Titel: De oesters van Nam Kee
Auteur: Kees van Beijnum. Uitgever: Wollters- Noordhoff
Jaar van uitgave: januari 2000. Aantal bladzijden: 320. Plaats: Groningen Samenvatting Als het verhaal begint is Berry naar het oude vakantiehuisje van zijn ouders in Frankrijk gevlucht. Hij wordt hier opgepakt door de Franse politie. Hij komt terecht in een gevangenis in Nederland, daar vandaan vertelt hij zijn verhaal. Berry vertelt over de vakanties met zijn ouders en zijn oudere broer in hun vakantiehuisje. Ook vertelt hij over zijn leugens dat hij zijn Gymnasium diploma heeft gehaald terwijl hij al lang van school is afgegaan. Hij hangt elke dag maar wat rond met zijn vrienden Otman, Jamal en De Laatste Mode, vaak bij de snackbar van Fast Eddie. Berry liegt ook tegen hen, want hij vertelt hen dat zijn vader is opgepakt bij een grote drugs deal in Lyon, terwijl hij eigenlijk gewoon overleden is. Maar alles veranderd als hij Thera ontmoet op een brug in Amsterdam waar hij haar twee lichtgevende hoorntjes verkoopt. Thera geeft hem de bijnaam Diablo. De tweede keer dat hij haar ontmoet is in een café waar hij zich voordoet als een filmproducent genaamd Raymond. Hij doet dit omdat Thera een Raymond verwacht. Zij komt erachter dat hij Raymond niet is en raakt hierdoor geïrriteerd, maar toch gaan ze samen winkelen en haar stemming wordt langzamerhand weer beter. Uiteindelijk eten ze oesters bij Nam Kee. Dit is het begin van hun relatie. Thera werkt als een stripper. Berry en Thera willen graag een verre reis maken, om snel geld te verdienen verhuren ze het huis waar Thera woont aan tien mensen tegelijk en ze laten hen van tevoren betalen. Ze vertrekken naar het Hilton hotel en geven heel erg veel geld uit. Het is de bedoeling dat ze eerst een tijdje in het hotel blijven om daarna naar Parijs te gaan. Maar hun vertrek wordt steeds verder uitgesteld en uiteindelijk vertrekken ze helemaal niet, omdat Thera een epilepsieaanval krijgt en in het ziekenhuis belandt. Het gaat steeds slechter tussen Thera en Berry. Thera wil geen contact meer met Berry en vertrekt, waarheen weet niemand. Berry gaat naar haar op zoek en vindt haar bij een ex-vriend: Ben. Berry probeert er alles aan te doen om Thera terug te winnen maar ze wil niets meer van hem weten. Dan gaat Berry samen met zijn vrienden naar de opening van een nieuw buurthuis. Ze hangen hier wat rond totdat de burgemeester op het punt staat in zijn auto te stappen om te vertrekken. Berry pakt opeens een steen en gooit tegen de burgemeester. De burgemeester wordt op zijn hoofd getroffen en raakt in coma. Berry vlucht naar huis, pakt zijn spullen en stapt op de trein naar Frankrijk. Hij gaat naar het oude vakantiehuisje van zijn ouders in Bretteville-sur-Laize, waar hij een tijdje later wordt opgepakt, in eerste instantie voor inbraak in het vakantiehuisje, maar algauw komen ze erachter met wie ze te doen hebben en hij wordt uitgeleverd aan Nederland, waar hij in de gevangenis terechtkomt. Hij komt daar in voorarrest te zitten, in afwachting van zijn rechtzaak. Vanuit die gevangenis verteld hij zijn hele verhaal. Flaptekst Berry is een jongen van 18 jaar oud en woont met zijn ouders in een villastraat in Amsterdam. Hij zat op het gymnasium maar dat heeft hij inmiddels opgegeven. Zijn leven bestaat uit spijbelen, en een beetje rondhangen. Hij leert een meisje kennen en raakt helemaal verliefd op haar. Nadat ze een paar maanden een relatie hebben en met elkaar naar bed gaan, gaat alles opeens helemaal fout..... Verhaalanalyse
