De ijsdragers door Anna Enquist

* Primaire gegevens van het gelezen werk * Auteur: Anna Enquist
Titel: IJsdragers
Verschenen in: 2002
Aantal blz.: 91 Leestijd: ongeveer 3 uur
Uitgelezen op: 23 mei 2003 * Verantwoording van de keuze * Het was alweer tijd om het vierde boek te gaan lezen in dit jaar. Ik had niet echt in de gaten dat we zo snel alweer een boekverslag in moesten leveren. Er waren verschillende boeken waarin ik wilde beginnen met lezen, maar al die boeken vond ik toch niet zo leuk als ik dacht. Ik had nog maar weinig tijd en moest toch op zoek gaan naar een boek. Eerst wilde ik Gala van Ronald Giphart gaan lezen, maar ik had er niet veel positieve verhalen over gehoord, toen zei u tegen me dat ik beter dit boek kon gaan lezen, en dat heb ik dus ook gedaan. * Verwachtingen vooraf * Ik had echt geen idee wat ik van dit boek kon verwachten. Er staat op de achterkant van het boek ook geen stukje tekst waarin je kunt lezen wat je een beetje kunt gaan verwachten. Ik moest het dus maar gaan lezen. Van de titel kun je ook niet echt iets afleiden, want een titel zegt nog niet zoveel. Het kan dan nog over andere dingen gaan dan je zou denken.
* Eerste reactie achteraf * Ik vind dit werk: niet een beetje erg
spannend x meeslepend x
ontroerend x
grappig x
realistisch x
fantasierijk x interessant x
origineel x
goed te begrijpen x - Dit boek heeft me eigenlijk niet meer zoveel aan het denken gezet, dat komt omdat ik een dergelijk boek heb gelezen, de Buitenvrouw van Joost Zwagerman. Bij dat boek moest ik er nog redelijk veel over nadenken, maar dit boek was dus eigenlijk niet nieuw meer voor mij. Het verschil is alleen dat in dit boek Loes en Nico ook nog eens een dochter hebben die is weggelopen, daar heb ik nog wel over nagedacht, hoe dat moet zijn als ouders. - Ik heb niet echt iets aan dit boek gehad, het is natuurlijk wel zo dat je niet weg moet lopen voor problemen, je moet je troost nooit bij iemand anders zoeken, dat zorgt alleen nog maar voor veel meer problemen. - Dit boek spreekt me wel aan, omdat het een makkelijk te lezen boek is. Het is een kort boek, je hebt het snel uit en er zit opzich wel een leuk verhaal in. * Korte samenvatting van de inhoud * Het boek gaat over het huwelijk tussen Loes en Nico van der Doelen. Loes is lerares Klassieke Talen en houdt er erg van om in de tuin te werken. Nico wordt stafmedewerker van een psychiatrisch ziekenhuis. Samen hebben ze een geadopteerde dochter, Maj. Maar Maj is vlak voor haar eindexamen weggeopen van huis. Maj heeft nooit meer wat van zich laten horen en Loes en Nico weten dus ook niet waar ze is. Nico wil er absoluut met niemand over praten wat er ook voor zorgt dat Loes het grootste gedeelte van de tijd met hem zwijgt. Zij heeft het veel moeilijker met het weglopen van haar dochter. Daarom richt ze nu vooral haar aandacht op de tuin. Op een dag als ze weer in de tuin bezig is komt er een jongen langs. Hij heet Wessel ten Cate en hij biedt aan om te helpen in de tuin. Loes accepteert het aanbod graag en ze verlangt er zelfs naar om hem weer te zien. Ze komt erachter dat wessel maj kent en hij vertelt aar dat ze geld nodid heeft. Elke keer dat ze Wessel geld geeft voor het werken in de tuin geeft ze extra geld voor Maj. De stafmedewerker in het ziekenhuis waar Nico werkt treedt af en hij gaat hem op volgen. Hij wil alles veranderen en zo snel mogelijk. Helaas delen de andere stafwerknemers niet zijn visie en krijgt hij steeds alleen maar meer tegenstand, maar hij laat zich niet tegenhouden of afremmen. Op een dag gaat hij naar zijn werk en zijn er allemaal mensen