Samenvatting Thomas Kuyper is een man die in een laboratorium werkt. Samen met zijn collega Alex werkt hij met ratten. Hij onderzoekt na hoeveel tijd zonder eten een rat kannibalisme gaat vertonen. Thomas is getrouwd met Leonie. Ze hebben geen kinderen, omdat Leonie onvruchtbaar is. Samen wonen ze in een groot huis. Op een dag ging Thomas naar de bibliotheek toe om een boek te halen. Daar zat ze dan. Thomas was erg gefascineerd door de schaduw van de vrouw bij het afstempelen van de boeken. Thomas snapte niet hoe hij op een schaduw van iemand kon vallen, maar het was wel zo. De vrouw was nog tamelijk jong en best knap. Thomas was de dapperste niet en durfde niet op haar af te stappen. Daarom kwam hij dagenlang iedere dag naar de bibliotheek om een boek te halen, en andere boeken weer terug te brengen. Het werd zelfs zo erg dat hij boeken haalde bij de bibliotheek, ze helemaal niet las, en ze de volgende dag weer terugbracht. Alleen maar om de schaduw van de vrouw, die de boeken afstempelde, te zien. Wanneer Leonie voor een week bij haar moeder was logeren, kwam het eerste contact tussen Thomas en de vrouw bij het afstempelen. Ze raakten met elkaar aan de praat. Thomas kwam erachter dat de vrouw Jenny Fortuyn heette. Jenny woonde samen met haar huisgenote, boven de bibliotheek in een klein appartementje. Op een gegeven moment kwamen Thomas en Jenny op het onderwerp wat voor werk Thomas deed. Thomas zei wat hij deed en Jenny was meteen heel geïnteresseerd. Ze spraken af dat Leonie een keer zou komen kijken in het laboratorium. Van het één, kwam het ander, en op een gegeven moment gingen Jenny en Thomas iedere avond op kroegentour. Op een avond was Thomas dronken. Thomas wilde dat Jenny met hem mee naar huis ging, maar Jenny wilde dit helemaal niet. Thomas en Jenny hebben daar, voor een kroeg, ruzie over gehad. Een paar dagen later kwam er een rechercheur naar het laboratorium. Rechercheur Lambert. Hij wilde met Thomas praten. Jenny was spoorloos verdwenen en er waren mensen die haar ruzie hadden zien maken met Thomas voor de kroeg. De theorie van de rechercheur was, dat Thomas het absoluut niet leuk vond dat Jenny niet mee was gegaan met hem naar huis, nadat zij een week met elkaar uitgaan waren. Thomas heeft haar toen gevolgd en vermoord. Het lijk heeft hij toen aan zijn ratten gevoerd, want die hadden al een aantal dagen geen eten gehad. Jenny was namelijk die avond niet thuis gekomen. Thomas zei dat hij het niet had gedaan en zei dat Jenny vast wel bij de één of andere vriendin zou zitten. Thomas vroeg rechercheur Lambert of Leonie er wel buiten wilde houden, want Thomas wilde niet dat Leonie iets van Jenny kwam te weten. Dit vond rechercheur Lambert goed. Een week later kwam rechercheur Lambert, samen met twee agenten, bij Thomas thuis. Hij zei dat Thomas gearresteerd was en Thomas werd meegenomen. Thomas werd gearresteerd, omdat de man die tegenover het laboratorium woonde, de desbetreffende avond twee mensen het laboratorium in had zien gaan en een uur later maar één iemand eruit had zien komen. De man zei dat het Thomas en een dame waren die hij naar binnen had zien gaan, en dat hij Thomas alleen naar buiten had zien komen. Thomas was de hoek om gelopen en in een auto gestapt en weggereden. Het was erg donker die avond, het regende erg, en het bliksemde, maar de man wist het zeker. Leonie werd het hele verhaal uitgelegd, maar Leonie wist zeker dat Thomas het niet had gedaan. Daarom ging Leonie ook op onderzoek uit toen Thomas in voorarrest zat. Thomas zat een hele tijd in voorarrest, wat elke keer werd verlengd, doordat er nieuwe dingen werden ontdekt. Eén keer werd de kleding van Jenny gevonden op de wc in het laboratorium, waardoor het voorarrest weer werd verlengd. Leonie kwam erachter dat Jenny om de week een andere vent had, en altijd was het haar om de seks te doen, maar in een brief van Thomas stond dat hij niet met Jenny naar bed was geweest. Ze kwam er ook achter dat Jenny aan de drugs zat. Na een paar dagen wist ze het: Jenny zat achter Thomas aan, omdat ze achter Thomas’ drugs aanzat! Bij de ratten werd namelijk drugs ingespoten en die drugs lagen in een kluis van het laboratorium. Maar daarmee was Jenny nog steeds niet terecht. Daarom ging Leonie verder zoeken naar aanwijzingen. Ze kwam bij een man terecht: Robert, de