Zakelijke gegevens:
§ De auteur is Ward Ruyslinck.
§ De titel is De ontaarde slapers, de uitgever is Manteau in Antwerpen, het boek heeft 122 bladzijdes, de eerste druk was in 1957.
§ Het boek is een novelle.
Eerste reactie:
§ Ik had de achterkant gelezen en het leek me een leuk boek om te lezen.
§ Ik vond het boek erg tegenvallen. Er gebeurde eigenlijk bijna niets bijzonders en daardoor was vooral het eerste deel van het boek best wel saai om te lezen. Dat stuk was erg langdradig, maar je leest er toch best snel doorheen. Het tweede deel was leuker om te lezen. Er komt wat verandering in de situatie en daardoor wordt het verhaal interessanter.
Verdieping:
§ Aan het begin van het verhaal liggen Margriet en Silvester in bed en het stormt buiten. Een dakpan rammelt en Margriet spoort haar man aan om deze te gaan repareren. Ook moet hij nog een mes slijpen en een waskom solderen, maar Silvester heeft er geen zin in en hij verwijt zijn vrouw dat ze een knoop aan zijn broek moet zetten.
Als hij is opgestaan moet hij naar het stempellokaal om zijn uitkering op te halen. Hij krijgt bijna ruzie met de beambte, omdat die hem vertelt dat hij zich moet melden voor het baantje als hulptuinman bij baron Van Speyk de Groet op het kasteel “De vier torenkens”.
Silvester heeft eigenlijk helemaal geen zin om erheen te gaan, omdat het regent en erg waait. Als hij een lijkstoet voorbij ziet komen, bedenkt hij zich dat het kerkhof vlakbij het kasteel is. Hij gaat achter de lijkstoet aanlopen, zodat hij beschut is tegen de wind en de regen. Maar na een tijdje wordt hij door een passagier uit een van de volgwagens gevraagd om erbij te komen zitten. Silvester doet net alsof hij een vriend is van de overledene. Na de begrafenis gaat hij naar het kasteel toe.
Op het kasteel wordt hij ontvangen door de huisknecht, die dan de tuinman voor hem roept. Silvester doet zich net voor alsof hij helemaal niets kan en de tuinman gelooft dat hij niet geschikt is en stuurt hem weg. Silvester probeert hem nog eendeneieren af te troggelen met het verhaal dat zijn kind ziek is, maar de tuinman mag van de baron niets weggeven. Hij zegt dat hij in de zomer maar terug moet komen als er bessen zijn.
Als hij thuiskomt ligt Margriet nog steeds in bed. Silvester vertelt haar dat de metaalbewerkers in staking zijn, en Margriet ziet dat meteen als een teken dat er een nieuwe oorlog komt.
's Morgens doet Silvester niets, maar 's middags klimt hij eindelijk op het dak om de pan recht te leggen, al vindt hij het wel eng om met storm het dak op te gaan. Als hij weer binnen komt, slaapt Margriet nog steeds...
Halverwege in het boek komt er een wending in het verhaal.
Het is lente en dit inspireert 'de ontaarde slapers' tot enige activiteiten. Margriet ontdekt dat ze 22 jaar getrouwd zijn, maar ze vindt dat de verjaring van een groot ongeluk in stilte herdacht moet worden.
Ze informeert bij Harry, de broodbezorger, of er oorlog is uitgebroken. Van een meisje hoort ze dat de burgemeester is overleden, wat haar nog meer angst geeft. Ook de mycoloog (iemand die paddestoelen bestudeerd) is niet in staat haar te kalmeren.
Een poosje later komt Silvester thuis; hij heeft van de pastoor-deken een kalender los gekregen.
Na Pasen worden ze plotseling opgeschrikt door geweerschoten. Margriet raakt in paniek en bedaart ook niet, als Silvester vertelt dat het slechts oefeningen zijn.
Als de militairen even pauzeren, gaat Silvester met een jonge officier praten. Het is de bedoeling, dat er een schijnaanval op zijn huisje zal worden ondernomen. De officier begrijpt Silvesters bezwaren, maar bevel is bevel.
De aanval begint. Tijdens het gevecht verschijnt er plotseling een gehelmd hoofd voor het raam; margriet smijt er een schoen heen. Enige tijd later verdwijnen de militairen.
Toch is bij Margriet de angst niet weg. Een duistere onverklaarbare angst die heel haar wezen vervulde, was op dit noodlot gericht, niet als een afweer, doch als een voorbereiding van het onontkomelijke ondergaan.'
Ook Silvester is onrustig; alles is deze dag anders, maar wat de zin ervan is, begrijpt hij niet: 'Niemand kan de ware betekenis van het leven verklaren'. Margriet is somber gestemd: 'dit zijn dingen die men niet van zich afschudt, men ontkomt er niet aan, het is het noodlot dat op u loert en u niet loslaat.'
Silvester gaat naar het akkermaalsbos. Als Margriet even naar buiten gaat, vindt ze een lege patroonhuls en ze peinst over de onontkoombaarheid van de oorlog:
'...want de oorlog was als de erfzonde met de mens op de wereld gekomen en er was niemand die zich ervan zou kunnen bevrijden.'