in zijn kamer verzameld om te demonstreren tegen zijn beleid. Nico vindt dit onzin en hij weet dat Jaap Molkenboer hier voor verantwoordelijk is. Hij gaat naar hem toen en wordt zo boos dat hij hem een gebroken neus slaat. Ondertussen worden de relatieproblemen met Loes en Nico alleen maar erger. Nico verdenkt Loes ervan dat zij vreemd gaat met de tuinman. Zelf begint hij een ralatie met een stagiere Eva Passchier. Hij rijdt samen met haar weg naar Antwerpen, ze overnachten daar in een hotel. De volgende ochtend krijgt Nico spijt en belt Loes. Hij vertelt haar dat hij haar mist en dat het hem spijt, hij wil weer kunnen praten zoals ze vroeger deden. Na dit gesprek rijdt hij terug naar Nederland en laat Eva achter. Onderweg naar huis overlijdt hij in een ongeluk……
* Verdieping * a) Tijd en ruimte
De vertelde tijd in dit boek is niet echt duidelijk, er wordt niet gepraat over tijdstippen waaruit je de vertelde tijd zou kunnen opmaken, naar mijn gevoel is de vertelde tijd ongeveer een half jaar tot een jaar. Dat denk ik omdat als je een functie van iemand over nemen, zoals bij Nico, dat toch aardig wat tijd in bestek neemt. De verteltijd is denk ik iets van anderhalf uur, het is een makkelijk verhaal, de momenten dat Loes in de tuin werkt zijn voor de verteltijd helemaal niet belangrijk, dat zou je dus weg kunnen laten. Dit verhaal is op een chronologische manier verteld, af en toe zijn er kleine flashbacks, maar deze zijn niet van belang. Het is niet bekend waar het verhaal zich afspeelt. Het speelt zich af in het huis waar Loes en Nico wonen, op het kantoor van Nico in de tuin van het huis waar ze wonen en een klein gedeelte speelt zich af in Antwerpen. Als Nico en Loes samen thuis zijn is het altijd een kille sfeer, ze vertellen niet veel tegen elkaar. Als afleiding van dit, zit Nico vaak op zijn kantoor en is Loes aan het werk in de tuin. Nico heeft de stagiaire Eva meegenomen naar Antwerpen waar hij met haar blijft overnachten in een hotel. Dat is ver uit de buurt waar ze leven dus kunnen ze lekker hun gang gaan, zonder dat iemand het weet. Als het ware is Antwerpen een plaats waar ze heen kunnen gaan om uit hun eigenlijke leven te stappen voor een paar dagen. b) De wijze van vertellen
In dit boek komen veel verschillende vertellers voor. Je hebt twee verschillende ik-vertellers. Je hebt als ik-verteller Nico en een ik-verteller Loes. Het is makkelijk om uit te vinden welke ik-persoon het is. Als het verhaal zich op kantoor van Nico zich afspeelt is het Nico die de ik-verteller is. En dat is ook zo bij Loes als ze in de tuin aan het werk is. Als Loes en Nico beide thuis zijn en het wordt lastig met de ik-verteller komt er in het verhaal een alwetende verteller. Deze vertelt als het ware het leven van Loes en Nico. Zo is er veel afwisseling en dat is wel eens leuk. c) Spanning
Naar mijn mening komt er in dit verhaal geen echte spanning voor. Het boek is eigenlijk een verhaal over hoe Loes en Nico samen leven. De lange gedeeltes in de tuin maakten het boek af en toe echt heel saai. Soms werden de situaties te uitvoerig beschreven dat zorgde voor een te langdradig verhaal. Dat was wel jammer. Het is wel weer eventjes spannend als Nico het er met Loes over heeft dat hij vreemd is gegaan met Eva. Je wilt wel graag weten hoe Loes daar op reageert. Ook is het spannend als de politie bij Loes aan de deur staat. Je wilt graag weten wat er aan de hand is. Dat zijn eigenlijk voor mij de enige spannende momenten in dit boek. d) Thema en motieven
