De Marokkaan en de kat van tante Da door Henk Barnard

A: Zakelijke gegevens De titel van het boek is: De Marokkaan en de kat van tante Da. Naam van de auteur is: Henk Barnard. B: Inhoud De hoofdpersoon van dit verhaal is de Marokkaan Ali Ben Guiba. Het is een illegale gastarbeider die naar Nederland is gekomen om werk te vinden en zo geld te verdienen voor zijn vrouw en kind. Het is een klein, mager “bruin” mannetje die erg angstig is. In de loop van het verhaal kom je er achter dat hij erg aardig en leergierig is. Natuurlijk veranderd zijn uiterlijk van een slonzig en armoedig uitziende man in een beter geklede en gevoede kerel. De andere belangrijke personen in dit verhaal zijn: Tante Da, een gezellige dikkerd van ongeveer 60 jaar. Ze is vrijgezel en heeft geen kinderen. Zij heeft een Siamese kater die ze beschouwt als haar “kind”. Ze is erg aardig en houd van de kinderen in haar buurt. Ali baba, de Siamese kater van tante Da die op een dag besloot dat hij wel graag een vriendinnetje wilde hebben en van huis ging. Helaas werkt hij zich in de nesten. Toontje, 11 jaar en erg klein voor z’n leeftijd. Blond haar en een “doener”. Z’n bijnaam is “De Vlo”. Jongen van Kreyermaat, ongeveer even oud, behoorlijk groot een beetje dommig. Hij komt uit België en blijkt later Hans te heten. Z’n bijnaam is “De Bleke”. Dik, 12 jaar oud en een echte studiebol. Is een plannenmaker en weet precies hoe je dingen aan moet pakken. Marleentje, blond meisje van 11 die graag een jongen had willen zijn. Ze kijkt erg op tegen Dik. Elsje, is de vriendin van Marleen, doet met alles mee maar zit het liefst voor de spiegel te dromen dat ze een prinses is. Blijkt in het verhaal ook een beetje bang te zijn voor alle spannende dingen. Buurvrouw, is een echte roddeltante die aan de hele buurt vertelt dat tante Da een Marokkaan in huis heeft. Door slimme trucjes van de kinderen denkt de politie dat de buurvrouw niet spoort. Alle vijf de kinderen komen graag bij tante Da. Soms doen ze boodschappen en een andere keer vertellen ze over school. Tante Da heeft altijd tijd voor ze. Door de gebeurtenissen wordt de vriendschap tussen de kinderen alleen maar hechter en ook de vriendschap met tante Da wordt steeds beter. In het begin van het verhaal stelt de auteur de personen al voor met een korte beschrijving. Je hoeft dus niet na te denken over hoe de personen zijn. Het verhaal speelt zich af in een volksbuurt in het havengebied in Amsterdam. Het is in de jaren ’70. Dat weet ik omdat ze het hebben over veel antennes op de daken en over de radiozenders; Hilversum 1,2 en 3. Ook heeft de visboer het over kwik en loodvergiftiging. ( Het boek is trouwens geschreven in 1972.) Vanaf het moment dat de kinderen gaan zoeken naar de Siamees en het moment dat alles weer goed komt zit ongeveer 2 weken. De gebeurtenissen staan in volgorde en je krijgt geen terugblik. Je kunt dus helemaal meeleven met het verhaal. De bedoeling van de schrijver is dat een hechte vriendenclub zich inzet voor een ander persoon, terwijl ze zelf in moeilijkheden kunnen komen. Het is een echt avonturen verhaal met een culturele achtergrond. De schrijver neemt het op voor de gastarbeiders en wil laten zien dat er altijd een reden is waarom een Marokkaan of Turk of zo naar Nederland komen. C: Samenvatting Een vriendenclubje gaat op zoek naar de weggelopen kat van Tante Da. Hoe zij ook zoeken, ze vinden hem niet. Ali Baba blijft onvindbaar. Ze vinden wel een andere Ali. Een Marokkaanse verstekeling die zich verstopt heeft bij de treinen. Ze hebben medelijden met hem en zorgen dat hij bij tante Da mag logeren voor een nachtje. De Bleke blijkt gelukkig goed Frans te spreken en kan met Ali praten. Het blijkt dat Ali op zoek is naar werk om geld te verdienen voor z’n vrouw en kind in Marokko. De kinderen bedenken een plan om hem aan een werk en verblijfsvergunning te helpen. Maar