‘Zijn niet de meeste huwelijken van dien aard

dat men geen derde als kroongetuige wenst?’

Samenvatting

Het huwelijk van Thomas en Leonie heeft elke glans verloren, want Leonie blijkt onvruchtbaar te zijn, terwijl ze dolgraag kinderen wil. Als ze een week bij haar moeder logeert, gaat Thomas enige avonden met Jenny Fortuyn op stap. Jenny werkt in de Openbare Bibliotheek en woont erboven op een zolderkamertje. Ze heeft vele vrienden, gebruikt drugs en heeft zich al twee keer laten aborteren. Thomas vindt haar erg aantrekkelijk en na een kroegentocht in de nacht van woensdag op donderdag 1 augustus vraagt hij haar mee naar zijn huis te gaan. Jenny gaat niet op dit verzoek in: ‘Je bent nu al stomdronken.’ Thomas probeert haar mee te trekken en er ontstaat een kleine worsteling. Drie studenten zijn hiervan getuige. Jenny loopt weg en het laatste wat Thomas van haar ziet, zijn haar witte laarsjes. Een hevige onweersbui barst los.

Thomas werkt op een laboratorium, waar hij onderzoek doet naar kannibalisme bij ratten. Alex, de dierenverzorger, wil niet langer aan deze wrede proeven meedoen en Thomas neemt het op zich de ratten in de kannibalenkooi voortaan te verzorgen. Vier dagen later komen er twee rechercheurs in het laboratorium: Lambert en Meuldijk. Ze ondervragen Thomas over het verdwijnen van Jenny. Hij vertelt niets aan Leonie.

’s Avonds gaat Thomas naar de Bibliotheek; hij kijkt ook even op de kamer van Jenny, waar hij de rechercheurs treft. De politiemensen stellen hem allerlei vragen. Hij vertelt dat Jenny vele vrienden had, onder wie de jurist Robert. Thomas zelf is farmacoloog; hij onderzoekt of er drugs zijn die het kannibalisme bij ratten stimuleren (dit in verband met de rattenbestrijding).

’s Nachts ontstaat er een fikse ruzie tussen Thomas en Leonie. Thomas geniet van Verdi’s opera Otello, terwijl zijn vrouw de voorkeur geeft aan Schumann (‘Omdat hij altijd van die kinderachtige dingen componeerde over peuters.’). Thomas verwijt Leonie dat ze hem slechts als ‘een veredelde fokstier’ gebruikt. Lambert vraagt Thomas naar het politiebureau te komen. Jenny is nu twee weken weg en Thomas is de laatste die haar gezien heeft. Hij heeft haar geslagen. De politie heeft ernstige vermoedens dat hij meer weet over haar verdwijning. De rechercheurs willen zijn kleren onderzoeken en een bezoek aan zijn huis brengen. Leonie mag van niets weten en daarom wordt Lambert voorgesteld als een nieuwe collega van Thomas. Ze merkt echter toch dat zijn handen veel te grof zijn voor die van een onderzoeken en dat Thomas iets op zijn hart heeft. Op het politiebureau verneemt Thomas dat er bloedvlekken gevonden zijn op zijn kleding. Hij kan aantonen dat het bloedvlekjes zijn die zijn veroorzaakt door het onthoofden van ratten.

Alex vertelt aan de recherche dat de ratten in de kannibalenkooi na het onweer verzadigd waren en dat er niet één weg was. De politie besluit tot arrestatie over te gaan. Thomas mag zijn vrouw hiervan telefonisch op de hoogte brengen. De politie vertelt hem dat de man die tegenover het laboratorium woont, heeft verklaard dat hij Thomas samen met een meisje naar binnen heeft zien gaan, en dat de farmacoloog twee uur later alleen naar buiten was gekomen.

