De moeder van David S. door Yvonne Keuls

1

Samenvatting

David is de oudste zoon van Len en Simon. Hij blijkt na zijn geboorte een lastige baby te zijn en ook later blijft hij lastig. De relatie tussen Simon en Len is ook niet optimaal. Dit komt omdat ze niet bij elkaar passen en veel te jong getrouwd zijn. Dit initiatief komt vooral vanuit Len omdat zij thuis bij haar moeder een hoop liefde tekort is gekomen waardoor ze de liefde ergens anders

is gaan zoeken.

hij verslaafd aan de drugs.

hielp.

2

Tijd

A

1  Hoe is het tijdsverloop in het verhaal?

Het verhaal wordt chronologisch verteld, de gebeurtenissen volgen elkaar op. Het begint als David geboren wordt en het eindigt als hij twintig jaar is. Er is sprake van tijdversnelling want er worden periodes van een aantal jaar overgeslagen, maar sommige periodes worden weer uitgebreider beschreven dan andere en dan is er sprake van tijdsvertraging. In het verhaal is ook gebruik gemaakt van flashforwards maar dit zijn maar enkele keren. De flashbacks die voorkomen in dit boek zijn meestal oude herinneringen.

2  Wanneer speelt het verhaal zich af? 

Het verhaal begint rond 3 juli 1959, de dag waarop David geboren werd. Het verhaal eindigt als David 20 jaar is, in 1979. De totale vertelde tijd is dus ongeveer 20 jaar.     

B

1  Maakt het tijdsverloop het verhaal spannend of juist saai, verwarrend of onduidelijk?  Het tijdsverloop maakt het verhaal spannend, want doordat er stukken zijn overgeslagen wordt het niet te langdradig. De flashforwards maken het verhaal net iets interessanter en de flashbacks geven je meer informatie over de

hoofdpersonen.

Je weet dat het verhaal zich niet lang geleden afspeelde, omdat er auto’s worden beschreven en telefoons. Dit zijn de moderne dingen van onze tijd en het geeft een betrouwbare indruk van de periode.

3

Perspectief

A

1  Bij wie/welke verhaalfiguur ligt het perspectief?    

Het boek is geschreven in de vorm van een persoonlijke verteller in het ik-perspectief. Je volgt het verhaal door de ogen van David's moeder Len.     

2  Welk effect heeft dit op het verhaal? Je leest het verhaal vanuit de ogen van Len en weet hierdoor maar één kant van het verhaal waardoor je minder informatie krijgt en gaat denken zoals de verteller over de situatie nadenkt.

B

1  Hoe is de verteller bij de handeling betrokken? De verteller  is de moeder van de hoofdpersoon van het verhaal. Ze bevindt zich meestal bij de gebeurtenis die ze vertelt omdat het vooral herinneringen zijn waar ze zelf bij betrokken was.                                           

2  Hoe heeft het perspectief invloed op jouw manier van kijken naar de handeling? Je ziet Len als het slachtoffer van de drugsverslaving van David. Je weet weinig over de gedachten en de visie van David, omdat alles via Len gaat. Je gaat hierdoor als Len denken en ziet David hierdoor ook steeds als de schuldige.

Je bent erg betrokken bij het verhaal, omdat Len er middenin zit. Je mist wel de ervaringen van David en je weet niet hoe hij zich daarbij voelde maar dit geeft ook weer een meerwaarde aan het verhaal.

4

Personages

A

1  Wie zijn de belangrijkste verhaalfiguren? Beschrijf ze kort qua innerlijk en uiterlijk. 

Len - Zij is de hoofdpersoon uit dit boek en de moeder van David. Langzaam maar zeker ontdekt zij dat de enige manier om goed met David om te gaan is om hem los te laten. Len houdt erg van tekenen en ze is erg zorgzaam.

David-  De drugsverslaafde zoon van Len en Simon, hij is grotendeels het probleem in het boek. Hij is vanaf zijn geboorte al een lastig kind en profiteert graag  van de goedheid van zijn familie.                                                                             

2  Maken de personages een persoonlijke ontwikkeling door? Zo ja, beschrijf deze ontwikkeling.

Len ontdekt langzaam maar zeker de manier hoe ze met David om moet gaan en ze leert hem los te laten, ook al kost dit haar erg veel tijd en moeite.

