Armin door Gustaaf Peek

Gebruikte editie Eerste druk: 26 juni 2006
Gebruikte druk: 1e
Aantal bladzijden: 238
Uitgever: Contact te Amsterdam Gegevens voorkant Op de voorkant prijkt een foto van een jongetje met een vrouw. Het zijn vluchtelingen in oorlogstijd. De foto is afkomstig uit het Nederlands fotomuseum. Genre “Armin” is een psychologische roman. Geschikt voor … “Armin” is door zijn ingewikkelde structuur geen gemakkelijke roman om te lezen. Hoewel het verhaal door een ruime bladspiegel snel gelezen kan worden, moet de lezer veel nadenken over de verhaallijnen waarheen de schrijver hem sleept. Ook is de problematiek van de roman zwaar. Het boek wordt daarom door mij aangeraden voor geroutineerde lezers op eindexamenniveau havo en vwo. Op zich is het wel een volwaardig nummer voor de literatuurlijst bij het voortgezet onderwijs en kan het boek ook mooi worden gecombineerd met boeken met een vader-zoon-thema, zij het dat dit thema in deze roman op een bijzondere manier wordt gepresenteerd. De waardering op de scholieren.com-lijst is 2 punten. De flaptekst 'Het laboratorium was niet meer dan een keet aan de westkust, een oude loods waar eerder boten werden gemaakt. Eén ruimte was van plafond tot vloer behangen met posters en folders van lachende en gezonde baby’s. Nutria. Food = Love. Love your little one with Nutria. De loods werd een haven voor bevroren kinderen, wachtend op hun geboorte.' In de nadagen van de Tweede Wereldoorlog wordt in Duitsland een jonge SS’er, Armin Immendorff, aangesteld als verloskundige in een ziekenhuis van Lebensborn. Dit nationaal-socialistische project heeft tot doel de geboortecijfers te verhogen en een zuiver Arisch ras te scheppen. Armin ontfermt zich over het pasgeboren kind van een jonge, in het kraambed gestorven vrouw. Het kind, een zoon, krijgt de naam van zijn nieuwe vader: Armin. En daarmee begint het verhaal van een zoon die net als zijn adoptievader zal proberen een diep verlangen naar liefde en familie te verwezenlijken. Het geheim van zijn afkomst, zijn vlucht naar Nederland – met een verpleegster die zijn moeder wordt – en zijn eigen wens vader te worden, leiden de jonge Armin langs ziekenhuizen, weeshuizen en DNA-laboratoria. Ook de tweede helft van de twintigste eeuw blijkt men geobsedeerd door eugenetica, voortplanting, klonen en ouderschap. Motto en opdracht Arzt : Sind Sie der Vater? Charlie: Nun : so köntte man sagen…. Arzt : Wie meinen Sie das? Duitse Tekstkaarten voor Charlie Chaplins “The Kid” Het motto is toepasselijk voor de roman, omdat bij een aantal personages de vraag is wie hun biologische vader is. Waskowsky zegt:
Humans never learn. They only find new ways tot fail. Mensen leren het nooit. Ze vinden steeds nieuwe manieren uit om te falen. Armin Waskowsky is de hoofdpersoon van de roman. Zijn geadopteerde zoon Ben citeert heel vaak een spreuk van zijn vader. De Engelstalige spreuk is weer heel toepasselijk voor de roman. Mensen leren niet van hun fouten. Ze falen steeds weer. Structuur en verhaalopbouw De roman is opgebouwd uit 21 getitelde hoofdstukken. De hoofdstuktitels zijn vrijwel allemaal kort, zoals: Armin, Vaderland, Moederland, Artsenleven., Lullaby De roman wordt niet-chronologisch verteld. De verhaallijnen lopen allemaal door elkaar en de lezer moet puzzelen wanneer de ene tijdlaag speelt en wanneer de andere. De roman krijgt daardoor een fragmentarisch karakter, wat het lezen niet gemakkelijk maakt. Er is een tijdlaag te onderscheiden die speelt in de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog. Armin Immendorff is verloskundige in een kliniek met het doel meer kinderen van Arische afkomst te krijgen. Er komt ook een tijdlaag voor die speelt in de negentiger jaren. Ben bezoekt een ter dood veroordeelde Nederlander in de gevangenis van Singapore. Waarschijnlijk wordt hier de Nederlander Johannes van Damme bedoeld die in september 1994 in Singapore werd opgehangen. Er is ook een belangrijke tijdlaag in 1970, wanneer een meisje Elisabeth om een abortus vraagt en die niet krijgt. Het alsnog geboren kind legt ze te vondeling. Dit blijkt later Ben te zijn. De romanopbouw is dus nogal ingewikkeld. De lezer moet zich voortdurend afvragen welke verhaallijn wordt verteld. Perspectief Er is sprake van een meervoudig perspectief in de hijvorm. Een van de eerste vertellers in de roman is de jonge Duitse arts-verloskundige Armin Immendorff. Hij adopteert een zoon die hij ook Armin noemt en die zich later met de naam van zijn eveneens aangenomen moeder laat noemen: Armin Waskowsky. Ook deze verteller vertelt personaal. Er is bovendien nog een derde belangrijke verteller in de hijvorm: de fotograaf Ben. Uit de latere romangegevens blijkt dat ook deze jongen een vondeling is en door de jonge Armin Waskowsky is aangenomen. Pas op de laatste bladzijde krijgt de lezer deze zekerheid. Vreemd is dan wel dat er plotseling een ikfiguur wordt geïntroduceerd (Armin Waskowsky, die een baby vindt) Titelverklaring De titel is niet lastig te verklaren. Twee verhaalpersonen heten “Armin.”
