Titel De Aanslag BIOGRAFIE Harry Mulisch is een zoon van een Oost-Europeese vader en een Vlaamse moeder en groeide internationaal op. Hij is geboren op 29 juli 1927 in Haarlem en woonde vanaf 1958 in Amsterdam. Vanaf 1949 is hij schrijver van beroep. Tot nu toe heeft hij al meer dan 50 publicaties op zijn naam staan. In 1977 kreeg hij de P.C. hoofdprijs. BIBLIOGRAFIE *De diamant *Het zwarte licht *Twee vrouwen *De ontdekking van de hemel. TITELVERKLARING Het boek gaat over hoe iemand zijn hele leven beheerst wordt door een aanslag die gepleegd is de oorlog.
HOOFDPERSONEN *Anton Steenwijk *Saskia de Graaf *Sandra *Liesbeth *Peter *Cor Takes *Truus Koster *Fake Ploeg TIJDSVERLOOP 1945 – 1981 PLAATSVERLOOP Haarlem en Amsterdam VERTELWIJZE Het verhaal wordt verteld in de hij-vorm. STIJL Nederlands OPBOUW 5 episodes 20 hoofdstukken 254 bladzijdes THEMA De last die Anton zijn hele leven blijft houden van de dingen die hem zijn overkomen tijdens de 2e wereldoorlog. MOTIEVEN De dingen die Anton heeft meegemaakt in 2e wereldoorlog en hoe hij daar zijn verdere leven mee omgaat. INHOUD 1e Episode: De eerste episode van het boek gaat over de aanslag. Op een avond in Januari 1945 zit het gezin Steenwijk in de huiskamer, als ze plotseling schoten horen ( 5 in totaal ). Fake Ploeg is doodgeschoten, op de stoep bij de buren van de familie Steenwijk. Even later komen de buurman Korteweg en zijn dochter Karin naar buiten en leggen het lijk voor de deur van het huis van Anton. Als de politie arriveert worden Anton's ouders en zijn broer doodgeschoten en hun huis wordt in brand gestoken. Anton wordt afgevoerd naar het politie bureau waar hij de nacht in een politiecel doorbrengt. Daar zit op hetzelfde moment een vrouw die hem troost. De volgende dag wordt Anton naar de Ortskommandantur gebracht en mag bij zijn oom en tante in Amsterdam gaan wone. 2e Episode Anton wordt opgevoed door zijn oom en tante. Hij gaat medicijnen studeren. Op een studente feestje komt hij voor het eerst in 7 jaar weer in Haarlem door een opmerking over de oorlog in Korea wordt hij voor het eerst weer aan de aanslag herinnerd. Anton besluit weg te gaan en gaat door Haarlem wandelen. Hij komt op de plaats waar vroeger zijn huis heeft gestaan. Als hij langs loopt ziet zijn buurvrouw Beumer met en vraagt of Anton binnen komt. Ze beginnen te praten over de gebeurtenissen die vlak na de oorlog gebeurt zijn. Anton komt te weten dat er een monument is opgericht voor de slachtoffers van de represaille maatregelen van de Duitsers. Hij gaat erlangs en ziet de namen van zijn ouders staan maar zijn broer staat er niet bij. Als hij naar huis gaat denkt hij bij zichzelf dat hij nooit naar Haarlem terug had moeten gaan en dat hij dit ook zeker niet meer zal doen.
3e Episode Het is het jaar 1956. Anton woont op kamers in Amsterdam en is coassistent anesthesie. In de stad is veel oproer waar de politie aan te pas moet komen. Als anton naar huis gaat ontmoet hij Fake Ploeg jr. Ze hebben een gesprek, en Anton hoort dat Fake niet heeft mogen studeren omdat zijn vader NSB aanhanger was. Fake is ervan overtuigd dat zijn vader net zo onschuldig is gedood als Anton's ouders. Dat kan er bij de laatste niet goed in. Het gesprek eidigt als fake een steen tegen de spiegel van Anton gooit. Even later ontploft dan ook nog de oliekachel waardoor de kamer vol roet komt. 4e Episode Anton is nu 33. Hij heeft zijn artesexamen gehaald en is nu anesthesist. Hij is sinds 1961 getrouwd met Saskia en heeft een dochtertje van 4, Sandra. Anton wordt weer aan de aanslag herinnerd op de begrafenis van een journalist, een vriend van zijn schoonvader. Als hij na de begrafenis met Saskia, Sandra en zijn schoonvader naar een café gaat hoort hij de man links van hem zeggen: "Ik schoor hem eerst in zijn rug, toen een keer in zijn schouder, en toen in zijn buik. Terwijl ik hem voorbij fietste. Anton hoort in gedachte de 5 schoten. Hij zegt er iets over tegen de man die lijkwit wordt. De man Cor Takes en Anton gaan zitten praten en hij hoort voor het eerst in 21 jaar iets over de vrouw met wie hij op de avond van de aanslag in de cel had gezeten. Zij blijkt Truus Coster te heten en was de vriendin van Cor Takes. Deze heeft een foto van haar als Anton de foto ziet weet hij waarom hij met Saskia is getrouwd; zij heeft de zelfde blik in haar ogen als Truus Koster, ook geeft Cor Anton zijn adres. Hij wil eerst niet langsgaan bij Takes maar doet het later toch. Laatste Episode Het is weer 15 jaar verder. Anton is in een ander ziekenhuis gaan werken, waar hij meer verdient. Hij heeft 4 huizen. In 1967 is hij gescheiden van Saskia, en in 1968 is hij getrouwd met Liesbeth. Een jaar later wordt hun zoon geboren Peter. Anton gaat met Sandra als ze 16 is naar Haarlem. Bij het monument ziet hij onder de namen van zijn ouders ook de naam J. Takes staan, de broer van Cor, die bij de doodgeschoten gijzelaars behoorde. Daarna gaan ze naar de erebegraafplaats in de Duinen, waar Truus Coster begraven ligt( zij was op 17 April 1945 gestorven ). Het boek eindigt met een grote demonstratie tegen atoomwapens in 1981. Anton wordt eerst gedwongen om mee te doen maar gaat steeds vrijwilliger mee loepen. Tijdens de demonstratie ontmoet hij zijn buurmeisje uit Haarlem Karin Korteweg, zij had samen met haar vader het lijk van Fake Ploeg bij hun voor de deur gelegd. Het blijkt dat ze dit alleen gedaan hadden omdat haar vader bang was voor zijn hagedissen, die hij met moeite gedurende de oorlog in leven had weten te houden. Als Anton vraagt waarom ze Ploeg niet bij de andere buren voor de deur hadden gelegd. Daarop antwoord Karin dat zij dat ook had willen doen, maar dat haar vader had gezegd dat daar al sinds 1943 Joden ondergedoken zaten. Als Anton dit helemaal gehoord heeft, overdenkt hij een aantal dingen; wie was er schuldig en wie onschuldig? Zouden zijn ouders en broer zijn vermoord door toedoen van hagedissen? Hij gaat met zijn zoon verder met de demonstratie en vindt daar voor het eerst in zijn leven vrede met het verleden en eindigt voor hem hier dan ook eindelijk de oorlog. PERSOONLIJKE LEESERVARING Ik vind het een mooi boek dat vooral in het begin moeilijk was.