Leonie mag haar man niet bezoeken en daarom ontwikkelt zich een correspondentie tussen de beide echtelieden. Thomas onthult in zijn brieven dat hij verliefd is geworden op Jenny; vooral haar spiegelbeeld heeft veel indruk op hem gemaakt. Hij heeft haar zijn laboratorium laten zien. Ze was het meest geïnteresseerd in de foetussen van ongeboren kinderen (ze heeft zich twee keer laten aborteren).

Leonie schrijft aan Thomas dat de kranten veel aandacht besteden aan de raadselachtige verdwijning van Jenny en aan verhalen over mensen die door ratten zijn verslonden (Muizentorensagen). Ze zal samen met Alex vaststellen hoeveel gram een rat eet die vier dagen gevast heeft.

In zijn antwoordbrief vertelt Thomas over zijn contacten met Jenny. Ze hebben twee keer samen gegeten; na afloop heeft Jenny betaald uit de portemonnee van Thomas. Bij Jenny heeft hij kennis gemaakt met Robert, één van haar vele vrienden. Hij is advocaat en is van plan naar Zuid-Amerika te gaan. Tijdens de laatste kroegentocht heeft Jenny geen lange nagels meer. Wel draagt ze witte laarsjes met heel hoge hakken.

In haar laatste brief vertelt Leonie dat ze met een collega van Thomas heeft gegeten; vervolgens hebben ze geroeid en daarna wijn gedronken. Ze is vast ervan overtuigd dat Jenny met haar advocaat naar Zuid-Amerika is gegaan. De rest van het boek (ongeveer tweederde deel) is geschreven in de vorm van ‘het dagboek van Leonie’. Dat ze nooit moeder zal worden, is voor haar een groot probleem dat regelmatig in het dagboek terugkomt.

Leonie gaat zich gedragen als een privé-detective, omdat ze heilig gelooft in de onschuld van haar man en omdat ze overtuigd is vast de onbetrouwbaarheid van de recherche. Ze brengt een bezoek aan café De Twee Spiegeld om informatie in te winnen over Jenny en Thomas. Ook gaat ze naar de oude man die tegenover het laboratorium woont (meneer ‘Sommig Mens’). In de fatale nacht heeft hij op het bordes een man(hij weet niet zeker of het Thomas was) en een nogal grote vrouw gezien. In het tweede café hoort Leonie dat Robert zijn huisje in het Loridaanhof heeft verkocht en naar zuid-Amerika is vertrokken. De andere zolderkamer boven de bibliotheek wordt bewoond door Arianne. Ook aan haar brengt Leonie een bezoek. Ze wil weten of Thomas met Jenny naar bed is geweest. Arianne vindt dit niet zo belangrijk. Wel vertelt ze dat Jenny in het weekend niet naar een familiereünie is geweest (‘welnee, toen is Robert hier almaar over de vloer geweest’). Leonie kijkt op de kamer van Jenny en ziet aan de theebladeren in een kopje dat Lambert er geweest moet zijn, voordat Jenny is verdwenen. Ook blijkt dat Jenny en Leonie bepaalde dingen gemeenschappelijk hebben (onder andere een voorkeur voor ‘het blauwe vaasje van Chardin’).

Robert heeft op het Loridaanhof naast een oude vrouw gewoond. Leonie merkt bij haar bezoek algauw dat de vrouw aan het dementeren is. Ze kan nog wel vertellen dat het sneeuwde toen haar buren vertrokken zijn.

Samen met Arianne gaat Leonie naar het vrouwenhuis. De vrouwen vinden het maar vreemd dat Leonie graag kinderen wil hebben. Verder tonen ze zich verontwaardigd over het feit dat Leonie wil onderzoeken of het wel mogelijk is dat Jenny door de ratten is verorberd. Arianne laat duidelijk merken dat ze verliefd is op Leonie. Verder dan een omhelzing laat de laatstgenoemde het echter niet komen.De volgende dag gaat Leonie naar het laboratorium, waar ook de rechercheurs zijn. De vorige avond hebben schoonmakers de kleren van Jenny gevonden in een stortbak. Haar witte laarsjes zijn er echter niet bij. Alex en Leonie tonen met proefdieren aan dat tweehonderd ratten in twee uur nooit meer kunnen eten dat dertig kilo. Het is dus onmogelijk dat de ratten uit de kannibalenkooi het lichaam van Jenny hebben opgegeten.

