Boris door Jaap ter Haar

Oorlogsboek
Tijdens de tweede wereldoorlog woont Boris samen met zijn moeder in Leningrad. Zijn vader is omgekomen bij een ongeluk. Omdat zijn moeder ziek is doet hij al het werk thuis. Daarbij hoort ook bietensoep halen , omdat er niet veel te eten is komen zijn vriendin Nadja en hij op het idee om aardappels te gaan halen die voor de oorlog in niemandsland begraven zijn. Onderweg valt Nadja flauw van de honger. Boris en Nadja worden geholpen door Duitse soldaten die ze terug naar Leningrad brengen. Maar door het voedsel te kort overlijdt Nadja toch. Na haar dood pikt Boris haar dagboek mee, dat na de oorlog verfilmd wordt hierdoor komt Nadja’s droom uit, ze wordt filmster. Boris en zijn moeder overleven de oorlog. De hoofdpersoon is Boris Makarenko. Hij is een lief en zorgzaam jongetje. Hij doet thuis al het werk en verzorgt zijn moeder. Hij heeft een verdrietig leven, zijn vader is omgekomen bij een ongeluk en zijn moeder is heel ziek. Omdat er bijna geen eten meer is in Leningrad gaat hij met zijn vriendin Nadja op zoek gaat naar eten. Hij is ook wel avontuurlijk ingesteld en moedig. Hij is broodmager door het voedsel tekort. Nadja is een goede vriendin van Boris ook zij heeft het moeilijk. Door het voedsel te kort is ze mager, ze heeft spillebeentjes en denk alleen maar aan eten. Samen met Boris beleeft ze veel avonturen. Alleen haar lichaam is niet zo sterk als haar geest, ze overleefd de oorlog niet. De moeder van Boris is ziek. Zij heeft een sterke wil ze wil bij haar zoon blijven. Ze voelt zich alleen en vindt het niet leuk dat Boris alles in huis moet doen. Gelukkig helpt oom Wanda soms. Zo als alle moeders wil ze het beste voor haar zoon, dus geeft hem ook al haar eten. Daar is Boris niet blij mee, want als ze niet eet overleefd ze de oorlog niet. Het is heel erg koud in de oorlogswinter in Leningrad (is nu Petersburg, Rusland) ,USSR. Het voedsel tekort heeft toendertijd veel mensen het leven gekost. Het had nooit meer mogen gebeuren maar de tweede wereldoorlog is toch ontstaan. Veel onschuldige burgers zijn door de barre kou en honger van het leven beroofd. Het verhaal speelt zich af in de tweede wereldoorlog. De eerste alinea van het boek is dit stukje tekst: “In de verte klonk het gebulder van Duitse kanonnen. Bristantbommen, brandbommen en granaten kwakten neer op het stervende Leningrad, te trots en te moedig om de strijd te staken. Het was december 1942.” In die tijd speelde het verhaal zich af. De vertel tijd van het boek om het te lezen is ongeveer 5 uur. Het zijn 159 bladzijden, maar bij sommige stukjes moet je even na denken. Ik heb ook wat stukjes dubbel moeten lezen omdat ik in slaap viel. De vertelde tijd is van december 1942 tot het einde van de oorlog, dit zal in 1945 geweest zijn, maar die tijd wordt niet helemaal beschreven. Het naschrift is in december 1965 en hierin komt de hoofdpersoon voor. Hij loopt namelijk op een begraafplaats in Leningrad. Het is dus wel op chronologische volgorde maar er missen dus wel een paar maanden tussen sommige hoofdstukken. Er komen geen flashbacks in voor, maar wel dromen en dit kan soms wat verwarring op leveren. Het verhaal begint met de plaats en het jaartal te vermelden waarin het zich afspeelt. Daarna volgt de droom van Boris waarin zijn vader verdrinkt in het Ladoga-meer. Eigenlijk is het een nachtmerrie maar het is wel echt gebeurd. Er wordt dus al gelijk verteld wat de problemen van Boris zijn. Het probleem waarover het gaat in het verhaal is dat er niets te eten was in Leningrad in de tweede wereldoorlog. Dat is de grote hoofdlijn. Om dit onderwerp worden allemaal verhaaltjes heen bedacht. Bijvoorbeeld dat Boris en Nadja in niemandsland naar eten gaan zoeken. Dat Nadja dan flauwvalt van de honger en ze teruggebracht worden door Duitsers. Het kerstdiner voor alle kinderen in Leningrad. Het gaat dus allemaal over eten en hongerlijden. Als de oorlog voorbij is, krijgt iedereen weer eten. Dat probleem is dan wel opgelost. Maar Nadja en haar familie zijn wel omgekomen van de honger en met hun nog 700 000 anderen. Het is dus echt gebeurd hierdoor is het dus een erg realistisch verhaal. Het heeft een gesloten einde, en daar zorgt vooral het naschrift voor. Het boek is geschreven in een algemeen vertellersperspectief. Je leest de gebeurtenissen van Boris en Nadja. En ook hun dialogen. Net of je er zelf tussen staat. Daardoor kun je ook je eigen mening geven aan het karakter van de personen omdat het je niet wordt opgedwongen door de mening van de hoofdpersoon of een bijpersoon. De titel van het boek is de naam van de hoofdpersoon in het verhaal, Boris. Het was een leuk boek om te lezen omdat het een goed verhaal is. De hoofdpersoon maakt best spannende dingen mee, maar omdat het wordt afgewisseld door verdrietige dingen is het boeiend om te lezen. Het is wel een echt gebeurd verhaal. Maar ik kan me er niet in verplaatsten, omdat ik niet weet hoe het is om honger te hebben en hoe het is om in een oorlog te leven. Omdat het verhaal begint met een droom lijkt het heel erg moeilijk te worden. Ik hou er namelijk niet zo van om de werkelijkheid en dromen telkens te moeten onderscheiden. Je weet op het laatst haast niet meer wat nou echt en wat niet. De rest van de opbouw is wel aardig. Niet het hele verhaal van Boris wordt verteld, maar de meeste hoofdpunten. Het is dus eigenlijk een beetje een lange samenvatting van zijn leven in de tweede wereldoorlog. Door het naschrift weet je ook wat er na de oorlog gebeurd is. En het geeft ook een gevoel mee, zoiets van: “denk er eens over na”. Ik vind het een goed bedacht boek, omdat de meeste verhalen uit de tweede wereldoorlog zich afspelen in Nederland of Duitsland. Ik vind dit weer eens iets anders. Ook de gebeurtenissen die er in voorkomen zijn heel origineel, dit omdat ze niet de hele tijd zeggen dat Duitsers slecht zijn. En ze geven een voorbeeld waarbij je denkt, het zijn ook gewoon mensen. Het is een goed geschreven boek omdat de hoofdstukken niet te lang en niet te kort zijn. Anders gaan de onderwerpen vervelen als ze langer duren. En het naschrift vind ik een goed idee, het geeft je wat meer kijk op het onderwerp na afloop, net of er dingen worden toegelicht.