Zakelijke gegevens: Auteur: Jessica Durlcher
Titel: De dochter, De bezige bij, 2000, 279blz, (eerste druk 2000) Eerste reactie: Mijn eerste indruk van het boek is goed. Het is een vrij ingewikkeld boek en eigenlijk zou je hem twee keer moeten lezen om hem helemaal goed te begrijpen. Het verhaal is erg mooi. Verdieping a: Het verhaal wordt verteld vanuit de ikpersoon van Max. Aan het begin van het boek is Max rond de twintig jaar. Hij ontmoet een meisje die Sabine heet. Gedurende het hele boek wordt de relatie van Max en Sabine beschreven. Max komt uit een joods gezin. Zijn vader heeft de oorlog overleeft en heeft hier een trauma aan overgehouden. Er wordt in de familie wel veel over de oorlog gepraat maar niet over persoonlijke gebeurtenissen. Max ontmoet Sabine (die ook joods is) in het Anne Frank huis, waar Sabine op dat moment werkt. In het begin ziet Max helemaal niets in Sabine. Hij vindt haar te bemoeizuchtig en veel te open. Toch blijven Max en Sabine contact met elkaar houden en krijgen ze een soort lat-relatie. Als Max en Sabine samen in Jeruzalem belandenden vanwege een begrafenis van de tante van Max, komen de twee erachter dat ze van elkaar houden en dat ze bij elkaar willen blijven. In de roes van het onbekende land verteld Sabine aan Max dat haar vader ook de oorlog heeft overleeft. Haar vader had ondergedoken gezeten en heeft daar zijn grote liefde ontmoet, Lisa. De zoon van de huisbaas was erg jaloers op deze relatie geweest en nadat hij de twee samen had betrapt heeft hij ze verraden. Sabine verteld Max dat haar vader heeft gezien hoe zijn familie werd vermoord. Als Sabine en Max weer terug zijn in Nederland gaan ze samenwonen en praten ze niet meer veel over de oorlog. Alles gaat perfect tussen de twee, totdat Max op een dag thuis komt en er een brief op tafel ligt. De brief is van Sabine. Ze schrijft dat ze weg moet, omdat ze niet langer bij hem kan blijven. Ze geeft geen enkele reden en ze zegt dat hij niet haar moeder moet gaan lastigvallen met moeilijke vragen over haar verdwijning. Max snapt er terecht helemaal niets van, want het was juist Sabine die zo graag met Max wilde samenwonen en ze was altijd erg aanhankelijk geweest tegenover Max. Max zijn leven stort in. Hij rijdt meteen naar het huis van Sabine’s ouders. Haar moeder doet open, maar ze vertelt niet waarom Sabine is weggegaan en ze weet ook niet te vertellen waar ze op dat moment is. Ongeveer twintig jaar later is Max uitgever geworden. Hij is een nieuw leven begonnen die heel stabiel is, maar niet zo zeer leuk en helemaal niet spannend. Op een dag ziet hij plotseling een gigantische foto van Sabine in een hal van een openbaar gebouw hangen. Sabine was inmiddels fotografe geworden. Max dacht dat hij inmiddels over haar heen was, maar door deze foto veranderd hij van gedachten. Om een boek te promoten gaat hij naar Frankfurt. Max heeft uitgezocht dat de kans groot is dat Sabine hier ook ergens is. Als Max samen met drie collega’s op zoek is naar een restaurant ziet hij haar. Ze stapt net in een taxi. Max scheurt met gevaar voor eigen leven en die van de anderen achter de taxi aan. Als de taxi stopt en Max voor de taxi staat herkent Sabine hem. Beide zijn ze erg onwennig. Sabine geeft Max haar telefoonnummer. Sabine woont inmiddels in Los-Angeles waar Max vrijwel meteen naar toe reist. Max en Sabine zien elkaar weer vaak in Los-Angeles en krijgen ook weer een relatie, maar Max krijgt geen antwoord op de vraag waarom Sabine hem zomaar heeft verlaten twintig jaar geleden. Eigenlijk kan het Max maar weinig schelen, want hij is in ieder geval weer bij haar. Max wordt voorgesteld aan Sam. Sam is de werkgever van Sabine, maar als snel krijgt Max de indruk dat Sam verliefd is op Sabine. Ook dit accepteert hij meteen. Hij kan het zelfs goed vinden met Sam en zijn vrouw. Alles lijkt na een tijdje weer goed te gaan tussen Max en Sabine. Sam vertelt Max dat hij al een paar jaar bezig is met een boek, waarin hij zijn levensverhaal verteld. Ook Sam is jood en heeft de oorlog meegemaakt. Het boek wil hij opdragen aan Sabine en het moet een verrassing voor haar zijn, omdat zei altijd erg geïnteresseerd is geweest in zijn verleden. Hij wil graag dat Max het boek gaat uitgeven. Veel dagen later is het boek af en tijdens een diner verteld Sam aan Sabine dat hij een verrassing voor haar heeft. Hij heeft een boek met zijn levensverhaal