advocaat van Jenny. Ze hoorde van Jenny’s huisgenote, dat ze wel heel erg ‘close’ waren. Leonie kon alleen niks aan hem vragen, want Robert was een paar weken geleden geemigreerd naar Australië. Daarom ging Leonie eens bij de oude buren van Robert op bezoek. Dat was een erg oude vrouw. Zij zei dat ze een paar weken geleden iets raars bij Robert had gezien. Hij en zijn vrouw pakten allemaal spullen in de auto. Robert’s vrouw had een sjaal om en het sneeuwde, maar dat kon helemaal niet, want het was hartje zomer. De vrouw was al erg oud, dus dacht Leonie dat de vrouw zich vergiste. Dat ze in de war was met een keer dat Robert op wintersport ging ofzo. Toen was de rechtszaak. De man die tegenover het laboratorium woonde werd opgeroepen als getuige, en deed zijn zegje. Toen Thomas dit verhaal hoorde, ging hij in protest. Hij was op die tijd helemaal niet bij het laboratorium geweest en hij had helemaal geen rijbewijs of auto, dus kon hij dat niet geweest zijn. De rechtszaak werd geschorst en een paar dagen later werd Thomas vrijgesproken wegens te weinig bewijs. Toen Thomas weer thuis was, ging hij met Leonie over de zaak praten. Hij zei dat hij de desbetreffende avond Jenny achter uit het laboratorium had zien komen met andere kleren aan, als ze een uur geleden aan had en een sjaal voor haar mond, maar dat hij dit niet had gezegd, omdat hij haar niet wilde verraden. Toen wist Leonie precies hoe het in elkaar zat. Jenny had de sleutel van de kluis in het laboratorium ‘geleend’ van Thomas, had de drugs gejat en was toen samen met Robert naar Australië gevlucht. De sneeuw die de buurvrouw van Robert had gezien was dan de bloesem van de bomen. In het laboratorium had Jenny zich omgekleed, vandaar de kleren van haar op de wc. Met dit verhaal gingen Thomas en Leonie naar rechercheur Lambert. Jenny kon alleen niet gepakt worden, want zij was allang het land uit. Titel: De letterlijke betekenis van een kroongetuige, is de belangrijkste getuige in een rechtszaak. Tijdens het proces noemt de advocaat van Thomas meneer ‘Sommig Mens’ (de man die tegenover het laboratorium woont) de kroongetuige.
Soort boek: Naar mijn mening mag je deze roman omschrijven als detective, maar ook wel misdaadroman, en huwelijksroman. Het boek gaat over een perfecte misdaad en de schrijver betrekt er ook nog eens de huwelijksproblematiek bij, waardoor deze roman zeer boeiend is. Personages Hoofdpersonages: Thomas
Thomas is een beetje een stuntelige, onhandige man. Ik zou hem haast intellectueel noemen, door zijn beroep, zijn manier van spreken en zijn nadenken over de dingen.Hij filosofeert veel over het leven en de problemen van alle dag. Hij spreekt op universitair niveau. In tegenstelling tot zijn vrouw schijnt hij er weinig moeite mee te hebben, dat hun huwelijk waarschijnlijk kinderloos zal blijven. Leonie
Leonie is een zeer intelligente vrouw, doortrapt wanneer dat nodig is en zeer doortastend. Ze weet bepaald niet van opgeven, ze bijt zich helemaal vast in het bewijzen van de onschuld van haar man. Ook zij is intellectueel en praat en denkt evenals haar man op universitair niveau. Zij is een knappe, slanke vrouw met lang bruin haar, maar helaas is zij onvruchtbaar wat haar veel verdriet doet. Ze voelt zich schuldig en is bang dat haar onvruchtbaarheid een wig slaat tussen haar en Thomas. Bijpersonen Jenny
Jenny is een enorm knap meisje. Zij is rond de twintig en heeft veel aantrekkingskracht op mannen, maar ook op vrouwen. Zij werkt als een bibliothecaresse en woont samen met Arianne boven de bibliotheek. Ze is doortrapt en zij is iemand die zich weinig aantrekt van normen en waarden. Uiteindelijk is ze met Robert en de drugs vertrokken. Jenny heeft twee keer abortus laten plegen, tot grote ergernis van Leonie. Jenny is een type, waarvan je niet heel erg veel te weten komt over haar emoties en gedachtes. Je weet wel wat ze allemaal uitgespookt heeft, maar in het boek kijk je nooit mee door haar ogen. Lambert
Inspecteur Jozef Lambert is degene die zeer persoonlijk betrokken is bij de zaak omtrent de verdwijning van Jenny, omdat hij vroeger zelf iets met Jenny gehad heeft. Hij wordt omschreven als iemand die zich, net als Leonie, vast bijt in het onderzoek.Hij is ervan overtuigd, dat Thomas er hoe dan ook op de één of andere manier betrokken is bij de verdwijning van Jenny.
