1. Thema: Op een januari avond in 1945 zat de Familie Steenwijk een potje mens-erger-je-niet te spelen. Toen Anton net de dobbelstenen wilde gooien klonken er buiten 6 schoten. Peter de broer van Anton loopt snel naar buiten en ziet daar Fake van der Ploeg te liggen. De hoofdinspecteur van de politie en een NSB’er hij is doodgeschoten door een verzetsploeg. De buren meneer Korteweg en Karin leggen het lijk van Ploeg voor hun huis neer. Peter beslist het lijk te verplaatsen maar als hij dit doet wordt hij gestoord door een gewapende patrouille. Met het pistool van Ploeg vlucht hij achter het huis van Korteweg. Hij komt niet terug en ze durven hem niet te gaan zoeken. Duitsers rammen hun deur in. Dat de Steenwijks schuldig zijn staat meteen al voor hen vast, omdat vader in een boek van Spinoza, een jood, zat te lezen. Bovendien ontbreekt Peter. De Familie Steenwijk worden als schuldigen aan gezien en als represailles wordt vervolgens het huis in brand gestoken en vader, moeder en Anton worden weggevoerd. Anton wordt naar een nadere plaats gebracht dan zijn ouders. Hij zou zijn ouders nooit meer zien. Peter die bij het huis van de buren was, was gevonden door de Duitsers en werd meteen vermoord.
De aanslag achtervolgt Anton zijn hele leven. Hij ontmoet personen, waardoor hij meer te weten komt over deze aanslag. Uiteindelijk ontmoet hij Karin en die geeft hem uitlegd wat er die betreffende avond is gebeurd. Anton weet nu alles wat hij weten moet en legt zich erbij neer.

2/10 Vertelwijze/Perspectief:

Er is een sprake van zowel een auctoriaal perspectief al een ik-perspectief. Er is sprake van een
alwetende verteller, die het verhaal stuurt. Hij wijst soms vooruit en plaatst bepaalde
gebeurtenissen in historisch verband. Toch zien we bijna alle gebeurtenissen door Anton's
ogen, waardoor je met hem mee gaat leven. In het begin vind je het zielig wat er allemaal met
hem gebeurt, en later zie je met hem mee hoe hij alles verwerkt.

3. Titel:

Titel-In januari 1945 vindt er voor het huis van de familie Steenwijk een aanslag plaats op een NSB’er. Uit wraak maken de Duitsers de ouders van Anton Steenwijk dood en steken ze het huis in brand; zijn broer Peter is gewapend het huis van de buren ingevlucht, maar is bij deze vluchtpoging ook gedood. Het hele boek gaat over de aanslag die het hele leven van Anton zo erg heeft beïnvloed. Daarom is de titel van het boek “De aanslag”.

Ondertitel: het boek heeft geen ondertitel.

Motto: Overal was het al dag,maar hier was het nacht,neen, meer dan nacht.

Het motto gaat over de tegenstelling tussen dag en nacht, iets wat belangrijk is in het verhaal aangezien Anton nooit meer vergeet wat er op die januarinacht in 1945 gebeurde.

4.Opbouw:

a. het boek heeft een proloog: Aan de rand van Haarlem staan langs het Spaarne vier villa's. In "Buitenrust" woont Anton Steenwijk met zijn ouders en zijn broer Peter. Links van hun woont de familie Beumer
in "Welgelegen", rechts van hun woont in "Nooitgedacht" Karin Korteweg met haar vader. En daarnaast woont het echtpaar Aerts in "Rustenburg". Deze proloog is er om een beeld te geven van de omgeving en wat er in die tijd gaande was.

b. Dit boek heeft 5 delen met totaal 20 hoofdstukken:
Eerste Episode 1945: bestaand uit 4 hoofdstukken
Tweede Episode 1952: bestaand uit 4 hoofdstukken
Derde Episode 1956: bestaand uit 3 hoofdstukken
Vierde Episode 1966: bestaand uit 5 hoofdstukken
Laatste Episode 1981: bestaand uit 4 hoofdstukken

5. Personages:

Anton Steenwijk: Hij is de enige hoofdpersoon in dit verhaal. Aan het begin van het verhaal is hij 12 jaar. Na de oorlog gaat hij in Amsterdam bij zijn oom en tante wonen. Hij wordt daar anesthesist. Hij denk vaak onbewust terug aan de oorlog en praat moeilijk over de oorlog. Elke keer als hij iemand tegenkomt die wat met de oorlog te maken heeft, krijgt hij het moeilijk. Als hij volwassen is, is hij een rustige intelligente man. Hij vindt politiek totaal niet interessant. Anton verandert tijdens het verhaal. In het begin is hij volgzaam, maar later wordt hij steeds meer zelfstandiger. Ook wordt hij meer emotioneel.

