LEESVERSLAG
HARRY MULISH; DE ELEMENTEN 1) Complete titelbeschrijving: Harry Mulish - De Elementen (De Bezige Bij, Amsterdam 1988) 2) Tekstbeleving: Thema: Ik vond dat het onderwerp moeilijk te vinden was dat kwam vooral omdat er veel gebruik werd gemaakt symbolen uit de griekse oudheid. Als ik van te voren had geweten dat het onderwerp over het geluk in het leven en over de eewigheid ging had ik het denken ik niet gekozen. Maar nu ik het gelezen heb vind ik dat Mulisch het onderwerp op een aparte maar goede manneer heeft gebracht, waardoor het ook een zeer origineel onderwerp is, waardoor ik het toch een heel interessant boek vond. Het heeft me er ook aan het denken over het onderwerp gezet want ik had er eigenlijk nooit aan gedacht. Gebeurtenissen: Ik vind de gebeurtenissen in het begin best wel saai zoals wanneer hij samen met Dirk is en vooral het stuk op de boot vond ik saai omdat het moeilijk te volgen was. Daarom vind ik dat het verhaal eigenlijk pas begint bij het tweede deel. Vooral wanneer hij gaat duiken vind ik de gebeurtenissen spannend worden want toen hij opgezogen wordt was het verhaal heel erg voelbaar omdat echt alles wordt beschreven Ook wanneer hij valt vind ik goed geschreven en gevonden door de schrijver want alle ellementen waar het verhaal over gaat komen samen, de lucht(1) waar hij uitvalt, samen het water(2), komt hij op aarde(3) terecht want helemaal in vuur(4) staat. Maar ik vind dat de gebeurtenissen niet echt geloofwaardig zijn want alles is eigenlijk op toeval berust, maar daar draait eigenlijk ook het hele verhaal om. In het einde komt ook weer de eeuwigheid terug doordat hij sterft. Daarom is het een goed einde. Opbouw: Ik vind dat het verhaal goed is opgebouwd hij geeft eerst alle informatie over de hoofdrolspeler (wat jezelf moet voorstellen) dat vind ik goed maar verder vind ik het eerste deel heel saai en soms ook moeilijk, vooral het stuk op het schip. Maar in het verloop van het verhaal wordt het steeds spannender met als het sterven van Dick als climaxmoment dat is ook het einde van het eigenlijke verhaal en is ook alles afgeloop want de hoofdfiguur(de lezer) is dood. Het verloop is zo als in werkelijkheid wat ik fijn vind bij het lezen want dan kan je het verhaal beter volgen. Personages: Je krijgt een goed beeld van de hoofspersoon omdat het in de jij-vorm is geschreven zodat je alles van hem weet. Je raakt doordat je zijn gevoelens kent ook zeer nauw betrokken bij het verhaal. Soms vind ik nog wel dat hij onverwachts uit de hoek komt bijvoorbeeld wanneer hij eerst over een ruzie met zijn vrouw denkt en daarna toch nog met haar vrijt. Taalgebruik
Mulisch heeft in het boek niet echt moeilijke taal gebruikt alleen soms is het wel wat moeilijk te volgen wanneer hij veel symbolen uit de oudheid pakt. En verder worden er veel beschrijvingen gegeven van de gedachtes van Dick. Ik kan me alleen geen echt beeld vormen van het verhaal omdat het zeer ongeloofwaardig is, of beter gezegd...het is TE toevallig. Maar ook dit geeft een prachtige cynische visie op het verhaal weer...door al die domme toevalligheden keert Dick weer terug naar de eeuwigheid. 