Tijd Je kunt niet weten wanneer het verhaal zich afspeelt. Het lijkt zich kort geleden afgespeeld te hebben. De gebeurtenissen spelen zich af vanaf 31 juli tot vlak voor kerst. Bij elkaar strekt het verhaal zich dus uit over ongeveer 4 tot 5 maanden. De chronologie wordt eigenlijk niet onderbroken, op een paar flashbacks na. De functie van die flashbacks is het ophalen van herinneringen. Vertelsituatie: In het eerste hoofdstuk zie je het verhaal door de ogen van Thomas, en is hij dus de ik-persoon. In het tweede hoofdstuk zie je dat Thomas en Leonie in hun brieven aan elkaar de ik-persoon zijn. Vanaf het derde tot en met het laatste hoofdstuk zie je het verhaal door de ogen van Leonie. Ruimte: Het verhaal speelt zich in Leiden af, in het laboratorium, in de gevangenis, in de bibliotheek en in het huis van Thomas en Leonie. Er spelen zich ook gedeeltes af in een kroeg, op het politiebureau en ook een groot gedeelte in de rechtbank. De sfeer wordt gedeeltelijk door de gekozen ruimten bepaald. Een goed voorbeeld hiervan vind ik het laboratorium. Een laboratorium is een stille, kille ruimte. Vaak met witte en zwarte kleuren. Ook wel een angstig makende ruimte, omdat het er vaak rustig is. Vooral als je er alleen bent. Dit is dus ook een goed gekozen plek, om Leonie het lijk te laten ontdekken. Dat maakt het extra spannend. De ruimten van het politiebureau, de gevangenis en de rechtbank hebben een duidelijke betrekking op het ‘tweede’ thema van het verhaal. Namelijk de misdaad zijde, de verdwijning van Jenny. Opbouw: Je komt meteen middenin een handeling terecht (medias res). Het einde is gesloten, de moord is opgelost. Toch zou er nog een vervolg kunnen komen, omdat Lambert er nog niet van overtuigd is, dat Thomas niets met de moord te maken heeft. Thema: Er komen twee thema’s in het boek voor. Het eerste thema is dat het huwelijk behoorlijk verstoord kan worden, door de onvruchtbaarheid van één van de partners. Het seksuele leven van Thomas was niet geweldig, eigenlijk haatte hij het en wilde hij wel eens met een meisje naar bed dat niet zo nodig kinderen moest. Jenny had zelfs al twee keer een abortus gehad, waardoor Leonie’s jaloezie nog eens groter werd. Het tweede thema is de mysterieuze verdwijning van een jonge vrouw en het zoeken naar de feiten die deze verdwijning zouden kunnen verklaren. Motieven: Ontrouw: Thomas is ontrouw geweest aan Leonie, net in de tijden dat zij hem nodig heeft. Zij blijft hem echter wel trouw. Ze gelooft Thomas, wanneer hij zegt onschuldig te zijn, en ze gaat zelf op zoektocht uit naar hoe alles nu precies is gelopen. Jaloezie: Leonie was heel erg jaloers op Jenny. Wat had zij in haar macht wat zij zelf niet kon bieden? Onder andere doordat ze zo jaloers was, wilde ze precies weten wat er zich allemaal had afgespeeld. Had Jenny met haar echtgenote gevreeën?
