Titel: De passievrucht Auteur: Karel Glastra van Loon Korte motivatie van mijn boekkeuze: Ik heb dit boek gekozen omdat ik er in de klas al heel veel over gehoord had. Het boek was al vaker gekozen en gelezen voor schrijfopdrachten en ik had er veel positieve reacties over gehoord. Ik werd nieuwsgierig en wilde weten waar het verhaal over ging en wat het boek zo goed maakte, dus had ik dit boek gekozen voor deze schrijfopdracht om daarachter te komen. Mijn eerste persoonlijke reactie: Het boek heeft me heel erg nieuwsgierig gemaakt, al voordat ik het ging lezen. Dat kwam door de vele reacties en meningen van andere klasgenoten. Het verhaal zelf vond ik spannend, door de vele onbeantwoorde vragen en vele open plekken. Ik vond het indrukwekkend te lezen hoe een man zo gedreven kan zijn, zijn doel te bereiken. De offers die hij moet maken om er uiteindelijk achter te komen wat hij nooit had gehoopt. Het heeft me heel erg aan het denken gezet over hoe een familie met elkaar om kan gaan en ik vergeleek het ook met mijn eigen leven en trok zo het boek erg naar mezelf toe. Het verhaal sprak me erg aan en vond het wel triest maar wel mooi om achter te komen hoe uiteindelijk alles op zijn plaats viel.
Samenvatting: Armin Minderhout, de ikverteller van het verhaal, bezoekt met zijn vriendin Ellen het ziekenhuis om de uitslag van het vruchtbaarheidsonderzoek dat beide geliefden hebben laten doen, te ontvangen. Armin verwacht dat de oorzaak van het uitblijven van de zwangerschap bij Ellen zal liggen, omdat hij uit een eerdere relatie al een zoon heeft, Bo, die intussen al dertien jaar oud is. Het pakt echter allemaal anders uit: Armin blijkt aan het syndroom van Klinefelder te lijden, een afwijking aan de geslachtschromosomen, waarbij de man in plaats van een X- en een Y-chromosoom twee X-chromosomen en een Y-chromosoom heeft. Het is een afwijking, waarmee de lijder geboren wordt en die onvruchtbaarheid tot gevolg heeft. Vaak is er ook sprake van uiterlijke afwijkingen als een te kleine penis en de ontwikkeling van borsten in de puberteit, maar daar is bij Armin allemaal geen sprake van. Vandaar dat het syndroom bij hem pas door middel van onderzoek aan het licht komt. Niet alleen Armins toekomst - een kind met Ellen - valt in duigen, maar ook zijn verleden. Zijn eerste grote liefde, Monika, moet overspelig zijn geweest en Bo is het kind van een ander. Aan Monika kan hij niet meer vragen wie Bo's vader is: zij is zo'n tien jaar geleden overleden aan een hersenvliesontsteking. Ook Ellen, oud-collega en vriendin van Monika, zegt nooit door Monika in vertrouwen te zijn genomen en van niets te weten. De vraag wie de minnaar van Monika is geweest, laat Armin niet meer los. Drie mannen komen volgens hem in aanmerking: Robbert Hubeek, Niko Neerinckx en Monika's huisarts. Als een ware detective besluit Armin aan het werk te gaan en de mogelijke 'daders' op te zoeken. Aan Ellen vertelt hij hierover niets. De eerste bij wie hij langsgaat, is Robbert, de jongen met wie Monika ging op het moment dat ze Armin ontmoette. Robbert is nog steeds de gesjeesde rechtenstudent die hij vroeger al was. Hij is een bleke, vlezige en iets te joviale man geworden, een ballerig type dat te veel drinkt. Volgens het bord op de deur van zijn woning zit hij tegenwoordig in de 'Consultancy'. Hoewel zijn etage op een chic adres is gesitueerd, is het huis zwaar verwaarloosd en met tweedehands spullen ingericht. Alleen de kamer die als kantoor dienst doet, is onberispelijk en naar de modernste maatstaven ingericht. Als aanleiding voor zijn bezoek geeft Armin aan dat hij de laatste tijd nogal bezig is met Monika en het vermoeden heeft, dat ze ooit vreemd is gegaan. Robbert weet van niets. Hij bekent dat hij eigenlijk heel blij was toen Monika hem verliet: ze was hem te links en te feministisch. Wel is hij nog een paar maal met haar naar bed geweest, toen ze al bij Armin was, maar dat is dus ver voor Bo's conceptie. En daarmee kan Armin Robbert van zijn lijstje schrappen en zich concentreren op de overige twee. De volgende bij wie Armin op bezoek gaat, is de huisdokter bij wie Monika stond ingeschreven. Hij kan zich Monika en Bo nog herinneren en hoewel hij verbaasd is, begrijpt de man Armins vraag of hij weleens met Monika gevreeën heeft. Het komt inderdaad voor dat een arts een verhouding heeft met een patiënte, maar met de hand op het hart verzekert hij Armin, dat hij onschuldig is. Bovendien kan hij zich ook niet herinneren of Monika hem ooit in vertrouwen heeft genomen over een minnaar. Niko Neerinckx blijft over. Hij werkte bij dezelfde onderneming als Monika en Ellen, De Kleine Wereld, een reisorganisatie voor natuurvriendelijk toerisme. Hij was er reisleider, die de vrouwelijke leden van zijn gezelschap regelmatig het hof maakte. Ook Ellen is een tijdje verliefd op hem geweest. Armin ontdekt dat Niko intussen met Anke getrouwd is, drie kinderen heeft en in Haarlem woont. Eerst zal Armin de echtgenote uithoren om later het verhaal van Niko te kunnen controleren. Moeilijk is dat niet: Anke is vaak alleen thuis, omdat Niko de wereld afreist om videoproducties te maken. Zijn eerste bezoek legt Armin onaangekondigd af: hij noemt zich Erik Aldenbos en beweert als kind in het huis van de Neerinckxen te hebben gewoond. Ooit heeft hij tussen de balken op zolder een brief verstopt en die zou hij nu graag terughebben. Aanvankelijk laat Anke de onbekende liever niet binnen, maar omdat het zulk slecht weer is, mag Armin toch even schuilen in de woonkamer. Ze bekijken foto's van de verbouwing, die Niko en Anke aan het huis hebben uitgevoerd. Uit het fotoalbum valt een foto van Monika. Bij een volgend bezoek doorzoekt Armin zogenaamd de zolder. Hij bezichtigt ook de kamer van de oudste zoon van Anke en Niko, die wonderlijk genoeg ook Bo heet. Beide jongens blijken een totaal andere smaak te hebben en een foto van Niko's zoon toont dat ze ook qua uiterlijk sterk verschillen. Een laatste visite ligt meer op het sociale vlak. Armin luncht bij Anke en beseft dat hij met haar naar bed had kunnen gaan, een manier om wraak te nemen op Niko, die hij intussen sterk van het vaderschap verdenkt. Maar hij doet het niet en keert niet meer terug om Niko met zijn vermoeden te confronteren. Dees, Armins beste vriend, wijst hem namelijk op de gevolgen: Niko zou weleens het officiële vaderschap over Bo kunnen opeisen. En misschien is het wel moeilijker met de antwoorden te leven dan met de vragen. Om deze reden durft Armin ook een DNA-test niet aan. Thuis krijgt Armin ruzie met Ellen als hij haar eindelijk van zijn zoektocht vertelt. Samen met Bo, die nog steeds van niets weet, besluit hij een lang weekend naar Ameland te gaan. Ze huren een deel van een huis en genieten van de Wadden. 's Avonds gaan ze uit eten en belanden ze in een café, waar Bo kennismaakt met een meisje dat hij al eerder gezien heeft. Hij sluit zich bij het meisje en haar vrienden aan en vertrekt naar een andere uitgaansgelegenheid. Armin blijft achter en drinkt zich een stuk in zijn kraag met een andere cafébezoeker. Eenmaal thuisgekomen ontdekt hij Bo en het meisje slapend in bed. De volgende dag, als Armin wakker wordt, zijn Bo en zijn vriendinnetje al vertrokken. Armin gaat in hun bed liggen en valt opnieuw in slaap tot hij door een boze Bo gewekt wordt. Armin blijkt in zijn eigen braaksel te liggen en Bo gaat in zijn woede zo ver, dat hij Armin in het gezicht slaat. Ook Armin windt zich nu op en voor hij het weet, flapt hij eruit dat Bo zich niet voor zijn zuipende vader hoeft te schamen: hij is zijn vader tenslotte niet. Nadat ze teruggekomen zijn van Ameland, gaat Armin samen met Dees naar het huis van zijn vader, die onlangs overleden is. Het huis moet ontruimd worden. Onder het bed van zijn ouders staat een doos met oude brieven en ansichtkaarten. Ertussen ligt een envelop met daarop in Monika's handschrift de naam van zijn vader, 'Cor'. Daarin zit een briefje bestaande uit een enkele zin: 'Ik ben zwanger. M.' Thuisgekomen zitten Ellen en Bo met betraande gezichten op de bank. Een brief in hetzelfde handschrift ligt op tafel. Monika blijkt die brief ooit bij Ellen in bewaring te hebben gegeven, met de mededeling hem aan Bo te geven als het moment daar is. Monika bekent daarin dat Bo het kind van zijn opa is. Nu blijkt dat Ellen wel degelijk alles van het begin heeft geweten, maar zich trouw aan haar belofte aan Monika heeft gehouden. Monika en Armins vader hebben eenmaal spontaan gevreeën. Dat was tijdens de verbouwing van het huis op de Ceintuurbaan, dat Armin en Monika hadden betrokken. Armin ziet Ellens zwijgen als verraad, maar voelt zich weer meer tot Bo aangetrokken, nu deze toch een kwart van zijn genen blijkt te bezitten. Vier maanden later beseft Armin dat er in de praktijk eigenlijk niets veranderd is. Ook Bo stelt dat het het beste is gewoon met het leven door te gaan. Samen strooien ze de as van hun vader uit op het graf van Monika. Inhoud: De vertelsituatie in dit boek is best duidelijk naar voren gekomen. Je komt alleen gedachtes en gevoelens van Armin te weten. Je ziet alle beelden via zijn ogen en het boek wijkt hier ook niet vanaf. Het is daarom ook een ik – vertelsituatie. De belangrijkste thema vond ik wel duidelijk naar voren komen; de zoektocht naar de biologische vader van zijn zoon Bo. Toch dacht ik ook dat het boek mij duidelijk probeerde te maken dat de liefde voor iemand, sterker is dan de biologische band. Maar hoe groot Armin zijn liefde voelde voor Monika, blijkt uit het boek dat je je naasten personen nooit helemaal goed zal kennen. De plaats waar het verhaal zich het meeste afspeelt, is in Amsterdam. Armin heeft daar met Monika gewoond toen ze nog leefde. Na haar dood is hij samen met Ellen en Bo in Amsterdam gebleven. Er wordt niet veel over de plaats verteld als het verhaal over de thuissituatie gaat. Wel is vaak herhalend, het cafe waar Armin samen met Dees praten over alles wat in het leven gebeurd en belangrijk is. De plek die het meeste betekend in het verhaal is Ameland. Hier kwam Armin vroeger met Monika en ging er met Bo heen, toen ze er even tussenuit wilde gaan Armin en Bo houden heel veel van de natuur. Ze praten en filosoferen samen en verdiepen zich in de wetenschappelijke kant van de natuur. Ze voelen zich er thuis. Autobiografische elementen: Dit boek bevat vrijwel geen autobiografische elementen. Ik heb meerdere sites bezocht en vele secundaire literatuur door gekeken, maar alle zeggen dat er inderdaad geen autobiografische elementen van Karel Glastra van Loon in dit boek verwerkt zitten. Over het boek: De Passievrucht was het debuut van zijn eerste roman. Glastra van Loon had als eerste een verhalenbundel geschreven. Hierover zijn wel een paar vergelijkingen gemaakt, maar omdat het boek ‘De Passievrucht’ zijn eerste roman was, leek het me beter om dit boek met zijn volgende boe ‘Lisa’s adem’ te vergelijken. Hiervan heb ik de situering binnen het werk van