David –  In het boek wordt beschreven hoe het karakter van David verandert. Je kunt zo goed zien wat drugs doet met iemand. David wordt van een erg moeilijke baby een makkelijk en vrolijk kind. Op latere leeftijd verandert hij in een lastige puber die door de drugs lui, agressief en ongeïnteresseerd wordt.

B

1  Neemt de hoofdfiguur belangrijke beslissingen? Zo ja, welke?    

David-  Hij heeft er op een gegeven moment voor gekozen om drugs te nemen en kiest er steeds weer voor om toch niet te stoppen.

Len-  staat steeds voor de keuze of ze voor David kiest of niet en of ze hem wel of niet los laat.

2  Met welke verhaalfiguur voel je je het meest verwant? Leg uit waarom dit zo is.

Ik voel met het meest verwant met Len, omdat haar gedachten het best beschreven worden en ik me moeilijk kan inleven in de andere personen. Haar moedergevoel kan ik begrijpen, want het lijkt me ontzettend moeilijk om je eigen zoon te laten gaan. Ik kan me voorstellen dat je hem het liefst bij alles zou willen helpen, maar bij een drugsverslaving kan dit nou eenmaal niet.

5

Ruimte

B

A

1  Lijkt de auteur bewust te kiezen voor een bepaalde ruimte in het verhaal? Welke elementen gebruikt hij voor de beschrijving van en met welk effect?

Ja, want de ruimtes die in het boek beschreven worden, zijn over het algemeen vrij kil. Waarschijnlijk, omdat je hele leven erdoor beheerst wordt en je gelijk ook heel kil bent als je kind verslaafd is aan drugs.

1  Vind je de ruimte (omgeving, sfeer) bepalend in het verhaal ? Verklaar je antwoord. Niet per se, maar sommige ruimtes bepalen wel de sfeer van het verhaal, zoals de plaatsen waar David woonde- zoals de caravan- en op plekken waar Len met David is,

bijvoorbeeld in de regen midden op straat en meer van dit soort situaties.

Vaak niet, omdat ze erg kil en niet gezellig en warm zijn en je er onaangenaam door voelt. Alhoewel ik moet zeggen dat het wel erg goed in het verhaal past, maar de sfeer zelf spreekt me niet aan.

6

Spanning

A

1  Waaraan ontleent het verhaal zijn spanning? Waarom wil je wel/niet verder lezen?

Je blijft je steeds afvragen of David nou wel of niet van zijn drugsverslaving af komt. Hij valt steeds weer terug en juist als je denkt dat hij er weer helemaal bovenop gaat komen, krijgt hij weer een terugval. Doordat je het verhaal meemaakt vanuit de ogen van Davids moeder weet je alles wat de moeder weet en je weet de dingen niet die de moeder ook niet weet. Hierdoor zijn delen nog onduidelijk aan het begin, maar beetje bij beetje begin je meer te begrijpen van het leven van David.

B

1  In hoeverre vind jij de schrijver erin geslaagd om het boek spannend te maken?

Ik vind dat de schrijver er wel in geslaagd is, ondanks dat het ontzettend moeilijk is om een boek waarin 20 jaar van een mensenleven wordt beschreven spannend te houden. De schrijver heeft de juiste momenten gepakt die er voor zorgen dat het verhaal je blijft boeien.

7

Stijl

A

1  Citeer een passage die je typerend vindt

wat betreft de schrijfstijl. 

2  Wat typeert deze stijl?

Alles is beschreven zoals Len het meemaakt. Heel feitelijk, zonder emotie, maar toch weet je meteen hoe ze zich voelt. Ook zie je hier dat het perspectief even veranderd van ik naar zij, omdat ze zich op dat moment ziet als de moeder van David S. geboren 3 juli 1959. Dit geeft nog een extra draai aan deze passage.

B

1  Heb je van deze stijl kunnen genieten? Waardoor (niet)?  

Ja, want je krijgt hier zelf de kans om je eigen gevoel in het verhaal te leggen, omdat er nog niet meteen verteld wordt hoe de ik persoon de gebeurtenis ervaart. Je vermoedt wel iets, maar het duurt heel lang voordat je zeker weet hoe de persoon zich voelde op dat moment. De gesprekken worden letterlijk geciteerd en betrekt de lezer heel dicht bij de gebeurtenis. Toen ik dit stukje voor het eerst las ergerde ik me er wel aan dat dezelfde zinnen steeds werden herhaald, totdat ik door kreeg waarom ze werden herhaald. Ik vind deze gebeurtenis een van de mooist beschreven gebeurtenissen in het boek.

Het ligt dichtbij mijn eigen taalgebruik,want de gebeurtenissen zijn beschreven zoals ik het zelf ook zou kunnen beschrijven. Alleen de gesprekken die geciteerd worden hebben vaak een ander taalgebruik dan ik.

8

Genre

A

1  Tot welke genre reken je dit boek? Psychologische roman.

B

1  Welke kenmerken van dit genre herken je in dit boek

?

9

Thema en motieven

A

1  Formuleer het thema in de vorm van een zin waarbij je aangeeft wie de hoofdfiguur is, welke afloop er is, welke inzichten de hoofdpersoon krijgt.

Len’s zoon David is van jongs af aan al een probleemkind en raakt in zijn tienerjaren verslaafd aan drugs. Len ervaart de gevolgen hiervan en leert om David los te laten en op de juiste manier met hem om te gaan.

2  Welke motieven herken je in het verhaal? Angst, liefde, drugs, schuld, verwaarlozing, ouderschap en de dood.

B

1  Welke betekenis heeft dit thema voor jezelf?           

Dit thema trok me niet bijzonder aan, maar ik was wel nieuwsgierig naar de inhoud van het boek. Ik heb nog nooit een boek gelezen met een thema als deze en ik vond het wel een uitdaging.

2  Is je visie op de problematiek die aan de orde wordt gesteld door het lezen van dit boek veranderd?

Ik ben nog niet eerder in aanraking gekomen met deze problematiek en ik wist er daarom erg weinig van. Door het lezen van dit boek heb ik veel informatie gekregen over drugsverslaafden en het leven met een drugsverslaafde. Ik kijk nu wel anders tegen drugsverslaafden aan, omdat ik nu meer weet over wat het allemaal teweeg kan brengen en hoe moeilijk die situatie is.

10

Titel

A

1  Geef een verklaring van de titel.

In het boek staat het gevoelsleven van Len centraal. Hier is de titel van afgeleid, want Len is de moeder van David(S.). De ondertitel slaat op een telefoongesprek van Len met het politiebureau, eerder beschreven bij opdracht 7, waarin de zin ‘De moeder van David S., geb. 3 juli 1959’  meerdere keren herhaald wordt.

B

1  Bedenk zelf een goede titel voor het verhaal. ‘Mijn zoon is een drugsverslaafde’

11

Vergelijking

A

1  Wat zijn de belangrijkste overeenkomsten tussen dit boek en je eerder gelezen boeken? Beschrijf minimaal twee overeenkomsten en twee verschillen.

Een overeenkomst tussen dit boek en mijn eerder gelezen boeken is dat het boek in de ik-vorm is geschreven. Ik kan hier geen titel bij noemen, maar ik heb eerder vanuit dit perspectief gelezen. Een andere overeenkomst is dat het boek gaat over het opvoeden, of juist het loslaten van je kinderen. In Verborgen Gebreken stond dit thema in het begin ook centraal, maar minder dan in dit boek.

Een verschil is dat het boek een heel leven van iemand beschrijft. Ik heb wel eerder gelezen over iemands leven, maar nooit echt een verhaal dat daar zo diep op in gaat. Een ander verschil is het onderwerp van dit boek. Drugs is een thema dat nog nooit eerder in mijn gelezen boeken is voorgekomen.

B

1  Wat is voor jou het meest opvallende aan dit boek?

Dat je je zo kunt inleven in de hoofdpersoon, omdat bij elke gebeurtenis de gedachten en gevoelens beschreven zijn. Wat ik ook opvallend vind is dat de schrijver ervoor gekozen heeft om het verhaal vanuit het perspectief van de moeder te schrijven. Het verhaal beschreven vanuit Davids perspectief zou – voor mij- meer voor de hand liggen. Ik vond dit een hele bijzonder ervaring, omdat je nu weet hoe moeders en anderen in de omgeving van drugsverslaafden om gaan met de situatie, waardoor je meer gaat begrijpen van het milieu waarin zij leven.

12

Je eindwaardering

Ik vond het een aangrijpend boek, maar interessant. De manier waarop het verhaal van David werd beschreven zorgde ervoor dat ik mezelf goed kon inleven in de hoofdpersonen op een originele manier. Ik wist niet veel van het onderwerp van het boek af en dit maakte het interessant en boeiend om te lezen, omdat je steeds weer nieuwe dingen leerde.