Bedoeling: Maarten ’t Hart wil in dit boek kritiek uiten op bepaalde maatschappelijke verschijnselen. Bijvoorbeeld: -de subsidie verlening voor wetenschappelijk onderzoek. -het optreden van de feministen in het vrouwenhuis. (bron: Ik heb dit op internet gevonden in een naslagwerk van “Literama Modern”) Taal: Hij schrijft in een directe, vlot leesbare stijl. Vooral de dialogen zijn goed geschreven. Het boek is goed leesbaar, alhoewel je soms rare dingen tegenkomt, zoals de zin ‘Die daarginds, was ik dat wat zo heette’ op blz. 7. De gesprekken die worden gevoerd zijn niet erg natuurlijk. Opvallend zijn de vele beelden die ontleend zijn aan de natuur. Vooral vogels en planten worden vaak genoemd. Zelfs in zijn dromen heeft Thomas Kuyper het nog over reigers die tegen elkaar invliegen. Mening: Het is duidelijk waar het boek over gaat. Er zijn twee onderwerpen, waardoor het ingewikkelder wordt, maar daardoor wordt het lezen ook prettiger. De twee onderwerpen zijn huwelijk en moord. Deze twee onderwerpen worden heel goed gecombineerd, want uit het ene komt als het ware het andere voort. Thomas is namelijk getrouwd met Leonie en Leonie kan geen kinderen krijgen en daarom gaat Thomas vreemd. Als Jenny daarna vermist wordt, wordt Thomas verdacht van moord. Het heeft mij later pas aan het denken gezet.Thomas bleek onschuldig na de rechtszaak, maar als er nu voldoende bewijzen tegen hem waren geweest, dan zou in bepaalde landen ,de doodstraf kunnen volgen. Als dan achteraf bleek dat hij onschuldig was, zou hij al dood zijn. Wanneer er wordt beschreven dat er iemand op sterk water staat achter in een duister, donker museum waar niemand iets vanaf weet, is dat best schokkend, ook omdat je zoiets niet verwacht. Het boek heeft me een beetje aan het denken gezet over wat er zich allemaal afspeelt als je graag kinderen wilt, maar ze niet kunt krijgen, omdat je onvruchtbaar bent. In het boek is er niet echt sprake van sympathieke of onsympathieke personen. Het verwonderde mij dat Thomas, toen hij in de gevangenis zat, helemaal niets losliet over de moord, terwijl hij wist dat hij onschuldig was. Ik kon mezelf goed inleven in het boek, zodat het leuk bleef om te lezen en ik nauwelijks kon stoppen. Het maakte het boek een stuk spannender, als je een boek hebt waarbij je jezelf niet kunt inleven dan is het meteen een stuk minder spannend. Het verhaal was makkelijk te lezen omdat er geen moeilijke woorden worden gebruikt en omdat het verhaal van deze tijd is, zodat je weet waarover er gepraat wordt. Doordat de enkele flashbacks die er in het verhaal voorkomen, logisch waren geschreven is het ook makkelijk te volgen. Ik vond het verhaal spannend omdat je iedere keer denkt dat je weet wie de dader is, maar later blijkt dat het dan weer helemaal niet klopt. Er komen niet echt saaie stukken in het boek voor. Door verhalen met een ik-perspectief, zoals in dit boek, kan je jezelf beter inleven in de hoofdpersoon. Het perspectief wordt in het boek heel mooi verwisseld, eerst kijk je door de ogen van Thomas, daarna kijk je, door eerst het dagboek te lezen, door de ogen van Leonie. Het taalgebruik was niet moeilijk omdat er niet al te lange zinnen werden geschreven. De zinnen waren goed beschreven, je kon je makkelijk alles voorstellen. Er zijn best veel dialogen in het verhaal aanwezig, Thomas en Leonie praten toch veel met elkaar en ze praten beiden ook veel met de politie Iets over de schrijver Maarten ’t Hart werd in 1944 geboren te Maassluis. Hij studeerde biologie in Leiden; daarna werkte hij als etholoog aan de Rijksuniversiteit in Leiden. (Ethologie is biologisch gedragsonderzoek waarbij het natuurlijke gedrag van dieren centraal wordt gesteld en aan de hand van objectief waarneembare verschijnselen wordt bestudeerd). ’t Hart publiceerde romans, verhalen, essays en wetenschappelijk werk. Zijn romans en verhalen, die vaak autobiografisch van aard zijn, spelen zich meestal af in een streng godsdienstig milieu, waaruit de hoofdfiguur maar moeilijk kan ontsnappen. Maarten ’t Hart had veel succes met zijn boeken. Enkele van zijn boeken zijn: - Stenen voor een ransuil (1971 - Een vlucht regenwulpen (1978) - De Droomkoningin (1980) - Ortolaan (boekenweekgeschenk in 1984) - De jacobsladder (1986) - Onder de korenmaat (1991) - Het woeden der gehele wereld (1994) De critici vonden het boek De kroongetuige maar half geslaagd, maar toch ook niet echt slecht. Het boek werd zeer populair en is nu een van de meest gelezen romans van deze auteur.