ze halen zich allerlei moeilijkheden op de hals. Zo wordt door het geroddel van de buurvrouw Ali ben Guiba bijna ontdekt en moeten ze een andere schuilplaats zoeken voor Ali. Ook moeten de kinderen van huis eten “pikken” voor Ali. Ondertussen regelt Toontje een baan voor Ali bij een porselein en glasfabriek. Doordat de directeur geen personeel heeft en wel werk mag Ali komen werken. Ali slaapt in leegstaand kantoortje van de fabriek, maar wil dat na een nacht niet meer omdat het er “spookt”. Dik en De Bleke blijven bij hem slapen die nacht, en ontdekken zelf ook dat het er “spookt”. Voordat ze kunnen uitvinden wat het is worden ze alledrie door de politie opgepakt. Gelukkig heeft Toon het hele verhaal thuis moeten vertellen omdat hij gespijbeld had, om voor Ali een baan te zoeken. Z’n vader is politie en regelt op het politiebureau dat Ali een verblijfsvergunning krijgt. Van de Fabrieksdirecteur had hij al een werkvergunning. Zo loopt alles goed af. Zeker ook omdat Marleen en Elsje in een van kisten in de fabriek het “spook” vinden. Het blijkt de kat van tante Da te zijn. Ali, de kinderen, tante Da en de kat Ali baba zijn erg blij. Zeker ook omdat Ali voorlopig bij tante Da mag blijven en Ali baba er een vriendinnetje uit het asiel bij krijgt.
D: Mening - Ik vond het een spannend verhaal omdat er onder andere een politieachtervolging was en Ali Ben Guiba bijna ontdekt werd. En omdat ze dachten dat de kat Ali baba eerst een spook was. - Ik vond het verhaal ook wel verrassend omdat ik dacht dat de politie de Marokkaan zou ontdekken. Door bluf van Toon gebeurde dat gelukkig niet. - Het verhaal heeft me niet echt aan het denken gezet omdat ik nu niet anders over gastarbeiders denk en toch geen last van ze heb. - De spanning van de groep kinderen kon ik me goed voorstellen. Dat je iets doet wat geheim moet blijven en dat je samen met iemand daar de “zenuwen” over hebt. - Ik vond de opbouw begrijpelijk omdat het begon met een zoektocht naar de kat Ali baba, die uiteindelijk door de zorg aan Ali Ben Guiba ook gevonden werd. - Ik vond het taalgebruik een beetje ouderwets omdat Toon z’n ouders met vader en Moeder aanspreekt in plaats van papa en mama. Ook de volwassenen praten deftiger tegen elkaar. En ze worden met U aangesproken. - Vooral de gebeurtenis dat de vreemdelingenpolitie op zoek was naar Ali Ben Guiba en hem bijna vond, was erg spannend. De manier waarop de kinderen dat aanpakten heeft indruk op mij gemaakt. E: Informatie over de auteur Henk Barnard is op 8 augustus 1922 geboren in Rotterdam. Daar is hij opgegroeid. Na de handelsschool had hij verschillende kantoorbaantjes voor hij bij de t.v. terechtkwam. Hij werkte mee aan veel documentaires over ontwikkelingslanden. De verhalen die hij aan zijn kinderen vertelde kwamen later op de kinderpagina van de krant Het Vrije Volk en enkele werden gebundeld. Zijn verhalen zijn allemaal geïllustreerd door zijn vrouw Reintje Venema, die hij in de oorlog in het verzet leerde kennen. In het begin schreef Henk grappige en leuke verhalen. Later werden zijn boeken steeds serieuzer. Hij geeft in zijn boeken vaak een historische achtergrond van de problemen van gastarbeiders en immigranten weer. Hij schreef ook een aantal boeken waarin hij de Bijbel navertelt voor kinderen. Verschillende van zijn boeken kwamen ook op t.v. of op de radio. Enkele andere boeken van deze schrijver zijn: 1965 Bongo, de negerjongen met de zonnigste lach van heel Afrika. 1973 De krakers en het huis van tante Da. 1976 Kon hesi baka = Kom gauw terug. 1984 het verhaal: de Bijbel voor de jeugd. Enkele boeken die bekroond zijn: 1973 de Marokkaan en de kat van tante Da (Het boek wat ik nu gelezen heb.): gouden griffel. 1977 Kon hesi baka = Kom gauw terug: Gouden Griffel
1982 Staatsprijs voor kinder- en jeugdliteratuur voor het hele oeuvre
1983 Hier ben ik dan: zilveren Griffel.