Structurele argumenten:

Ik vond dat het verhaal een goede structuur had, het was goed te volgen en de gebeurtenissen volgden elkaar op in dezelfde volgorde zoals het zich heeft afgespeeld. Ik vond het perspectief heel origineel en het zorgde ervoor dat ik me goed kon inleven in het verhaal, omdat, naar mijn mening, het schrijven in de ik-vorm een verhaal heel persoonlijk maakt. In het verhaal gebeurt wel vaak hetzelfde. David loopt weg, komt weer terug, Len moet een beslissing nemen, enz. Het was af en toe vermoeiend, maar toch niet oninteressant, omdat Len steeds een ontwikkeling doormaakte, waardoor ze bij elke situatie weer een stapje verder kwam. Het boek bleef ook spannend, omdat ik me steeds afvroeg hoe het zou eindigen met David en of Len hem uiteindelijk los zou kunnen laten. Het open einde vond ik goed gekozen. Het was een soort van opluchting, omdat je als lezer ook eindelijk het gevoel had David te kunnen laten gaan. De teleurstelling dat hij de verleiding niet kon weerstaan en hierdoor zijn moeder opnieuw zoveel pijn deed was te groot. Je weet toch niet zeker of Len nou weer achter David aan is gegaan, maar die onzekerheid gaf mij wel een goed gevoel.

Emotionele argumenten:

Ik kon heel goed meeleven met dit boek en ik bedacht me steeds hoe ik het zou hebben gedaan als ik in de schoenen van Len zou staan. Zoals ik net heb aangegeven voelde ik bij mezelf de opluchting dat Len niet weer achter David aan ging aan het einde van het boek, maar hem zijn eigen weg liet gaan, tenminste dat denk je. In elke situatie denk je mee met de hoofdpersoon en leef je je volledig in in de situatie, omdat je zelf niet meer weet dan dat de hoofdpersoon weet. Ik vond het erg ontroerend om te lezen hoe de ouders er bijna aan onderdoor gaan, omdat ze alles opgeven voor hun zoon en het daarom ontzettend moeilijk krijgen met elkaar en met hun eigen leven en gevoelens.

Intentionele argumenten:

Ik denk dat de schrijver vooral geprobeerd heeft om het probleem van het leven met een drugsverslaafd kind kenbaar te maken. Bij mij is dat aardig gelukt, omdat ik er nu meer van weet en me dus beter in kan leven in situaties als beschreven in het boek.

Morele argumenten:

Ik vond het erg goed dat er niet echt een mening wordt gegeven over het feit dat David drugsverslaafd is. Er wordt juist gezocht naar deze mening en je wordt vrijgelaten in het kiezen van je eigen mening over dit onderwerp, doordat je er zoveel informatie over krijgt en er veel verschillende meningen worden belicht.

Realistische argumenten:

De schrijfster heeft zelf gewerkt bij een jongeren opvang centrum, waar ze haar inspiratie voor dit verhaal vandaan heeft gehaald. Ze heeft daarbij ook een oudergroep opgericht, samen met een moeder van een drugsverslaafd kind. Het verhaal van deze vrouw sprak haar erg aan en is de basis van De moeder van David S. De grote lijnen van dit verhaal zijn dus werkelijk gebeurd, iets wat ik belangrijk vind voor een verhaal, omdat je zo zeker weet dat de schrijver het niet heeft verzonnen en dit in de wereld van nu kan gebeuren.

Vernieuwsargumenten:

Zoals ik al eerder heb genoemd, heb ik veel van dit verhaal geleerd en vond ik het een origineel verhaal geschreven uit een origineel perspectief. Ik had nog nooit eerder een verhaal gelezen door de ogen van een moeder van een probleemkind en ik vond dit dus erg vernieuwend. Ook dacht ik mee met de hoofdpersoon en werd ik geprikkeld om mee te denken met Len.

Stillistische argumenten:

Ik vond de stijl waarin dit verhaal is geschreven erg pakkend. De dialogen werden letterlijk geciteerd en ik vond de schrijfstijl makkelijk te volgen. Er werden niet veel moeilijke woorden gebruikt en de woorden die te maken hadden met de drugswereld werden later uitgelegd, omdat de hoofdpersoon deze woorden vaak ook niet begreep.