Tijd en decor Zie voor de tijdlagen ook onder de structuur: Er zijn enkele verhaallijnen. In chronologische volgorde zijn dat: - verhaallijn 1945 : in de laatste dagen van de oorlog adopteert ene Armin Immendorff een jongetje dat hij ook Armin noemt. Hij is arts-verloskundige in een Duitse kliniek die door de nazi’s in het leven is geroepen om meer kinderen van Arische afkomst te krijgen. Hij geeft jongetje mee aan een verpleegster Irama Waskowsky. Deze vlucht naar Nederland. - Verhaal lijn 1945-1965: Armin groeit op in Nederland met zijn pleegmoeder. Hij wordt een heel goede leerling op school en krijgt een beurs in Amerika. - Verhaallijn 1965-1972 : Armin studeert in Amerika en gaat in een bedrijf wetenschappelijk onderzoek naar voortplanting en DNA-materiaal doen. Hij wil klonen, krijgt daarvoor geen toestemming en vertrekt naar Nederland. Zijn moeder is zeven jaar dood en deze sterft wanneer hij twee jaar in Amerika is: Armin is dan dus 27 jaar. - Verhaallijn 1970: een 16-jarig meisje wil abortus plegen. Ze krijgt geen toestemming daarvoor en brengt een baby ter wereld. Die legt ze later ten vondeling: dit jongetje moet in 1971 geboren zijn. Is het dan al 1972 als hij ten vondeling wordt gelegd ? Dat zou bijna moeten want Armin komt niet eerder dan 1972 terug uit Amerika. - Verhaallijn 1972- 1989: Ben groeit op bij Armin. Die ontmoet, als Ben 17 is, Martha, een gevluchte Roemeense. Zowel Ben als Martha verlaten Armin, die een junk wordt. - Verhaallijn 1994: Ben is fotograaf en gaat op bezoek bij de ter dood veroordeelde Nederlander in Singapore. Ben doet verslag aan Armin. - Verhaallijn 1997 : Armin leest over het klonen van het schaap Dolly. Hij neemt een overdosis heroïne. Ben beleeft als fotograaf een avontuur met twee kinderen die door hun ouders verlaten zijn. Het decor is in eerste instantie dat van Nazi- Duitsland in de Tweede Wereldoorlog. Daarna dat van Nederland van na de oorlog en dat van Amerika van de zestiger en zeventiger jaren. Vervolgens Armin weer naar Nederland. Ben beleeft nog een avontuur in Singapore. Zo zijn de belangrijkste werelddelen (Oude, Nieuwe en Derde Wereld) het decor van deze caleidoscopische roman. Thematiek In de roman komt het thema van de afwezige vader voor. Steeds worden kinderen geconfronteerd met de afwezigheid van hun biologische vader. De arts-verloskundige Armin Immendorff heeft zijn vader moeten missen doordat die “naar de oorlog”is vertrokken. In het tehuis waar hij werkt, worden de kinderen geboren zonder de aanwezigheid van hun vader. Daar ontmoet hij Anna die een kind baart. De vader is al dood, zegt ze en Armin noemt het jongetje zijn zoon . Hij geeft hem de naam Armin. Anna sterft. Wanneer de oorlog ten einde loopt, vlucht een verpleegster op aandrang van Armin met de kleine Armin weg. Deze laatste groeit ook weer op zonder vader. Na in Amerika gestudeerd en gewerkt te hebben, keert Armin Waskowsky terug naar Nederland. Hij raakt gefascineerd door het hebben van kinderen en gaat naar Schiphol om te proberen een kind te “stelen”dat aankomt voor adoptie. Ook die geadopteerde kinderen hebben dus geen ouders (lees: vader) In 1971 wordt een jongetje geboren bij een 16-jarig meisje. De biologische vader is afwezig en het meisje wil een abortus. De dokter wil dat echter niet toestaan en ze brengt het kind ter wereld. Ze legt het later te vondeling en het kind wordt gevonden door Armin Waslowsky: die noemt het kind Ben. Deze Ben is ook weer geobsedeerd door kinderen: hij fotografeert altijd kinderen. In zijn werk als fotoraaf komt hij in een situatie terecht waarin twee kleine jongetjes door hun moeder en vader worden verlaten. Ben ontfermt zich over de