Inleiding

Voor het vak Nederlands op het Gerrit van der Veen College, moeten alle leerlingen die in 4 havo zitten een praktische opdracht maken over een verfilmd boek. Het cijfer wat je hiervoor krijgt, telt mee voor je eindexamen. Ik heb deze opdracht al eerder gedaan, maar toen met het boek Karakter van F. Bordewijk. Dit boek vond ik aan de matige kant, want het was een moeilijk boek, maar daarentegen vond ik de film wel heel goed gemaakt. Ik heb het boek Alleen Maar Nette Mensen gekozen, omdat het me erg aansprak. Het sprak me aan, omdat het boek nog niet erg oud is, en omdat ik verhalen had gehoord dat de film erg leuk was. Verder heb ik van tevoren recensies opgezocht, en er werd ook zeker goed over het boek en de film gesproken. Het verslag zelf heb ik de laatste week gemaakt, terwijl ik het boek al een tijdje uit had. Het leek me ook handig om de film pas te kijken vlak voordat ik het verslag ging maken, zodat ik alles me nog kan herinneren. Het verslag is onderverdeeld in 4 delen, zoals je kunt zien bij de inhoudsopgave. Het eerste deel gaat over het boek, het tweede deel gaat over de film, het derde deel over de analyse van het boek en de film en het laatste deel vergelijk ik het boek met de film. Het is een grote opdracht, maar des te meer uitdaging om het te doen!

Boekinformatie

Korte Samenvatting

David Samuels is een jongen uit een Joods gezin, en woont in Oud-Zuid. Volgens zijn ouders wonen daar alleen maar nette mensen, dat houdt in dat er bijvoorbeeld geen Turken, Marokkanen en Antillianen wonen, alleen maar blanke mensen dus. Hij heeft een vriendin die Naomi heet, zij is ook net als David joods. Totdat David erachter komt dat hij op zwarte vrouwen valt, omdat die grote rondingen hebben. Dus vraagt hij aan een oud-klasgenoot of hij hem wou helpen met een zwarte vrouw te vinden, maar alleen een zwarte vrouw die nog nooit wat te maken heeft gehad met een blanke jongen, ook wel de ‘’Sherida-ketting’’ genoemd. Als hij dan eindelijk iemand vind, trekken ze vaak met elkaar op. Maar na een tijdje krijgen ze ruzie, en vanaf dat moment komen de echte problemen.

3 Recensies

In een recensie in de Groene Amsterdammer van Joost de Vries, gepubliceerd op 21 maart 2008 wordt veel aandacht besteed aan de opsomming van vooroordelen van de verschillende bevolkingsgroepen in Nederland ten opzichte van elkaar. “ Hollanders zien geen verschil tussen een Surinamer en een Antilliaan of tussen een Marokkaan en een Turk etc. etc. Robert maakt duidelijk dat zijn roman een spiegel van de samenleving zal zijn, een “ komische clash of civilizations”. De Vries is kritisch over de stijl van het boek, of eigenlijk het gebrek eraan. “De zinnen staan er zoals een stratenlegger stoeptegels legt, je loopt er overheen maar je zult er verder nooit van opkijken”.

Een andere recensie is die van Dirk Leyman in De Morgen, gepubliceerd op 4 juni 2006. Leyman vindt dat dit debuut een snedigheid van scheermes bezit en ook nog eens zonder pardon de multiculturele verwarring uitvlooit. Hij roemt dit debuut omdat er niet krampachtig aan een of ander stramien wordt voldaan of aan flauw imitatiegedrag. Hij vindt dat je meegesleurd wordt door Vuijsje in de exotische avonturen van David Samuels, een 21-jarige jongen uit gegoede kring uit Amsterdam-Zuid. Vaak wordt ook sms- en chattaal gebruikt. Leyman vindt wel dat de farce soms dichtbij is en dat er hier en daar wel een hoofdstukje weg kan.