Peter Steenwijk: Broer van Anton. Op de avond van de aanslag verlegt hij het lijk, maar hij wordt betrapt en vermoord. Het was een heel moedige actie, dus hij zal wel erg moedig zijn.

Saskia Steenwijk: Anton's eerste vrouw. Zij lijkt erg op de vrouw waarmee hij in de cel zat. Na hun scheiding blijven ze erg goede vrienden.

Sandra Steenwijk: Dochter uit zijn eerste huwelijk. Ze kan erg goed met haar vader opschieten en is een typische jongere uit die tijd. Ze doet mee aan allerlei demonstraties en heeft een vriend.

Liesbeth Steenwijk: Tweede vrouw van Anton, verder kom je niks over haar te weten.

Peter Steenwijk: Anton's zoon uit zijn tweede huwelijk. Waarschijnlijk is haar vernoemd naar zijn broer, misschien als eerbetoon.

Truus Coster: de vrouw die bij Anton in de cel zat. Hij heeft haar nooit gezien, maar hij herkent haar wel op een foto. Zij was één van de daders van de aanslag. Zij bepaalt zijn gehele leven, zelfs de keuze van zijn vrouw.
 

Cor Takes: Anton ontmoet hem toevallig op een begrafenis. Cor vertelt hem alles over de aanslag. Ook nodigt hij hem uit bij hem thuis om een foto van Truus te bekijken, hij ziet dan gelijk dat zij dezelfde uitstraling als Saskia heeft.

Fake Ploeg sr.: de NSB'er die doodgeschoten werd omdat hij samenwerkte met de Duitsers en anders nog veel meer had vermoord.

Fake Ploeg jr.: zoon van Fake Ploeg. Hij beschermt zijn vader steeds, waardoor Anton inziet dat ook Fake slachtoffer is.

Karin Korteweg: Zijn vroegere buurmeisje. Hij praat op het laatst van het verhaal met haar, en wat hij dan te horen krijgt komt zeer hard aan.

De andere personages zijn allemaal zo weinig beschreven dat je eigenlijk niet weet hoe ze zijn. Alle personages zijn vlakke karakters, behalve Anton, hij is een rond karakter.

6.Historische tijd: Het verhaal speelt zich af tussen januari 1945 en 21 november 1981. Die tijd is belangrijk,
omdat het verhaal gaat over de herinneringen die blijven na de oorlog. Van die tijd is natuurlijk
heel veel bekend. Het is een typische na-oorlogs verhaal.

7.Plaats en Ruimte:  Tijdens de oorlog woont Anton in Haarlem. Na de aanslag woont Anton in Amsterdam,
eerst bij zijn oom en tante en daarna alleen. Ook gaat hij een keer naar Italië, waar hij een huis koopt. Daar raak hij in een crisis als hij een aansteker in de vorm van een dobbelsteen ziet. Ook brengt hij nog twee keer een bezoek aan Haarlem, in 1952 en 1978. De bezoeken aan Haarlem hebben nu een grote invloed op Anton, want eigenlijk wil hij niet meer aan de oorlog teug denken, maar hij doet het toch waardoor hij weer een stapje verder is in het verwerken van de aanslag.

8. Tijdsduur:
Het verhaal duurt 36 jaar en 11 maanden. Een opvallende vertraging is in het begin van het
verhaal als de moord op Fake Ploeg sr. wordt gepleegd en als Peter het lichaam probeert weer
terug te leggen en wat er daarna gebeurt. De vertraging geeft aan hoe dramatisch het was en
het laat zien hoe iedereen perplex stond, niemand deed iets.

9. Tijdsvolgorde: Het verhaal is chronologisch verteld. Het verhaal bestaat uit vijf episoden, die elk een dag tot een paar dagen duurt. In de eerste episode beleeft Anton die aanslag en de morgen erna. De tweede episode is in 1952, ten tijde van de oorlog in Korea. Hij bezoekt dan de straat waarin hij ten tijde van de aanslag woonde. De derde episode is als Rusland Hongarije binnenvalt, in 1956. Hij ontmoet dan Fake Ploeg jr. De vierde episode is in 1966, als de oorlog in Vietnam bezig is. Hij ontmoet dan op een begrafenis Cor Takes, de man die Fake Ploeg sr. doodschoot. In de laaste episode treft hij zijn vroegere buurmeisje, tijdens een demonstratie tegen kernwapens in 1981. Elke episode begint met een beschrijving wat er tussen de episode is gebeurd. De episodes zijn erg fragmatisch, je ziet alleen fragmenten.

11.Idee: de schrijver probeert duidelijk te maken dat er niet één schuldige alles wat in de oorlog gebeurd, maar dat er meerdere zijn. Het is niet zo dat alleen de Duitsers verantwoordelijk zijn voor alles wat er in de oorlog gebeurt. Ook laat hij ons zien hoe moeilijk het is om de oorlog te vergeten. Ik vind dat het idee goed
naar voren komt.