3)Tekstbestudering: Samenvatting: Een man van 40 is met z’n gezin op vakantie op Kreta. Zijn naam is Dick, maar ik zal hem ‘hij’ en ‘hem’ noemen omdat zijn zoon ook Dick het. Hij is best wel rijk. Hij is creative director; hij zit in de reclame wereld. Met zijn vrouw Regina heeft hij bijna geen contact. Hij vindt haar een trut. Zij denkt dat iedereen een beter huwelijk heeft dan zij omdat ze rijker zijn en ze ziet niet dat het allemaal toneel spel is. Z’n dochter Ida van elf zit zwaar in de puberteit en z’n zoon van negen is de professor van het gezin. Als hij op een dag alleen met Dick in wat ruïnes rond loopt (en gelijk geschiedenisles krijgt van Dick), vraagt Dick opeens aan hem of hij en Regina gaan scheiden. Hij zegt dat daar geen sprake van is en vraagt zich af wat Ida erover denkt. Hij probeert haar uit te horen als ze samen een dagje naar het Dikti gebergte gaan. Ida laat echter niets los. Dick en Regina waren niet mee omdat Dick, toen hij weer eens met z’n neus in de boeken liep, hard gevallen was. Op de een na laatste dag van de vakantie zien ze Ingeborg, de vrouw van Job, een steenrijke, belangrijke klant van hem. Job heeft in de haven een ontiegelijk groot jacht liggen, vol met beroemde en belangrijke gasten. Ingeborg nodigt ze uit om ook even op de boot te komen. Regina is er heel erg opgewonden van, maar hij krijgt na een tijdje in de gaten dat niemand meer tegen ze praat, dus gaan ze weg. ‘s Avonds zitten ze samen op het strand. Een paar jaar geleden zouden ze ruzie hebben gehad maar nu praten ze niet eens meer met elkaar. Er wordt beschreven hoe die ruzie zou zijn gegaan; Zij vindt hem een klootzak, omdat hij haar het leven onmogelijk zou maken en hij vindt haar een trut, omdat zij het toneelspel van die rijke stinkerds niet doorziet en omdat ze denkt dat als ze rijker zouden zijn dat ze dan wel gelukkig zouden zijn. Die avond vrijen ze toch met elkaar, omdat ze een gesprek met elkaar hebben gehad; over een vleermuis die in huis zat. De volgende dag is het geen strand weer en er staat een harde wind die later op de dag waarschijnlijk over zal gaan in een storm. Regina gaat daarom met de kinderen picknicken in de heuvels. Hij neemt een kijkje op het strand en besluit te gaan diepzee duiken. Op een gegeven moment ziet hij op de bodem een beeldje liggen. Het blijkt een hele kostbare hermafrodiet te zijn die nog helemaal intact is. Hij wil het houden en mee naar huis nemen, maar eigenlijk moet het natuurlijk naar een museum. Als hij bovenkomt ziet hij een vliegtuigje op zich af komen. Hij denkt dat het de politie is en duikt weer onder. Dan wordt hij opeens opgezogen. Hij vraagt zich af of ze hem hebben gearresteerd voor dat beeld, maar dat kan natuurlijk niet. Hebben ze het dan gedaan voor zijn eigen veiligheid in verband met de storm? Hij kan door een spleetje in het vliegtuig naar buiten kijken en als hij vuur ziet beseft hij waar het water in het vliegtuig voor is. Hij is niet bang, ook niet als hij valt. Als hij valt ziet hij nog hun auto staan en weet dat Regina haar sigaret weer eens niet goed heeft uitgemaakt. analyse: Titel en ondertitelverklaring: De verklaring van de titel "De Elementen", is dat de hoofdpersoon door toeval achtereenvolgens met de vier elementen (aarde, water, lucht en vuur) in aanraking komt. Naarmate men in het boek vordert,volgen de hoofdstukken (en dus ook de elementen) elkaar in een steeds sneller tempo op, met als climax de “versmelting” van de 4 elementen.Er is geen ondertitel Motto: Aarde ziet men met aarde toch slechts water met water, Met lucht toch de stralende lucht en met vuur het verwoestende vuur; Liefde uitsluitend met liefde en haat met bittere haat. – Empedocles
Het boek gaat eigenlijk helemaal over het motto want het boek verwijst eigenlijk terug op de elementen zo als in het motto genoemd, en dan zie je ook gelijk het verband met de titel.
