Titel: De kleine blonde dood Auteur: Boudewijn Buch Verwachtingen en eerste reactie: Niemand had mij dit boek echt aangeraden, we hadden alleen van u een lijst gekregen met boeken erop en dit boek stond vrij hoog op die lijst. Ik wist niet goed waar het over ging, ik kon ook niks op de achterkant lezen want er stond niets op. Daarom heb ik de eerste bladzijde gelezen en toen heb ik besloten om het boek te nemen. Ik heb nog nooit eerder iets gelezen van Boudewijn Büch. Ik vond het boek redelijk goed te lezen maar ik weet niet of ik nog iets van hem zou willen lezen. Mijn moeder zei dat er een film was van het boek, ik heb hem niet gezien en ik wil hem eigenlijk ook niet zien. Het boek was goed over het algemeen, er vielen niet echt hoofdstukken tegen. Beknopte samenvatting Er spelen zich in het boek twee verhaallijnen af. De ene verhaallijn gaat over Boudewijn Büch en zijn vader Rainer Büch. De tweede verhaallijn gaat over Boudewijn Büch en zijn zoontje Micky, in deze verhaallijn is Boudewijn dus zelf vader. De vader van Boudewijn is van joodse afkomst en heeft trauma´s overgehouden aan de oorlog en is fel anti Duits. Tijdens een schoolreisje van Boudewijn mogen de kinderen uit zijn klas eens over de grens bij Duitsland gaan. Boudewijn was dit verboden door zijn vader. Toch doet hij het, omdat hij achter een vlinder aanrent. Zijn vader is heel boos en kun je al zien dat hij heel erg getraumatiseerd is. Boudewijn heeft vijf broers en een moeder en vader. Zijn vader mishandelt zijn kinderen en vrouw heel vaak als ze het hebben over dingen die met de oorlog te maken hebben. Boudewijn vindt dat echt verschrikkelijk. Aan de ene kant bewondert hij zijn vader wel maar aan de andere kant heeft hij een hekel aan hem. Hij snapt niet waarom zijn vader zijn eigen gezin mishandelt. Boudewijn wordt na een tijdje helemaal ziek en gek van zijn ouders, hen huwelijk is ook heel vreemd. Zijn ouders besluiten om hem naar een inrichting te sturen. Ze vinden het gek dat hij gek wordt van hun huwelijksleven. Hij mag in de inrichting bijna niks, zelfs niet lezen. Na een jaar mag hij er gelukkig weer weg. Thuis uit de inrichting bleek de buikpijn die Boudewijn al een tijdje had een buikvliesontsteking te zijn. Hij valt in coma en is een paar weken in die toestand. Als hij wakker wordt is zijn vader zo blij dat hij hem alles geeft wat hij maar wil. Vele jaren later ontvangt Boudewijn een kaart van zijn moeder waarin staat dat zijn vader is gestorven. Zijn ouders waren ondertussen al gescheiden. Boudewijn vindt het best erg ondanks al de pijn en verdriet dat zijn vader hem heeft aangedaan. Hij was voor zijn vaders zelfmoord nog een keer bij hem op bezoek geweest. Daar ontmoette hij zijn vader met zijn ondertussen vijfde vrouw en vertelde hen dat hij homoseksueel was, hasj had gebruikt, een vrouw zwanger had gemaakt en een agent had geschopt. De emoties laaien hoog op en iedereen is kwaad op het eind. De tweede verhaallijn gaat over Boudewijn en zijn zoontje Micky. Micky is het zoontje van Mieke en Boudewijn. Mieke zit aan de drank en daarom besluit Boudewijn om voor zijn zoontje te zorgen. Een paar vrienden vragen Boudewijn een keer om mee te gaan naar Parijs. Hij stemt toe maar laat Micky achter bij een vriendin van Mieke, namelijk Gerda. Hij verbiedt haar om Micky naar Mieke te brengen. Teruggekomen uit Parijs blijkt dat Gerda Micky wel naar Mieke heeft gebracht omdat het kerstmis was. Hij is daar van de trap gevallen en ligt in het ziekenhuis. Boudewijn gaat eerst naar Mieke en daarna naar het ziekenhuis. Daar blijkt alles nog veel erger te zijn dan het was. Hij leidt aan een secundair trauma. Micky had een gezwel in zijn hoofd en door de val van de trap is dat kapot gesprongen. De dokter vertelt Boudewijn dat als zijn zoontje wakker wordt uit coma, dat hij dan zal leven als een kasplantje. Hierdoor besluit Boudewijn om hem te laten sterven.
