Boy door J. Bernlef

1. Samenvatting

Wanneer de actrice Norma, ‘Polly’ Todd, wordt vermoord is dat voorpaginanieuws. William Stevens, ambitieus reporter van de locale krant Flatbush Chronicle is nieuwsgierig naar de toedracht van de moord, omdat hij altijd al een zwak voor de jonge actrice heeft gehad. De politie heeft de vermoedelijke dader al onmiddellijk op het oog, want toen Norma dood, naakt op haar bed, werd gevonden, bleek er zich een doofstomme jongen in een kast van haar slaapkamer te bevinden. Waar hij vandaan kwam, wat zijn motief was, bleef onbekend. De jury in de rechtbank vond in zijn aanwezigheid op de plek des onheil voldoende reden hem als de dader te veroordelen. De jongen wordt tot de doodstraf veroordeeld.

Als Wiliam zijn onderzoek begint komt hij er al gouw achter dat de jongen bij hem in de buurt woonde en Boy werd genoemd. Boy woonde bij de pianiste van de bioscoop, Amy Faye, het is begin 1900 en films hadden nog geen geluid dus werden ze ondersteund door muziek. Als William met haar gaat praten komt hij erachter dat zij de jongen een tijdje geleden op het strand heeft aangetroffen. Ze had zelf geen man of kinderen dus nam ze hem mee naar haar huis, dat vond ze wel gezellig. Ze noemde hem Boy.

Amy kende Norma, omdat ze vroeger bij haar op school had gezeten, ze waren vriendinnen geworden. Toen Norma een keer bij Amy op bezoek kwam was Boy helemaal weg van haar, hij vond het blijkbaar zo bijzonder dat iemand die hij vaak op het filmdoek had gezien ook in het echt bestond, dat hij haar de hele tijd wilde aanraken. Toen Norma weer weg ging vond hij dit verschrikkelijk. De volgende dag is hij bij Amy weggelopen en naar Norma gegaan. Norma vond het goed dat Boy een tijdje kwam logeren. Amy weet verder niets te vertellen over de moord.

William is erg onder de indruk van Amy en wordt verliefd op haar, gelukkig zij ook op hem. Als hij van Amy de sleutel krijgt van het huis van Norma vindt hij een foto van een wat oudere man bij een vuurtoren. Van Flannery, de andere reporter en baas van de Flatbusch Gronicle, krijgt hij te horen dat het de vuurtoren van Montauk is. Ook komt hij erachter dat de man op de foto Bruce Wilder heet. William reist naar Montauk en krijgt Bruce te spreken. Bruce is aardig dronken als hij aan William verteld dat Boy Norma niet heeft vermoord. Bruce ging veel met Norma om en op een dag ging hij met haar rijden in zijn cabriolet. Auto’s waren in die tijd nog zeer zeldzaam. Norma droeg een groende sjaal en opeens hoorde hij naast zich een gil. De sjaal was in het wiel van zijn auto geraakt en zo was ze gewurgd. Hij heeft haar toen naar haar huis gebracht en op het bed gelegd. Vervolgens heeft hij haar uitgekleed omdat hij haar nog een keer naakt wilde zien.

William gaat naar huis en schrijft het hele verhaal in de krant, hij gaat er vanuit dat hij wel opslag zou krijgen door deze primeur. Helaas blijkt dat anders uit te pakken, niemand gelooft hem en ze vinden het een belachelijk verhaal. William wordt ontslagen.

William gaat nog een keer naar Montauk, maar nu neemt hij Amy, die intussen zijn vriendin is geworden, mee. Samen slapen ze in een hotel dat wordt geleid door een bijna blinde man. William wil het verhaal van Bruce zwart op wit en hij wil dat Bruce een verklaring tekent. Bruce blijkt onvindbaar en later hoort hij dat Bruce is opgepakt. Het verhaal wat William in de krant had gezet was toch waar, maar een andere krant strijkt al met de eer op.

Boy blijkt dus onschuldig, maar daar heeft hij niets meer aan. Hij heeft zich opgehangen in zijn cel. Hij wist niet wat er met hem gebeurde en had geen plaatjes of iets anders om naar te kijken, Boy leefde eigenlijk voor beelden, dat was het enige wat tot hem doordrong. De rest begreep hij toch niet.

Amy en William blijven in Montauk bij de steeds blinder wordende hotel eigenaar wonen. Amy is zwanger en gaat pianoles aan de kinderen in het dorp geven. William gaat op zoek naar een andere baan. Waarschijnlijk worden ze samen heel gelukkig.

