Ben jij 16 jaar of ouder? Doe dan mee aan dit leuke testje voor het CBR. In een paar minuten moet je steeds kiezen tussen 2 personen.

Meedoen

De diamant door Harry Mulisch

Beoordeling 6.9
Foto van een scholier
Boekcover De diamant
Shadow
  • Boekverslag door een scholier
  • 5e klas vwo | 2827 woorden
  • 17 oktober 2005
  • 24 keer beoordeeld
Cijfer 6.9
24 keer beoordeeld

Boekcover De diamant
Shadow
De diamant door Harry Mulisch
Shadow
De diamant
Ondertitel: Een voorbeeldige geschiedenis
Schrijver: Harry Mulisch
Oorspronkelijke druk: 1954

Het boek bestaat uit 5 delen: Proloog, Aan de Ganges, Aan de Tiber, Aan de Yang-Tze en Aan de Seine. De samenvatting gaat daarom ook per deel.

Proloog
2,5 Bladzijde over de drang om diamanten te vinden, bewerken en ervan te houden. Vervolgens gaat de verteller door met zíjn “verhaal”, over hoe mensen vroeger over hem dachten (een geboren verteller). Als laatst word er geschreven dat diamanten gevaarlijk zijn, omdat al zoveel mensen er de dood door hebben gevonden. De grootste diamant werd 2500 jaar terug gevonden, maar hij bestaat nu niet meer….

Aan de Ganges
Het begint bij Diptadharma, een eenvoudige man wiens enige droom is rijk te worden, pas daarna wou hij een vrouw huwen. Hij vond wel regelmatig kleine diamanten, die hij dan bij de koning verkocht. Als hij tijdens zijn werk in slaap valt, stoot hij zijn hoofd tegen een grote diamant aan. Diptadharma was van plan hem te verkopen, maar onderweg naar Gaisakha kwam hij een oude kluizenaar tegen, die hem adviseerde de steen in 22 stukken te slaan. Daar dacht Diptadharma niet aan, hij zou nog liever sterven, en dat was volgens de yogi (iemand die yoga beoefent) dat dat geen probleem zou zijn.


Eenmaal bij de dikke koning Asatya aangekomen, was deze niet verbaasd over de omvang van de diamant. Diptadharma protesteerde, en werd toen opgespiest. Later beseft de koning dat hij veel macht heeft over de bevolking, omdat die denken dat hij door de goden is verkozen, nadat ze hem de grootste diamant hebben gestuurd. Maar aangezien hij al had aangekondigd dat hij de grootste diamant had, kon hij dat nu niet opnieuw doen. Als er een grotere zou komen, zou zijn woord niets meer waard zijn, dus besluit hij iedereen die aanwezig was in de zaal te laten vermoorden, zelfs zijn vertrouwde brahmaan (een lid uit de hoogste klasse van de hindoes) en verstopt de diamant op zijn slaapkamer.

Vishvadhatar, de nieuwe schriele koning, had niet veel succes bij de bevolking. Niemand had respect voor hem en als zenuwtrekje ging zijn been trillen. Op een gegeven moment vind Vishvadhatar de grootste diamant in de slaapkamer en hem toonde aan de bevolking, na wat bewerkingen van een slijper. Hij noemde de diamant de Siddhartha en liet een tempel oprichten met een groot beeld van Boeddha, waar hij de diamant tussen de ogen liet aanbrengen.

De 2 eeuwen hierna kwam het land Magala tot grote bloei. Mensen bidden tot Siddhartha en de tempel was de grootste die ooit was gebouwd. Maar ondanks het bezit van de diamant ging het achteruit met het land; het had zich ten dode gebloeid. De huidige koning is Shravayas, een nakomeling van Vishvadhatar, die lui en niet bang is om geweld te gebruiken tegen zijn onderdanen. Later komt Tsjang K’ien op bezoek bij de koning, met het verzoek een kopie te laten maken van de diamant. Na een mum van tijd gaat Shravayas zich steeds meer als een dier gedragen, na een maand pleegde hij zelfmoord.