Leonie vertelt aan de rechercheurs dat haar man in zijn studietijd een filmpje heeft gemaakt dat ‘Moord in het laboratorium’ heette. Ze draait het filmpje af en zie het volgende. In een laboratorium is een mens gefilmd, hangend in de alcohol. In werkelijkheid is het een zeekoe. Een zeekoe die haar zogende jong in de arm neemt lijkt sprekend op een mensenmoeder die een kind de borst geeft. Op een droefgeestige dag gaat Leonie naar het laboratorium. Ze ontdekt een pot met twee zeekoeien die in de alcohol hangen. Achter deze twee dieren schuilt een derde figuur die door de bruine troebele alcohol niet duidelijk te onderscheiden is. Wellicht een mens? Moet Leonie dit aan de politie meedelen? Ze stelt het nog wat uit. Op zondag woont Leonie een dienst bij in de christelijk-gereformeerde kerk. Tijdens de preek kan ze goed nadenken.

Gedurende het proces wordt Thomas beschuldig van twee delicten: - de moord op Jenny en het ontvreemden van farmaceutische preparaten (drugs) uit zijn laboratorium Er wordt een aantal getuigen gehoord, onder wie Lambert. Hij is van mening dat Thomas en Jenny de kasten met drugs op het laboratorium hebben leeggehaald. Hij is van de narcoticabrigade en heeft al herhaaldelijk contact gehad met Jenny. Ook meneer ‘Sommig Mens’ wordt gehoord. De advocaat van Thomas toont echter aan dat hij allerlei onjuistheden vertelt. Dan komt de baas van Thomas aan het woord. Hij acht het uitgesloten dat Thomas de drugs heeft gestolen. Als Leonie van dit misdrijf zou worden beschuldigd, zou hij het onvoorwaardelijk geloven.

Leonie kan niet horen welke straf de officier van justitie eist. De advocaat wijst erop dat de officier zich baseert op de verklaringen van de kroongetuige (= meneer ‘Sommig Mens’). Deze verklaringen zij echter absoluut onjuist gebleken. Uitspraak over veertien dagen.

Vlak voor Kerstmis komt Thomas plotseling thuis. Hij heeft een plaat van Schumann voor haar meegenomen. Hij vertelt waarom hij niets aan Lambert heeft verteld (‘ik vertrouwde hem niet, hij had iets gehad met Jenny’). Hij vertelt ook waarom hij wanhopig verliefd was geworden op Jenny (spiegelbeeld, leuke lach, lange zwarte nagels, vertelt roerend over twee abortussen). Leonie zegt dat ze zeker weet dat hij de moord heeft gepleegd, omdat ze de vrouw bij de zeekoeien heeft gezien. Thomas wil haar niet geloven en ze besluiten samen te gaan kijken. Thomas houdt vol dat het Jenny niet kan zijn; hij heeft in de fatale nacht gezien dat ze het laboratorium uitkwam via de nooduitgang en de brandtrap. Ze droeg een zware tas en stapte in een auto die door Robert werd bestuurd. De kleren van Jenny zijn in het lab gevonden, omdat ze zich daar heeft verkleed. Ze heeft haar witte laarsjes aangehouden.Nu wordt ook duidelijk waarom Thomas steeds heeft gezwegen: hij is niet alleen afgewezen, maar ook misbruikt en ‘dat doet zo ongelofelijk veel pijn….daar kun je niet over praten.’