Personages: Berry Kooijman (hoofdpersoon) Uiterlijke kenmerken: Berry is slank (Thera zei dat ze hem zou vetmesten als een varkentje) en hij is niet blij met zijn eigen haar
Karakter: Berry is een bedrieger, omdat hij aan 10 mensen tegelijk een kamer verhuurt. Hij heeft veel lef, want hij durft gewoon ergens in te breken en gooit een steen op de slaap van de Burgemeester. Daarnaast kan Berry ook erg gevoelig zijn voor dingen, personen die hij kent, maar zeer ongevoelig tegen mensen die hij niet kent. Een voorbeeld: zijn pony in Frankrijk, New Shaterland, gaat dood en daar is hij erg van slag van. Zijn vader is er ook bij en Berry idealiseert zijn vader, omdat zijn pa toen zo emotioneel was en ze samen gingen zwemmen. Maar aan de andere kant kan Berry heel agressief zijn, zoals hij een man in elkaar trapt en daar niet mee kan stoppen. Berry kon heel goed met zijn vader opschieten en mist hem dus heel erg. Berry heeft met zijn moeder moeilijker contact. Hij zegt over haar (blz. 40): Ík weet dat ik haar kapot heb gemaakt, niet alleen door wat er is gebeurd maar ook, misschien wel vooral, door de leugens.’ Met zijn broer Rein heeft hij een haat-liefdeverhouding.Berry vindt hem erg saai en braaf, maar in de gevangenis wil hij hem omhelzen. Liegen is iets wat Berry vaak doet (blz. 40): ‘Wat ik aan liegen haat, los van het feit dat je zo verdomd goed moet onthouden wat je verteld hebt, is dat de eerste leugen altijd een hele keten van nieuwe leugens oproept. Voor je er erg in hebt ben je zo ver dat je je kapot schrikt als je jezelf betrapt op het vertellen van de waarheid.’ Hij liegt vooral tegen zijn vrienden en moeder, maar niet tegen Thera. Beschrijving: Hij is een 18-jarige Amsterdamse jongen die in een villastraat woont. Hij is een voormalige Gymnasiast. Hij heeft bijna heel zijn 6e jaar van zijn gymnasium gespijbeld en liegt steeds tegen zijn moeder over schoolzaken. Hij mist zijn overleden vader, waar hij een goede band mee had. Hij heeft zichzelf de bijnaam “Dirty Berry” gegeven, en alléén zijn vriendin Thera mag hem “Diablo” noemen. Ook gebruikt hij drugs (blowen, coke, xtc, speed) en drinkt veel. Berry heeft 3 goede vrienden: Rachid (De Laatste Mode), Otman en Gerrie Grolsch, waarmee hij in het begin dagelijks mee rondhangt in de plaatselijke snackbar “Fast Eddy”. Berry is gek op muziek, vooral op de muziek die hij altijd met zijn vader luisterde. Rein (de broer van Berry) vindt dat Berry vroeger idealiseert en ontkent dus steeds de leuke herinneringen die Berry ophaalt over zijn vader, dat botst. Zijn hobby is foto’s maken van de lucht en de wolken. Zijn grote liefde is Thera. Thera Bouman Uiterlijke kenmerken: blond haar, metallic blauwe ogen, draagt veel make-up, sierlijke loop (“niet echt wat je noemt vrouwelijk, eigenzinnig eerder, stoer” blz.8.) Karakter: Thera is een bedriegster omdat ze aan 10 mensen dezelfde kamer wil verhuren. Daarnaast schaamt ze zich erg voor haar epilepsieaanvallen. Ze is ook erg impulsief want toen ze veel geld had ontvangen door die kamer te verhuren gaf ze dit geld binnen no time weer uit aan dure dingen:overnachten in het Hilton Hotel en dure merkkleding. Ook is Thera onbedachtzaam. Ze doet allerlei