Apavahin steelt de Siddhartha en kon nog net ontsnappen aan de monniken die met geweld de diamant terug wilden.

Aan de Tibet
Apavahin brengt de Siddhartha naar Amemti, zijn meesteres, een vrouw die gek is op geld. Eenmaal aangekomen bij Amemti is zij van plan de Siddhartha te verkopen in Alexandrië. Toen ze de diamantbeurs instapte met de grote diamant in haar handen, is iedereen verbaasd. Iedereen begint te bieden en er is bijna een deal gesloten, of de joodse Elihoref komt binnenlopen met een diamant (hij wordt Yahalom Noen genoemd, oftewel de veertiende diamant/de visdiamant) die even groot en ongelooflijk is. Amemti gelooft haar ogen niet en valt, waardoor de Siddhartha in tweeën valt. Toen ze eenmaal was bijgekomen, kon ze de gebroken diamant niet meer voor zoveel verkopen als toen die nog heel was (bij diamanten gaat het om grootte, niet om het gewicht). Het grootste stuk werd verkocht aan de Indiër Anvaptas en het kleinere aan Jithream.

Later werd dit voorval besproken door Akroates (een paedagogus uit het gewest Griekenland) en Jithream. Jithream is van plan zijn stuk van de Siddhartha, die hij zo blijft noemen, in Rome te laten slijpen en te verkopen met een hoge winst. Hij komt de romein Amittus tegen, die tegen hem aanloopt. Jithream verkoopt Amittus de Siddhartha, maar wordt kort daarna doodgeslagen door 3 Germanen die hem van zijn geld ontdoen. Maar ook Amittus is niet lang in het bezit van de diamant, want na wat ophef in de keuken steelt Jaflet de kleinere Siddhartha. Jaflet is een koppige man. Een Galliër had ooit tegen hem gezegd: het verzet maakt eensgezind, maar Jaflet maakte er van: de eensgezindheid maakt het verzet mogelijk, wat hij ook werkelijk geloofd. Hij was van plan Rome te verdelgen, maar dat was nog niet mogelijk, omdat hij geen bondgenoten had. Hij vertrouwde alleen de Galliër Elihoref. Jaflet verzamelt een “leger” van mannen en slaven.

De wraak diamant beïnvloedde Jaflet en de andere slaven zodanig, dat ze zichzelf de dood in stuurden. Onderling kregen de troepen ruzie, en op het einde (toen ze nog moesten vechten tegen de vijand) waren er nog maar 2,5 legioenen over. Jaflet laat zelfs zijn beste Germaanse vriend doden, omdat die zijn gezag ondermijnde. Eer Jaflet bij Rome is aangekomen, is deze van plan Amittus te doden voordat hij zelf zal sterven. In het begin van de veldslag werden de Romeinen teruggedrongen in hun eigen stad. Jaflet rende op Amittus af, werd ondertussen getroffen door verschillende pijlen, maar werd toen door de eigen artillerie zo diep de grond in geboord, dat herhaalde opgravingen geen resultaat boekten. De kleinste van de Siddhartha werd ook de grond ingeboord. De Romeinen hadden later toch nog deze veldslag gewonnen en kruisigden de overlevende vijanden.

Aan de Yang-Tze
Anvaptas reist naar het land Magala, met het grootste stuk van de gebroken Siddhartha. Hij merkt dat hij zijn laatste avonturen niet meer kan herinneren, maar hij weet alleen hetgeen wat een héle lange tijd geleden is gebeurd. Zo bereikt hij het paleis van de huidige koning Dapta die zijn neef is. De koning (de kleinzoon van de krankzinnige Shravayas) wilt niets weten van de Siddhartha, geloofd dat die alleen maar ellende brengt.


Anvaptas vertrekt met de diamant, waarnaartoe wist hij niet. De grond schuurt open en Anvaptas met zijn witte olifant valt erin. Hij blijft nog een tijd in leven, maar hij stierf een eenzame dood. Jarenlater werd zijn lijk gevonden door een Mongoolse herder. Deze vindt de diamant en neemt hem mee naar zijn huis, leefde een tijdje gelukkig, maar de herder (inclusief zijn vrouw en kind) werd later doodgeslagen door een bediende van een koopman.