Motieven: Oorlogstrauma: De vader van Boudewijn heeft oorlogstrauma’s overgehouden. Daardoor is de jeugd van Boudewijn niet echt fijn te noemen. Zijn vader heeft erg onvoorspelbaar gedrag, hij kan opeens heel boos worden om eigenlijk de kleinste dingen. Hij is ook erg anti Duits, ook een aspect wat vaak terug komt als reden van zijn boosheid. Zelfmoord: De vader van Boudewijn pleegt zelfmoord en het grijpt Boudewijn toch meer aan dan hij zelf had gedacht. Alcoholverslaving: De moeder van Micky, Mieke, heeft een serieuze alcoholverslaving. Ook de vader van Boudewijn kan niet goed van de alcohol afblijven. Homoseksualiteit: Boudewijn is homo en dat roept nogal wat woede op bij zijn ouders. Ze willen graag dat hij normaal is, dit is niet zo’n heel groot motief in het verhaal maar het speelt wel mee. Vader en zoon relatie: De relatie tussen Boudewijn en zijn vader en de relatie tussen Boudewijn en zijn eigen zoontje is de grote draad door het boek. Het gaat over die relaties en hoe Boudewijn ze beleefd. Het woord as komt heel veel terug in het boek, ik denk dat het een symbolische betekenis heeft. - De brief van twintig kantjes die Boudewijn van zijn vader had gekregen heeft Boudewijn verbrand in de openhaard - De 5e vrouw van Rainer Büch heette Astrid Nisgren. De roepnaam van haar is As. - Boudewijn laat zijn zoontje Micky cremeren. Zijn as wordt over de zee uitgestrooid. Personages: Boudewijn: In zijn jeugd is Boudewijn een rustig jongetje die, evenals de rest van het gezin, lijdt onder de tirannie van zijn vader. Ondanks de buien van zijn vader geeft hij veel om hem. Als hij tien jaar is, wordt hij opgenomen in een psychiatrische kliniek in Brabant. Hij was echter niet gek, maar werd gewoon zenuwachtig van de ruzies van zijn ouders. De vele buikpijnen waar hij al twee jaar lang over klaagde bleken een verwaarloosde blindedarmontsteking te zijn. Als Boudewijn ouder is, blijkt hij homoseksueel te zijn, desondanks heeft hij wel een kind. Hij voelt zich onzeker over zijn capaciteiten als opvoeder. Hij gedraagt zich vaak onverantwoordelijk. Desondanks neemt hij later het moedige besluit om Micky in huis te halen en uiteindelijk diens leven te beëindigen. Hij is duidelijk een karakter, want je komt heel veel over hem te weten. Wat later in het verhaal komt meer over zijn jeugd en zijn gevoelens aan het licht.
Rainier, vader: Vader speelt een belangrijke rol in dit boek. Hij heeft 6 zonen en hij heeft WO II overleefd en voelt zich schuldig, omdat zijn broers en zussen niet meer leven. Hij heeft last van een oorlogstrauma en hierdoor doet hij vreemde dingen. Hij kan bijvoorbeeld ontzettend boos worden en dan slaat hij alles kort en klein in het huis. Hij tiranniseert zijn gezin en mensen uit zijn directe omgeving. Zijn militaristische gedrag leidt tot een scheiding van zijn vrouw. Hij hertrouwt enkele malen, maar uiteindelijk pleegt hij zelfmoord. Hij is van joodse afkomst en heeft in de oorlog veel gedaan voor Nederland. Hij is aan de ene kant erg tegen Duitsers en laat dat ook goed blijken, maar aan de andere kant treedt hij wel hard en militaristisch op. Moeder Büch: De moeder van Boudewijn lijdt ook onder het gedrag van haar man. Ze is een lieve zorgzame vrouw die Boudewijn en zijn broers probeert te beschermen tegen hun vader. Zij is van Italiaanse afkomst en heeft tijdens de Tweede Wereldoorlog ondergedoken gezeten. Ze weigert het kind van Boudewijn te zien. Moeder Büch is een type, omdat ze niet zo uitgebreid beschreven wordt. Mieke: Boudewijn heeft een relatie met een veertien jaar oudere vrouw, die vroeger een lerares van hem was. Ze krijgen samen een zoon, maar door haar drankprobleem kan ze hem niet zelf opvoeden. Zelfs als Micky is overleden komt ze niet naar zijn crematie. Mieke is een type, want we leren haar niet echt goed kennen. Micky: Micky wordt geboren uit de relatie tussen Boudewijn en Mieke. Hij is een levendige en enthousiaste jongen en, evenals zijn vader, fan van Mick Jagger. Hij overlijdt op vijfjarige leeftijd aan een gesprongen hersentumor. Perspectief en verteller: Het boek is verteld in het ´ik perspectief´. Je kijkt de hele tijd door de ogen van Boudewijn. In de verhaallijn met zijn vader kijk je door de ogen van de kleine Boudewijn. In de tweede verhaallijn kijk je door de ogen van Boudewijn als hij volwassen is. Dit is op zich best logisch omdat er sprake is van een autobiografisch getint verhaal. Ruimte In de verhaallijn dat Boudewijn nog klein is, speelt het verhaal zich af rond Wassenaar waar zijn huis toen stond. Als hij zelf een zoon heeft dan woont hij in Amsterdam. Ook gaat hij nog voor een plezierreisje naar Parijs. Het verhaal gaat bijna over het grootste deel van het leven van Boudewijn. Het verhaal strekt zich dus uit over een aantal jaren.