Genre:
“ De Elementen” is een psychologische roman
Idee,thema,motieven: Het thema gaat over het spreekwoord geld maakt niet gelukkig. Dick heeft geld genoeg maar heeft er op een gegeven moment eigenlijk genoeg van, temeer daar zijn huwelijk eraan onderdoor dreigt te gaan (zijn vrouw Regina is juist verzot op geld) Motieven: een slecht huwelijk hebben en rijk zijn. Toch ben ikzelf geneigd te zeggen dat dit niet het enige is wat een rol speelt bij Mulish’ motivatie om dit boek te schrijven, er zit als het ware een supergrote rode draad door het verhaal: namelijk zijn eigen wereldvisie. " Het leven is in de dood" en " De dood is in het leven" dus " Het leven is chaos" en chaos is vaak " Toevalligheid" (denk aan Dick’s einde! Dit is vrijwel volledig gebaseerd op toeval, namelijk het uitje van zijn vrouw met kids, zijn duiktocht, de bosbrand, ontstaan door zijn vrouw, het blusvliegtuig dat net op de plek waar Dick zich bevond besloot water te gaan inslaan en zijn einde temidden van de 4 elementen) Al met al een negatief wereldbeeld wat heel duidelijk terug is te vinden in zijn boek. Opbouw: Het boek is verdeeld in 5 delen, te weten Aarde (10 hoofdstukken), Water (6), Lucht (2), Vuur(1) en Quintessens (1) Het boek is geschreven in de "Stel je bent"-vorm (=zeg maar een gesprek tegen de lezer in de jij-vorm). Mulish wil dus dat de lezer zich helemaal in het verhaal gaat gooien door de lezer het gevoel te geven dat HIJ de hoofdrol in dit verhaal vertolkt.Decor is goed beschreven, het is wel een ietswat rommelig verhaal maar dat is Mulisch. Aan het eind zit een hoofdstukje waarin hij het boek probeert uit te leggen (Quintessens (Het waar het om draait): Het boek bestaat uit 5 hoofdstukken net als een griekse tragedie ->Leven is een tragedie -> verwijst WEER terug naar zijn negatieve wereldvisie! Personages: Dick: Hij is de werkelijke hoofdpersoon in het verhaal, waarmee de lezer zich mee personificeerd (stel dat jij..!!) Hij vindt het eigenlijk helemaal niet leuk meer dat hij zoveel geld heeft. Op sommige momenten houdt hij wel van zijn vrouw, maar kan het niet uitstaan dat zij zo oppervlakkig is. Hij wil zijn huwelijk graag verbeteren, maar weet niet hoe. Dick is een "dromer". Wat mij opviel was dat Dick zich overal nogal eenzaam voelt en daarom steeds maar weer rare gedachten maakt over het ontstaan en verdwijnen van het leven. (vergelijk het gesprek op de boot en Dick’s antwoord: Je leeft om te sterven! Dit is al een vooruitwijzing naar wat komen gaat) Hij is een roundcharacter, want er is wèl degelijk sprake van karakterontwikkeling: Hij "droomt" hoe verder in het boek hoe realistischer. (in het begin denkt hij, later begrijpt hij) NB: Ook hier alweer een verwijzing naar de Oudheid, met name naar de STOA: Dick’s visies en vragen over het leven, de 4 elementen (waaronder vuur, hoofdelement van de STOA, dat hem uiteindelijk doodt) en de ontwikkeling van Dick...pas op het einde van het boek (tevens zijn eigen einde!) begrijpt hij alles, net zoals enkele beroemde Griekse personen zoals Socrates en Plato. Ook hier weer: tragische levenseindes, maar ze stierven als de “perfecte mens” -> vlak voor hun dood gaven ze het bewijs van hun grootsheid in de Stoicijnse zin van het woord. Dick wordt dus gelijkgesteld aan een Sapiens, en hiermee wil Mulisch de lezer (die Dick is) een soort van verborgen hint meegeven naar mijns inziens. Regina:Wil alleen maar rijk en mooi zijn en belangrijke mensen als vrienden hebben, de totale tegenpool van Dick op het einde van het verhaal...zij is dan,zoals de STOA het zou uitdrukken, een onderdeel van de “massa”, en das totaal niet positief, want de Sapiens diende de massa te mijden. Zij wordt dus erg negatief afgeschilderd tussen de regels door! Ida: Is precies haar moeder. Ze doet veel aan haar uiterlijk en is een lastige puber. Dick: Loopt alleen maar met zijn neus in de boeken en weet over alles wel wat. Tijd: “De Elementen” is een niet helemaal chronologische beschrijving van een week van de vakantie van het gezin van Dick