 Eva Bergmans van de Standaard recenseert op 29 augustus 2008 het boek van Vuijsje. Zij noemt het boek van Vuijsje het geestigste debuut van het jaar. Zij noemt het een snedige komedie die niemand spaart. Vuijsje schrijft helder en observeert scherp, aldus Bergmans. Van elke bevolkingsgroep worden “de kleine kantjes blootgelegd, blank, zwart, koffiekleur, politiek correct, nouveau riche, of kleine crimineel. Zij noemt het een boek voor iedereen, en al helemaal voor iedereen wie met beide voeten in de multiculturaliteit staat. Stilistisch is boek even eigentijds als in de onderwerpkeuze, aldus Bergmans. Vuijsje verwerkt sms-berichten, msn-conversaties en slang en verbasterd Nederlands. Als uitsmijter zegt ze: Lezen die handel, 2morrow.

Informatie over R. Vuijsje

De schrijver van het boek Alleen Maar Nette Mensen is Robert Vuijsje. Hij is geboren in Amsterdam op 12 oktober 1970. Hij was leerling van het Barlaeus gymnasium en studeerde sociologie en Amerikanistiek aan de Universiteit van Amsterdam. Naast schrijver, is Robert ook journalist, hij heeft tien jaar gewerkt voor de Nieuwe Revu. Zijn beste boek is het boek Alleen maar nette mensen. Dit boek heeft hij geschreven in 2008. Het boek werd genomineerd voor de Libris Literatuur prijs in 2009 en in 2010 won hij met dit boek de Gouden Uil.

Filminformatie

Er zijn in de film veel dingen anders dan in het boek, zo zie je in het boek dat aan het begin allemaal teksten staan over vooroordelen van verschillende rassen (om het zo maar te noemen) zoals: ‘’Negers denken iedere dag aan de slavernij. Behalve negers denkt niemand ooit aan de slavernij.’’ (Pagina 10) maar in de film wordt dit tijdens het verhaal gedaan. Ook is er een personage bij de film bedacht, zodat het een wat duidelijker eind heeft. Want David zocht voor een intellectuele negerin, en die is erbij bedacht. Hier een klein lijstje met de belangrijkste rollen, en door wie het gespeeld is De hoofdrol verdeling in de film is:

• Imanuelle Grives – Rowanda
• Geza Weisz – David
• Annet Malherbe – Judith, moeder van David
• Jeroen Krabbé – Bram, vader van David
• Sigrid ten Napel – Naomi, een vriendin van David

• Jaap Postma – vader van Naomi

Recensie over de film

Ronald Rovers van de filmkrant zegt het volgende over de film:” Alleen maar nette mensen”, geregisseerd door Lodewijk Crijns: “Over de verhouding kun je van mening verschillen maar als je Heart of Darkness en een paar American Pie films in de blender gooit  en wat Houellebecq,  dan krijg je op een gegeven moment “Alleen maar nette mensen”. Het moet raar lopen wil dat geen Gouden Film worden.”

Informatie over L. Crijns

De regisseur van de film alleen maar nette mensen is Lodewijk Crijns. Hij is geboren in Eindhoven op 13 juli 1970. Hij heeft gestudeerd bij het NFA (Nederlandse Filmacademie) en heeft hier ook zijn beroep van gemaakt. Lodewijk maakte zijn bioscoopdebuut in 1999 met “Jezus is een Palestijn”.  De film werd op het IFFR genomineerd voor een Tiger Award en kreeg een speciale vermelding op het Mannheim-Heidelberg International Filmfestival. “Met Grote Blijdschap” werd goed ontvangen door de pers en samen met Kim van Kooten ontving hij in 2001 een Gouden Kalf voor Beste Scenario. Ook won de film de Prijs van de Nederlands Filmkritiek. Loverboy (uit 2003) was Lodewijk Crijns’ eerste telefilm. In 2008 maakte Crijns zijn tweede telefilm: Hitte/Harara. De film werd opgenomen in Marokko en 5 juni uitgezonden door de NPS. En om niet te vergeten heeft Crijns natuurlijk in 2012 de verfilming op Alleen Maar Nette Mensen uitgebracht, waarmee hij ‘’De Gouden Film’’ won.

