest voor een roman die dwingt tot doorlezen. Daarvoor zorgt Glastra van Loons knappe plot, die handig gebruik maakt van beproefde romantische elementen als het Verborgen Verraad, het Argeloze Kind en de Mysterieuze Geliefde. De passievrucht kwam onlangs terecht op de longlist van de Generale Bank Literatuurprijs; het moet raar lopen als Glastra van Loon begin oktober niet een van de zes nominaties in de wacht sleept.

Schrijver Glastra van Loon, Karel
Titel Passievrucht, De
Jaar van uitgave 1999
Bron De Volkskrant
Publicatiedatum 23-07-1999
Recensent Aleid Truijens
Recensietitel Ontgoocheling van een schijnverwekker

'Wereldwijd is een op de tien kinderen niet verwekt door de man waarvan men aanneemt dat hij de vader is. Dat cijfer is in de westerse wereld niet anders dan elders.' Dat is een verbluffend percentage, als je er even bij stilstaat bij het zien van een uitgaande school, of een crèche met leuke geëmancipeerde afhaalpapa's met draagzakbaby. Een op de tien is dus een schijnverwekker, hun geliefde een vreemdganster, een leugenaar. Deze nepvaders zijn de genetische verliezers op het slagveld van de liefde: 'Een op de vijfentwintig concepties vindt plaats terwijl zich in de baarmoeder van de betrokken vrouw minstens twee verschillende spermalegers bevinden.' Deze statistische gegevens treft Armin, de hoofdpersoon in de roman De passievrucht, aan tijdens zijn zoektocht naar de harde feiten over vruchtbaarheid, conceptie en de wegen der genen. Hij stort zich in het onderwerp sinds de dag dat een arts hem vertelde dat hij lijdt aan de ziekte van Klinefelter, een afwijking aan de geslachtschromosomen die tot totale onvruchtbaarheid leidt. 'De kinderen die een vrouw gaat baren, lijken op degene die ze liefheeft. Als dat haar man is, dan lijken ze op haar man. Als dat een echtbreker is, dan lijken ze op die echtbreker', leest hij in het voorwetenschappelijke Evangelie van Philippus. Ook die observatie geeft te denken: de 13-jarige Bo die hij al die tijd zijn zoon noemde, lijkt sprekend op hem. Natuurlijk, want Bo's moeder, de tien jaar geleden overleden Monika, hield van hem. Wat doet een man die na dertien jaar tot de verbijsterende ontdekking komt dat zijn kind zijn kind niet kan zijn? Dat het aanbiddelijke jongetje dat hij, de weduwnaar, elke dag koesterde, voorlas, in bad deed, met wie hij door de stad sjouwde, ging vissen en hagedissen zoeken, andermans zoon is? Dat zijn grote liefde een geheim meenam in haar graf, en hij bij zijn nieuwe vriendin nooit een kind zal kunnen verwekken? Zo'n man wil zich koste wat het kost wreken op de vader. 'Op de dader'. De vijandelijke spermalegers mogen aan zijn lamme zaadcellen een makkie hebben gehad, de tegenstander dient alsnog vermorzeld te worden. Dit intrigerende gegeven koos Karel Glastra van Loon voor zijn tweede boek, opvolger van de verhalenbundel Vannacht is de wereld gek geworden uit 1997. En hij werkt het op sublieme wijze uit. De roman is zorgvuldig opgebouwd. Het verbeten en systematische recherchewerk vormt de hoofdlijn in het verhaal. Armin maakt een lijst van verdachten. Hij zoekt hen op, confronteert de potentiële verwekkers met zijn waarheid, en moet de meesten weer doorstrepen op zijn lijst. Op één na, Niko, de softe versierder met wie Monika op een alternatief reisbureau werkte. Deze noemde zijn officiële oudste zoon óók Bo, de schoft. In zijn familiealbum treft Armin, onder valse voorwendselen bij zijn echtgenote binnengedrongen, een foto van