Het is niet helemaal chronologisch want er zitten wat langere flashbacks in. Het begin is ab ovo en de vertelde tijd is ongeveer een week. De vertel tijd is 154 bladzijden. Er is wel vertraging, vooral als Dick uit het vliegtuig naar beneden valt. Er is ook wel wat tijdverdichting, maar niet opvallend veel. Perspectief: Het perspectief is dat van een personale verteller, en de jij figuur is Dick Benders maar het is, zoals al reeds eerder opgemerkt, zo geschreven dat het lijkt of je het zelf bent. Er is echter ook een verdekte auctoriele verteller aanwezig. De opbouw van het boek alsmede de verwijzingen naar de Griekse Oudheid doen de wat beter geinformeerde lezers onder ons al een duidelijke vooruitwijzing geven naar de afloop
Ruimte: Het verhaal speelt zich af op Kreta waar de familie Bender hun vakantie doorbrengt. De natuur van Kreta wordt op een originele manier aangewend om het verhaal zijn cynische einde te geven. De 4 elementen worden er ook mooi in verweven, en hoewel het meer een zeer dun boek is, blijkt door onder meer het perfect uitgekiende ruimtegebruik in het verhaal dat Mulisch er zeer goed over heeft nagedacht. Taalgebruik: Ik vind het taalgebruik goed: het is duidelijk en normaal Nederlands, met af en toe een moeilijk woord. De stijl is redelijk, maar af en toe een beetje rommelig. Bij een nieuw hoofdstuk verandert de plaats drastisch en het wordt niet letterlijk gezegd waar het dan ineens is, dat moet je zelf maar uitzoeken. Er worden ook zeer veel en uitvoerig gedachten beschreven. INTERPRETATIE: Mulisch heeft in dit boek heel mooi een aantal thema’s verweven die onderling weer verbonden zijn met steeds grotere thema’s, als een soort driehoek zeg maar.Opvallend is dat hij (volgens mij dan) de STOA uit de Griekse oudheid een belangrijke plaats laat innemen in het verhaal (kijk maar in de driehoek) Maar dat hij die visie niet deelt. Mulisch’ visie wijkt van de STOA af op een zeer belangrijk punt, namelijk de rol van het toeval. Volgens hem draait alles om toeval...echter, volgens de STOA bestaat toeval geeneens en is alles van te voren bepaald. Mulisch zet de lezer aan het denken op een bijzonder goede manier, en niet op 1 punt, maar op veel punten, van levensvragen tot en met ongelukkige relaties toe. Prachtig boek naar mijn (overigens bescheiden) mening. |---- Levensvragen ----| | | | | V V Griekse visie (STOA) Mulisch’ visie | | V
Het willen weten - de waarheid | Rijkdom – macht – bedrog (de boot!!!) Echt geluk – prettig voelen | Schijngeluk – verdriet – toeval Dick TRAGEDIE Regina (+ Dick?)
HARRY MULISH; DE ELEMENTEN 1) Complete titelbeschrijving: Harry Mulish - De Elementen (De Bezige Bij, Amsterdam 1988) 2) Tekstbeleving: Thema: Ik vond dat het onderwerp moeilijk te vinden was dat kwam vooral omdat er veel gebruik werd gemaakt symbolen uit de griekse oudheid. Als ik van te voren had geweten dat het onderwerp over het geluk in het leven en over de eewigheid ging had ik het denken ik niet gekozen. Maar nu ik het gelezen heb vind ik dat Mulisch het onderwerp op een aparte maar goede manneer heeft gebracht, waardoor het ook een zeer origineel onderwerp is, waardoor ik het toch een heel interessant boek vond. Het heeft me er ook aan het denken over het onderwerp gezet want ik had er eigenlijk nooit aan gedacht. Gebeurtenissen: Ik vind de gebeurtenissen in het begin best wel saai zoals wanneer hij samen met Dirk is en vooral het stuk op de boot vond ik saai omdat het moeilijk te volgen was. Daarom vind ik dat het verhaal eigenlijk pas begint bij het tweede deel. Vooral wanneer hij gaat duiken vind ik de gebeurtenissen spannend worden want toen hij opgezogen wordt was het verhaal heel erg voelbaar omdat echt alles wordt beschreven Ook wanneer hij valt vind ik goed geschreven en gevonden door de schrijver want alle ellementen waar het verhaal over gaat komen samen, de lucht(1) waar hij uitvalt, samen het water(2), komt hij op aarde(3) terecht want helemaal in vuur(4) staat. Maar ik vind dat de gebeurtenissen