jongetjes. Wanneer we de twee motto’s met het thema in verband brengen, kunnen we de lijn zien dat de geschiedenis zich steeds herhaalt. Dat gebeurt enerzijds met passages waarin vaders steeds afwezig blijken te zijn: iedere keer ontfermt zich weer een soort stiefvader over de kinderen. Het belang van goed ouderschap wordt echter wel benadrukt. Het loopt met de vaderloze kinderen niet zo goed af. De geschiedenis herhaalt zich ook in de wetenschappelijk experimenten: eerst is er het nazi-experiment in de geboortekliniek “Das Heim”, daarna gaat Armin in Amerika zelf aan de slag en wil met DNA-materiaal gaan klonen. Ook is er nog een korte passage over Oppenheimer (de uitvinder van de atoombom) De schrijver lijkt een afkeer te hebben van dit soort experimenten. Het tweede motto geldt dan ook zeker bij dit thema: “de wereld wil het maar niet leren.” Steeds maakt de mensheid dezelfde fouten. Het gaat erom dat kinderen in een beschermde omgeving met een vader en een moeder opgroeien. Op de vraag van Ben waarom Armin met zijn wetenschappelijk werk gestopt is, antwoordt Waskowsky dat het allemaal niet meer nodig was nu hij een eigen zoon had gekregen. Een aantal motieven speelt nog een opvallende rol: - de nawerking van de Tweede Wereldoorlog - de dood (Armin I wordt doodgeschoten, Armin II neemt een overdosis heroïne) - zelfmoord (de vader van Elizabeth gaat zwemmen om niet meer terug te keren en ook Elizabeth doet dat) - generaties mensen maken steeds dezelfde fouten - goed ouderschap Samenvatting van de inhoud Het eerste deel van de roman is vreemd. Een dokter brengt een kind ter wereld en elk nieuw leven heeft een verhaal. Hij moet denken aan een kind dat Rainer heette en een aantal bijzondere gaven had. Het kind werd door de moeder geëxploiteerd en eindigt tenslotte in een psychiatrische inrichting. Daarom wil hij het nieuw geboren kind geen Rainer noemen. Hij noemt het Kaspar. Armin Immendorff is een jonge arts die als verloskundige door de Duitsers in de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog in een soort inrichting Das Hein is aangesteld. De bedoeling van de nazi’s is een verhoging van het geboortecijfer van vooral Arische kinderen. Samen met de verpleegster Waskowsky runt hij het tehuis, want de overige doktoren zijn al aan de drank en doen vrijwel niets meer. Ze hebben geen oog meer voor de kinderen die er verblijven en soms al heel erg jong erg ziek zijn. In een korte flashback komen we te weten dat Armin Immendorff een jongetje als zijn zoon geadopteerd heeft. Het werd door diens moeder Anna die hoogzwanger in “Das Heim” is aangekomen, achter gelaten. Hij heeft deze zoon ook Armin genoemd. Hij is namelijk verliefd geweest op zijn moeder Anna. Hij heeft haar bijgestaan bij de bevalling van de kleine Armin. De biologische vader is onbekend. Zoals gezegd zijn er kinderen in “Das Heim” die heel ziek zijn en Armin heeft in de gaten dat de andere doktoren experimenten met de kinderen uithalen. Na een ruzie pleegt één van de doktoren zelfmoord en de ander verdwijnt. Armin vermoedt dat de oorlog op zijn einde loopt en wil graag het instituut samen met zijn zoon verlaten. Een van de andere verpleegsters beschouwt hem als een verrader, omdat hij niet meer onvoorwaardelijk gelooft in de capaciteiten van de Führer. Hij is echter bang dat bezettingstroepen de toekomst van zijn zoon zullen belemmeren en hij vraagt juffrouw Waskowsky om met de kleine Armin te vluchten. Irma doet dat ook. Ze vlucht met Armin op weg naar het bevrijde gedeelte van het land: de voorkeur van Armin gaat uit naar het westen, want waarschijnlijk zijn de Amerikanen prettiger oorlogssoldaten dan de Russen. Ze worden inderdaad