Monika aan. Vreemd is alleen dat zijn Bo, Monika's Bo, geen steek lijkt op deze Niko. Het hoofdverhaal wordt doorsneden met hoofdstukken die in het verleden spelen. Daarin wordt het verhaal verteld van drie liefdes. Armins vijf jaar durende, zeer gelukkige verhouding met Monika, die stierf aan een hersenvliesontsteking. Zijn grote liefde voor Bo, met wie hij ontredderd achterbleef en voor wie hij bleef zorgen toen hij zich na Monika's dood onderdompelde in alcohol. En zijn liefde voor Ellen, Monika's vriendin, die hem uit het moeras trok en met wie hij ging samenwonen. In de jaren na Monika's dood stierven Armins moeder en vader. Sinds de komst van Monika had hij voor het eerst het gevoel dat zijn vader hem als zijn gelijke beschouwde, en niet langer als de mislukte zoon. Zijn vader was 'een alleskunner'. De roman eindigt met een klassieke catharsis. Tijdens een korte vakantie op Ameland, waar Armin en Bo naartoe is gegaan om tot rust te komen, barst zijn zelfbeheersing. Als hij de 14-jarige Bo 's ochtends in bed aantreft met een meisje, krijgen vader en zoon voor het eerst slaande ruzie. Armin, nog dronken van de nacht ervoor, schreeuwt dat hij zijn vader niet is. 'Hoor je dat? Ik ben je vader niet, je vader is een of andere rokkenjager uit Haarlem die niet van je moeder kon afblijven. Daar kijk je van op hè? Die lag ongetwijfeld ook al op zijn veertiende kleine meisjes te neuken!' En dan, als het eenmaal gezegd is, en Armin er schuldbewust in berust dat hij de verwekker niet zal achterhalen, vindt hij hem. Bij toeval. Het is iemand die niet op zijn lijstje stond. De passievrucht is geschreven in een hartstochtelijke, geladen stijl. De roman schiet vooruit als een springveer, verteld door een ik-figuur die zich hyperbewust is van zijn eigen, wonderlijke gedrag. Iemand die, woedend, jaloers en ontgoocheld als hij is, alle zintuigen op scherp heeft staan. Ieder uitgesproken zinnetje, iedere coïncidentie, iedere minieme verandering beschouwt hij als een aanwijzing. Door de uitgebalanceerde afwisseling van scènes uit verleden en heden word je als lezer gedwongen eigen hypothesen te ontwikkelen en te verwerpen. Kleine voorvallen uit het leven van zoon, vader en grootvader blijken onnadrukkelijk te 'rijmen' op elkaar. De schrijver heeft het geheel superieur in de hand. Maar die superioriteit wordt niet met trots vertoond. Glastra van Loon laat zijn verteller door het slijk wentelen. Bovendien heeft hij de verkwikkende eigenschap ook de meest gênante en kinderlijke gedachten, die iedereen het liefst snel wegduwt, gewoon op te schrijven. Zo zitten Armin, zijn vriendin Ellen en de begrafenisondernemer bij het lijk van zijn vader. 'We bespreken de dingen die op zo'n moment besproken moeten worden, precies zo als twee jaar geleden. Het is zelfs dezelfde man. Alleen mijn vader neemt niet deel aan het gesprek. Hij zit met gesloten ogen in zijn stoel.' Uiteindelijk vindt ieder in dit ingewikkelde kluwen van levens weer zijn plaats. De passievrucht, begonnen als een verbitterde speurtocht, eindigt als een roman over de genezende kracht van de liefde. Liefde tussen minnaars, vaders, broers en zonen. Een spannende, zeer ontroerende roman, met groot vakmanschap geschreven, waarin nurture uiteindelijk triomfeert over nature. De met blinde wetmatigheid opererende genen en chromosomen hebben in dit fascinerende gevecht ten slotte het nakijken. En dat is een geruststellende gedachte voor de vaders van een op de tien kinderen.