Als Thomas naar de pot gaat kijken, komt Lambert binnen. Thomas komt brakend weer terug. Lambert gaat ook ijken. Het blijkt dat niet Jenny maar de vrouw van Robert in de pot zit. Jenny is ervandoor met het malle mutsje van de vrouw van Robert op; dit gebeurde in de onweersnacht toen het sneeuwde (dat wil zeggen toen het populierenpluis door de lucht vloog). De oude buurvrouw van Robert wordt er door de politie bijgehaald om de identiteit van het lijk vast te stellen. De vrouw van Robert is zeer waarschijnlijk in het lab met een pistoolschot omgebracht.

De vraag waarom Thomas steeds heeft gezwegen houdt Lambert nog steeds bezig. Hij denkt dat Thomas zweeg, omdat hij op de een of andere manier schuldig is.

Lambert vertelt aan Leonie waarom hij Jenny zo aantrekkelijk vond: ze had sex-appeal. Lambert vindt Leonie erg aardig en hij vraagt of hij bij haar mag aankloppen als Thomas ooit mocht verdwijnen. Leonie wijst hem af.

Thomas vraagt aan Lambert waarom hij zo fanatiek achter hem aan heeft gezeten. Leonie heeft een psychologische verklaring. Lambert was namelijk ook verliefd op Jenny. Hij is net zo hard op zijn bek gevallen als Thomas en is ‘toen zo woedend geworden, dat hij had willen doen, maar niet durfde, waarvan hij denkt dat Thomas het wel gedurfd heeft.’ Als Thomas en Leonie naar huis lopen, denkt de laatste aan ‘dat vervloekte kerstfeest’ dat speciaal uitgevonden lijkt om mensen te kwellen die naar een geboorte verlangen die nooit zal komen. Ze vertelt Thomas dat de gynaecoloog haar geen enkele hoop meer heeft gelaten. Thomas geeft haar een krantenknipsel waarin een bericht staat over het eerste kind uit een reageerbuis. Leonie begint weer hoop te koesteren. Ze bidt: ‘Genadige Goden laat hoop mijn lege en kille geest weer vruchtbaar maken.’

Extra informatie

Titel

Een citaat uit een werk van Nietzsche, een Duitse filosoof, is: “Zijn niet de meeste huwelijken van dien aard dat men geen derde als kroongetuige wenst? De titel wordt hiermee verklaard, want hiermee wordt bedoeld dat een kind meestal de beste kroongetuige in een huwelijk is. De hoofdpersonen (Thomas en Jenny) kunnen geen kinderen krijgen, bij hen ontbreekt dus de kroongetuige in

het gezin. 

De letterlijke betekenis van een kroongetuige is de belangrijkste getuige in een rechtszaak. Tijdens het proces noemt de advocaat van Thomas meneer ‘Sommig Mens’ (de man die tegenover het laboratorium woont) de kroongetuige. Leonie zou ook de kroongetuige kunnen zijn. Zij gaat zelf op onderzoek uit; zij is degene die weet waar het lichaam van Jenny verborgen is.

Motieven

- kinderloosheid (als obsessie) 

- trouw en ontrouw 

- de muziek; vooral de componisten Schumann en

Verdi (Leonie contra Thomas)

spelen een belangrijke rol 

- de rol van de filosofie (Nietzsche) 

- raadselachtige verdwijning 

- zoektocht (naar de dader) 

- spiegelmotief (vgl. Leonie / Jenny; Thomas is

verliefd op Jenny’s spiegelbeeld )

- geloof (kerkbezoek, gebed) 

- dieren (ratten, spinnen, muizen, zwarte vogels) 

Thema

Thomas wordt verdacht van de moord op Jenny en gearresteerd, zijn vrouw gelooft aanvankelijk in zijn onschuld, gaat op onderzoek uit en ontdekt wat er werkelijk gebeurd is.