Analyse van het boek en de film

Gebeurtenissen

Het boek begint in medias res, want het eerste hoofdstuk (Pagina 7) is een hoofdstuk van minder dan 1 bladzijde, er wordt bij dat eerste hoofdstuk namelijk een deel wat eigenlijk blij Pagina 51 hoort te staan naar voren gehaald. Bij de film begint het ook in medias res, want dan zie je dat David naar binnen gaat bij Naomi, en dan zie je dat zij daar seks heeft. Dit zijn meteen twee voorbeelden van de flashforward in het verhaal. Het zorgt ervoor dat je nieuwsgierig bent naar wat er komen gaat.  Er zijn in het boek flashbacks en flashforwards, maar in de film alleen 1 flashforward. De verhaallijn is niet Chronologisch in het boek, maar wel in de film, behalve dus het begin van de film.

Verteltijd en de vertelde tijd

Het verhaal duurt op zichzelf niet heel lang, op zijn hoogst een paar maanden, dit noem je de vertelde tijd. Het boek heeft 286 bladzijdes, maar het verhaal begint pas bij bladzijde 7 dus 279 bladzijdes verteltijd. Vuijs heeft heel veel gebruik gemaakt van tijdsversnelling, en hier heeft de regisseur van de film ook gebruik van gemaakt. Robert heeft het gebruikt om het verhaal wat vlotter te laten verlopen, waardoor je niet verveeld raakt tijdens het lezen. Er zijn eigenlijk geen grote tijdssprongen in het verhaal, in ieder geval geen belangenrijke tijdssprongen. Het boek heeft een open einde, want je weet nog niet hoe het verder zal gaan met David, terwijl de film een gesloten einde heeft, want hij heeft een nieuwe vriendin, zijn ouders zijn het er mee eens en dus eind goed al goed.

Tijd en ruimte

Het verhaal speelt zich vooral af bij Davids huis en bij Rowanda’s huis, verder zijn er heel veel andere locaties in het boek en de film. De tijd van het boek en de film is waar wij nu in leven, dus de moderne tijd. Dit kan je lezen/zien aan bijvoorbeeld smartphones en de kleding. Er wordt veel met muziek gedaan als de regisseur een speciale sfeer wil uitstralen.

Personages

David de hoofdpersoon is eigenlijk de jongen die nergens in past: hij is eigenlijk de anti held hoewel je zou kunnen denken dat wat hij allemaal doet en meemaakt juist heel dapper en stoer is. Hij verliest wel de mensen vooral in het boek die  belangrijk voor hem zijn zoals Naomi, Daan en Bas, in het boek eindigt hij bijna alleen. In de film keert ook iedereen zich van hem af zijn vader stuurt hem zelfs het huis uit in de film. (dat gebeurt niet in het boek, zijn ouders betalen zelfs dan de reis naar Amerika voor hem in de hoop dat als hij terug komt dat hij eindelijk de zoon zal zijn die ze willen dat hij is). Zijn ouders zijn ook belangrijke personen omdat David zich afzet tegen hen en zij maar blijven geloven in dat hij ooit de ideale zoon wordt. Zij keuren alles af wat hij doet. En zijn heel erg teleurgesteld in hem, maar zij proberen de schijn naar buiten toe op te houden.