De broodbezorger vertelt over een gruwelijk ongeval, dat zijn vader is overkomen, nadat hij hetzelfde had gedroomd. Als hij weg is hoort ze een enorme knal. Ze gaat naar buiten, ziet in de verte rook opstijgen en loopt weer naar binnen. Ze weet niet goed wat ze er mee aan moet.
Na een poosje komt een rijkswacht binnen. Hij vertelt haar, dat Silvester het slachtoffer is geworden van een granaat uit de vorige oorlog. De mycoloog heeft het gezien. Als Margriet weer alleen is, grijpt ze een lang touw en een stikdraad.
§ Het verhaal speelt zich af in een gammel huisje, een paar kilometer van de voorstad vandaan. Het is een aantal jaar na de tweede wereldoorlog en de winter is net ten einde en de lente begint. Het verhaal eindigt na Pasen.
Er zijn twee hoofdpersonen, namelijk Margriet en Silvester. Het is een echtpaar dat al 22 jaar getrouwd is. Ze hebben geen kinderen en ze zijn allebei werkeloos. Ze zijn erg lui en ze liggen het liefst de hele dag in bed.
Margriet ligt eigenlijk de hele dag in bed. Ze is heel erg angstig en bij elk dingetje wat fout gaat denkt ze dat er weer oorlog komt.
Silvester is een echte leugenaar. Hij vertelt leugens die hij haast zelf gelooft. Een voorbeeld: “Ik heb een ziek kind dat best wel een eitje kan gebruiken”, en ook: “Mijn vrouw is zenuwziek, wilt u daarom wat minder lawaai maken?”
Het zijn allebei round characters.
Dan zijn er nog twee personen die vaak in het verhaal voorkomen. Dit zijn allebei flat characters.
Harry de broodbezorger, hij bezorgt ’s ochtends het brood en vertelt ook wel eens wat er in de stad gebeurd. Dit nieuws wordt door Margriet vaak gezien als een teken van oorlog.
De mycoloog, de paddestoeldeskundige komt elke ochtend om ongeveer negen uur langs het huis en komt rond elf uur weer terug. Het echtpaar, dat geen klok in huis heeft, weet zo toch een beetje hoe laat het is. Ook is de mycoloog getuige van het ongeluk van Silvester.
Het verhaal is geschreven vanuit een vertellersperspectief en het verhaal is chronologisch.
§ Het thema is afzondering en eenzaamheid. Silvester en Margriet komen eigenlijk nooit hun huis uit en ze weten eigenlijk helemaal niet wat er in de wereld speelt. Ze zijn erg in zichzelf gekeerd en hun belangrijkste bezigheid is in bed liggen.
Er zijn een aantal motieven die met het thema te maken hebben.
- De angst voor een nieuwe oorlog van Margriet. Dit motief komt erg vaak voor. Ze is erg bang en bij elke gebeurtenis komt deze angst terug. Omdat het echtpaar zo afgezonderd is van de buitenwereld weten ze niet precies wat er “buiten” gebeurt. Dit is denk ik ook de oorzaak van de angst van Margriet. Ze vangen maar soms een bericht op en dat zijn vaak de slechte berichten en daardoor kan er in de ogen van Margriet zo een nieuwe oorlog beginnen. Ze voelt zich ook erg eenzaam, omdat ze met niemand kan praten over haar angsten en daardoor wordt haar angst nog sterker.
- De angst van Silvester om weer te gaan werken. Hij wil liever gewoon zijn uitkering houden. Als hij weer gaat werken is hij niet meer afgezonderd en komt hij in contact met andere mensen. Als hij ergens moet solliciteren om zijn uitkering te behouden, kraakt hij zich zelf helemaal af zodat het lijkt alsof hij tot niets in staat is.
- De dood. Ook dit motief komt vaker in het boek voor. De dood staat vooral voor eenzaamheid. Als er één van hen overlijdt, blijft de ander alleen achter. Als eerste komt Silvester een lijkstoet tegen waar hij achter gaat lopen als bescherming tegen het slechte weer. Ook de zwarte kraai op het dak voorspelt de dood. En dan is er natuurlijk ook nog de dood van Silvester die overlijdt omdat hij op een mijn uit de eerste wereldoorlog stapt. Margriet blijft alleen over en kan dat niet aan. Ze pleegt dan zelfmoord.
- De oorlog. Dit komt ook vaak terug. Oorlog heeft met de dood te maken, maar ook met eenzaamheid. Eerst is er natuurlijk de tweede wereldoorlog die dan al is afgelopen. De angst van Margriet voor een nieuwe oorlog heeft natuurlijk ook met het motief oorlog te maken. Dan heb je nog de schietoefeningen die Margriet nog meer angst inboezemen. En als laatste is er nog de granaat die is overgebleven uit de eerste wereldoorlog waardoor Silvester sterft.
- Het vaste dagpatroon. De broodbezorger komt elke dag brood brengen en de mycoloog komt op een vaste tijd langs en Silvester moet vaak naar het stempelkantoor om zijn uitkering op te halen. Door de vaste routine is het maar een eenzaam en afgezonderd leven dat ze lijden.