Het thema van het boek is relatie problemen. In dit huwelijk zijn die ontstaan doordat Nico en Loes geen kinderen kon krijgen. Nico voelt zich hier verantwoordelijk voor omdat hij onvruchtbaar zaad bleek te hebben, maar Loes heeft zelf een verkleefde eileider door een verwaarloosde infectie. Maar Nico voelt dit als een imperfectie en hij moet perfect zijn. Daarom adopteren ze samen een dochter, Maj. Ze hadden al veel langer problemen met Maj. Nico wilde haar ook perfect hebben, ze kreeg dan eindeloze huiswerksessies en de verwachtingen waren hoog. Toen haar eindexamen eraan kwam wekte dat enorme ongeduld bij Nico op. Op een dag kwamen ze terug van de bioscoop en toen was een kleine sporttas verdwenen. Maj had altijd geprobeerd aan de verwachtingen te voldoen maar het moet haar teveel geworden zijn. Ze hadden al veel eerder hulp moeten vragen maar Nico vond dat er niets aan de hand was. Als ze hulp nodig zouden moeten hebben zou dat voor Nico betekenen dat hij gefaald had. Daarom wilde hij er sinds dien over zwijgen, het herinnerde hem steeds weer aan zijn “falen.” En dit verwoestte hun huwelijk. Er zijn twee motieven die sterk naar voren komen. De slechte relatie tussen Loes en Nico, ze communiceren niet meer goed met elkaar en vermijden onderwerpen zoals Maj. Citaat: “Hij legde zijn vork neer en pakte haar hand. “ik heb iets besloten”, zei hij. Ze keek hem verrast aan, onwillekeurig denkend aan een definitieve zoektocht naar hun dochter, aan het oplossen van hun eigen gezinsraadsel met dezelfde energieke aandacht die nu op het ziekenhuis viel. Zo was hij niet. “Ik ga Hein opvolgen, ik word directeur.” Beiden verdiepen zich in hun werk, doordat ze nergens meer over praten. Citaat: “Ineens stond hij achter haar en masseerde haar schouders. Ze wuifde hem weg met een grapje en keek hem na toen hij zwaaiend met z’n map naar de auto liep. Haar voeten gleden in de klompen die bij de keukendeur stonden. Ze plaatste de schop recht op de bodem en trapte hem de grond in.” e) Personages
De hoofdpersonen in dit boek zijn Loes en Nico van der Doelen. Loes is een lerares in klassieke talen en gaat heel erg in haar vak op. Haar grote passie is tuinen. Ze gaat haar tuin een hele grondige opknapbeurt geven. Op die manier kan ze ook een beetje haar verdriet verwerken om haar weggelopen dochter Maj. Ze krijgt hulp van een jongeman die Wessel ten Cate heet. Zij komt erachter dat hij Maj wel kent en geeft hem geld voor haat mee. Nico is een psycholoog en krijgt het directeurschap onder zijn hoede. De overige directieleden zijn eerst niet zo blij met hem, omdat hij in een moordend tempo allerlei belangrijke veranderingen in het ziekenhuis wel uitvoeren. Sinds het weglopen van Maj staat het huwelijk van Loes en Nico onder een zware druk. Hij denkt dat zij vreemd gaat met Wessel en gaat dan zelf ook vreemd met zjn stagiaire Eva Passchier, een heel jong meisje. f) Titel en motto
De titel “de ijsdragers” slaat op de trauma’s die Loes en Nico o.a. door het weglopen van hun geadopteerde dochter Maj met zich meedragen. Die trauma’s slepen ze als zware blokken ijs met zich mee. De titel zou eventueel ook kunnen slaan op het ijzige, verkilde huwelijk van Loes en Nico. Het motto in het boek luidt als volgt: Ik draag dit boek op aan mijn dochter MARGIT
die mij met haar literaire kennis en
haar grote gevoelsbegaafdheid hielp