Genre

Detective roman

Structuur

Het boek bestaat uit vijf delen die als titels hebben: 

1. De muizentorensage 

2. Een korte briefwisseling 

3. Het dagboek van Leonie 

4. Het proces 

5. De zwarte vogels 

Eindwaardering

Ik vond het over het algemeen een erg spannend boek. Doordat er steeds een lugubere misdaad wordt gesuggereerd wilde ik weten of dit werkelijk gebeurd is en bleef ik geboeid tot het einde.

Structurele argumenten

Het boek zat goed in elkaar en dit kwam voornamelijk door de spanningsopbouw. Het hele boek draait om de verdwijning van Jenny en dat het aannemelijk was dat zij was vermoord. De uiteindelijke ontknoping vind pas plaats op de allerlaatste bladzijden. Steeds werden er kleine aanwijzingen gegeven, maar bleven grote open plekken aan de oppervlakte. Een voorbeeld hiervan is het boek dat Lambert uitkiest in de kast als hij op bezoek is bij Thomas, hij zegt hoe erg iets hem in dat boek heeft geschokt, maar als lezer kom je niet te weten wat dat ‘iets’ is vóórdat de ontknoping plaatsvind. Als lezer verdenk je allerlei personen. Zo had ik mijn bedenkingen over de onschuld van Thomas. Hij bleef mijn grote verdachte. Verder leek Lambert mij een perfecte moordenaar, en ook Arianne had een slechte alibi. Ik probeerde de schrijver steeds voor te zijn en deze keer eens wel de dader te weten voordat er echt een ontknoping kwam. Achteraf gezien ben ik blij dat ik er voor het einde niet achter ben gekomen. Het niet weten houdt het boek juist spannend. Eenmaal dacht ik alles te snappen. Ik realiseerde me namelijk ineens dat ik een deel van het boek al eens had gelezen. En dat was best een cruciaal stuk, namelijk de passage waarin verteld werd dat er iemand op sterk water was gezet. Terwijl ik me dat herinnerde las ik net het stuk over de film die Thomas had gemaakt en was hij voor mij toch echt de dader. Ik was dan ook onaangenaam verrast toen het hem uiteindelijk niet bleek te zijn. Het kon er bij mij ook gewoon niet in en ik heb nu nog steeds het gevoel dat Thomas toch nog iets met de moord te maken moet hebben. Ik denk dat dit ook komt door Lambert, die Leonie nog steeds de schuld van Thomas probeerde aan te praten. Het boek had een gesloten einde, maar dat neemt niet weg dat ik nog steeds met vragen ben blijven zitten. Wie heeft nu wat gedaan? Komen Robert en Jenny er nu ongestraft vanaf? Komt het weer goed met Leonie en Thomas en krijgen zij samen ooit een kroongetuige? Ik vond de verschillende soorten delen ook iets extra’s geven aan het boek. In hoofdstuk 1 is Thomas bijvoorbeeld de ik-persoon en net wanneer ik het verhaal leek te snappen kwam veranderde de manier van schrijven en belandde ik in het tweede deel. In het tweede hoofdstuk schrijven Thomas en Leonie allebei brieven in de ik-vorm, wat het verhaal in een ander perspectief brengt en in hoofdstuk 3 tot en met 5 ligt het perspectief bij Leonie, waardoor de gedachten en gevoelens van Thomas voor de lezer onbekend blijven en je het moet doen met de dingen die je in de eerste twee hoofdstukken over Thomas hebt geleerd. Ik vond het een uitdaging om door al die verschillende perspectieven nog steeds de hoofdlijn te blijven volgen. Het verhaal werd er wel ingewikkelder door, maar daarom niet minder spannend.

