Motivatie van mijn boekkeuze Een vriendin van me vertelde dat zij een aantal boeken van Renate Dorrestein had gelezen en dat ze haar erg goed vond schrijven. Dit maakte me benieuwd naar haar boeken en toen ik van een paar van die boeken de achterflap en de titel had bekeken/gelezen sprak deze me het meest aan. Korte beschrijving van de inhoud van het boek Laurie en Max, en echtpaar waartussen het niet zo goed gaat, gaan met hun kinderen op vakantie. Onderweg raakt hun auto echter van de weg af en belandt in het water. Ze besluiten een huis te zoeken waar ze om hulp kunnen bellen, en worden hierbij geholpen door een meisje dat voorbij komt huppelen en het gezin naar haar huis leidt. Naast het kleine meisje, dat Marrie blijkt te heten, blijken er in het huis een oude vrouw te wonen, Agrippina, samen met twee mannen, Lupo en Wibbe, een hond, Evertje polder en twee meisjes, Biba en Ebbe. Iedereen in het huis is bezig met voorbereidingen voor het feest van Sterre. Na een tijdje komt Max erachter dat Sterre, waarvoor de bewoners een verjaardagsfeest aan het organiseren zijn, niet meer leeft: ze heeft een tijd geleden zelfmoord gepleegd, omdat ze ervan overtuigd was dat ze was bezeten door iets walgelijks. Naarmate er meer tijd verstrijkt, merken Laurie en Max meer vreemde dingen in het huis, Laurie denkt na een tijdje dat Wibbe gek is in zijn hoofd en dat de rest hem probeert te helpen, Max ontdekt juist dat Wibbe de enige in het huis is die niet gek is. Omdat de bewoners zelf ook denken dat Wibbe gek is sluiten ze hem op op de zolder wanneer hij de herdenkingsceremonie voor Sterre verstoort. Ondertussen spelen de kinderen van Laurie en Max met Marrie, maar omdat Marrie een mongool is en minder begrijpt dan zij, voelen ze zich opeens heel machtig. Ze misbruiken deze macht door haar te mishandelen. Als Laurie ’s avonds het bos in loopt om haar kinderen te zoeken, verdwaalt ze en ze komt uiteindelijk bij een groot gebouw terecht. Dit blijkt een psychiatrische inrichting te zijn en daar hoort Laurie dat het huis een soort project is van Wibbe, die vindt dat het niet helpt voor hun genezing om de mensen op te sluiten, en dat hij hun begeleider is. Laurie schrikt hiervan en vertelt dat Wibbe opgesloten zit. Wibbe wordt opgepiept door de inrichting, maar hij zegt dat Laurie onzin uitkraamt en dat ze in de war is. Hij weet zich te bevrijden en de zaken in het huis weer wat op orde te krijgen. Dan blijkt dat het slecht gaat met Agrippina, die al langer een tumor in haar hoofd had, die nu te groot wordt. Wibbe gaat met haar naar het ziekenhuis, waar hij net op tijd aankomt. Laurie heeft ondertussen in de inrichting een kalmeringsmiddel gekregen. Als ze ’s ochtends weer wakker is, stelt ze zichzelf de keuze: verklaart ze de gebeurtenissen van de laatste dagen voor haarzelf waar gebeurd, en kiest ze daarmee voor de echtheid van haar hele bestaan of beschouwt ze het gebeurde als fictie en is haar hele leven dus een illusie? Persoonlijke reactie * Eerste persoonlijke reactie: Ik vond het boek best lastig om te lezen, niet elk stuk sluit goed aan op het vorige en er zitten veel flashbacks in. Je ziet ook niet alles door de ogen van dezelfde persoon. Ik vond het boek, en vooral het onderwerp niet echt interessant, maar ik vond het ondanks dat wel spannend, ik wilde onder het lezen graag weten hoe het verder zou gaan. Sommige delen van het boek waren wel herkenbaar, ik heb bijvoorbeeld ook meegemaakt dat een familielid zelfmoord had gepleegd. * Uitgewerkte persoonlijke reactie - Het onderwerp van het boek is denk ik het leven van een aantal mensen met psychische klachten, je ziet in het boek vaak hoe anders de mensen in ‘het huis’ de wereld zien. Wat verder in het boek zie je ook meer hoe ‘normale’ mensen zoals Max en Laurie daartegenaan kijken en ook hoe Laurie zelf, aan het einde, steeds meer in de war raakt. Bijvoorbeeld p. 198: “Ze voelde zich hopeloos verward. Als haar herinneringen nu niet klopten, wanneer hadden ze dan wel geklopt? Was er wel ooit sprake geweest van de achter haar liggende jaren? Was er wel ooit sprake geweest van een leven met Max en de jongetjes?” (Doordat Laurie twijfelt aan haar herinneringen, gaat ze twijfelen aan de waarheid van haar hele leven) -Het onderwerp spreekt me niet direct aan. Het staat ver van me af, wat het op sommige momenten moeilijk maakte om me in te leven. Bijvoorbeeld p.13:
“’het is verstandiger’, zei Agrippina, ‘om in alle omstandigheden zo koel als een ijslollie te blijven. Ik bewonder jou, Evertje Polder. Jou heb ik nog nooit het hoofd zien verliezen.’” (Ik vind het op zijn minst opmerkelijk dat Agrippina vaak tegen haar hond praat op zo’n manier als dit, laat staan haar karakter bewondert.) - Het onderwerp ligt ook niet echt in mijn belevingswereld. Ik ben er door het boek ook niet meer, of anders, over gaan denken. - Ik vind wel dat de schrijfster dit onderwerp erg goed heeft uitgewerkt, vooral door middel van het uitgebreid beschrijven van de gedachten en gevoelens van personages. Bijvoorbeeld p.98, waarop een van de vele stukjes gedachten van Lupo beschreven wordt: “Omdat, dacht Lupo gebroken, ik ervan hield zoals ’t was. Zo blauw als ’t was. Men hoefde toch geen krachtige longen en een gaaf gezicht te hebben om bemind te worden?” (In dit stukje krijg je een idee hoe Lupo over liefde denkt. Het lijkt voor hem sterk samen te hangen met een soort van medelijden.) - De gebeurtenissen en de handelingen van de personages zouden in het echte leven erg onwaarschijnlijk zijn, maar ze passen wel bij de personages en het onderwerp. Bijvoorbeeld p.93, waar Lupo ervan overtuigd is dat hij Evertje Polder uit haar lijden moet verlossen: “‘Jawel,’ zei Lupo, het geweer van zijn schouder nemend. Feilloos trof hij Evertje Polder tussen haar ogen. Alfred de Musset: Van alle zusteren der liefde, is medelijden de schoonste.” - De gedachten en gevoelens van de personages spelen een belangrijkere rol in het boek dan de gebeurtenissen op zich, volgens mij worden veel van de gebeurtenissen, en dan vooral veel van de flashbacks, juist verteld om gedachten of gevoelens van de personages te verklaren. Bijvoorbeeld p.73: “Lupo zag nog steeds wat hij zoëven gezien had: zijn naakte Ebbe op de rand van het bed, een mannenarm om haar middel geslagen. Toen kreeg hij rode stippels voor zijn ogen.” (Doordat Lupo zag hoe Max zijn vrouw bedroog met onschuldige en engelachtige Ebbe, gaat Lupo Max haten, en hij wil het liefst dat het hele gezin zo snel mogelijk weer vertrekt.) - Een van de belangrijkste gebeurtenissen in het verhaal is het stuk waar Sterre zelfmoord pleegt: p. 135: “’Ik ben klaar,’ zei ze. Ze omhelsde haar zusters aandachtig. Ze kuste hen. Ze liep naar de rand. Ze keek vol ongeloof naar beneden” … ”’Ik kan het niet’ snikte Ebbe. ‘Hou me vast,’ zei Biba. En met Ebbes armen om haar middel, duwde ze haar zuster van het dak.” (Dit stukje verklaart waarom Sterre niet meer in het huis is, waarom Biba en Ebbe het vaak over Sterre hebben en waarom de bewoners van het huis een ‘feest’ organiseren.) - De hierboven geciteerde gebeurtenis heeft me (opnieuw) aan het denken gezet over zelfmoord en de verantwoording ervan. De handelingen van Sterre en Biba wekten afkeer op bij mij, ik vind zelfmoord plegen een van de meest egoïstische dingen die een mens kan doen. Je ziet in het boek ook dat Ebbe en Biba niet goed weten hoe ze daarna verder moeten: ze zijn nog niet klaar om zonder Sterre verder te leven. - De hoofdpersoon (volgens mij is dat Laurie) is niet echt een heldin, ik vind dat ze een laf karakter heeft omdat ze niet bij haar man weggaat hoewel hij haar zelf heeft verteld dat hij vreemdgaat, bijv. p. 120:
“‘Jezus, Laurie, hang nou niet de onnozele maagd uit. Je zou toch niet willen dat ik je iedere scharrel opbiechtte? Wat heb je aan zulke eerlijkheid? Een keertje plat gaan heeft toch niets met je huwelijk te maken?’” - Ik keur Lauries gedrag niet alleen af omdat ze niet besluit bij Max weg te gaan, maar ook omdat ze hem probeert ‘terug te pakken’ door te proberen om Lupo te verleiden. Bijv. p. 91: “‘Zwijg nu toch eens,’ verzocht Lupo. Waarom moest ze dit sacrale moment verstoeren? Prediker 5: laat uwe woorden weinig zijn. En wat deed ze nu weer? Ze trok haar gekreukte jasje uit! Ze knoopt haar bloes los!” - De personages zijn uitgebreid beschreven, vooral de gedachten en gevoelens van de personages, wat handig is omdat ze afwijken van wat als ‘normaal’ beschouwd wordt. Ik vind het wel leuk dat je een beetje moest zoeken in verschillende stukken van de tekst naar wat nu precies de reden was waarom de mensen in het huis in een inrichting hoorden. - ik had bij dit verhaal niet zo duidelijk personages die ik sympathiek vond of juist niet. Het meest sympathiek vind ik Wibbe, omdat hij de mensen in het huis probeert te helpen, het minst sympathiek Sterre omdat ze zoveel verdriet en verwarring heeft veroorzaakt in het huis, en Max, omdat hij zijn vrouw bedroog. - Het verhaal is niet zo ingewikkeld wat betreft opbouw, zolang je steeds goed oplet of een flashback leest of dat het heden beschreven wordt. - De flashbacks in het verhaal verduidelijkten vaak veel, maar zorgden er vaak ook voor dat er niet zoveel schot zat in het verhaal zelf. (Bijvoorbeeld op de pagina’s 54, 60 en 67 begint alledrie een stuk tekst dat start met: “Zo was het destijds verder gegaan:” gevolgd door een deel van een flashback.) Hierdoor loopt de verhaallijn van het heden niet zo vlot, wat het verhaal in die stukken wat saaier maakt. - je ziet de gebeurtenissen door de ogen van meerdere personages. Dit is fijn, omdat op die manier beter en duidelijker de gedachten van de verschillende personages kunnen worden beschreven. - Ik vind de schrijfster soms wat zuinig met informatie, hierdoor ontstonden vaak open plekken wat ik lastiger lezen vond, maar vaak wel leuker, bijvoorbeeld over Evertje Polder: je weet aan het begin van het boek een hele tijd niet of het nu een gewone vrouw is of niet, ongeveer tot p. 47, waar blijkt dat zij een hond is: “Evertje polder slaakte hartbrekende zuchten toen Lupo haar poten in het koele water hing. Toen brokkelde de oever onder zijn voet af en zakte hij tot aan zijn dijen in het water met zijn armen vol hond.” - Ik vind het taalgebruik in het boek niet echt moeilijk, er worden (bijna) geen ingewikkelde woorden gebruikt en ook geen overdreven lange zinnen. - De verhouding tussen beschrijvingen en dialoog vind ik prima: er zit naar mijn idee niet zoveel dialoog in, maar met deze gebeurtenissen en dit onderwerp vind ik meer dialoog niet echt nodig: in veel boeken worden dialogen volgens mij ook vaak gebruikt om gedachten en gevoelen van de personages te laten zien, maar in dit geval had je daar al voldoende zicht op. - Ik vind het taalgebruik wel passen bij de personages en het onderwerp, als je kijkt naar het feit dat het in wezen ook gewoon mensen zijn, en de meeste personages uit het huis praten ook gewoon ‘normaal’. - Wat me opviel aan het taalgebruik van Lupo, was dat daar steeds maar weer het woord ‘ergo’ in terugkwam. In het begin viel het me niet zo op en had ik er niet zo’n last van, maar verder in het boek begon ik me er meer aan te ergeren. Voorlopig eindoordeel: Ik vind het goed dat de (gedachten van) de personages erg goed zijn uitgewerkt. Ik vond het af en toe wel jammer dat er zoveel (lange) flashbacks in zaten, hoewel die af en toe ook wel functioneel waren, en verder vind ik het erg knap hoe alles uiteindelijk zo volledig beschreven is.