niet echt geloofwaardig zijn want alles is eigenlijk op toeval berust, maar daar draait eigenlijk ook het hele verhaal om. In het einde komt ook weer de eeuwigheid terug doordat hij sterft. Daarom is het een goed einde. Opbouw: Ik vind dat het verhaal goed is opgebouwd hij geeft eerst alle informatie over de hoofdrolspeler (wat jezelf moet voorstellen) dat vind ik goed maar verder vind ik het eerste deel heel saai en soms ook moeilijk, vooral het stuk op het schip. Maar in het verloop van het verhaal wordt het steeds spannender met als het sterven van Dick als climaxmoment dat is ook het einde van het eigenlijke verhaal en is ook alles afgeloop want de hoofdfiguur(de lezer) is dood. Het verloop is zo als in werkelijkheid wat ik fijn vind bij het lezen want dan kan je het verhaal beter volgen. Personages: Je krijgt een goed beeld van de hoofspersoon omdat het in de jij-vorm is geschreven zodat je alles van hem weet. Je raakt doordat je zijn gevoelens kent ook zeer nauw betrokken bij het verhaal. Soms vind ik nog wel dat hij onverwachts uit de hoek komt bijvoorbeeld wanneer hij eerst over een ruzie met zijn vrouw denkt en daarna toch nog met haar vrijt. Taalgebruik
Mulisch heeft in het boek niet echt moeilijke taal gebruikt alleen soms is het wel wat moeilijk te volgen wanneer hij veel symbolen uit de oudheid pakt. En verder worden er veel beschrijvingen gegeven van de gedachtes van Dick. Ik kan me alleen geen echt beeld vormen van het verhaal omdat het zeer ongeloofwaardig is, of beter gezegd...het is TE toevallig. Maar ook dit geeft een prachtige cynische visie op het verhaal weer...door al die domme toevalligheden keert Dick weer terug naar de eeuwigheid. 3)Tekstbestudering: Samenvatting: Een man van 40 is met z’n gezin op vakantie op Kreta. Zijn naam is Dick, maar ik zal hem ‘hij’ en ‘hem’ noemen omdat zijn zoon ook Dick het. Hij is best wel rijk. Hij is creative director; hij zit in de reclame wereld. Met zijn vrouw Regina heeft hij bijna geen contact. Hij vindt haar een trut. Zij denkt dat iedereen een beter huwelijk heeft dan zij omdat ze rijker zijn en ze ziet niet dat het allemaal toneel spel is. Z’n dochter Ida van elf zit zwaar in de puberteit en z’n zoon van negen is de professor van het gezin. Als hij op een dag alleen met Dick in wat ruïnes rond loopt (en gelijk geschiedenisles krijgt van Dick), vraagt Dick opeens aan hem of hij en Regina gaan scheiden. Hij zegt dat daar geen sprake van is en vraagt zich af wat Ida erover denkt. Hij probeert haar uit te horen als ze samen een dagje naar het Dikti gebergte gaan. Ida laat echter niets los. Dick en Regina waren niet mee omdat Dick, toen hij weer eens met z’n neus in de boeken liep, hard gevallen was. Op de een na laatste dag van de vakantie zien ze Ingeborg, de vrouw van Job, een steenrijke, belangrijke klant van hem. Job heeft in de haven een ontiegelijk groot jacht liggen, vol met beroemde en belangrijke gasten. Ingeborg nodigt ze uit om ook even op de boot te komen. Regina is er heel erg opgewonden van, maar hij krijgt na een tijdje in de gaten dat niemand meer tegen ze praat, dus gaan ze weg. ‘s Avonds zitten ze samen op het strand. Een paar jaar geleden zouden ze ruzie hebben gehad maar nu praten ze niet eens meer met elkaar. Er wordt beschreven hoe die ruzie zou zijn gegaan; Zij vindt hem een klootzak, omdat hij haar het leven onmogelijk zou maken en hij vindt haar een trut, omdat zij het toneelspel van die rijke stinkerds niet doorziet en omdat ze denkt dat als ze rijker zouden zijn dat ze dan wel gelukkig zouden zijn. Die avond vrijen ze toch met elkaar, omdat ze een gesprek met elkaar hebben gehad; over een vleermuis die in huis zat. De volgende dag is het geen strand weer en er staat een harde wind die later op de dag waarschijnlijk over zal gaan in een storm. Regina gaat daarom met de kinderen picknicken in de heuvels. Hij neemt een kijkje op het strand en besluit te gaan diepzee duiken. Op een gegeven moment ziet hij op de bodem een beeldje liggen. Het blijkt een