Emotionele argumenten

In het begin raakte het boek me niet heel erg, omdat ik me moeilijk kon inleven in Thomas, want ik verdacht hem van de moord. Vanaf het punt dat Leonie een rol begon te spelen veranderde dit echter. Ik had medelijden met Leonie en stiekem ook met Thomas, wanneer ik toch weer even in zijn onschuld geloofde. Ik werd geraakt bij hun ruzie over het niet kinderen krijgen. Ook hield het boek me in zijn greep wat betreft de spanning, want ik wilde het boek zo snel mogelijk uit hebben om alles te begrijpen en eindelijk eens uit die afwegingen te zijn over de verdwijning van Jenny. Naar mate het boek vorderde leefde ik meer mee met de hoofdpersonen, omdat ik hen beter begreep. Ik was eigenlijk ook opgelucht toen het Thomas uiteindelijk niet bleek te zijn. Ik was blij voor Leonie. In haar kon ik me goed inleven, omdat ze bleef geloven in haar man en er alles aan ging doen om haar gelijk te bewijzen. Aan de andere kant begreep ik Leonie soms totaal niet. Haar gebrek aan boosheid over het overspel van Thomas is daar een voorbeeld van. Ik vond Leonie af en toe een beetje naïef, maar toen het boek uiteindelijk vanuit haar perspectief geschreven werd begreep ik dat ik haar door de ogen van Thomas had leren kennen en dat ze uiteindelijk toch wel heel anders was. Toen begreep ik ook dat ze gewoon niet geloven kon dat Thomas vreemd was gegaan. Ik blijf het bijzonder vinden hoe ik door de manier van schrijven de personages heb leren kennen.  In het begin dacht ik eigenlijk ook dat Thomas de hoofdpersoon in het boek was, maar later ervoer ik dit anders. Het ging namelijk niet zozeer om de vraag hoe de schuldige zelf zijn beschuldigingen ervoer, maar veel meer om hoe zijn omgeving erop reageerde, met name zijn echtgenote. Leonie is eigenlijk de hoofdpersoon in het boek, de kroongetuige die niet verhoord wordt.  Ik denk dat het boek me zeker heeft geboeid, anders had ik het niet op deze manier verslonden. Nog een laatste voorbeeld dat ik wil noemen is het moment dat Leonie chocolademelk krijgt voorge-schoteld van het oude buurvrouwtje van Robert. Ik gruwelde op dat moment echt bij de omschrijvingen van de ingrediënten van die chocolademelk.

Intentionele argumenten

Ik denk dat de schrijver meerdere intenties had terwijl hij dit boek schreef. Ten eerste natuurlijk het amuseren van de lezer door een enorm spannend verhaal neer te zetten. Daarbij benadrukte hij het thema trouw. Dat Leonie in haar man bleef geloven is hier het grootste voorbeeld van, haar vergevingsgezindheid en hoop zijn de dingen die haar trouw illustreren. Hierom begreep ik achteraf pas haar gebrek aan emotie toen ze voor het eerst hoorde dat Thomas schuldig was verklaard. Het kon er bij haar absoluut niet in dat Thomas iemand zou hebben vermoord. Ik denk dat de schrijver dus ook wilde duidelijk maken dat het in een huwelijk gaat om trouw, dat vrouw en natuurlijk ook man elkaar moeten ondersteunen.

Morele argumenten

Eigenlijk draait de kroongetuige om een morele kwestie. Kan je als echtgenoot van een onvruchtbare vrouw vreemdgaan?  Thomas deed dit. Het is natuurlijk te begrijpen dat hij het moeilijk vind om het bed met zijn eigen vrouw te blijven delen als de nadruk eigenlijk alleen nog maar ligt op reproductie, maar hij had erover kunnen praten en zijn problemen bespreekbaar kunnen maken. Zijn overspel verergert de hele situatie alleen maar. Toch vind ik het bijzonder hoe sterk de schrijver Leonie heeft neergezet, haar omgang met haar huwelijk vind ik bewonderenswaardig en ik waardeer de schrijvers ideeën over de invloed die een vrouw op een verhaal als dit kan hebben. De rol die het huwelijk van Thomas en Leonie speelde was eigenlijk bijna groter dan het hele verhaal over Jenny. Bijzonder dat je dit als lezer pas achteraf begint te realiseren.

