1. Praktische gegevens. Titel: De komst van Joachim Stiller
Auteur: Hubert Lampo
Jaar van uitgave: 1992
Oorspronkelijk jaar van uitgave: 1960. 2. Inhoud en opbouw. Samenvatting: Schrijver en journalist Freek Groenevelt ziet op een dag vier wegwerkers de straat openbreken om deze daarna weer dicht te maken. Freek besluit om hierover een stukje in de krant te schrijven. Keldermans, de wethouder van openbare werken reageert op het artikel met een brief waarin het voorval wordt ontkend. Een dag later ontvangt Freek een brief uit 1919, waarin de gebeurtenissen over de wegwerkers voorspeld worden. De redactie van een tijdschrift, waarin een behoorlijk negatief stuk over Freek staat, ontvangt ook een brief, van Joachim Stiller. Hierin staat dat Freek een belangrijke opdracht heeft en dat hij niet belasterd mag worden. In een tweedehands-boekenwinkel ziet Freek een zestiende-eeuws boek over het einde der tijden, geschreven door Joachim Stiller. Simone Marijnissen, een vriendin van Freek, heeft inmiddels een telefoontje van Joachim Stiller gekregen: zij mag Freek niet laten gaan. Zij gehoorzaamt door haar verloving te verbreken. Freek en Simone worden verliefd op elkaar, alsof het door hogerhand bepaald is. Stiller belt Freek op om hem moed in te spreken. Na een aantal dagen vol vreemde gebeurtenissen herinnert Freek zich een Amerikaanse militair die aan het eind van de oorlog door een explosie om het leven is gekomen: majoor Joachim Stiller. Freek en Keldermans krijgen beiden een brief van Stiller waarin staat dat hij hen op het stationsplein wil ontmoeten. Maar voordat ze Stiller kunnen spreken, wordt hij door een lergertruck overreden. Stiller wordt overgebracht naar het mortuarium. Wanneer Freek drie dagen later een bezoek brengt aan het mortuarium, blijkt het lijk verdwenen te zijn. Tijd: a. In welke tijd spelen de gebeurtenissen zich af: De gebeurtenissen spelen zich af in 1957, dat is tegelijkertijd ook de tijd waarin het verhaal geschreven is. Het heeft geen bepaalde betekenis dat het in die tijd afspeelt. b. Wat is de verhaaltijd en wat is de leestijd? Het verhaal begint op 13 juli 1957 en eindigt in het midden van augustus van dat jaar. De vertelde tijd is dus ongeveer een maand. De leestijd kan verschillen, het ligt eraan hoe snel je leest, op sommige stukken moest ik het drie keer herlezen anders zou ik er niks van snappen. Ik heb er ongeveer vijftien uur over gedaan. Maar dat had wel sneller gekund als ik niet steeds terug moest lezen.
Ruimte: a. waar spelen de gebeurtenissen zich af? Het verhaal speelt zich af in Antwerpen, op diverse locaties. b. Zijn er belangenruimtes? Ja, meerdere. Bijvoorbeeld het antiquariaat van Geert Molijn. Het lijkt of op deze plaats de tijd heeft stilgestaan, het vormt daarom ook een rustpunt in het drukke Antwerpen. Personen: a. Beschrijving van personen en hoofdpersonen: Freek Groenevelt: Hij is schrijver en journalist. Vanwege zijn journalistieke werk houdt hij van de werkelijkheid: alleen de feiten tellen. Dit geeft hem een nuchtere kijk op het leven. De komst van Joachim Stiller gooit zijn opvattingen over wat waar is door elkaar. De samenhang van de dingen is niet meer zoals hij denkt dat die zou moeten zijn. Aanvankelijk gaat dit gepaard met angst, Freek ziet zijn ondergang al voor zich. Maar na verloop van tijd keert deze angst om in berusting en in een geloof dat alles goed zal komen. Simone Marijnissen: Simone Marijnissen is lerares wiskunde. Ze is verloofd met iemand die het literaire werk van Freek niet leuk vind. Na brieven en een telefoontje van Joachim Stiller maakt ze de verloving uit. Ze wordt verliefd op Freek en ze probeert samen met hem het Stiller-mysterie op te lossen. Op het eind van het verhaal is ze zwanger van de baby van Freek. Joachim Stiller: Het is erg onduidelijk wie hij is: is hij een zestiende eeuws-schrijver, een Amerikaanse majoor of nog iemand anders? Het hele verhaal is het spannend wie hij is. Maar net op de ontknoping, als Freek en Simone op het punt staan te ontdekken wie hij is, wordt hij overreden en zal niemand te weten komen wie hij nou eigenlijk was. Keldermans: Wethouder van Openbare Werken te Antwerpen. Ook hij krijgt vreemde briefen van Joachim. Geert Molijn: Boekhandelaar en specialist in occultisme en parapsychologie. Hij helpt Freek bij het oplossen van het Stiller-raadsel. b. Overzicht van verhouding van personen. Freek en Simone kennen elkaar niet in het begin van het verhaal, maar in de loop van het verhaal leren ze elkaar kennen, en raken op het eind zelfs verliefd. Freek en Keldermans, door een stukje dat Freek geschreven had in zijn dagelijkse column, kwamen zij in aanraking met elkaar, want Keldermans was het niet eens met Freek z'n opvattingen. Freek en Geert, zijn oude vrienden van elkaar. Simone kent Keldermans en Geert niet, maar omdat ze met Freek omgaat, leert ze hen wel kennen. Keldermans en Geert kennen hebben geen onderling verband met elkaar. Vertelwijze: Het taalgebruik van Lampo kenmerkt zich door Vlaamse woorden en uitdrukkingen. Daarnaast schrijft Lampo over het algemeen in lange zinnen. Ook gebruikt hij veel bijvoeglijke naamwoorden. Freek vertelt in de ik-vorm wat hem overkomen is, alles wat wij te weten komen over Joachim Stiller, weten wij door hem (ik-vertelsituatie). Structuur: a. Indeling van het boek: Het boek is opgebouwd uit negentien genummerde hoofdstukken die ieder van een titel voorzien zijn. b. Opening: De eerste paar bladzijden snapte ik erg weinig van het boek. Het begin van het boek is heel moeilijk. Je begint midden in het verhaal, en je moet een heel eind verder lezen wil je begrijpen waar hij het over heeft. c. Einde: Het einde is gesloten, het is een goed einde. Joachim is dood en Freek is nu niet meer bang, hij weet dat alles nu afgelopen is, en dat hij nooit zal weten wie Joachim Stiller was. 3. Motieven en thema. Motieven: Liefde en verlossing zijn de belangrijkste thema's in De komst van Joachim Stiller. Om tot verlossing te komen, moet eerst een weg van angst overwonnen worden. Liefde, angst en verlossing staan zo dicht bij elkaar, dat ze moeilijk te scheiden zijn. Liefde brengt verlossing (het besef dat alles goed is), maar tegelijkertijd is er de angst dat er geen liefde meer is.
Thema: Freek moet eerst door een dal van angst heen , waarin hij wordt bijgestaan door de liefde van Simone Marijnissen, om vervolgens door Joachim Stiller verlost te worden. Titel verklaring: In de zomer van 1957 wordt aan een aantal mensen de komst van Joachim Stiller geopenbaard. Zij wachten af tot hij komt.