geschreven en het aan haar opgedragen. Een dag later is Sabine opnieuw zonder reden vertrokken. Max valt opnieuw in een diep gat. Hij is niet van plan om moeite te doen Sabine terug te vinden en hij richt zich op het uitgever van het verhaal van Sam. Als Max het levensverhaal van Sam leest snapt hij eindelijk wat er aan de hand is. Sam verteld over de tijd dat hij ondergedoken zat en dat hij toen zijn grote liefde Lisa had ontmoet. De vader van Sabine blijkt niet de liefde van Lisa te zijn geweest, maar juist degene die Lisa en Sam had verraden. Dit had Sabine twintig jaar geleden al geweten nadat haar moeder op onderzoek was uitgegaan. Haar moeder had ook het adres gekregen van Sam. Uit schaamte voor haar vader was Sabine vertrokken en had Sam opgezocht, omdat hij het verleden had van de vader zoals zei die altijd in gedachten had gehad. Sam had nooit geweten dat hij verraden is door de vader van Sabine. Sabine wist dat als Max het levensverhaal van Sam zou gaan uitgeven, ze er samen achter zouden komen dat haar vader een verrader was geweest. Vandaar dat ze opnieuw weg gegaan was. Als het verhaal uitgegeven is, krijgt Max telefoon van Sabine. Ze vraag Max om vergeving. Max snapt niet waarom. Zij was immers niet fout geweest, maar haar vader. Max antwoord door haar om vergeving te vragen en het lijkt erop dat het weer goed komt. Verdieping b: De schrijfstijl van het boek is vrij ingewikkeld. Alles wordt verteld vanuit de ikfiguur van Max, maar vaak weet Max zelf niet wat hij ergens van moet denken en ook wisselt hij voortdurend van gedachte. In het boek wordt veel aandacht besteed aan beschrijvingen van personen, zeker als het om Sabine gaat. Zo wordt erg vaak de zachte, kwetsbare, witte buik van Sabine genoemd. Verdieping c: Het boek heeft twee hoofdgedachtes. Een ervan is: ‘mensen kunnen totaal veranderen door het meemaken van een oorlog’ en de ander is: ‘als twee mensen echt van elkaar houden, komen ze altijd weer bij elkaar terug’. Dat mensen totaal kunnen veranderen door een oorlog komt in het verhaal onder andere tot uitdrukking door het feit dat Lisa en Sam geen relatie meer samen kunnen hebben, omdat ze elkaar teveel herinneren aan de oorlog. Ook de vader van Max is erg verbitterd na de oorlog. De tweede hoofdgedachte komt in het hele boek naar voren als Max en Sabine elkaar steeds kwijtraken en steeds weer terugvinden. Verdieping d: Het werk is voor het eerst gepubliceerd in 2000. In dit jaar zijn overlevenden van de oorlog ouders als vijfenvijftig jaar. Dit zie je terug in het boek. Het werk is heel typerend voor deze tijd omdat er onder andere geschreven wordt over de zogenaamde ‘tweede generatie slachtoffers’ wat erg speelt in deze tijd. Beoordeling: Een aangrijpend verhaalelement uit het boek vond ik toen de vader van Max naar de begrafenis van zijn zus ging in Jeruzalem. De vader was altijd als een sterke man overgekomen met veel diep weggestopte gevoelens die in Jeruzalem allemaal naar boven kwamen. De passage uit het boek die mij het meest aansprak vond ik onder andere toen Max en Sabine elkaar na twintig jaar weer zagen. Ze wilde allebei graag weer een relatie beginnen, maar durfden dat niet toe te geven. Ze draaien onnodig lang om elkaar heen terwijl ze altijd nog van elkaar zijn blijven houden. Iets wat van mij wel achterwege gelaten had mogen worden, vond ik de te lange beschrijvingen van mensen of situaties. Vaak werden er dezelfde woorden gebruikt bij het omschrijven van verschillende mensen. Daardoor verzwakt de betekenis van het woord. Ik heb nog niet eerder een boek gelezen waarin het jodendom zo sterk vertegenwoordigd wordt. Ik vind het wel leerzaam. Ze ziet heel duidelijk dat kinderen van slachtoffers uit de oorlog een totaal andere leven hebben als kinderen van ouders die weinig van de oorlog hebben meegemaakt. Hier had ik nog niet bij stil gestaan. Het taalgebruik van het boek vind ik tamelijk ingewikkeld. Mede omdat er soms joodse termen worden genoemd die niet uitgelegd worden. Mijn eindoordeel van het boek is dat ik het een goed boek vind. Het boek is leerzaam en toch leuk om te lezen. Ik zou het boek zeker aanraden om te gaan lezen. Je komt op een goede manier wat meer te weten over het leven van oorlogsslachtoffers. Ik zou dit boek vooral aanraden aan meisje die niet van typisch ‘mannelijke’ oorlogsboeken houden, maar toch wat over de oorlog willen lezen.