De aanslag door Harry Mulisch

2. a) In het verhaal zitten redelijk veel sfeer- en ruimtebeschrijvingen bijvoorbeeld de beschrijving van het politiebureau waar Anton een tijdje gezeten heeft. Er zijn ook redelijk veel dialogen vooral tussen Anton en de andere personen die in het boek voorkomen. Het boek is geschreven in de verleden tijd. Anton heeft in het verhaal veel flash-backs over de aanslag in 1945. b) Er zijn geen eigenaardigheden met betrekking tot typografie, lay-out en dergelijke. 3. De titel van het boek is de aanslag. Deze titel slaat op de aanslag die in het hele boek centraal staat. Motto: "Overal was het al dag, maar hier was het nacht, neen, meer dan nacht." Verklaring: Deze regels zijn van de Romeinse geschiedschrijver C. Plinius Caecilius Secundus.  Ze hebben betrekking op de as die op de aarde neerdaalt na een vulkaanuitbarsting. De ervaringen uit de Tweede Wereldoorlog blijven Anton Steenwijk de rest van zijn leven achtervolgen. De rest van zijn leven is gehuld in de "wolkas" van een "uitbarsting". Er is geen ondertitel. 4 a) Er is een proloog. Inhoud: Aan de rand van Haarlem staan langs het Spaarne vier villa's. In 'Buitenrust' woont de familie Steenwijk: vader (griffier bij de rechtbank), moeder, Peter (17 jaar) en Anton (12 jaar). Links van hun huis staat de villa van de familie Beumer en rechts het huis van meneer Korteweg en zijn dochter Karin. Er is geen epiloog. b) Indeling: Het boek is verdeeld in vijf episodes die plaatsvinden tussen 1945 en 1981: 1e episode 1945 (onderverdeeld in 4 hoofdstukken). 2e episode 1952 (onderverdeeld in 4 hoofdstukken). 3e episode 1956 (onderverdeeld in 3 hoofdstukken). 4e episode 1966 (onderverdeeld in 5 hoofdstukken). Laatste episode 1981 (onderverdeeld in 4 hoofdstukken). Het boek bestaat dus in totaal uit 20 hoofdstukken. c) De hoofdstukken hebben geen titel. 5. Personages: De hoofdpersoon is Anton Steenwijk. Het hele verhaal wordt vanuit zijn visie verteld. Anton heeft als jongen het donkere en bruine van zijn vader. Hij heeft een nootkleurige huid, die rondom zijn ogen iets bruiner is. Hij is als jongen naïef omdat hij boos wordt als de Duitsers de ramen inslaan, want tijdens de oorlog is nergens glas te krijgen. Als Anton ouder wordt en het artsexamen heeft gedaan heeft hij langer haar. Hij sloft dan ook wat om de verpleegsters aan te trekken. In 1960 trouwt hij zijn eerste vrouw. Ze heet Saskia de Graaff. In 1967 scheidt hij weer van haar en weer een jaar later trouwt hij met Liesbeth. Hij heeft veel last van migraine en op zijn veertigste voelt hij zich neerslachtig en moe. Ook heeft hij last van nachtmerries en last van aanvallen, die op den duur wel weer minder worden. Anton Steenwijk is een round-character, omdat je veel over hem weet. Je weet zijn gedachten en verder zijn hele levensverhaal. Hij verandert in het verhaal. In elke episode komen een aantal bijpersonen voor. Eerste Episode: Peter: Peter wil als het lijk van Fake Ploeg door de buren voor het huis van de familie Steenwijk is neergelegd, het lijk weer terugleggen of bij de familie Beumer leggen. Als hij bezig is, komen de eerste politieagenten en moet hij vluchten. Als hij bij de buren naar binnen vlucht, en hen met de dood bedreigd, omdat zij het lijk hebben verplaatst, wordt hij door een Duitser gezien en doodgeschoten. Vader: Hij is griffier bij de bank. Hij kijkt alleen maar toe als de Duitser binnenvallen. Hij doet niets. Moeder: Moeder probeert om Peter tegen te houden als hij Fake Ploeg wil verslepen. Truus Coster: Zij is de verzetsvrouw. Ze heeft samen met Cor Takes de aanslag op Fake Ploeg gepleegd. Zij zat samen met Anton in de cel van het politiebureau in Heemstede. Zelfs in de cel met de dood voor ogen blijft ze hoge ethische waarden handhaven. Mevrouw Beumer.

Derde Episode: Fake Ploeg.

Vierde Episode: Cor Takes: Cor Takes heeft met Truus Coster de aanslag op Fake Ploeg gepleegd. Hij was verliefd op haar. Hij is een vriend van de vader van zijn eerste vrouw, De Graaffs. Hij praat veel met Anton over de aanslag en Truus Coster.

