De meeuwengod door Auke Jelsma

Persoonlijke gegevens:

Het boek De meeuwengod is een boek dat op de lijst bij geschiedenis staat. Het bestaat uit vier verhalen gecombineerd in een bundel. De verhalen zijn eerder al gepubliceerd als apart klein boekje of in een ander bundel. Ik heb dit boek gekozen omdat het als een van de weinige boeken nog in de mediatheek aanwezig was en de keus uit de overige toch op dit boek kwam.

Na het lezen van de eerste pagina's vind ik dit boek al zeer verwarrend. Door de continue flashbacks in flashbacks is er geen duidelijke tijdvolgorde. De openingen zijn ook niet echt spetterend en trok mij niet meteen in de verhalen.

De inhoud:

Het boek bestaat uit vier verhalen:

-De meeuwengod:

            Dit verhaal gaat over een wat oudere man waarvan de leeftijd niet bekend is. De man is een voormalig rijke adel die spijt heeft gekregen van de manier waarop hij leefde. Hij trekt zich terug op een eiland genaamd Verdelet. In het dorp vlak bij het (schier)eiland vinden de mensen de man maar eng en raar. Totdat deze Tamas (een dorpsbewoner) uit het water red. Hierna brengen de mensen hem brood en wijn zodra zij het eiland op kunnen. Doordat alle meeuwen op het eiland de man niet aanvallen word hij door de dorpelingen ook wel de meeuwengod genoemd. Dit verhaal is het langste van de vier en het boek is hiernaar vernoemd.

-De zwaluw van de Alverna:

            Dit verhaal gaat over Fransesco. Fransesco is een leider van een christelijke beweging. Hij en zijn volgelingen trekken zich terug in een houthakkers hut dicht bij de berg Alverna. Fransesco zelf gaat in een grot wonen in de berg. Hier wil hij in stilte leven. Elke dag brengt een ik-persoon eten naar hem. Het verhaal eindigt met de dood van Fransesco en de mysteries die hier omheen hangen.

-De briefbezorger:

            Dit is het verhaal van een Frankische slaaf die word gekocht door een rijkere man. De slaaf verteld over een gebeurtenis voordat hij slaaf werd. Hij was een schaapsherder en op een dag kwam er een figuur naar hem toe die hij later als jezus zou beschrijven. De man had een brief bij zich die hij ook voorlas. De brief riep op tot een vreedzame kruistocht om alleen het graf van Jezus te bezoeken en niet te veroveren. De jongen gaat met de brief langs adel en geestelijke en komt uiteindelijk bij de koning terecht. Die organiseert een vreedzame kruistocht. De schepen worden onderschept en een groot deel van de mensen word als slaven verkocht.

-De bijenkoningin:

            Een jonge man uit Zweden genaamd Karl gaat samen met zijn moeder Birgita en broers op een tocht naar Italië en andere landen. Birgita is een hoog gewaardeerd geestelijke en heeft zelfs in Italië veel aanhang. Ze gaan op bezoek bij de koningin van Napels. Bij aankomst kust Karl zoals hoort de koningin niet op de voet maar op haar mond. Na dit voorval word hij opgesloten en later voor de koningin geroepen. Deze zegt tegen hem dat hij als ze alleen zijn haar zijn minnares mag noemen, maar als er andere bij zijn niet. Nadat Birgita een voorspelling doet, waarin zij zegt dat een van hen de reis niet voort zal zetten, denkt Karl gelijk dat hij dit is. Hierna gaat het steeds slechter tussen hem en de Koningin. Karl zelf word ook ziek en overlijd later.

De verhalen spelen zich allemaal af in de dertiende en veertiende eeuw waarin na de mislukt kruistochten de kerk en leiders hun macht alleen behielden door onderdrukking.

Verhaaltechniek:

Elk van de vier verhalen is gebaseerd op een kennisachterstand. Bij het eerste verhaal is dit het beste te merken. Het begint met een verhaal vanuit de verteller. Daarna vormt het verhaal zich door flashbacks. Soms zelfs door flashbacks in flashbacks. Op deze manier kom je steeds meer te weten van de verteller. Het genre van de verhalen is historische verhalen. Dit omdat het zich in het verleden afspeelt en gebaseerd is op historische figuren. Het boek geeft je ook verwachtingen en vermoedens. In het verhaal de zwaluw van Alverna word bekend dat de vader van Fransesco kathaars is. De vragen die je jezelf kan stellen zijn: wat is kathaars? Wat is hier zo erg aan?. later in het boek word dit pas duidelijk. Alle vier de verhalen bevatten open plekken. Sommige van deze open plekken worden als het verhaal al is afgelopen nog niet beantwoord. Dit vormt een open einde. De open plekken ontstaan grotendeels door een informatie achterstand. Door bijvoorbeeld flashbacks die niet chronologisch zijn. Het eerste verhaal is een kort roman, de andere drie zijn novelles en korte verhalen. De setting van alle verhalen zijn in de dertiende/veertiende eeuw en spelen zich af in het huidige Europa.

Schrijver:

De schrijver van dit boek is Auke Jelsma. Hij is geboren op 28 Augustus 1933 in Amsterdam. Nadat hij zijn studie theologie afronde is hij als predikant in Zaltbommel gaan werken. Hij is legerpredikant geweest vanaf 1959. In 1970 promoveerde hij en in 1878 werd hij benoemd tot hoogleraar kerkgeschiedenis aan de Kamper universiteit. Naast zijn wetenschappelijke baan schreef hij ook veel. Hij heeft boeken geschreven zoals: Balingen, Vluchtgang, Alsof ik een messias was en De meeuwengod. Hij is in 2014 op 14 januari in Hilversum overleden. Zijn laatste werk was De meeuwengod dat werd uitgegeven om zijn 75e verjaardag te vieren.

Eindoordeel:

Ik vond dit boek ietwat saai maar tegelijk ook wel leuk. Doordat er veel flashbacks waren vroeg je je steeds af waar je in de tijd zat. Dit gaf een pakkend maar tegelijk ook wel een verwarend effect. Situaties werden vaak iets te gedetailleerd beschreven wat zorgde voor een wat langdradig gevoel. Hoewel de details soms wel leuke gedachtes opriepen. De verhalen hebben allemaal een andere boodschap maar zijn toch redelijk hetzelfde geschreven. Daarnaast hebben ze allemaal wel ongeveer de zelfde opbouw. Elk verhaal eindigde met de dood van de hoofdpersoon of een van de hoofdpersonen wat jammer was. Het verhaal daarentegen was niet altijd afgerond maar de letters stopte wel. Na het lezen van twee boeken weet ik niet of het thema geschiedenis helemaal bij mij past. Beide boeken vond ik aardig om te lezen, maar ik zou ze niet aanraden aan mijn vrienden om te gaan lezen.