2. Tijd

A1. Het tijdsverloop tijdens verhaal is chronologisch met af en toe een paar flashbacks naar dingen die zijn gebeurd in het verleden. Bijvoorbeeld hoe Norma of Polly echt is omgekomen. Doordat het chronologisch is, is het wel makkelijk te volgen.

A2. Het verhaal speelt zich af in het begin van de 20e eeuw, dus in het verleden. Dit heeft het effect op het verhaal dat alle gebruikelijke dingen die wij nu gewend zijn daar nog heel bijzonder zijn. De elektriciteit begint langzamerhand de gas- en olielampen te vervangen. Auto’s zijn een enorme luxe en alleen voor de rijken weggelegd. De fotografie krijgt concurrentie van de film, alleen wel zonder geluid waarbij er door mensen (zoals Amy) muziek wordt bijgespeeld om het meer te laten spreken.

B1. Het tijdsverloop van het verhaal maakt het verhaal duidelijk en makkelijk leesbaar. Het is op een hele natuurlijke manier verteld, een goed verhaal met af en toe terugblikken op het verleden. Zoals het in werkelijk ook zou kunnen zijn.

B2. Het geeft me een hele betrouwbare indruk van deze periode omdat er tijdens het vertellen van het verhaal veel voorbeelden en bijvoegelijke naamwoorden worden gebruiken die erop duiden dat het een verhaal is dat zich een eeuw geleden heeft afgespeeld. Ook aan de manier hoe er wordt omgegaan met sommige gebeurtenissen, zoals een geluidloze film is heel goed te merken dat het zich een hele tijd geleden heeft afgespeeld. Bewegende beelden op een scherm was toen heel indrukwekkend, daar zou nu niemand meer van opkijken.

3. Perspectief

A1. Het perspectief ligt bij de schrijver, deze verteld hoe de hoofdpersonage door het verhaal heen gaat.

A2. Het hij/zij perspectief.

B1. De verteller verteld alles in details wat de hoofdpersoon, William, meemaakt. Een enkele keer maakt de verteller een overstap van William naar Amy om te vertellen hoe zij over Boy denkt.

B2. Het perspectief heeft weinig tot geen invloed op mijn manier van kijken naar het verhaal. Ik vind het heel fijn om met dit perspectief een verhaal te lezen.

B3. Door dit perspectief krijg je als je het verhaal leest het gevoel dat je het verhaal vanaf de zijlijn bekijkt. Het lijkt net alsof je erbij bent maar dan van een afstandje meemaakt. Dit vind ik wel heel fijn, ondanks het een ander perspectief dan het ik perspectief is, zit je toch helemaal in het verhaal.

4. Personages

A1. William Stevens is de hoofdpersoon van het boek. William heette eigenlijk Willem Steevens. Zijn grootouders kwamen uit Holland en waren in Airegin, Minnesota, een boerderij begonnen. Op zijn zeventiende heeft William de boerderij verlaten omdat hij genoeg had van de korenvelden. Hij trok naar New York en veranderde al snel zijn naam. William is een niet absurd knappe reporter van een locale krant: ‘Flatbush Chronicle’. Hij woont in een klein houten huisje waar hij een kamer huurt. Hij had tot Amy nog nooit een relatie gehad. Qua innerlijk is William een onderzoekend persoon die het niet zomaar ergens bij laat zitten. Hij wil alles eerst met eigen ogen gezien hebben voordat hij iets echt geloofd.

Norma Todd of ‘Polly’, want zo luidde de koosnaam die het publiek haar had gegeven na haar filmdebuut. Ze was een actrice die door veel mannen als vrouwen werd gewaardeerd. Ze was best ondeugend en ging heel veel met mannen om, ze was niet zoals al de andere vrouwen. Norma is gedurende het hele verhaal dood, maar alles draait wel om haar. Door herinneringen en gedachtes over haar kom je toch veel over haar te weten.

Amy Faye is de slanke pianiste die de theatervoorstellingen begeleid in de bioscoop van het dorp. Het meest opvallend aan haar uiterlijk is dat ze een grijs en een bruin oog heeft waardoor het lijkt alsof ze loenst. Ze is heel zorgzaam en iets ouder dan William. Haar muzikale talent heeft ze van haar ouders en was eerst onzeker om iets te beginnen met William door het leeftijdsverschil.

Boy is een doofstomme jongen die helemaal in zijn eigen wereldje leeft. Niemand weet hoe oud hij is en wat het in hem om gaat. De jongen kan niet praten en niet horen. Hij houdt heel erg van bewegende beelden en dus films fascineren hem. Amy heeft hem de naam Boy gegeven omdat hij toch niet kan horen.