het te voltooien. De dochter van de schrijfster las altijd de verhalen van haar moeder, daarna gaf ze adviezen om het verhaal te voltooien. Dit deed ze ook bij dit boek, zij was bijvoorbeeld ook degene die zei dat Nico aan het einde van het boek moest sterven. Een poosje geleden is zij op De Dam in Amsterdam onder een vrachtwagen gekomen en overleden. De laatste zin las ik ergens in een verslag van www.scholieren.com dat mocht er van mij wel bij. * Extra opdracht * Normaal gesproken moeten we een recensie vinden over het boek dat je hebt gelezen. Deze keer is de opdracht iets anders. Je kon kiezen om drie gedichten uit te zoeken die bij het thema van je boek passen. Ik heb dus drie gedichten gezocht. Samen- zijn
Niets meer
kunnen
niets meer
willen
nu alleen.... alleen
te zijn
Niets meer
eten
niets meer
drinken
straks weer
samen... samen- zijn. © Auteur: Cobie Verheij
uit: "Schijnbaar mens
Ik heb dit gedicht gekozen omdat het duidelijk zou kunnen maken dat Loes en Nico niet meer zo goed met elkaar omgaan. Ze zijn eigenlijk alleen. Ze vormen samen niks bijzonders meer. Het zou kunnen betekenen dat het snel moet veranderen. Vergeef mij
Alles is doodstil, Zoo wit is de maan, Zij schilfert wat kil

Zilver in de laan - Mijn hart is heel stil. Alles lijkt heilig. Ach! alleen één woord
Rust niet, - 't is veilig. Niets heeft me gehoord - De aarde is heilig. 0! bij dat woord schreit
Iets in het duister, - Heeft dan niet de tijd
Zijn wijden luister
Voor mij opengeleid? Ach! àl wat hij bracht: Den heerlijken droom
Van een schoon geslacht - Ik gaf 't voor den zoom
Van 'n kleed in den nacht! 'k Gaf 't -0, vergeef mij! - Als 't 'n hoofdje tusschen
Beî mijn armen lei, Om het te kussen - - Vergeef! - vergeef mij! C.S. Adama van Scheltema
Dit gedicht verwoord Nico dat hij spijt heeft dat hij met Eva vreemd is gegaan. Hij heeft er echt spijt van en hij wist niet wat hij deed. Gure zomer
Ononderbroken teisteren de dagen
Een grauwe wereld, die geen zon bescheen, En met hun onverbiddelijke vlagen
Regent de laatste hoop uit 't leven heen. Op weg naar 't graf is men niet meer verbolgen, Men wacht gelaten wat het lot besloot
En denkt aan 't enige wat nog kan volgen: Najaar en ouderdom, winter en dood. J.C. Bloem

Dit gedicht past goed bij het thema van het boek. Nico blijkt verongelukt te zijn. Nu hij dood is, is voor Loes alles weggenomen waar ze van hield. Haar dochter ziet ze ook nooit meer. Loes zal hem altijd blijven missen. Een deel van haar leven is weggenomen. * Persoonlijke beoordeling * Ik vond het niet zo een interessant onderwerp, dat kwam omdat ik al een dergelijk boek heb gelezen. In mijn eigen belevingswereld is het onderwerp niet echt herkenbaar. Tegenwoordig hoor je wel steeds meer dat huwelijken eindigen in een scheiding. Het is dus wel een herkenbaar onderwerp in de wereld van tegenwoordig. Ik had al wel eens eerder over het onderwerp nagedacht. Het lijkt me vreselijk dat je huwelijk niet werkt. Het komt niet door dit boek dat ik erdoor aan het denken ben gegaan. Ik vind dat als je huwelijk niet meer zo verloopt als dat het hoort te verlopen je er tenminste met elkaar over moet praten en niet je eigen verhaal ervan gaan maken. Je moet vooral geen troost bij een ander bij gaan zoeken, dat maakt het alleen nog maar erger. Het onderwerp zelf werd niet uitvoerig behandeld, hoe de personen afleiding zochten om het probleem maar niet toe te geven, werd wel heel uitvoerig behandeld. Naar mijn mening zou het wel andersom mogen. Er zijn de laatste tijd heel veel boeken en films die over dit onderwerp gaan. Het is toch iets dat in het dagelijks leven steeds meer voorkomt. In dit boek waren de gebeurtenissen het belangrijkste, je kwam bijna geen gevoelens of gedachten van de personen tegen. Er kwamen op zich wel veel gebeurtenissen in voor, maar veel gebeurtenissen waren voor het verhaal niet belangrijk leek wel. Sommige gebeurtenissen die niet