Stijl De zinnen zijn niet echt lang. Het zijn gewoon korte zinnen die gemakkelijk te begrijpen zijn. De schrijver gebruikt redelijk wat bijvoeglijke maar niet opvallend veel. De woordkeus is niet echt moeilijk, er worden gemakkelijke woorden gebruikt en ik kende ze dus ook allemaal. Ik ben niet echt archaïsmen tegengekomen, het is me in ieder geval niet opgevallen. Er zijn veel levendige dialogen in het verhaal. De gesprekken tussen de vader van Boudewijn en hij zelf, of met zijn moeder zijn altijd heel erg emotioneel en monden meestal uit in ruzie. Je hebt echt het gevoel er in betrokken te zijn. De beschrijvingen van de ruimtes zijn best goed, zo wordt er een keer een landschap beschreven waar Boudewijn helemaal weg van is. Als het wordt beschreven weet ik precies wat de schrijver bedoelt. Thema Er zijn verschillende thema’s in het boek terug te vinden. Voor de verhaallijn met Boudewijn en zijn vader, zijn voor oorlogstrauma’s de orde van de dag. Doordat zijn vader erg getraumatiseerd is, heeft Boudewijn niet echt een normale jeugd. Als Boudewijn zelf vader is, is eigenlijk de vader zoon relatie met zijn zoon Micky een thema. En dan ook de dood van Micky waar de titel naar verwijst: De kleine blonde dood. Tijd Het verhaal is niet chronologisch verteld, we springen steeds terug naar het verleden om daarna weer een sprong te maken naar het heden. Dus we kunnen spreken van Flashbacks en Flashforwards. Het verhaal begint waarschijnlijk als de oorlog een aantal jaren is geleden, ik denk in de jaren ’50. Boudewijn is dan een jaar of zes. Het eindigt als Boudewijn half de 20 is en als zijn zoontje van dan vijf jaar overlijdt. De vertelde tijd is dus een jaar of 15 a 20. De verteltijd is 215 bladzijdes (21 hoofdstukken) Titelverklaring De titel ‘De kleine blonde dood’ verwijst naar de zoon van Boudewijn die blond is en al snel sterft aan een geknapte hersentumor. In het boek denkt Boudewijn veel aan zijn zoon en noemt hem dan de kleine blonde. Dat komt ook in de titel terug. Voorin in het boek staan een aantal motto’s, het zijn teksten of uitspraken van bekende mensen die hij heeft gebruikt. You’re out of touch, my baby
My poor discarded baby. Mick Jagger
Too young to really be in love. Jerry Lee Lewis / Lippman-Dee Der Tod ist ein sehr mittelmassiger Portratmaler. Goethe / Eckermann Die Geschichte ruckwarts erzahlt. Novalis O Melancholy, turn thine eyes away! O Music, Music, breathe despondingly. Keats Comme vous le savez, notre societe est entierement liquidee. Rimbaud Wie zich voorstelt dat iets wat hij liefheeft, te niet gaat, zal zich bedroeven; daarentegen zal hij zich verheugen bij de gedachte dat het behouden blijft. Spinoza Liefde (of geen liefde), En ouder worden, en dan de Dood. Gerard Reve Een naam van iemand die niet meer bestaat
Blijft soms nog lang onder de mensen. Achterberg Ik ben geen vader, en ik heb geen zoon
Niets dan een sage is zijn zacht bestaan. Willem de Merode
Tete sacree! Enfant aux cheveux blonds! Bel ange! A laureole dor! Victor Hugo
Als deze stukjes tekst gaan over het verliezen van iemand waar je van houdt. Bij Boudewijn dus zijn zoon. Maar ook zijn vader sterft en Boudewijn mist hem toch. De schrijver heeft dit waarschijnlijk gebruikt als inspiratie voor zijn verhaal over de kleine blonde dood. Gebeurtenissen De gebeurtenissen leken echt, ik denk dat ze ook echt zijn gebeurd. Het is namelijk een soort van autobiografisch verhaal, het was dus realistisch. Ik heb nog nooit zoiets meegemaakt, ik wist ook helemaal niet dat je zo getraumatiseerd kon zijn van de oorlog. Ik kon me er niks bij voorstellen maar door dit boek heb ik er wel een idee van gekregen. Ik ken wel mensen bij