Flannery heette eigenlijk Flannery Duval, maar op die achternaam heerste een verbod. Hij had een hekel aan de Fransen en Frankrijk. Hij is de baas en de andere reporter van de Flatbush Chronicle. Hij schrijft zijn hoofdartikelen altijd in de stamkroeg ‘The Den’. Hij wil graag een betere krant hebben dan de concurrent. Flannery is een man die zijn wil goed duidelijk maakt.

Henry Weaver is de hoteleigenaar in het plaatsje waar ook Bruce Wilder woont. Hij is bijna blind maar houdt erg van viool spelen. Hij weet alles te vinden omdat alles al jaren op dezelfde plek staat. Henry Weaver is een hele vriendelijke slimme man.

Bruce Wilder is de man wie erbij was toen Norma verongelukte. Hij bestuurde de auto en raakte in paniek, hierdoor heeft hij niets verteld aan de politie en/of verslaggevers. Hij had een verhouding met Norma. Hij was makelaar en deed zaken in onroerend goed. Het was een man die bang was om veroordeeld te worden.

A2. William en Amy maken een persoonlijke ontwikkeling door. William wilde eerst niets van de liefde weten en was helemaal geobsedeerd door Norma/Polly, totdat hij Amy leerde kennen. Toen accepteerde hij haar liefde. Amy was een zorgzame vrouw die zich weinig van andere mensen aantrok en leek te leven voor muziek en genoot ervan om voor Boy te zorgen. Later leerde ze andere mensen in haar leven te accepteren en kreeg een relatie met William en zij runden samen met Henry Weaver een hotel.

B1. De hoofdfiguur neemt de beslissing om een relatie aan te gaan met Amy, een artikel uit te brengen waarvan het commentaar niet te verwachten is en een jongetje proberen te beschermen/redden die doofstom is. Hij geeft alles ervoor om erachter te komen wat de werkelijke dood was van Norma Todd. Hij durfde nooit een relatie aan te gaan, en door zijn onderzoek is hij in contact gekomen met Amy, waar hij uiteindelijk een relatie mee begint. Hij probeert Boy te beschermen en te bevrijden van de doodstraf door te bewijzen dat hij niet schuldig is aan het vermoorde van Norma. Als hij het bewijs heeft gekregen schrijft hij hier een artikel over, dit was zijn manier om te bewijzen dat Boy onschuldig was, alleen niemand geloofde het. William werd ontslagen en Boy werd veroordeeld. William heeft dus belangrijke beslissingen moeten nemen, maar deze hebben niet altijd goed uitgepakt.

B2. Ik voel me het meest verwant met Amy. Het is een zorgzame vrouw die ook wil bewijzen dat Boy echt onschuldig is. Zij is ook een persoon die de mooie dingen in mensen naar boven probeert te halen. Dit vind ik heel mooi aan Amy als personage en kan mezelf dus daar ook het meeste in vinden.

5. Ruimte

A1. De acteur heeft bewust gekozen voor een klein onbenullig dorpje zodat de lezer de plaatsen kan herkennen. In het boek wordt ook duidelijk beschreven wie welk winkeltje beheerde en als er een nieuwe winkel bij komt of een oudere weg gaat werd ook gemeld.

B1. Ik vind dat de omgeving wel bepalend is, want elke keer herken je dan de plaats waar de personage zich bevind, dat zie je dan ook voor je. Dat is heel fijn want dan kun je er zelf een beeld bij creëren.

B2. Dat spreekt me heel erg aan, je kunt je bij elke winkel voorstellen hoe die er van binnen uit ziet en zelfs het huis van Norma wordt duidelijk beschreven. Dit is heel fijn om te lezen, omdat je jezelf dan ondertussen niet hoeft af te vragen hoe het zou zijn.

6. Spanning

A1. Het verhaal wordt spannend gemaakt door de dingen die ongemerkt achter worden gehouden. Je vraagt je die dan onbewust wel af maar gaat toch doorlezen omdat je dan verwacht dat het verder wel verteld wordt. Dat is dan ook het geval, dus het is zo geschreven, dat je wel door wilt/moet lezen.

B1. Ik vind de schrijver er heel erg goed in geslaagd om het verhaal spannend te maken. Het is net een detective, ik vond het zelf wel vergelijkbaar met CSI van tv. Je ging samen met William, de hoofdpersoon, op zoek naar de echte moordenaar en wilde bewijzen dat Boy zelf onschuldig was.