aangetroffen door Amerikaanse soldaten en mogen met hen meerijden. (Deze verhaallijn beschrijft de periode van de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog) Ben is een fotograaf: hij heeft een opdracht gekregen van een krant om enkele foto’s te maken van een Nederlandse gevangene in een gevangenis in Singapore. Het is april 1994 wanneer de man ter dood wordt veroordeeld wegens drugssmokkel. In het moeilijk toegankelijke deel van de wereld krijgt hij maar even de gelegenheid om de man te ontmoeten en hij mag van de directeur van de gevangenis slechts drie foto’s van de man maken. Maar als hij de drie foto’s genomen heeft, wordt zijn camera afgepakt en de film onbruikbaar gemaakt. Hij belt zijn redacteur op en vertelt wat hem overkomen is. De redacteur neemt het hem niet kwalijk. (Deze verhaallijn beschrijft een episode uit het jaar 1994) Irma Waskowsky is in 1945 in Nederland aangekomen. Ze heeft een kamertje in Scheveningen gekregen waar ze met haar aangenomen zoon Armin leeft. Uit brieven die ze naar Duitsland heeft gestuurd, is gebleken dat Armin (de verloskundige) vermist wordt. Als Armin acht jaar is, vertelt ze hem van zijn vader. Ook wat hij allemaal gedaan had in “Das Heim”. Maar dat is niet zijn biologische vader. Armin wil graag de naam Armin Waskowsky aannemen. Hij is een heel intelligente jongen, alleen maakt zijn moeder zich zorgen over de omgang met andere kinderen. Ze voorziet zichzelf in levensonderhoud door eerst gordijnen te maken en later jurken. In 1963 doet Armin eindexamen van zijn gymnasiumopleiding. Hij slaagt cum laude en hij krijgt een beurs op een Amerikaanse universiteit. Ook daar blinkt de jonge student uit. Wanneer hij twee jaar in Amerika is, krijgt hij een telefoontje dat zijn moeder Irma overleden is aan de gevolgen van een verkeersongeluk. (Deze verhaallijn beschrijft de periode van 1945-1965) Ben gaat op zoek naar Armin Waskowsky. Uit de gegevens blijkt dat Ben samen heeft gewoond met Armin Waskowsky. Deze had blijkbaar veel geld gehad, maar woont nu min of meer in een kraakpand als een junk. In het gesprek dat ze voeren komt ene Martha naar voren. Het lijkt erop alsof ze een liefdesrelatie heeft gehad met Armin. In het gesprek geeft Armin aan dat hij over de vijftig is: het is dus 1995 en Ben vertelt ook nog van zijn reis naar Singapore. Daarna verlaat hij Armin. (Deze verhaallijn betreft een situatie in 1995) Het volgende hoofdstuk laat een brief zien van een 16-jarig meisje Elizabeth van Elst die aan dokter Vreugdenhil om een abortus vraagt. We schrijven 16 november 1970. Ze is ongewenst zwanger geworden. De vader van het kind is uit beeld verdwenen. In de brief vertelt ze ook over haar verleden: ze was klein toen haar vader op vakantie in zee ging zwemmen en nooit meer was teruggekeerd. Het gebeurde toen ze negen was (1963) Ze had haar grootouders met wie ze ook op vakantie was daarna nooit meer gezien. (Verhaallijn 1970) Armin is benaderd door een bedrijf in Pasedena om mee te doen naar een onderzoek op het gebied van de voortplanting en DNA-materiaal. Armin is hierin erg geïnteresseerd. Armin wil echter verder gaan dan de mensen met wie hij werkt. Hij wil eigenlijk klonen. Maar een ethische commissie bepaalt dat ze dit werk niet verder willen doen. Ze durven het risico niet te nemen. Armin zegt daarna dat hij zal weggaan, maar hij wil wel een heleboel geld als afkoopsom hebben. Hij krijgt van het bedrijf een smak geld mee, maar moet beloven dat hij niet meer in de publiciteit zal treden: hij vertrekt weer naar Nederland. (Deze verhaallijn betreft het midden van de zeventiger jaren. Armin is namelijk 27 jaar.) Hij gaat naar Schiphol om geadopteerde kinderen te ontvangen en er stiekem één mee te nemen, maar op het beslissende moment kan hij het echter niet. In een kort hoofdstuk wordt verteld van het bezoek van Elizabeth van Elst aan dokter Vreugdenhil Het is 16 november 1970 en ze houdt een vreemd gevoel aan het bezoek over. Dokter Vreugdenhil is er niet zo happig op om abortus bij haar te plegen, maar ze mag hem een brief schrijven. (verhaallijn 1970) Dat is de brief die hierboven wordt beschreven. Tot zijn achttiende had Ben bij Armin Waskowsky gewoond. Aangezien hij in 1971 geboren moet zijn , spreken we over het jaar 1989. In het huis had ook Martha gewoond. Het is een Roemeense die na de val van dictator Ceausescu uit het land was gevlucht. Ben heeft al een grote voorliefde voor fotografie ontwikkeld. Ben weet zich uit zijn jeugd te herinneren dat Waskowsky altijd verhaaltjes van De Vis voor hem vertelde, voordat hij ging slapen. Wanneer Ben vraagt waarom Armin met zijn wetenschappelijk werk gestopt is, zegt Armin dat het niet meer nodig was, omdat hij immers een echte zoon had. Wanneer Armin een keer weg is, komt Ben thuis van school en alleen Martha is er. Ze praat over zijn vader en vertelt Ben dat die haar graag wil trouwen en een kind van haar wil Daarna verleidt ze de jongen tot seks met haar. Het was de enige keer en ze was er niet zwanger van geworden. (Verhaallijn 1989) Dokter Vreugdenhil leest de brief van Elizabeth van Elst en kan zich daarna het bezoek van het jonge meisje weer herinneren. Hij leest de brief en gaat over tot de orde van de dag (1970) Als junk leest Armin in de krant over de kloonexperimenten met het schaap Dolly. We praten over 1997. Armin moet dus 52 jaar zijn. Hij schrijft een onsamenhangende brief aan zijn zoon Ben waarin hij aangeeft dat hij zijn zoon mist. Hij is een junk geworden, nadat Ben en Martha het huis hadden verlaten. Ben die als hobby heeft kinderen te fotograferen, ziet op het station een rennende man met zijn zoontje. Hij besluit de man te volgen naar een huis aan de Laan van Meerdervoort in Den Haag. Hij gaat met zijn telelens de man bespieden en ziet dat die ruzie heeft met een vrouw die daarna het huis verlaat. Hij blijft tot in het donker posten en ziet dat de man twee jongetjes boven heeft in een kamertje. De situatie speelt ook in 1997 ( blz. 177) Hij heeft nog geen naam in de krant zien staan waarin wordt aangekondigd dat zijn vader dood is. Misschien is Armin al overleden en daarmee heeft hij ook een mooi excuus om hem niet meer op te zoeken. De kinderen die hij nu observeert, zijn moederloos achtergelaten. Dat is Ben (zal later blijken) ook en hij vindt het tot zijn plicht horen ze te helpen. (verhaallijn 1997) Elizabeth is inmiddels al weer wat meer maanden zwanger, want de abortus is niet doorgegaan. Elizabeth blijft op haar jongere broer Olivier passen en haar moeder gaat werken. De bevalling later gaat voorspoedig en ze krijgt een jongetje. Na enige tijd gaat ze met de baby naar een park en legt hem ten vondeling. Daarna reist ze naar de duinen (Scheveningen of Kijkduin?) Aan het strand zal ze gaan zwemmen. Ze gaat haar vader achterna en pleegt waarschijnlijk zelfmoord. (verhaallijn 1971) Ben rent naar het huis waarin de kinderen opgesloten zitten. De vader van de kinderen heeft hen al verwond en wil zelfmoord plegen door uit het raam te springen. In de schermutseling valt de man van de trap en beweegt niet meer. De kinderen zijn gewond en Ben ontfermt zich over hen. Dan steekt de vader het huis en zichzelf in brand. Ben beseft dat de twee kinderen nu zijn kinderen zijn. (verhaallijn 1997) Naar aanleiding van een Japanse reis denkt Armin na over de ontdekker van de atoombom, Oppenheimer. Alles