Realistische argumenten

In het begin vond ik het boek vrij ongeloofwaardig, omdat ik me niet kon voorstellen dat iemand het lichaam door middel van ratten had laten verdwijnen. Toch was het realistisch beschreven en begreep ik eigenlijk ook wel dat zoveel mensen het verhaal serieus namen en het al gauw de krantenkoppen had bereikt. Het is natuurlijk een ontzettend prikkelend idee. Het uiteindelijke onderzoek was ook vrij realistisch omdat er goed werd nagegaan of de beschuldigingen wel terecht waren en of het überhaupt mogelijk was dat ratten een zo grote hoeveelheid voedsel naar binnen konden werken. Het verhaal kreeg voor mij een realistischere kant toen de ontknoping eenmaal aan de orde kwam. Dat het hele verhaal uiteindelijk niet waar was en er iets totaal anders was gebeurd. Ik denk dat dit in real life had kunnen gebeuren, zo gek is de wereld wel, en alles wat in het boek is beschreven zou in werkelijkheid kunnen bestaan en gebeuren. Naar mijn mening.

Vernieuwingsargumenten

Ik vond de ideeën die in het boek stonden erg interessant en sommige feitjes vond ik zelfs heel humoristisch. Ik zal enkele voorbeelden noemen van dingen die de schrijver mij vertelde die ik nog nooit eerder had gehoord: ‘wat een man in een vrouw aantrekt is het mannelijke van die vrouw’ (p.74) Ik bedacht hier zelf bij dat het andersom dan ook wel eens waar kon zijn. Het gevoelige in een man vinden vrouwen toch vaak aantrekkelijk?  ‘Vrijgezellen en weduwnaars dragen bijna altijd een digitaal horloge’ (p. 87) Dat was me eigenlijk nog nooit opgevallen, maar we zullen er voortaan eens op letten.  ‘Als een man zijn vrouw afdankt voor iemand anders is dat haast altijd een jongere uitgave van degene die hij heeft laten stikken’( p.100)  Eigenlijk best logisch, maar het is me nooit opgevallen. Toch denk ik dat het waar is en om het in de context van het boek te plaatsen, Jenny leek blijkbaar erg veel op Leonie.  ’Geen enkele wolk drijft tweemaal in je leven langs de hemel.’( p. 103) Dit vertelde Leonie, dat ze als kind de wolken altijd tekende om ze vast te leggen, want ze komen maar eens in je leven voorbij. Ik had daar nog nooit eerder over nagedacht, maar ik moet er steeds aan denken als ik naar de wolken kijk.

Stilistische argumenten

Over het algemeen gebruikte de schrijver een vrij simpel taalgebruik, maar er waren verschillende woorden in het boek die ik niet begreep of achterhaald en ouderwets vond. Het taalgebruik lag dus vrij dicht bij de mijne, maar sommige woorden heb ik nog nooit eerder in mijn leven gebruikt of überhaupt gehoord. Ik zal een paar voorbeelden noemen: (..) want dat schepsel is een loeder, en een binnenvetter is hij helemaal niet’(p.66), nou het is hier ’s nachts stupéfait donker hoor (p.85),  ik ben toen weer onder pootlappen gekropen (p.86) In het boek kwamen ook een aantal voor mij onbekende uitdrukkingen voor. Ook hier kan ik verschillende voorbeelden van noemen: ‘De reus vouwde zijn benen alsof hij een zeester was’ (p.14) Het spat spic en span in het rond (p. 53) wat mij hierbij opvalt is dat een gruwelijk verhaal altijd grif geloof vind (p.69) De schrijver gebruikte ook vaak uitdrukkingen die mij lieten glimlachen en het verhaal voor mij nog interessanter maakte. Ik heb over het algemeen genoten van de schrijfstijl in het boek, maar als ik het bijvoorbeeld vergelijk met mijn laatst gelezen boek ‘De zwarte met het witte hart’, bewonderde ik die schrijfstijl toch een heel stuk meer.