hele kostbare hermafrodiet te zijn die nog helemaal intact is. Hij wil het houden en mee naar huis nemen, maar eigenlijk moet het natuurlijk naar een museum. Als hij bovenkomt ziet hij een vliegtuigje op zich af komen. Hij denkt dat het de politie is en duikt weer onder. Dan wordt hij opeens opgezogen. Hij vraagt zich af of ze hem hebben gearresteerd voor dat beeld, maar dat kan natuurlijk niet. Hebben ze het dan gedaan voor zijn eigen veiligheid in verband met de storm? Hij kan door een spleetje in het vliegtuig naar buiten kijken en als hij vuur ziet beseft hij waar het water in het vliegtuig voor is. Hij is niet bang, ook niet als hij valt. Als hij valt ziet hij nog hun auto staan en weet dat Regina haar sigaret weer eens niet goed heeft uitgemaakt. analyse: Titel en ondertitelverklaring: De verklaring van de titel "De Elementen", is dat de hoofdpersoon door toeval achtereenvolgens met de vier elementen (aarde, water, lucht en vuur) in aanraking komt. Naarmate men in het boek vordert,volgen de hoofdstukken (en dus ook de elementen) elkaar in een steeds sneller tempo op, met als climax de “versmelting” van de 4 elementen.Er is geen ondertitel Motto: Aarde ziet men met aarde toch slechts water met water, Met lucht toch de stralende lucht en met vuur het verwoestende vuur; Liefde uitsluitend met liefde en haat met bittere haat. – Empedocles
Idee,thema,motieven: Het thema gaat over het spreekwoord geld maakt niet gelukkig. Dick heeft geld genoeg maar heeft er op een gegeven moment eigenlijk genoeg van, temeer daar zijn huwelijk eraan onderdoor dreigt te gaan (zijn vrouw Regina is juist verzot op geld) Motieven: een slecht huwelijk hebben en rijk zijn. Toch ben ikzelf geneigd te zeggen dat dit niet het enige is wat een rol speelt bij Mulish’ motivatie om dit boek te schrijven, er zit als het ware een supergrote rode draad door het verhaal: namelijk zijn eigen wereldvisie. " Het leven is in de dood" en " De dood is in het leven" dus " Het leven is chaos" en chaos is vaak " Toevalligheid" (denk aan Dick’s einde! Dit is vrijwel volledig gebaseerd op toeval, namelijk het uitje van zijn vrouw met kids, zijn duiktocht, de bosbrand, ontstaan door zijn vrouw, het blusvliegtuig dat net op de plek waar Dick zich bevond besloot water te gaan inslaan en zijn einde temidden van de 4 elementen) Al met al een negatief wereldbeeld wat heel duidelijk terug is te vinden in zijn boek. Opbouw: Het boek is verdeeld in 5 delen, te weten Aarde (10 hoofdstukken), Water (6), Lucht (2), Vuur(1) en Quintessens (1) Het boek is geschreven in de "Stel je bent"-vorm (=zeg maar een gesprek tegen de lezer in de jij-vorm). Mulish wil dus dat de lezer zich helemaal in het verhaal gaat gooien door de lezer het gevoel te geven dat HIJ de hoofdrol in dit verhaal vertolkt.Decor is goed beschreven, het is wel een ietswat rommelig verhaal maar dat is Mulisch. Aan het eind zit een hoofdstukje waarin hij het boek probeert uit te leggen (Quintessens (Het waar het om draait): Het boek bestaat uit 5 hoofdstukken net als een griekse tragedie ->Leven is een tragedie -> verwijst WEER terug naar zijn negatieve wereldvisie! Personages: Dick: Hij is de werkelijke hoofdpersoon in het verhaal, waarmee de lezer zich mee personificeerd (stel dat jij..!!) Hij vindt het eigenlijk helemaal niet leuk meer dat hij zoveel geld heeft. Op sommige momenten houdt hij wel van zijn vrouw, maar kan het niet uitstaan dat zij zo oppervlakkig is. Hij wil zijn huwelijk graag verbeteren, maar weet niet hoe. Dick is een "dromer". Wat mij opviel was dat Dick zich overal nogal eenzaam voelt en daarom steeds maar weer rare gedachten maakt over het ontstaan en verdwijnen van het leven. (vergelijk het gesprek op de boot en Dick’s antwoord: Je leeft om te sterven! Dit is al een vooruitwijzing naar wat komen gaat) Hij is een roundcharacter, want er is wèl degelijk sprake van karakterontwikkeling: Hij "droomt" hoe verder in het boek hoe realistischer. (in het begin denkt hij, later begrijpt hij) NB: Ook hier alweer een