radicale dingen en leeft van dag tot dag. Een ander karaktereigenschap van Thera is dat ze graag het initiatief neemt. Zij neemt Berry mee om oesters te gaan eten en zij stelt voor dat Berry bij haar blijft slapen: zij is de ‘baas’. Zij heeft de controle en beslist wanneer het over is. Waarom zij niet verder wil met de relatie, wordt pas op de laatste bladzijde duidelijk. Daar zegt ze: ‘Wat goed is, mag niet te lang duren, Diablo’. ‘Dat begrijp ik niet,’zeg ik. ‘Komt wel, zei ze.’Geloof me, dat komt nog wel.’ Met dat wat goed is, bedoelt Thera hun relatie
Beschrijving: Heeft last van epileptische aanvallen, gebruikt drugs, rookt en drinkt veel (voornamelijk het biermerk Tuborg Goldlabel want dat is het énige bier dat ze lust). Ze was danseres in een stripclub en naaktmodel. Thera is iets ouder dan Berry, woont in een appartement van een oude vrouw in Amsterdam en danst in een nachtclub. Het belangrijkste verschil tussen haar en Berry, is dat zij niet zo veel van Berry houdt als hij van haar. Ze zegt vaak tegen hem dat hij zich niet zo moet vastklampen. Berry begrijpt dat niet, maar zij zegt dat dat nog wel komt. Hun gemeenschappelijke interesse is films. Ze maken er een spel van om zinnen te zeggen en dan de ander te laten raden uit welke film dat komt. Ook vergelijken ze hun eigen leven met die van filmfiguren. De relatie tussen Thera en Berry gaat vanaf het moment dat ze in het ziekenhuis wordt opgenomen steeds slechter, met als eind dat ze elkaar niet meer zien. Thera is dol op oesters en eet deze elke avond in het restaurantje “Nam Kee”. Andere bijpersonen zijn de ‘vrienden’ van Berry. Vrienden tussen aanhalingstekens, omdat ik ze niet echt vrienden vind. Ze schelden elkaar uit, gaan niet vriendelijk met elkaar om en omdat Berry ergens bij wil horen, blijft hij met ze omgaan. Deze jongens trappen mensen in elkaar (zinloos geweld dus), ‘nemen’ meisjes,stelen spullen, slikken, snuiven en drinken (behalve Jamal) en de rest kan ze niet schelen. Berry beschouwt ze , denk ik, ook niet als echt goede vrienden, maar hij moet het ermee doen. Hij zegt over ze (blz. 42): ‘Jongens als Otman en De Laatste Mode zagen me pas staan toen ze ontdekten dat ik op de hoogte was, dat ik van deze dingen meer wist dan zij.’ Voor hen is Berry dus handig en iemand waarmee je stoer kunt doen, maar niet een beste vriend. Dat heeft De Laatste Mode ook niet nodig (blz.13): ‘Die gast had geen vrienden nodig, maar een publiek.’ Ellen Kooijman (Berry’s moeder) Karakter: Berry noemt haar een idealist. Ze is ook serieus (“ze is nooit een lachebekje geweest, mijn moeder, altijd al een beetje zwaar op de hand” blz 39/40 ), bezorgd, Beschrijving: Ze werkt bij de reclassering. Schaamt zich tegenover haar collega’s dat haar zoon in de gevangenis zit. Peter Kooijman ( Berry’s overleden vader ) Karakter: Bedrieger ( had een verhouding met een andere vrouw ) Beschrijving: Hij is aan een hartinfarct overleden. Was ook een groot muziekliefhebber, vooral van the Kinks. Hij was het grote voorbeeld voor Berry. Rein Kooijman (broer van Berry) Karakter: Volgens Berry is hij een idealist. Beschrijving: 2 jaar ouder dan Berry. Had niet zo’n goede band met zijn vader. Hij studeerde Biologie en is vervroegd thuisgekomen van een wereldreis die hij aan het maken was, en houdt zich al die tijd schuil in zijn kamer zodat niemand daarachter komt.
