Titelbeschrijving
K. Hemmerechts, Brede heupen. Amsterdam 1989 (eerste druk)
Samenvatting
De hoofdpersoon in dit verhaal is Laura. Ze is zesentwintig jaar en vertelt over haar leven. Laura is opgegroeid met een twee jaar oudere zus en twee jongere broertjes. Haar vader is toen ze vier jaar was overleden. Laura en haar zus, Elza, lijken erg veel op elkaar. Ze trokken altijd veel met elkaar op en Laura leerde dat haar zus erg onevenwichtig was. Nadat Elza was afgestudeerd, ging ze op zichzelf wonen. Vanaf dat moment verloor ze het contact met haar familie. Wanneer ze vierentwintig is blijkt dat ze naar een psychiatrische inrichting moet. Ze praat niet meer met haar familie, die ontredderd achter blijft. Laura heeft veel schuldgevoelens, omdat ze altijd al wist dat Laura anders was.
Terwijl Elza haar dagen in de inrichting slijt, krijgt Laura een relatie met de broer van haar beste vriendin Carla. Hij heet Jasper en is een mislukkeling. Hij is niet aantrekkelijk en is er nooit in geslaagd om een studie af te ronden. Toch gaat ze met hem samenwonen en raakt ze zwanger van hem. Hun relatie wordt steeds slechter wanneer Jasper probeert iets ‘onmogelijks’ te maken. Wanneer Laura is bevallen, heeft hij er geen aandacht voor. Laura gaat weer bij haar moeder wonen en Jasper wordt een alcoholist. De moeder van Laura stuurt haar naar een cursus voor secretaresses, zodat Laura goed Engels leert. Wanneer ze terugkomt in Nederland vindt ze meteen een baan als secretaresse bij Vincent. Ze trekt in bij Carla, en Laura’s moeder blijft voor haar kind, Edith, zorgen. Laura krijgt een relatie met Vincent, maar voor haar is er geen sprake van echte liefde.
Aan het eind van het boek krijgt Laura door dat iedereen om haar heen koppeltjes zijn gaan vormen. Alleen zij blijft alleen achter, want met Vincent wil ze niet doorgaan. Ze bedenkt zich dat ze al zesentwintig is en alleenstaand moeder. Ze vindt dat ze moet gaan trouwen en hoopt dat een vriend uit haar vriendengroep de geschikte kandidaat is.
Thematiek
In dit boek is het vrouwzijn een thema. De manier waarop de vrouw dit fysisch beleefd staat daarmee in verband. Dit blijkt uit de gebeurtenissen uit Laura’s leven. Zo vertelt ze over haar eerste menstruatie, haar ontmaagding, haar zwangerschap, haar bevalling en haar moederschap. Hierbij komen dus ook fysische kenmerken van de vrouw naar voren. Zo vertelt Laura over haar opzwellende lichaam tijdens de zwangerschap. En dan is er haar baas, Vincent, die haar lichaam wil perfectioneren. Iets wat niet lukt door de bouw van Laura’s lichaam. Als laatst praat Laura over haar borsten en die van haar vriendin en dat wijst ook weer op een fysisch kenmerk van de vrouw.. Het gaat er bij deze fysische kenmerken om de vrouwelijke beleving ervan, die je door de ogen van Laura meemaakt.
Een ander thema van het boek is de identiteitscrisis die Laura heeft. Ze heeft geen duidelijk beeld van de persoon die ze in wezen is. Haar persoonlijkheid bestaat uit verschillende rollen die andere personen voor haar kiezen. Haar familie gaf haar de rol van het jongere zusje van Elza, minder verfijnd, minder goed gebouwd en minder intelligent. Voor Jasper is ze vooral een huishoudster geweest. Voor Vincent is ze de secretaresse die lief, sexy en gewillig is. Hij probeert van haar een stereotype vrouw te maken. Zelfs Antonello Mela, die het van alle mannen in haar leven het best met haar lijkt te menen, schrijft haar voor wat zij moet spelen. Zij wil zijn minnares zijn, maar moet met de rol van dochter genoegen nemen.
De identiteitscrisis heeft invloed op het laatste thema van het boek dat vrouwelijk isolement is. De identiteitscrisis maakt Laura afstandelijk naar andere mensen. Nooit spreekt ze zich helemaal uit. Tijdens de vrijages met Vincent heeft ze zo min mogelijk lichamelijk contact met hem. Ze ervaart ze ook meer als plichtmatig dan als bedwelmend. De oorzaak van Laura’s isolement ligt mogelijk in de onderlinge verhoudingen thuis. Zo is Laura’s vader al vroeg in haar leven overleden. Ze heeft geen herinneringen meer aan hem en mist dus een vaderfiguur. Echt contact hebben de familieleden niet met elkaar. Wat hen werkelijk bezighoudt, houden ze voor zich. De rol van de familie in Laura’s leven is op den duur overgenomen door haar vriendenkring. Daar wordt wel gepraat, al is het opvallend dat zij ook hier niet haar gevoelens open op tafel legt. Aan het eind van het boek is er van de vriendenkring niet veel meer over. De een na de ander trouwt en Laura blijft alleen over. Dat sluit weer goed aan op het vrouwelijke isolement.
Motieven:
Een terugkerend onderwerp in het boek is de zus van Laura, Elza. Zij zit in een psychiatrische inrichting en wil geen contact meer met haar familie. Dat sluit aan bij het thema vrouwelijk isolement van het boek.
