De bende van de bokkenrijders door Ton van Reen

Bende van de Bokkenrijders

Schrijver: Ton van Reen
Aantal bladzijden: 602

Bijpassende gedichten (4 stuks)
Anno 1773 …

Geruisloos klieven klimmende schimmen
bij wassende maan hoog boven ‘t kempische koren.
De rovers jagen op een volgende rijke winning
en mennen hun bokken bij de krullende hoornen.

Vuurgensters spatten splinterend ten allen kant
en bedreigen de strodaken van schuur en boerenpacht.
De Hechtelse kerk staat nu in een laaiende brand,
nadat zijn zilverwerk “in veiligheid” werd gebracht.


Zwarte Hugo van de Loonsche Duynen,
leidt het gilde als een meedogenloos despoot.
De dampende resten van hun nachtelijke puinen
signeert hij satanisch met een bloedende bokkenpoot.

De zon staat laag: hemel en aarde verkleuren.
Ze gaan op zoek naar een bed voor de nacht.
Nergens valt echter een kerkdorp te bespeuren
tot hen uit de verte een lichtend gebouw toelacht.

Door de glasramen van de Postelse abdijkapel
schittert de gloed van een krachtig kaarsenkoor.
Kelken en kandelaars vormen een uitdagend kartel
in het uitgestorven schip achter de gesloten poort.

Ze spannen hun bokken en rammen de deur.
De bende stort zich gretig op de offerblokken.
Wijl Hugo bij het altaar de gouden buit keurt
roven zijn companen de beelden van hun sokkel.

Kandelaars klingelen in de buidels van de patrouille

Hun kaarsen worden driest op hun kop gegooid
Waaruit ze vlamlikkend de ornamenten schroeien
Tot de verf zich krullend van de muur opplooit

Plots voelt de voorman een hand op zijn hoofd
Kijkt verschrikt op en ziet een zwevende witte vrouw
Zij sommeert hem luid, waarbij het geldgerinkel dooft
“Gij ontheiligt dit huis dat voor God werd gebouwd”

met de ogen vol vuur stijgt zij als een veer
en richt zich nu dreigend tot het harteloze kaf:
“stop deze waanzin, kom allen tot inkeer!
roep de toorn des Heren niet over u af!”

De bendeleider overwint zijn eerste angst
en hoont haar weg met ruige schampere lach.
Hij beveelt zijn mannen “Verzamel de vangst”
en stoot haar weg … zij lost zich op in de nacht.

De rovers keren huiswaarts en malen er niet om.
Maar wanneer Hugo een dag later zijn huis bereikt

bemerkt hij de dame in het witte kleed weerom
die wiegend in de wind bovenop zijn gevel prijkt.

Haar stem orakelt: “Nergens in uw eigen huis
noch elders zult gij ooit rust of vrede vinden”.
Vanaf dat moment werd zijn thuis zijn kruis
… geen monnik kon de banvloek ontbinden.

De bokkenrijders werden kort daarop massaal opgeknoopt …

Dit gedicht heb ik gekozen, omdat het goed laat zien hoe de schrijver, hoogstwaarschijnlijk een geestelijke of een ander ontwikkeld man, denkt of bang is voor de bende van de bokkenrijders. Ze dachten in de tijd van de bende van de bokkenrijders dat de bokkenrijders vlogen op bokken en dat ze trouw hadden gezworen aan de duivel, niet aan God. En daarom zouden de bokkenrijders in de hel belanden. Maar ik denk dat de ontwikkelde, onder andere geestelijke, het gewone arbeidsvolk laten geloven dat de bokkenrijders naar de hel gaan, zodat ze zelf geen lid van de bende van de bokkenrijders zouden worden. Deze mensen hadden alleen al het geloof in de hel opgegeven, omdat ze dachten dat het niet erger kon dan het leven al is op aarde. De bende van de bokkenrijders maakten daar goed gebruik van en breidde zo de macht uit. Het gedicht past er vooral zo goed bij het boek passen, omdat het duidelijk maakt dat wat de bokkenrijders deden en hoe daar over gedacht werd. In het boek wordt er gesproken over dat sommige chirurgijns, zoals dokt Kirchhoffs, en paters, als pater Lindalaus, anders denken over de bende van de bokkenrijders, Dokter Kirchhoffs is zelfs de leider, kapitein, van de bende van de bokkenrijders. De bokkenrijders worden in dit gedicht afgeschilderd als een bende sadisten die nergens eerbied voor hebben, terwijl ze in het boek geen kerken overvallen en bijna tot geen geweld gebruiken, tenzij het nodig is. Rond 1773, in die tijd is dit gedicht geschreven, was Joseph Kirchhoffs leider van de bende van de bokkenrijders. Hugo, zie het gedicht, is een van de luitenanten van de bende van de bokkenrijders.