De tijd Het verhaal dat verteld wordt (de vertelde tijd) duurt een paar maanden. Het verhaal begint als Berry Thera ontmoet doordat hij haar twee lichtgevende hoorntjes verkoopt en het verhaal eindigt als Berry uiteindelijk in de gevangenis op zijn proces moet wachten. Het verhaal is helemaal niet-chronologisch verteld. Dit kom je na een paar minuten lezen al te weten, want het einde van het verhaal wordt helemaal op het begin van het boek verteld. Berry verblijft in het eerste hoofdstuk in het oude vakantiehuisje van zijn ouders in Frankrijk waar hij later gearresteerd wordt. De rest van het verhaal is ook niet chronologisch verteld, want de verhaallijn loopt sterk door elkaar. Zijn relatie met Thera, de band met zijn vader, de vakanties in Frankrijk, het leven met zijn vrienden, en zijn leven in de gevangenis worden per hoofdstuk door elkaar verteld. Het is telkens weer even wennen, in welk verhaal je nu zit. Er zitten dus ook veel flashbacks en flash-forwards in. De belangrijkste flash forward vind je al aan het begin, omdat dit het einde van het verhaal is. De vele flashbacks gaan meestal over de vakanties in Frankijk of over de gebeurtenissen met zijn vader. Af en toe denkt hij ook terug aan Thera als het over is tussen hun. Plaats De plaatsen waar het verhaal zich afspeelt zijn: - Amsterdam - Brette sur Laize
In Amsterdam-West wonen Berry, Thera en Berry zijn vrienden. Hier spelen dan ook de meeste verhalen af. Amsterdam zelf is niet echt belangrijk, maar omdat Amsterdam zo’n grote stad is, is daar ook veel criminaliteit. Dit is wel belangrijk voor het verhaal, omdat Berry in het criminele wereldje van Amsterdam leeft. In Brette sur Laize te Frankrijk hadden de ouders van Berry een vakantiehuisje en daar gingen ze altijd op vakantie. Berry heeft er goede herinneringen aan. Hij deed er veel dingen samen met zijn overleden vader. Brette sur Laize zelf is ook niet echt heel belangrijk voor het verhaal. Het had net zo goed een andere plaats kunnen zijn, waar ze op vakantie waren geweest. Het vertelstandpunt Het verhaal is geschreven in het ik-perspectief, wat als functie heeft dat je als het ware in de huid van de hoofdpersoon Berry kruipt en hetzelfde denkt, voelt en meemaakt als hem. Een voorbeeld waarin ik het ik-perspectief heel erg naar voren vind komen is: “De steen lag in mijn hand. Koel en zwaar. Ik smeet hem stuk op de grond en pakte het grootste deel weer op. Met mijn vingers wreef ik langs de grove breukrand die in een punt eindigde. Ik liep in de richting van de auto, mijn arm dicht langs mijn lichaam hangend. Ik moest dichterbij komen, ik moest erheen, eruit, bestaan, adem kunnen halen. Mijn handen waren koud en trilden.” (Hoofdstuk 33, pag. 308) Dit beschrijft heel goed wat hij deed, dacht en meemaakte. Vooral door het ik-perspectief komt dit nog meer naar voren. Schrijfstijl Ik vond het boek bestlastig om te lezen omdat er zoveel flashbacks in voorkomen. Soms aan het begin van een hoofdstuk begreep ik even niet waar het over ging. De schrijver houdt aan het begin van een hoofdstuk ook informatie achter de hand waardoor het lastig lezen is. Het taalgebruik vond ik aardig grof. Er komen woorden als tering, kanker en neuken in voor: ‘De Laatste mode hing een verhaal op over kankernegers en kanker- Turken en kanker- Amerikanen......’(pag. 17) ‘Tyfuslijer,’ zei ze (pag. 21) ‘Hij is echt een klootzak, als je eens wist wat hij allemaal uithaalt’ (pag. 23) Ik vin ddat hij een hele aparte manier van schrijven heeft. Zo zegt hij op pag. 23: ‘Ik had met mijn vingers de rand van haar slipje bereikt. Ik trok de stof opzij. Op het moment dat ze mijn lul uit mijn broek haalde, klonk achter me een indrukwekkende plons, alsof iemand een fiets in het water smeet’ De meeste andere schrijvers brengen dit zorgvuldiger en minder grof onder woorden en zouden i.p.v ‘lul’, geslachtsdeel of iets dergelijks zeggen. Kees probeert zijn taalgebruik zo goed mogelijk af te stemmen op zijn publiek (over het algemeen jongeren). Thematiek De thematiek in De Oesters van Nam Kee is liefde, criminaliteit en bedrog. Liefde speelt een belangrijke rol in Berry’s leven, dankzij Thera. Door haar is hij erg veranderd, zij is de enige tegen wie hij niet liegt, en waarbij hij min of meer zichzelf kan zijn. Hij is door haar opener geworden, ze doen veel (vaak gekke) dingen samen zoals ook de truc met de kamer om aan geld te komen, en door haar gaat hij ook minder met zijn vrienden om, wat een gunstige invloed op hem heeft. Door liefde leert hij dat er meer is dan criminaliteit. Criminaliteit is dus meteen ook een tweede thema, dit speelt ook een grote rol in Berry’s leven. Eerst omdat hij met zijn vrienden dus erg veel erin meedoet, als hij een pistool mee naar Thera en Ben neemt, en later als hij de steen tegen het hoofd van de burgemeester gooit en in de gevangenis terecht komt, eigenlijk een soort van kroon op al zijn criminele werk.