7. Stijl

A1+2. “Op de straat rook hij de geur van half verbrande pretzels. Dat betekende dat Tippy net langs was geweest. Tippy verkocht pretzels en snoepgoed uit een in felle kleuren geschilderde kist op wieltjes.Zijn korte haar stond recht overeind alsof hij in voortdurende paniek verkeerde. Daarom werd Tippy ook wel ‘het Stekelvarken’ genoemd. Tippy was net als hij straatzanger in de stad geweest. Dat verhaal had hij al eens opgetekend in een artikel over muziek op de openbare weg.”

Deze stijl typeert het gebruik van bijvoeglijke naamwoorden die het verhaal gedetailleerd vertellen. De schrijver maakte veel gebruik van bijvoeglijke naamwoorden, hij vertelde alles zo gedetailleerd mogelijk. Dit stukje gaat over één van de mensen in het dorp die iets verkoopt. In het boek wordt er aan elke winkelier wel een aantal pagina’s besteed.

“’Loop maar met me mee, dan wijs ik je de deur,’ zei Amy terwijl ze een grijze korte mantel aantrok. William liep achter haar aan. Onwillekeurig keek hij naar haar draaiende heupen. Zo liepen alleen vrouwen. En Wilfred, maar dat had zijn reden.”

Deze stijl typeert het gebruik van humor tussen het verhaal door. Onopvallend en onverwacht maakt de schrijver gebruik van zijn humor.

B1. Ik heb zeker van de stijlen kunnen genieten. Vaak als je een boek leest moet je extra nadenken hoe iets eruit ziet of hoe een persoon is. Door het vele gebruik van bijvoeglijke naamwoorden is dit niet nodig en wordt het je allemaal voorgeschoteld. De humor die de schrijver af en toe gebruikt kan ik echt wel waarderen, daar hou ik erg van. Voor de rest gebruikt de schrijver geen moeilijke woorden, dus het is makkelijk te lezen.

B2. Deze stijlen liggen best dicht bij mijn eigen taalgebruik. Ik gebruik zelf niet echt moeilijke woorden tijdens het praten en hou er wel van om af en toe een grapje erbij te maken. Ook vind ik het niet erg om veel bijvoeglijke naamwoorden te gebruiken, want zo kun je sommige dingen duidelijker vertellen dan zonder.

8. Genre

A1. Ik reken dit boek tot een detectiveverhaal.

B1. Ik herken dat er een persoon is, in dit geval een verslaggever, die met een vraag zit over wie de echte moordenaar is en wat de aanleiding naar de moord is. Gedurende het boek vindt hij steeds meer aanwijzingen en uiteindelijk heeft hij ook het ware verhaal gevonden van wat er gebeurd is.

9. Thema en motieven

A1. Het thema volgens mij is: William gelooft niet dat een doofstomme jongen een moord kan plegen en gaat daarom op zoek naar de echte doodsoorzaak.

A2. Een beperking hebben, zoektocht, liefde, dorp, ouderwets, film.

B1. Ik vind dat het heel goed is dat hij het niet geloofd, alleen hij komt wel te laat met de oplossing. Hij wil perse bewijzen dat degene waarvan hij denkt onschuldig te zijn echt onschuldig is. Dit vind ik heel goed, want ik heb er een hekel aan als mensen zomaar worden beschuldigd omdat ze een of andere beperking hebben.

B2. Dit heeft geen invloed op mijn visie, ik blijf bij mijn standpunt dat het verboden zou moeten worden om mensen te beschuldigen zonder dat er genoeg bewijs is voor een beschuldiging.

10. Titel

A. De titel slaat op de jongen Boy, een doofstom personage uit het verhaal. Hij bevindt zich op het plaats delict als Norma naakt en dood wordt gevonden op haar slaapkamer. Hierdoor wordt hij meteen als hoofdverdachte vooropgesteld en wordt uiteindelijk ook veroordeeld. Het hele boek gaat erom dat William de aanleiding wil vinden waarom, en wil laten zien dat Boy onschuldig is. Onopgemerkt draait alles het hele boek om Boy. Ook brengt Boy Amy en William bij elkaar.

B. ‘Het gebrek’ lijkt mij ook een goede titel voor het boek. Het hele boek gaat over een gebrek aan iets. Een gebrek aan praten of horen. Of juist een gebrek van iets weten.