In het boek komt ook regelmatig de ‘witte kamer’ naar voren. Zo noemt Laura de hotelkamer die Vincent voor hun vrijages huurt. Ik denk dat de kleur wit slaat op de identiteitsloze Laura. Wit is eigenlijk een mengsel van alle kleuren en heeft dus geen eigen ‘identiteit’. Net zoals Laura verschillende persoonlijkheden speelt en ook geen eigen identiteit heeft.
Als laatst keert het ideaalbeeld in het hele boek terug. Vincent die van Laura de perfecte vrouw wil maken, Laura die net zo slim en mooi wil zijn als haar zus, Laura die wil dat Jasper zorg toont voor hun kind zodat ze een perfecte relatie kunnen opbouwen. Het zijn alle drie voorbeelden van idealen die Laura niet kan bereiken. Ik denk doordat ze haar ideaalbeelden niet kan waarmaken ze geen eigen identiteit kan aannemen. Zo sluit dit ook weer aan op de thematiek van het boek.
Titel:
De titel “Brede heupen” slaat op de brede heupen van Laura. Wanneer Vincent van haar de perfecte vrouw wil maken, stuit hij op haar heupen. Die vindt hij te breed en hij zet Laura op een dieet en laat haar oefeningen doen om die slanker te maken. Maar de brede heupen zijn gewoon een fysisch kenmerk van Laura. Daarnaast is het ook een kenmerk van de vruchtbaarheid van een vrouw. De titel komt dus overeen met de thematiek van het boek.
Secundaire literatuur:
- Bert Peene, over Brede heupen van K. Hemmerechts, Laren 1989. Reeks: Eerste druk
- Bert Peene, over Brede heupen van K. Hemmerechts, Laren 1990. Reeks: Lijstwerk
- Marita de Sterck, over Brede Heupen van K. Hemmerechts, Den Haag 1994. Reeks: Uitgelezen
- Ritske van der Veen, over Brede Heupen van Kristien Hemmerechts, Utrecht 1992. Reeks: Prisma uittrekselboek
- Trouw ‘Waarom kan men niet gewoon zeggen wat er aan de hand is’ in: Laagland verwerkingsboek
Algemene visie auteur:
Hemmerechts wil vooral de vrouwelijke beleving naar voren brengen in haar boeken. Als aanzet voor haar schrijversschap vermeldt ze ‘de vaststelling dat literatuur vooral een projectie was van wensdromen van mannen’. Wat geschreven werd over lichamelijke processen bij vrouwen had volgens haar weinig te maken met de realiteit. Ofwel werden droomvrouwen, ofwel nachtmerries in beeld gebracht, samen met de fantasieën van mannelijke angsten en begeerten. Daartegenover wil Hemmerechts een vrouwelijke werkelijkheid stellen. Dat deed ze door middel van het beschrijven van het vrouwzijn vanuit biologisch en cultureel uitgangspunt. Hemmerechts zegt dat boeken deels gemaakt zijn uit ervaringen en dat het daarom uitmaakt of een man of een vrouw een boek schrijft. Het is voor haar dus logisch dat ze over typisch vrouwelijke ervaringen schrijft en de man niet op de voorgrond staat in haar verhalen.
Hemmerechts ziet zichzelf geen boek schrijven met een maatschappelijk probleem als hoofdmoot. Ze zegt dat ze de relatie boodschap-literatuur een heel moeizame vindt. Volgens haar zouden de aanklachten tegen het functioneren van de maatschappij in de jaren zestig nu naïef overkomen. Ze zegt: “Als je nu schrijft over het onrecht dat de arbeider wordt aangedaan, en over het kapitaal dat slecht is, hen je een te eenvoudige boodschap. We weten intussen toch wel dat het allemaal veel complexer in elkaar zit.”
Toepassing op gelezen boek:
De visie van Hemmerechts kan goed toegepast worden op haar boek ‘Brede heupen’. Zoals al eerder gezegd speelt de vrouwelijke beleving een belangrijke rol in dit boek. De man komt weinig aan bod. Er spelen wel mannelijke personages mee in het boek, maar die worden alleen belicht vanuit Laura’s standpunt, vanuit een vrouwelijk standpunt dus.
In het boek speelt een maatschappelijk probleem niet die hoofdrol, dat klopt dus ook met de visie van de schrijfster.
Relatie met maatschappelijke ontwikkelingen
Aan het boek ‘Brede heupen’ kan geen opiniërende functie worden toegeschreven. Een maatschappelijk probleem wordt er niet behandeld. Maar er worden wel zaken in verwerkt die in de tijd dat het boek werd geschreven erg in het daglicht stonden. Zo komt in dit boek nadrukkelijk het condoomgebruik in verband met het aids-tijdperk aan de orde. Wanneer Laura met Vincent naar bed gaat gebruikt hij altijd een condoom. Laura beschrijft het gebruik van het condoom uitvoerig en ze vertelt ook hoe Vincent zich altijd meteen helemaal reinigt nadat ze seks hebben gehad.
Ook kan dit werk in verband worden gebracht met het feminisme. In het begin van het verhaal lijkt het alsof Laura haar leven laat leiden door Vincent, maar later in het boek blijkt dat ze alleen maar met hem meespeelt. Wanneer hij echt een serieuze relatie met haar wil aangaan, wijst Laura hem af en blijkt dus dat Vincent geen echte greep op haar leven heeft.
Laura is een alleenstaande moeder die zich wel redt zonder een man. Het traditionele idee dat een vrouw niet zonder een man kan, wordt hiermee dus doorbroken.
Brede heupen door Kristien Hemmerechts
7.8
ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!
Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter.
Meer informatie
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden