De Aanslag

Harry Mulisch

Uitgeverij De bezige bij 1982

Amsterdam

Indeling boek

Het boek is ingedeeld in 6 delen. Eerst een proloog, daarna 5 episodes. De episodes gaan over een andere tijd in chronologische volgorde. Het eerste deel begint in 1945, het jaar waar de aanslag plaatsvind. Het laatste deel begint in 1981 en eindigt in 1982.

Wat heeft je boos gemaakt?

In het begin van het boek vindt de aanslag plaats. Fake Ploeg, politieman die werkt voor de Duitsers, wordt doodgeschoten voor het huis van Steenwijk. Anton, Peter en zijn ouders horen 3 schoten en een schreeuw. Anton kijkt voorzichtig tussen de gordijnen naar buiten. Hij ziet dat zijn buren, vader en dochter Korteweg, de dode voor hun huis slepen. Peter, toen 17 wilde iets doen en ging naar buiten om het lijk te verplaatsen maar de politie kwam er al aan. De Duitsers vielen hun huis binnen en Anton werd gescheiden van zijn ouders. Ze stoken het huis, wat Buitenrust heette, in brand.

Ik kreeg woede over de familie Korteweg omdat ik op dat moment nog niet wist waarom zij dat deden. Anton speelde wel is spelletjes met Karin en de andere buren van Aarts mochten ze veel minder. Later bleek dat er bij de Familie Aarts drie joden ondergedoken zaten en ze niet hadden gedacht dat de ouders en de broer gefusilleerd zouden worden.

Het doel van het boek is dat er veel meer dingen duidelijker worden over de Aanslag, wie het heeft gedaan, waarom en wat bepaalde dingen, die er die nacht zijn gebeurd, ermee te maken hadden.

Wat heeft je droevig gemaakt?

Na die nacht werd hij na een heftige rit naar het huis van zijn oom en tante gebracht. Zij woonden aan de Apollolaan in Amsterdam. Van Liempt, de broer van Antons moeder, kwam nadat hij na 7 jaar Haarlem had bezocht, de kamer van Anton binnen. Hij had vervelend nieuws. Antons ouders waren die nacht met 20 andere gijzelaars gefusilleerd.

Ik zou het zo naar vinden als je pas na 7 jaar weet waar je ouders zijn. Anton had er veel overgepraat en er was altijd nog de hoop geweest als ze in een concentratiekamp hadden gezeten dat ze levend zouden terugkeren, want alle overlevenden kwamen pas laat terug uit de kampen. Op dat moment wist hij ook nog niet waar Peter was. Ik word ook droevig als ik aan Anton denk die nog maar 12 is en dan in een keer verder moet leven zonder ouders.

Wat zette je aan het denken?

Het hele boek zette me aan het denken. Als je het boek leest komen er steeds meer dingen op zijn plaats. Aan het eind van het boek is alles duidelijk en weet je alles, waarom het is gebeurd, hoe het is gebeurd en ga je alles op een rijtje proberen te zetten na alles wat je hebt gelezen. Je trekt ook snel conclusies en je hebt ook snel vooroordelen als je bepaalde dingen leest. Toch is er altijd wel een climax wat je niet had verwacht. Je merkt dat er voor iedereen overal wel een reden achter zat.

Wat vond je moeilijk?

Ik vond de manier waarop het boek is geschreven eerst heel moeilijk te begrijpen. Er zitten moeilijke en ouderwetse woorden in. Ik wist in het begin ook niet wat voor doel het boek had en waarom ik het boek verder aan het lezen was. De schrijver gebruikt ook veel soorten namen voor de personen waardoor je soms niet meer weet wie wat zegt. Er was een stuk in de 4e episode waar een aantal mannen aan het praten waren over communisten en fascisten. Het is een erg lang stuk en ik vond het moeilijk om na te gaan waar ze het precies over hadden en wie wat zei.

Thema van het boek

Er zijn in het boek 3 hoofdpersonages, Anton, Fake Ploeg en Cor Takes. Afzonderlijk van elkaar proberen ze erachter te komen wie de schuldige is en hebben ze er alle 3 een andere mening over.

Het thema van het boek is dus schuldvraag. Ik vind dat schuldvraag het thema is omdat het hele broek draait om wie wat heeft gedaan en waarom diegene dat heeft gedaan. Toch bekijkt ieder persoon het via een andere invalshoek of overtuiging en dat maakt het vaak lastig. Fake werkte voor de Duitsers en heeft zo ook veel verkeerd gedaan in de ogen van de antifascisten maar Cor takes heeft uiteindelijk Fake vermoord.