Bron:
http://www.gedichtegedachten.be/de%20bokkerijders.htm
___________________________________________________________________

Leven kan
Zonder hulp te verwachten
Van anderen maar
Het kan ze toch niet schelen
Zij denken
Aan het einde van de regenboog
Is alles beter…. Die hoop is
Voor mij allang vervlogen.
Ik bouw mijn eigen regenboog.

Dit gedicht heb ik zelf geschreven voor deze opdracht, omdat ik moeilijk gedichten over dit boek kon vinden. Het gaat over dat mensen die hulp nodig hebben, in het boek zijn dit de mijnwerkers die wél door Mathijs geholpen worden, geen hulp meer verwachten van andere, de rijke mensen. Die rijkere denken namelijk dat het allemaal door God zo heeft gepland en dat iedereen zijn eigen taak heeft gekregen. En als je je daar ook je leven lang naar gedraagt dat je in de hemel zal komen. Alleen hebben de armere, onder andere, mijnwerkers de hoop al opgegeven in een God en al helemaal in de hemel. Ze geloven al dat de paters en de schout in de gevreesde hel zullen komen, omdat ze hen zo laten stikken terwijl ze honger hebben en elke dag veel te hard werken voor te weinig loon. En dat terwijl de paters God dienen, normaal zijn de mensen in die tijd in deze regio erg vroom. De bende van de bokkenrijders neemt het voor die mensen op. En deelt de gestolen buit, gestolen bij de paters en de schout zelf, onder de mijnwerkers. Zo konden zij gaan staken en kregen ze uiteindelijk meer loon en veiligere werkomstandigheden. Als je ergens in gelooft en je wilt je er ook moeite voor doen kan het lukken, maar als je er niks voor over hebt gebeurt het ook niet. Deze boodschap wordt duidelijk gebracht door de schrijver van het boek, Ton van Reen, op verschillende manieren. Kijk maar naar Mathijs die chirurgijn wil worden en de schout die alle leden van de bende van de bokkenrijders gevangen wil laten martelen tot ze bekennen en daarna laten ophangen.

Bron: zelf geschreven

___________________________________________________________________

zwaar leven
toch overleven
elke dag opnieuw
nooit een keertje overslaan
maar elke keer
gaat het beter
tot je niet meer
beter weet
En eraan toegeeft
Omdat je er al van houdt.

Dit gedicht heb ik ook zelf geschreven, om de zelfde reden als bij het vorige gedicht. Het gedicht gaat over het zware leven van mensen, maar dat ja na een tijdje al niet meer beter weet en dat je het, uiteindelijk, accepteert. In het boek is dat vaak het geval. De mijnwerkers moeten in de mijnen werken om hun gezin te kunnen onderhouden. Ze weten dat ze niet anders kunnen, omdat er geen ander werk is in de moeilijke tijden. Ze zijn afhankelijk van het werk in de mijnen, maar willen toch betere werkomstandigheden. Ik denk dat de mijnwerkers wel van het werk in de mijn zijn gaan houden op een rare manier. Met het werk kunnen ze eten voor hun gezin betalen. Iedereen had het zwaar in de tijd van de bokkenrijders, daarom gingen de bokkenrijders ook van de rijkere bevolking stelen.

Bron: zelf geschreven

___________________________________________________________________________

Landgoed

Het grote huis is stil en leeg,
weg zijn het pluche en de palmen.
De keuken, ooit vol van geur en gebraad
heeft geen spit meer en ook geen fornuis.

In de grote zaal toont alleen de schouw
nog iets van de vroegere rijkdom.
Een klok staat verloren in de gang,
triest en kaal, alom bladderend stuc.

Overal woekert het wilde groen,
door geen snoeimes meer te bedwingen.
En verscholen in 't hoge gras bedekt,
Venus, kuis, met gespreide hand