11. Vergelijking

A1. De verschillen en overeenkomsten van ‘Boy’ van J. Bernlef en ‘De dochter’ van Jessica Durlacher zijn niet heel groot. De verschillen zijn dat ‘Boy’ zich in het verleden afspeelt en ‘De dochter’ in het heden, terwijl er in dat boek wel veel over het verleden wordt gesproken. Nog een verschil is dat de hoofdpersonen een heel ander doel hebben, William van ‘Boy’ is heel erg bezig om erachter te komen wat er werkelijk is gebeurd en Max van ‘De dochter’ is constant bezig met het zoeken en vinden van zijn geliefde. Een overeenkomst tussen de twee boeken is dat er in beide boeken iemand overlijd. In de ‘De dochter’ is het plotseling de tante van Max die overlijd en in ‘Boy’ is het Norma Todd of terwijl Polly. Ook gaat het in beide boeken om het accepteren van liefde. In ‘De dochter’ heeft Max eerst moeite met zichzelf en dus ook met het accepteren van de liefde. In ‘Boy’ heeft zowel William als Amy nooit een relatie aangedurfd en beginnen het dan uiteindelijk toch.

B1. Het meest opvallende aan dit boek vind ik het doorzettingsvermogen van William. Hij moest en zal te weten komen waarnaar hij op zoek is.

12. Eindwaardering

Structurele argumenten: De ruimte en tijd maakten het verhaal compleet. Je kunt je echt inleven in de en dit kwam ook vooral door de schrijfstijl. Doordat het veel over de oude films ging werd dit ook nog eens extra duidelijk, dit liep goed in elkaar over. Doordat er weinig flashbacks waren hoefde je niet elke keer terug te schakelen naar het verhaal en was het makkelijk te lezen. Vaak merk je dan dat een verhaal minder spannend wordt of heel erg voorspelbaar. Dat was hier niet het geval, dat vond ik heel goed geschreven. Ook worden de hoofdpersonages duidelijk beschreven, zo ben je goed op de hoogte op wat voor dingen je moet letten en wat niet.

Emotionele argumenten: Toen ik het verhaal aan het lezen was wilde ik er graag weten wat nou de doodsoorzaak van Norma was. Ik geloofde niet dat Boy hier de dader van kon zijn en ging meeleven met Amy en William. Ik was enigszins gefrustreerd toen William bewijs had gekregen dat Boy onschuldig was en niemand hem geloofde. Toen Boy dan toch werd veroordeeld werd ik wel boos, boos op de mensen die William niet wilde geloven.

Intentionele argumenten: De schrijver heeft duidelijk een bedoeling met dit boek. Hij wilde laten zien dat als mensen een beperking hebben bij een zintuig, de andere dubbel gaan werken. Dit liet hij goed zien bij Boy die doofstom was, maar zijn ogen enorm goed wist te gebruiken. Alles wat bewoog op een aparte manier vond hij erg fascinerend. Ik denk dat de schrijver hiermee wil zeggen dat mensen niet zo snel een oordeel moeten hebben op iemand met een beperking. De meeste hebben dan wel een ander zintuig wat extra goed werkt, iedereen heeft zo wel zijn pluspunten.

Morele argumenten: Ik vind het goed dat er aandacht wordt besteed aan personen die geen gebruik meer kunnen maken van bepaalde zintuigen. Ik denk dat de auteur hier erg om geeft en mensen zo eigenlijk wilde laten schrikken hoe sommige mensen ermee omgaan.

Realistische argumenten: Ondanks dat het een eeuw geleden af heeft gespeeld, vond ik het boek heel erg realistisch. Het zou zo in een geschiedenisboek kunnen. Het verhaal zou heel waarschijnlijk kunnen zijn omdat de ontwikkelingen die plaats vinden in het boek ook echt gebeurd zijn in het verleden. Er is één onwaarschijnlijk punt, en dat is dat de achtergrond van Boy geheel onbekend is. Een doofstomme jongen die zomaar alleen gelaten is en over straat slentert. Dit vind ik onmogelijk omdat zo’n jongen dan niet zou kunnen overleven.

Vernieuwingsargumenten: Ik vind het een origineel idee van de schrijver om de probleemstelling van doofstom in de verleden tijd te zetten. Mensen reageerde vroeger waarschijnlijk heel anders op dit soort mensen dan nu. Dit vind ik dan ook erg goed beschreven.

Stilistische argumenten: Ik vond de woordkeuze erg makkelijk voor een literatuur boek. De zinnen waren wel erg lang omdat alles gedetailleerd verteld werd, maar dat vond ik zelf alleen maar fijn om te lezen.