De Chinese keizer Ming-ti droomt over iets wat hij was vergeten: Miau-sjan en zíjn kind die zijn gestorven tijdens de geboorte. Het meisje was niet getrouwd met de keizer, maar het was een goddelijke zoon. De keizer vraagt om een droomuitlegger, die de droom verklaart door te zeggen dat het kind een voleindigde Sarvarthasiddha is. De droomuitlegger verteld dat de koning op zoek moet gaan naar Diptadharma’s heilige diamant. Maar door het tegenspreken (de droomuitlegger wou geen antwoord geven op de vraag wat de diamant ermee te maken had) liet Ming-ti hem onthoofden. De oude koopman met de diamant werd snel gevonden, en niet veel later stierf de koning. De diamant werd geplaatst in het heiligdom van Kwan-yin, waar de Chinezen de diamant zo’n 5 eeuwen werd aanbeden.

Wei-tsoeng was nu de koning. Hij had een dochter Kyim-sjang, die binnenkort uitgehuwelijkt zou worden aan de koning Srong-btsan-gampo van Tibet. Kyim-sjang vroeg aan de koning of zij de diamant mee mocht nemen, aangezien ze nooit meer terug zou keren naar haar vaderland. Eerst protesteert Wei-tsoeng, maar zijn 3 raadsleden weten hem toch te overtuigen. Ze raden hem ook aan de volgelingen van deze edelsteen “op te ruimen”. Dat gebeurt ook, er worden duizenden monniken en nonnen vermoord in kloosters.

Kyim-tsoeng en de keizer van Tibet, Srong-btsan-gampo, vonden het wel grappig dat Wei-tsoeng al die moorden (ongeveer 250.000) voor zijn dochter over had. De eerste minnares van Srong-btsan-gampo, Tsita, is het hier niet mee eens en de 2 prinsessen krijgen regelmatig ruzie. De volgende dag treden Srong-btsan-gampo en Kyim-tsoeng in het huwelijk. Er wordt een orakel geraadpleegd, die heel vaag begon te zweven, en waarschuwde voor de steen. Later kreeg Kyim-tsoeng visioenen over het lijden van de monniken en nonnen. Er wordt geschreven dat ze later in het verhaal niet meer nodig zijn, dus Kyim-tsoeng en de koning stierven beiden.

De diamant werd in een tempel gezet, geplaatst in de navel van een lachende Boeddha. Na miljoenen kussen en een paar jaar was de kleur van de diamant weggekust.

Er kwamen tartaren, die naar de heilige stad reden om te plunderen. De opperlama van de Weidse Tempel (waarin de diamant stond die Kyim-tsoeng had meegenomen) had snel de diamant gepakt en was van plan te vertrekken, zodat de tartaren niet in het bezit zouden zijn van dit juweel. Hij komt aan bij een nonnenklooster, genaamd Verheven Meditaties, waar hij de diamant geeft aan de abdis en daarna sterft. De abdis was na de uitvaart niet blij met zijn “erfenis”, ze had tenslotte al genoeg zorgen met de dreiging van de tartaren. Ze begon de diamant te vervloeken, die plotseling roetzwart werd en daardoor stierf.

De abdis, ze heette Dorje-pamo (oftewel Betoverd Varken) heette, schreef een brief aan de generaal van de Tartaren. Daarin vroeg ze zijn troepen te laten vertrekken, want ze kon zich in een varken veranderen en ze hoopte dat hij in een mens kon veranderen. Hij stuurde haar een antwoord, namelijk dat als ze in een varken kon veranderen ten overstaande van hijzelf en zijn troepen, zij zouden vertrekken. Met een p.s. en ik citeer: “Dit is het gekste land dat ik ooit geplunderd heb”. Dorje-pamo was in het begin blij, maar later kwam ze erachter dat ze nog nooit had geprobeerd zichzelf in een varken te veranderen. Na verschillende mislukte pogingen bedacht ze een plan. De tartaren wachtten vol verwachting tot de abdis tevoorschijn kwam, maar na een tijd wachten besloten ze het klooster binnen te gaan. De mannen kwamen niets anders tegen dan lege gangen, maar op een gegeven moment zagen ze allemaal varkens staan (uit de hokken van het klooster). De mannen waren zo bang dat ze allemaal in een vallei sprongen.