De titel heeft veel met het thema te maken. “Ontaard zijn” betekent zijn ware aard verloren hebben. “Slapers” slaat op de belangrijkste bezigheid van het echtpaar. De hele titel betekent eigenlijk dus dat het echtpaar veel is gaan slapen omdat ze ontaard zijn. Dit heeft veel met het thema te maken, want als je ontaard bent, ben je eigenlijk eenzaam en afgezonderd.
§ Het boek is voor het eerst gepubliceerd in 1957.
Ward Ruyslinck is een pseudoniem voor Raymond Carel Maria de Belser. Hij is in Berchem (België) geboren op 17 juni 1929. Hij was de jongste zoon en had nog een oudere broer. Zijn vader was bibliothecaris en die heeft ook een paar boeken geschreven. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog vluchtte hij met zijn ouders naar Noord-Frankrijk. Na de oorlog volgde hij in 1947-1948 de colleges Germaanse filologie aan de Gentse Universiteit. Hij trouwde in 1953 en ging in Mortsel wonen. Hij heeft in een museum gewerkt als adjunct-bibliothecaris. Ward Ruyslinck heeft ook nog een aantal andere boeken geschreven.
Het boek is 12 jaar geschreven na de tweede wereldoorlog. Het onderwerp (de oorlog) is wel typerend voor de tijd. Veel schrijvers schreven toen over de oorlog. Er werden boeken geschreven die in de oorlog speelden, maar ook boeken over de gevolgen van de oorlog. Ward Ruyslinck heeft dus over de gevolgen die de oorlog op het echtpaar had geschreven.
Beoordeling
§ Het verhaalelement dat voor mij een positieve werking had was het laatste deel van het boek. Dat is het deel waarin Margriet een enorme knal hoort (de granaat waar Silvester op is getrapt) en dan een enorme rookwolk ziet. Ik vond het eigenlijk heel mooi geschreven. Margriet denkt dan echt dat de oorlog is uitgebroken, maar eigenlijk is haar man overleden. Dat was eigenlijk heel raar om te lezen.
De passage die mij het sterkst aanspreekt is het stuk waarin Margriet hoort dat Silvester is overleden. Ze besluit als de rijkswachter en de mycoloog weg zijn zelfmoord te plegen. Uit het verhaal blijkt eigenlijk dat het helemaal niet zo’n goed huwelijk is. Margriet vind immers dat als ze 22 jaar getrouwd zijn dat men zo’n groot ongeluk in stilte moet herdenken. Toch pleegt ze zelfmoord, omdat ze toch niet eenzaam achter wil blijven.
Het stuk aan het begin vond ik erg saai en langdradig. Er gebeurt dan niets bijzonders en daardoor is het niet echt leuk om te lezen. In dit stuk liggen Margriet en Silvester eigenlijk alleen maar in bed en Margriet herinnert Silvester er alleen steeds aan dat hij nog een aantal dingen moet repareren.
Ik vind niet dat je dit boek goed kunt vergelijken met andere boeken. Er zijn wel andere boeken die over de oorlog en de gevolgen daarvan gaan, maar dit boek is heel anders dan de boeken die ik over de oorlog heb gelezen. Ik denk dat dit een extreem voorbeeld is van het effect van de oorlog. De andere boeken die ik heb gelezen gingen meer over de wat “normalere” effecten van de oorlog.
Ik vind het thema wel interessant. In eerste instantie denk je aan het thema oorlog, maar eigenlijk is afzondering en eenzaamheid veel belangrijker. Ik ben wel over de gevolgen van de oorlog op mensen gaan nadenken.
Mijn eindoordeel over dit boek is een beetje neutraal. Het is niet echt leuk om te lezen, maar het is ook niet zo vreselijk dat ik het echt zou afraden om te lezen. Ik denk dat het wel leuk is om te lezen als je even iets wilt waar je niet echt bij na hoeft te denken, maar als je een spannend boek over de oorlog wilt lezen zou ik het boek afraden.
De ontaarde slapers door Ward Ruyslinck
6.1
ADVERTENTIE
Zeker slagen in 50 dagen! 🎓
Examenleerlingen opgelet: over 50 dagen is het zo ver! Wil jij ook slim leren, zeker slagen? Ontdek alle tips, tests, trucs en tools van Examenbundel en sleep dat diploma binnen. Wil je zeker weten dat je niks mist? Meld je dan snel aan en ontvang alle tips in je mail!
Ik wil slagen!
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
J.
J.
Ik zou eventjes nog iets willen bijvoegen aan je boekbespreking: Ward Ruyslinck wou met dit boek kritiek geven op maatschappij die de individu wil onderdrukken en wil laten anticiperen ( al dan niet tegen zijn zin) in de maatschappij. Ook stelt hij de vraag: zijn wij als mens wel nuttige wezens?
voor de rest was het wel een goede boekbespreking, als je dit boek goed vond dan moet je het reservaat van ward ruyslinck ook maar eens lezen.
groetjes
jessy
20 jaar geleden
Antwoorden