haar achttiende-eeuwse borst

Ik heb dit gedicht gekozen omdat het goed beschrijft hoe een landhuis er uit zou zien nadat de bokkenrijders er langs zijn geweest op een rooftocht. De laatste drie regels vind ik niet bij het verhaal passen. De rest daarin tegen wel, ik denk dat ze goed beschrijven hoe het geweest zou zijn als jou huis werd overvallen, want ze laten niks van waarde achter en je kan je hele leven dan opnieuw gaan opbouwen. De rooftochten van de landhuizen zijn de rode draad door het verhaal, ongeveer iedere keer als de bokkenrijders een landhuis hebben overvallen gebeurt er iets. Nadat de bokkenrijders het huis van Mathijs’ ouders hadden overvallen, ontmoette Mathijs dokter Joseph Kirchhoffs. Mathijs gaat bij de dokter in de leer, hij wordt gekozen door de dokter omdat hij kan lezen en schrijven, en raakt door de dokter betrokken bij de bokkenrijders. Dat komt doordat de dokter leider, oftewel de kapitein, van de bokkenrijders is. Iedere keer als de bende van de bokkenrijders een landhuis gaat overvallen gebeurt er vlak daarna wel iets. Zo blijft er veel spanning in het verhaal en is het een doorlopend verhaal. Er zijn dan ook bijna geen saaie delen. Bijvoorbeeld toen twee bendeleden op eigen houtje een landgoed hadden overvallen werden ze gevangen genomen en door hen kon de schout bijna de hele bende van de bokkenrijders gevangen nemen en laten opknopen.

Bron: zelf geschreven

___________________________________________________________________________

Samenvatting
De bende van de bokkenrijders speelt zich af in de tweede helft van de 18e eeuw, in de buurt van Limburg. Het verhaal gaat over Mathijs Stevens, die leerling chirurgijn is en in dienst is van Joseph Kirchhoffs. Mathijs is lid van de bende van de bokkenrijders. Die bende steelt van de rijken en geeft het aan de armen. Joseph Kirchhoffs, zijn baas, is ook leider van de bende van de bokkenrijders. Niemand weet wie bij de bende van de bokkenrijders hoort, omdat ze erg gevreesd worden door de rijken. Een afspraak van de bende is dat je niet op eigen houtje dingen mag ondernemen. Witte Peter doet dat wel. Hij steelt een keer op klaarlichte dag paarden, maar wordt opgepakt door Oostenrijkse soldaten. Die voeren hem mee naar het kasteel van de Oostenrijkers.

De bende weet er snel van af dat Witte Peter is gepakt. Ze proberen hem zo snel mogelijk vrij te krijgen, zodat hij niet verraadt wie in de bende van de bokkenrijders zit. Ze proberen een aanval op de burcht, maar die mislukt. Veel bokkenrijders worden vermoord of opgepakt. Degenen die worden opgepakt, worden door de Oostenrijkers gemarteld. Door dat martelen worden er namen van bokkenrijders verteld. Die bokkenrijders worden dan ook weer opgepakt en ook gemarteld. Omdat Matthijs leerling chirurgijn is, moet hij de gemartelde mensen regelmatig verzorgen. Van de gemartelde mensen komt hij te weten dat de Oostenrijkers ongeveer weten waar de geheime schuilplaats van de bokkenrijders is.

Matthijs gaat er zo snel mogelijk naar toe, omdat daar ook de veroverde schatten liggen opgeslagen. Het lukt maar net om nog een beeldje en een paar muntstukken te pakken, voordat de Oostenrijkers de schuilplaats vinden. Doordat ook de leider van de bokkenrijders, dokter Kirchhoffs, wordt verraden, komen er wat problemen bij de bokkenrijders. De een wil met harde hand de buurt terroriseren, de ander wil vluchten. Velen vluchten en er worden ook veel branden aangestoken. Vlak nadat dokter Kirchhoffs wordt opgehangen, komt Matthijs erachter dat ook hij is verraden. Hij besluit om naar Amerika te vluchten. Door vele mensen wordt hij geholpen naar de boot. Maar uiteindelijk neemt hij de verkeerde boot. Niet die naar Amerika, maar die naar Afrika.
___________________________________________________________________________

Mijn mening:
Ik vond het een leuk boek om te lezen. Het onderwerp interesseert me erg, omdat het verhaal. zich voor het grootste gedeelte van het verhaal, in Limburg af. De bokkenrijders waren toch belangrijk voor de geschiedenis in deze regio. Het is erg boeiend om over te lezen. De gebeurtenissen in het boek zijn erg leuk en geven een duidelijk beeld over het leven van die tijd. Ze volgden elkaar op in een goed tempo, zodat het niet ging vervelen. In de verhalen zaten ook duidelijke boodschappen over verschillende dingen, zoals ergens in geloven en er iets voor doen. Ik heb van het boek geleerd dat je in jezelf moet geloven en dat de mensen het vroeger veel zwaarder hadden dan ik het nu heb met al mijn kleine zorgen. Mijn conclusie over dit boek is dat ik het aan iedereen zou aanraden, omdat het niet saai is en dat het makkelijk doorleest voor een boek van 602 bladzijden.