belangrijk waren, worden veel te langdradig verteld. Dat maakt het verhaal wel een beetje saai. Twee stukjes in het boek waren wel spannend, toen Nico aan Loes ging vertellen dat hij vreemd was gegaan. Ook toen de politie voor de deur stond om te vertellen dat Nico verongelukt is, was wel spannend. Verder was het eigenlijk een beetje een saai boek. Ik vond het wel triest voor Loes dat haar man overleden is. De gebeurtenissen waren wel geloofwaardig. Op het einde als Nico dood blijkt te zijn is wel verrassend. Dat was dan eigenlijk ook wel een schokkende gebeurtenis. Dat zou je eigenlijk niet verwachten. Het is eigenlijk wel jammer dat het boek dus geen goed einde heeft, maar dat is wel eens een keertje verrassend. Het is wel een origineel einde. De twee hoofdpersonen kwamen naar mij toe levensecht over. Ze leiden een gewoon leven zoals iedereen. Zo lijken het ook net twee mensen die je eigenlijk kent. Ik kon me niet echt goed in de hoofdpersonen inleven. Ze willen eigenlijk allebei dat hun huwelijk beter wordt, maar ze doen er niks aan. Als ik hun was had ik er meteen duidelijkheid over willen hebben. Ik herkende wel personen in mijn eigen leefwereld terug in dit verhaal. Mensen die hun eigen mening niet durven te geven. Ik ben eigenlijk wel door het gedrag van de hoofdpersoon beinvloedt, maar dan precies andersom. Ik zou dus echt willen weten waar je aan toe bent. Voordat je het weet kun je het niet eens meer zeggen. Ik zou als ik de auteur was geweest de hoofdpersonen niet anders hebben laten handelen. Door dit verhaal kunnen de mensen die het boek lezen juist realiseren dat je over problemen moet praten en het niet moet opkroppen. Het verhaal was heel makkelijk opgebouwd, je kon er heel makkelijk doorheen lezen. Dat kan ook komen omdat het zo’n kort boek was. Er waren wel een aantal delen in het boek die heel saai waren. Bijvoorbeeld dat Loes in de tuin aan het werk is. Je kunt het heel leuk brengen, maar sommige stukjes waren echt te langdradig, waardoor het saai werd. De delen dat Nico aan Loes ging vertellen dat hij vreemd was gegaan en dat de politie aan Loes kwam vertellen dat Nico verongelukt was, waren heel spannend. Die twee delen zorgden er echt voor dat je door wilden lezen, je wilde weten wat er ging gebeuren. Deze twee delen kwamen naar mijn mening wel een beetje aan de late kant. Als ze het iets eerder in het boek spannender had gemaakt was het boek misschien wel een groter succes geweest. Het is nu een beetje een saai boek. Ik vond het einde eigenlijk onbevredigend, ik stond er helemaal niet van te kijken dat Nico dood is. Het is wel jammer dat hij dood was, maar ik vond het niet een goed einde. Het was misschien verstandiger geweest als Nico had geleefd. Dat was meer bevredigend geweest denk ik. Het taalgebruik vond ik niet moeilijk, de eerste bladzijde van het boek was wel heel vreemd vond ik. Daar was misschien de opbouw nog het moeilijkste. De gebeurtenissen werden zeker op een heldere manier geschreven, ik kon me een goede voorstelling maken van de situatie. Er kwamen opvallend weinig dialogen in het verhaal voor vond ik, maar dat komt misschien wel omdat ik vind dat het boek te langdradig is verteld. Op zich zou ik het boek wel aan kunnen raden om te lezen, want het is wel een boek waar je iets van kunt leren in opzicht van problemen oplossen. Maar ik zou het boek niet gaan lezen als je iets moet lezen. Je moet er de tijd voor nemen, als je rustig een keer een boek wilt lezen is dit boek denk ik wel leuk. Het is alleen jammer dat ik het niet zo rustig heb kunnen lezen, maar de volgende keer beter.