wie hun kindje ook is overleden, dat is heel verdrietig zeker omdat die kindje niet ouder waren dan Micky in dit boek. Ik heb wel eens films gezien waarin het verlies van je kind centraal stond en de oorlog zelf, maar niet dat dit echt samen is gecombineerd op deze manier. Er is van dit boek wel een film maar ik heb hem niet gezien. Ik wil het eigenlijk ook niet zien want meestal verpest het je hele eigen voorstelling van het boek. Ik heb nog nooit een boek gelezen over dit onderwerp, dus het is voor mij wel een apart boek geweest. Ik vond het best schokkend hoe de vader van Boudewijn zich gedroeg naar zijn kinderen en vrouw toe. Hij werd vreselijk boos om de kleinste dingen en sloeg dan vaak zijn kinderen. Dit boek heeft me wel aan het denken gezet over oorlog trauma’s. Het is toch wel heel erg wat mensen in de oorlog hebben meegemaakt en dat dit hun leven op deze manier heeft beïnvloedt is eigenlijk wel ernstig. Personen Boudewijn was het hoofdpersonage, ik kon me erg goed in hem inleven. Je wist al zijn gedachten en hoe hij zich voelde in verschillende situaties. De andere personages waren toch meer types. Je wist bijvoorbeeld niet waarom nou precies de vader van Boudewijn zo boos werd. Boudewijn is wel een sympathiek personage, zijn vader vond ik niet zo sympathiek. Hij werd boos om de stomste dingen en was gemeen tegen zijn kinderen en vrouw. Ik vond het irritant de vader van Boudewijn zijn zoon niet kon accepteren zoals hij was, dat snap ik niet, het blijft je zoon. Ik vond het heel zielig voor Boudewijn dat Micky dood ging, ik kon me goed in zijn gevoelens inleven. De beslissing die Boudewijn moest nemen, of zijn zoontje van de beademingsapparaten af moest of niet, lijkt mij ook heel moeilijk. Je moet gewoon kiezen of je je kind in leven wilt houden of niet. Soms vond ik dat Boudewijn teveel tegen zijn vader inging, gewoon om hem te pesten. Hij wist dat hij boos zou worden en toch deed hij vervelend. Dat zou ik nooit doen, ik zou me juist rustig houden en me er niet teveel mee bemoeien. Opbouw Het verhaal was niet lastig om te lezen. De woorden waren niet moeilijk en de zinnen waren ook niet te lang. Ook het gebruik van de flashbacks en flashforwards maakte het niet moeilijk, ik kon het goed volgen. Het verhaal was niet echt spannend, het was echt een roman. Het was niet de bedoeling om het spannend te maken, je kreeg gewoon een kijkje in iemand zijn gedachtewereld en levensstijl. Ik heb ook geen stukken overgeslagen, het lezen ging heel gemakkelijk. Ik had het boek in twee uur uit. Ik houd eigenlijk helemaal niet van verhalen die in ik perspectief zijn geschreven. Bij dit boek vond ik het eigenlijk helemaal niet hinderlijk. Het eind was wel open, je wist niet echt hoe het nou verder ging met Boudewijn en zijn moeder bijvoorbeeld. Dat stoorde me niet echt hoewel ik er eigenlijk niet zo houd als verhalen open eindigen. Taalgebruik De woordkeuze in het boek was zeker niet moeilijk en er was ook geen sprake van lange zinnen. Er waren niet echt zinnen of uitspraken die indruk op mij hebben gemaakt. Het taalgebruik was beeldend genoeg. Ik kon me bijvoorbeeld het ouderlijke huis van Boudewijn goed voorstellen. Er waren redelijk wat dialogen, maar je zat eigenlijk het meest in het hoofd van Boudewijn. Je kende al zijn gedachten en gevoelens.
Evaluatie: Ik vond het best een leuk boek om te lezen, ik had er zelf niet zo snel naar gepakt. Het stond op de boekenlijst die u ons had gegeven, dus ik dacht, ik probeer het eens. Het boek was niet moeilijk om te lezen. Ondanks dat het in de ik persoon was geschreven, vond ik het geen vervelend boek. Het was best leuk geschreven, door de flashbacks en flashforwards.