Één van de nonnen volgden de mannen met de zwarte diamant. Ze reed net zolang totdat ze op de plaats kwam waar Diptadharma de hele Siddhartha vond. Het nonnetje viel in de afgrond, wat ook gelijk het einde is van het grootste stuk van de diamant.

Aan de Seine
Dit stuk van de geschiedenis speelt zich af in de negentiende eeuw, in Rome. Werkers zijn bezig een nieuwe verkeersader aan te leggen, maar er zijn een paar spelende kinderen die over het terrein lopen. 2 Daarvan begonnen te graven en kwamen uit bij het skelet van de slaaf Jaflet die diep in de grond was geboord. Daarmee vinden ze ook gelijk het kleinste stuk van de Siddhartha, die wordt tentoongesteld in een Italiaans museum.

Het museum (eigenlijk alleen het juweel) werd elke dag bezocht door één persoon: de vrouw Olga Boechowa. Ze besluit op een avond de diamant te stelen, omdat ze gelooft dat ze een band met elkaar hebben, de diamant zou namelijk haar voorspellende gaven versterken. Olga verstopt zich in een sarcofaag, totdat er niemand meer in het museum was. Nadat ze in het bezit was van de edelsteen, besloot ze de bewaker te vermoorden, omdat het zou opvallen als ze niet meer elke dag op “bezoek” zou komen.


Na het klusje te hebben opgeknapt, gaat ze te voet naar Parijs, soms kan ze meerijden met boeren. Olga Boechowa sliep onder de Seine bruggen en bedelde voor eten. Op een dag werd ze uitgenodigd in het huis van eenvoudige mensen, waar ze mocht overnachten. Olga begon hele manuscripten te schrijven over háár leer (van de diamant) en vond dat de mensen blij moesten zijn dat ze haar onderdak mochten verschaffen. Al snel bleek dat de mensen daar zelf niet zo over dachten; ze werd uit het huis gezet. Zo begon ze haar zwerftocht door de woningen van Parijs.

Al snel was de bevolking op de hoogte van madame Boechowa, en wilden zelfs de rijke haar in huis hebben, vanwege haar leer. Ze vindt zelfs een echtgenoot (kolonel Guillaume de Bree) en richtten ze samen een soort genootschap rond de steen op, die ze ‘Loge du Diamant’ noemden. 15 jaar nadat ze de diamant had gestolen, stierf ze.

In Europa in 1914 begon men de leer van Olga Boechowa te ontdekken. De 5de opvolgster van Olga was madame Bertin. Ze werd gearresteerd voor roofmoord. De politie vond madame Bertin met een pistool in haar hand en een dode man (René Dumont) een eind verderop. De volgende dag vonden ze een zakje met diamanten, met daarop de vingerafdrukken van beide. Ze ontkende het hele verhaal, zei dat 2 mannen het gedaan hadden die uit de struiken waren gesprongen. Niemand geloofde Bertin en ze werd ter doodstraf veroordeeld, haar bezitten werden verbeurd verklaard.

Jacques de Villetaneuse was een rijke kunsthandelaar, een opgewekte man die vanwege zakelijke overwegingen lid was geworden van ‘Loge du Diamant’. Nadat hij de diamant had gezien, wist hij dat hij die móest hebben en hij werd depressief. Hij was van plan samen met de diamant gelukkig te zijn en daarna samen te sterven.