beide boeken gezocht en ga hieruit de thematiek proberen te vergelijken. Situering binnen het werk: De passievrucht is Glastra van Loons debuutroman. Eerder verscheen van zijn hand een verhalenbundel, Vannacht is de wereld gek geworden . Toch is het vooral zijn journalistieke werk dat overeenkomst met De passievrucht vertoont. Zo schreef de auteur, samen met zijn vrouw Karin Kuiper, het werkje Herman, de biografie van een genetisch gemanipuleerde stier , waar de interesse voor de genetica al duidelijk wordt. De overeenkomsten die ik zie tussen zijn verhalenbundel en dit boek zijn niet echt zo heel spectaculair. Het journalistieke zie ik niet echt terug in dit boek. Het werkje Herman, de biografie van een genetisch gemanipuleerde stier, die hij samen met een andere auteur heeft geschreven hebben naar mijn mening wel enige overeenkomsten. De interesse voor de genetica wordt hier aangehaald. In het boek ‘De Passievrucht’ zou dit kunnen overeenkomen met het niet weten wie de biologische vader is. Een biologische vader heeft genetisch veel overeenkomsten met zijn kind, die Armin dus niet blijkt te hebben met zijn zoon Bo. Lisa' adem is de tweede roman van Glastra van Loons, die debuteerde met de verhalenbundel Vannacht is de wereld gek geworden (1997). Grote bekendheid kreeg hij met zijn eerste roman, De passievrucht (1999). In deze roman blijkt vaderschap eerder een kwestie van liefde dan een biologische band. In een minder prominente rol komen we in Lisa's adem dit idee weer tegen. Sebastiaan voelt zich zonder meer Lisa's vader, terwijl hier niet eens een bloedband bestaat: 'Ze was als een dochter voor me, maar ze was niet mijn dochter' (p. 160) vertelt hij Talm. Andersom voelt Lisa die band trouwens ook. Ook een ander thema komt opnieuw aan de orde, namelijk dat men zijn naasten nooit goed kan kennen. Moet in De passievrucht Armin ontdekken dat zijn overleden vriendin een minnaar heeft gehad en dat zijn eigen ouders altijd geweten hebben dat hun zoon niet de biologische vader van zijn kind was, in Lisa's adem is Sophie onwetend van de verhouding tussen haar man en dochter en weet zij, net als Sebastiaan, niet van het bestaan van Talm. Een andere overeenkomst zit hem in de opzet. Beide verhalen zijn in de vorm van een zoektocht gegoten, waarbij de hoofdpersoon alle mensen afgaat die het probleem zouden kunnen oplossen. Beide keren gaat het erom een schuldige aan te wijzen, maar helaas loopt beide keren de zoektocht spaak. In De passievrucht moet het toeval eraan te pas komen om het raadsel op te lossen en in Lisa's adem loopt het gewoonweg fout af. Zelf heb ik het boek Lisa’s adem niet gelezen. Maar zoals wordt beschreven blijken de thema’s die uit de Passievrucht naar voren komen, ook overeen te komen met de thema’s die in Lisa’s adem worden beschreven. De zoektocht naar de biologische vader is inderdaad een groot thema wat in de Passievrucht naar voren is gekomen. Hier had hij ook al vaker over geschreven, de genetische overeenkomsten blijken dus een thema te zijn in Glastra van Loon zijn werk van de 3 werken die zijn genoemd. Ook het niet goed kennen van je naaste herken ik terug. Dit thema vond ik in de Passievrucht niet echt zo heel duidelijk naar voren komen, maar het blijkt dus dat dit wel weer overeenkomt met zijn andere werk. Ik denk dat als ik Lisa’s adem ook gelezen had, dit voor mij wel duidelijker geworden was. Ook de overeenkomst van een zoektocht zou ik niet geweten hebben. Ik wist dat hij het boek door wel opzoek was naar de biologische vader van zijn kind, maar of dit ook vaker terug zou komen!? Dat kan natuurlijk ook in ieder boek weer anders zijn geweest.