stond in dienst van de wetenschap bij die man. Armin heeft heroïne gestolen van een dode dealer en neemt een overdosis. Hij sterft. Hij laat de onsamenhangende brief aan zijn zoon als erfenis over. Martha woont intussen in Berlijn met een beeldhouwer, van wie ze ook weer afgaat. Ze heeft geen contact meer met Ben en wil ook graag weten wat er van Armin terecht is gekomen. Ben ontvangt bericht dat zijn vader dood is plus het nummer van het graf waarin hij begraven is en de onsamenhangende brief. Hij beseft dat hij nu niet langer iemands kind is. (Verhaallijn 1997 of daarna) In het hoofdstuk “Das Heim” wordt teruggegrepen naar de laatste dagen van de oorlog. Armin was achtergebleven en moest zichzelf in levens zien te houden. Het huis dat als vijandelijk wordt gezien, wordt belaagd door buitenlandse soldaten. Armin heeft een geweer en schiet op de belagers. Hij wordt zelf doodgeschoten en enkele dagen later bijna naakt aangetroffen door een achtergebleven verpleegster die hem ooit “een verrader” had genoemd. Ze vlucht het huis uit. (verhaallijn 1945) Het laatste hoofdstuk heet “Lullaby” (slaapliedje) Een ikfiguur (Armin Waskowsky gaat naar een park om te wandelen en ziet een figuur die zegt dat hij zijn vader is. Ze hebben een discussie over vader- en zoon-zijn, Armins echte moeder en zijn pleegmoeder en over de onvruchtbaarheid van de ikfiguur. Daarna maakt zijn vader zich van hem los. Hij komt vervolgens een meisje in het park tegen. Hij ziet haar maar even en wordt toch op haar verliefd. Als ze weg is, hoort hij een baby huilen. Hij ziet een kind liggen. “ Ik raap het kind op, neem het in mijn armen. Het gehuil stopt. Het was een jongen en ik heb hem Ben genoemd. Hij was mijn zoon geworden. Ik was zijn vader en even zijn held. Ik was De Vis. (Verhaallijn 1971 of wanneer het laatste hoofdstuk een hallucinatie is (hij ziet zijn vader) als gevolg van de heroïne, kan deze passage ook de verhaallijn na 1997 betreffen.) Recensies Op vrijdag 21 juli 2006 bespreekt Pieter Steinz de roman van Peek in het NRC. Natuurlijk, ook veel tweede, derde en vierde romans lijden aan overvolte; maar in veel opzichten is Armin het boek van een debutant. Peek wilde te veel; hij was niet tevreden met een ?gewoon' verhaal over een slachtoffer van het Lebensborn-project, en verwerkte zo'n beetje de hele moderne geschiedenis in zijn roman. Hij nam geen genoegen met één onderwerp, en koppelde twee klassieke Nederlandse thema's (goed/fout in de Tweede Wereldoorlog en het vader-zoonconflict) aan hét moderne thema bij uitstek, de genetica. Maar Peeks roman kan de vergelijking met bijvoorbeeld De engelenmaker van Stefan Brijs niet doorstaan, ook niet stilistisch. Peeks moeizame dialogen en kortademig proza zijn kenmerkend voor veel recente debutanten, die om de een of andere reden de lange zin schuwen. We moeten hem prijzen om zijn originele invalshoek en zijn lef om, anders dan veel debutanten, afstand te nemen van zijn eigen biografie. Maar verder is Armin niets meer of minder dan een voortgangsrapport: het boek dat je benieuwd maakt naar het volgende, Lees ook de recensie op recensieweb van Lotte Brugman op 22-07-2006
Prettig beklemmend, een verrassend debuut Over de schrijver Gustaaf Peek (1975) is geboren in Nederland, maar door voorouders uit verschillende landen komt hij nergens vandaan. Als buitenstaander in iedere omgeving beziet hij de wereld van een afstand en probeert hij deze van binnenuit te veranderen met confronterende, maar herkenbare verhalen en beelden. Hij studeerde Engelse taal- en letterkunde en publiceerde eerder gedichten en verhalen in onder andere Lava, De Tweede Ronde, en Tzum. De roman Armin is zijn debuut.