René Dumont vertelde hem op een dag dat hij een geheim te vertellen had, die hij zou vertellen voor een zak diamanten. Jacques de Villetaneuse was van plan madame Bertin te laten arresteren, zodat haar bezittingen via een veiling verkocht zouden worden en dan zou hij de diamant kopen (hij had immers genoeg geld). Hij riep de hulp in van Ferdinand, een smokkelaar. Eerst moest Ferdinand madame Bertin bespieden, zodat ze wisten wat haar routine was. Ze kwamen erachter dat ze elke avond een stuk ging lopen in het park. De Villetaneuse spreekt af met René Dumont dat hij hem zijn geheim zou vertellen om 2 uur in het park. Ferdinand kreeg de instructies het zakje met diamanten mee te nemen en te zorgen dat de vingerafdrukken van zowel madame Bertin en meneer Dumont erop zouden zitten. Het laatste wat Ferdinand moest doen, was het zakje in de struiken gooien. Vervolgens zou De Villetaneuse René Dumont doodschieten. Het plan verliep perfect, madame Bertin werd inderdaad verdacht en ter dood veroordeeld. De bewakers brachten haar naar een kille ruimte met daarin een guillotine. De beul moest verschillende malen op een knop drukken, voordat die werkelijk naar beneden ging.

Jacques de Villetaneuse kocht het kleine stuk van de Siddhartha voor 150 miljoen. De Villetaneuse was van plan nog één laatste grote feest te geven. Op een bepaald moment beseft De Villetaneuse dat hij niet gelukkiger kan worden en sluit zich op in zijn kamer. Als zijn neef Ferdinand hem gaat zoeken, vindt hij hem op het vensterbank staan. Hij wil sterven met de diamant, maar Ferdinand duwt Jacques naar beneden en pakt de diamant af (in De Villetaneuse stond immers dat hij zelfmoord ging plegen en Ferdinand zou alles erven). Ferdinand verstopt de diamant en waarschuwt de politie.

Ferdinand was van plan te vertrekken, na een bezoek aan de notaris, en eiste dat De Villetaneuse pas begraven werd als hij terug kwam. Hij reed dwars door Duitsland heen, hij ging later te voet verder door een bos. Onderweg wordt hij helaas krankzinnig en schiet zichzelf door het hoofd.

Dan komt de diamant terecht bij de Amerikanen, ene majoor Lionel B. Webster wou de diamant slijpen voor militaire doeleinden. Hij had lol, omdat Jacques de Villetaneuse nou nooit begraven zou mogen worden, aangezien Ferdinand nooit zou terugkeren.

In Amsterdam, ondanks hevige protesten (omdat een Italiaans museum, waar het juweel eerst stond, er probeerde aanspraak op te maken) zou de splijting plaatsvinden. Tijdens dit proces ‘vliegt’ de edelsteen het raam uit en beland in een schillenkar, die gevonden wordt door Klaas. Klaas gooit hem naar Krijn, die droomt om rijk en beroemd te worden, maar ze geloven beide niet dat hij echt is. Nelis zei (Klaas, Krijn en Nelis zijn familie) dat wanneer een diamant in het vuur wordt gegooid hij zal verbrandt. Krijn doet dit, en hij verbrandt inderdaad (dit is ook gelijk het einde van de kleine Siddhartha). Uit spijt pleegt Krijn zelfmoord (hij onthoofdt zichzelf met een zeis), omdat hij zoiets waardevols heeft vernietigd.

De enige hoofdpersoon is de diamant zelf (eerst heel, daarna gespleten in 2 stukken) Je leest wel de gedachten van de bezitters van dit juweel, dus je kan hun beschouwen als “tijdelijke hoofdpersonen”, aangezien er zoveel personen in dit boek voorkomen. De tijd die in dit boek verstrekt is ongeveer 2500 jaar, en bestaat uit meerdere delen. Deze delen zijn genoemd naar de grootste rivier in dat gebied (de Ganges, Tiber, Yang-Tze en de Seine), begint in Magala, gaat dan naar Rome, China en Nederland.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.

Andere verslagen van "De diamant door Harry Mulisch"