verwijzing naar de Oudheid, met name naar de STOA: Dick’s visies en vragen over het leven, de 4 elementen (waaronder vuur, hoofdelement van de STOA, dat hem uiteindelijk doodt) en de ontwikkeling van Dick...pas op het einde van het boek (tevens zijn eigen einde!) begrijpt hij alles, net zoals enkele beroemde Griekse personen zoals Socrates en Plato. Ook hier weer: tragische levenseindes, maar ze stierven als de “perfecte mens” -> vlak voor hun dood gaven ze het bewijs van hun grootsheid in de Stoicijnse zin van het woord. Dick wordt dus gelijkgesteld aan een Sapiens, en hiermee wil Mulisch de lezer (die Dick is) een soort van verborgen hint meegeven naar mijns inziens. Regina:Wil alleen maar rijk en mooi zijn en belangrijke mensen als vrienden hebben, de totale tegenpool van Dick op het einde van het verhaal...zij is dan,zoals de STOA het zou uitdrukken, een onderdeel van de “massa”, en das totaal niet positief, want de Sapiens diende de massa te mijden. Zij wordt dus erg negatief afgeschilderd tussen de regels door! Ida: Is precies haar moeder. Ze doet veel aan haar uiterlijk en is een lastige puber. Dick: Loopt alleen maar met zijn neus in de boeken en weet over alles wel wat. Tijd: “De Elementen” is een niet helemaal chronologische beschrijving van een week van de vakantie van het gezin van Dick
Het is niet helemaal chronologisch want er zitten wat langere flashbacks in. Het begin is ab ovo en de vertelde tijd is ongeveer een week. De vertel tijd is 154 bladzijden. Er is wel vertraging, vooral als Dick uit het vliegtuig naar beneden valt. Er is ook wel wat tijdverdichting, maar niet opvallend veel. Perspectief: Het perspectief is dat van een personale verteller, en de jij figuur is Dick Benders maar het is, zoals al reeds eerder opgemerkt, zo geschreven dat het lijkt of je het zelf bent. Er is echter ook een verdekte auctoriele verteller aanwezig. De opbouw van het boek alsmede de verwijzingen naar de Griekse Oudheid doen de wat beter geinformeerde lezers onder ons al een duidelijke vooruitwijzing geven naar de afloop
Ruimte: Het verhaal speelt zich af op Kreta waar de familie Bender hun vakantie doorbrengt. De natuur van Kreta wordt op een originele manier aangewend om het verhaal zijn cynische einde te geven. De 4 elementen worden er ook mooi in verweven, en hoewel het meer een zeer dun boek is, blijkt door onder meer het perfect uitgekiende ruimtegebruik in het verhaal dat Mulisch er zeer goed over heeft nagedacht. Taalgebruik: Ik vind het taalgebruik goed: het is duidelijk en normaal Nederlands, met af en toe een moeilijk woord. De stijl is redelijk, maar af en toe een beetje rommelig. Bij een nieuw hoofdstuk verandert de plaats drastisch en het wordt niet letterlijk gezegd waar het dan ineens is, dat moet je zelf maar uitzoeken. Er worden ook zeer veel en uitvoerig gedachten beschreven. INTERPRETATIE: Mulisch heeft in dit boek heel mooi een aantal thema’s verweven die onderling weer verbonden zijn met steeds grotere thema’s, als een soort driehoek zeg maar.Opvallend is dat hij (volgens mij dan) de STOA uit de Griekse oudheid een belangrijke plaats laat innemen in het verhaal (kijk maar in de driehoek) Maar dat hij die visie niet deelt. Mulisch’ visie wijkt van de STOA af op een zeer belangrijk punt, namelijk de rol van het toeval. Volgens hem draait alles om toeval...echter, volgens de STOA bestaat toeval geeneens en is alles van te voren bepaald. Mulisch zet de lezer aan het denken op een bijzonder goede manier, en niet op 1 punt, maar op veel punten, van levensvragen tot en met ongelukkige relaties toe. Prachtig boek naar mijn (overigens bescheiden) mening. |---- Levensvragen ----| | | | | V V Griekse visie (STOA) Mulisch’ visie | | V
Het willen weten - de waarheid | Rijkdom – macht – bedrog (de boot!!!) Echt geluk – prettig voelen | Schijngeluk – verdriet – toeval Dick TRAGEDIE Regina (+ Dick?)
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
F.
F.
Mooie samenvatting, precies wat ik nodig had!
13 jaar geleden
Antwoorden