Laatste Episode: Sandra: Saskia is Antons eerste vrouw. Peter: Peter is de zoon van Anton Steenwijk. Sandra: Sandra is de dochter van Anton Steenwijk. Karin: Anton komt haar later in zijn leven tegen en dan weet hij waarom zij samen met haar vader het lijk voor de deur van de familie Steenwijk hebben gelegd. Liesbeth: Liesbeth is de tweede vrouw van Anton Steenwijk. Deze figuren zijn allemaal flat-karakters, omdat je niet zoveel van ze weet en ze veranderen tijdens het verhaal niet echt. 6. a)  Het verhaal speelt zich voor een deel in 1945, 1952, 1956, 1966 en 1981 af. Dit staat letterlijk            in het boek.     b) De tijd is van belang voor de handeling. De aanslag moest bijvoorbeeld wel in de tijd 1940-         1945 plaatsvinden, omdat er toen oorlog was. Ook moest de demonstratie plaats vinden in         tijd waarin er ook demonstraties waren bijvoorbeeld in 1956. 7. a) Het verhaal speelt zich af in Haarlem en Amsterdam. b) In denk dat deze plaatsen wel willekeurig gekozen zijn. 8. a) Het verhaal duurt van 1945 tot 1981 dus 36 jaar. b) Er zitten grote tijdversnellingen in het verhaal bijvoorbeeld tussen 1966 en 1981. Tussen die twee jaartallen wordt niks verteld over Anton en zijn leven. Er zitten ook wel een aantal tijdsvertragingen in bijvoorbeeld de sfeerbeschrijvingen en de aanslag zelf. Er worden dan heel veel details vermeld. c) De tijdsversnellingen hebben denk ik geen speciale functie, maar de tijdsvertragingen wel. Zo wil Harry Mulisch benadrukken dat de stukken die hij gedetailleerd vertelt belangrijk zijn voor het verdere verloop van het boek. 9. a) Het verhaal is in grote lijnen chronologisch verteld. b) Er zijn een aantal flash-backs in het verhaal vooral van Anton. Hij denkt dan terug aan de aanslag die het verdere verloop van zijn leven beïnvloedt. 10. a) Er is sprake van een alwetende verteller, die het verhaal `stuurt'. Desalniettemin zien we de meeste gebeurtenissen door Antons ogen. De verteller wijst soms vooruit en plaatst gebeurtenissen in een bepaald historisch verband. b) Er zijn geen bijzonderheden met betrekking tot perspectief. 11. Alle acties tijdens de oorlog hebben twee kanten. Voor de één zijn offers onvermijdelijk, voor de ander echter moeilijk te verdragen. Voor alle betrokkenen geldt echter dat de oorlog nooit over is. Ze zijn jaren later nog steeds met de gebeurtenissen bezig. Er zijn onduidelijkheden en ze hebben altijd de vraag voor zich of ze het wel goed hebben gedaan.

Laatste Episode: Sandra: Saskia is Antons eerste vrouw. Peter: Peter is de zoon van Anton Steenwijk. Sandra: Sandra is de dochter van Anton Steenwijk. Karin: Anton komt haar later in zijn leven tegen en dan weet hij waarom zij samen met haar vader het lijk voor de deur van de familie Steenwijk hebben gelegd. Liesbeth: Liesbeth is de tweede vrouw van Anton Steenwijk. Deze figuren zijn allemaal flat-karakters, omdat je niet zoveel van ze weet en ze veranderen tijdens het verhaal niet echt. 6. a)  Het verhaal speelt zich voor een deel in 1945, 1952, 1956, 1966 en 1981 af. Dit staat letterlijk            in het boek.     b) De tijd is van belang voor de handeling. De aanslag moest bijvoorbeeld wel in de tijd 1940-         1945 plaatsvinden, omdat er toen oorlog was. Ook moest de demonstratie plaats vinden in         tijd waarin er ook demonstraties waren bijvoorbeeld in 1956. 7. a) Het verhaal speelt zich af in Haarlem en Amsterdam. b) In denk dat deze plaatsen wel willekeurig gekozen zijn. 8. a) Het verhaal duurt van 1945 tot 1981 dus 36 jaar. b) Er zitten grote tijdversnellingen in het verhaal bijvoorbeeld tussen 1966 en 1981. Tussen die twee jaartallen wordt niks verteld over Anton en zijn leven. Er zitten ook wel een aantal tijdsvertragingen in bijvoorbeeld de sfeerbeschrijvingen en de aanslag zelf. Er worden dan heel veel details vermeld. c) De tijdsversnellingen hebben denk ik geen speciale functie, maar de tijdsvertragingen wel. Zo wil Harry Mulisch benadrukken dat de stukken die hij gedetailleerd vertelt belangrijk zijn voor het verdere verloop van het boek. 9. a) Het verhaal is in grote lijnen chronologisch verteld. b) Er zijn een aantal flash-backs in het verhaal vooral van Anton. Hij denkt dan terug aan de aanslag die het verdere verloop van zijn leven beïnvloedt. 10. a) Er is sprake van een alwetende verteller, die het verhaal `stuurt'. Desalniettemin zien we de meeste gebeurtenissen door Antons ogen. De verteller wijst soms vooruit en plaatst gebeurtenissen in een bepaald historisch verband. b) Er zijn geen bijzonderheden met betrekking tot perspectief. 11. Alle acties tijdens de oorlog hebben twee kanten. Voor de één zijn offers onvermijdelijk, voor de ander echter moeilijk te verdragen. Voor alle betrokkenen geldt echter dat de oorlog nooit over is. Ze zijn jaren later nog steeds met de gebeurtenissen bezig. Er zijn onduidelijkheden en ze hebben altijd de vraag voor zich of ze het wel goed hebben gedaan.