Verteller en perspectief

Het verhaal is geschreven vanuit de Ik-persoon, dat houdt in dat de hoofdpersonage (in dit geval David) eigenlijk het verhaal verteld. Dit kan je zien aan de eerste zin van het boek ‘’ ‘Dag schoonheid,’ zei ik.’’ (Pagina 7) Ook in de film merk je goed dat het in de Ik-persoon is, want je hoort hem vaak een deel van het verhaal vertellen. Het effect van dit perspectief is dat het nog realistischer lijkt, sterker nog, dat je een soort stem van David in je hoofd krijgt terwijl je aan het lezen bent.

Thema en motieven

Eigenlijk is het hoofdthema van het boek culturele samenleving, maar er zijn ook sub-thema’s om het maar zo te noemen, zoals Racisme en Vooroordelen. Bijvoorbeeld dat een zogenaamde snorder (een illegale taxi) 70 euro vraagt aan David, alleen omdat hij in Oud-Zuid woont, het vooroordeel hier is, dat als je in Oud-Zuid woont, dat je dan automatisch rijk bent.

Waardering

Ik vind het goed dat de schrijver op deze manier laat zien hoe mensen denken, ondanks dat het merendeel  van de mensen zegt dat ze niet discrimineren of vooroordelen geven, zie je toch dat veel mensen meteen een vooroordeel hebben als  ze marrokkaan zien. Ook als ik bijvoorbeeld zeg dat ik in Amsterdam-Noord woon beginnen mensen altijd meteen over de Molenwijk, terwijl ik in een heel ander gebied woon in Amsterdam-Noord. Door dit boek heb ik wel geleerd dat ik minder snel moet oordelen als ik iemand langs zie lopen. Iemand die er heel normaal uit ziet, kan juist verkeerd zijn, en zo geldt het ook andersom.

Vergelijking van het boek met de film

Het thema van het boek was de multiculturele samenleving, en alles wat daaromheen speelt, zoals racisme en vooroordelen. In het boek word dit aan het begin al verteld, na het eerste hoofdstuk, hier staat wat elk ras van elkaar vind. In de film wordt dit ook gedaan, maar het wordt niet aan het begin van de film verteld of laten zien, maar tijdens de film wordt telkens verteld door David als er iets gebeurt, wat er op zo’n moment aan de hand is. Hier een voorbeeld die ik al eerder heb gebruikt: ‘’Negers denken iedere dag aan de slavernij. Behalve negers denkt niemand ooit aan de slavernij.’’ (Pagina 10) In de film wordt dit gezegd bij deze tijd: 21 minuten en 10 seconden. Dit is midden in het verhaal, als de moeder van Rowanda een discussie voert met David. Het perspectief vind ik heel goed gekozen, vooral bij zo’n soort thema, want dan voel je precies wat hij voelt als hij voor de zoveelste keer als marrokkaan wordt aangezien, in de film wordt dit ook goed laten zien. Een belangrijk verschil is de extra personage in de film, een overeenkomst wat belangrijk is is dat het in de Ik-vorm wordt verteld. Het boek heeft meer indruk op me gemaakt, omdat ik helemaal in het boek zat, en ik weet niet of dat de manier van schrijven is, maar hierdoor heb ik het lezen meer gewaardeerd dan het kijken van de film.

Conclusie

Zoals ik al bij de inleiding heb gezegd heb ik dit verslag al eerder gemaakt. Maar vorig jaar heb ik er niet ontzettend veel moeite aan besteed, wat ik jammer vind, want nu ik merk dat ik er wel veel aan heb gedaan merk ik dat het een soort van voldoening geeft. Ook heb ik nu meer waardering gekregen om een boek te lezen als je het echt leuk vind. Want lezen kan ook leuk zijn, maar dan moet je wel de energie erin steken. Ik had verder niet erg verwacht dat een film die gemaakt is om een boek te verfilmen, zulke grote verschillen kan hebben met het boek zelf. En dat het dan alsnog zo veel op elkaar kan lijken (zoals met het extra personage in de film). Het is een opdracht waar je veel tijd in moet steken, maar je steekt er ook weer een hoop van op! En het is niet eens een heel vervelende opdracht, waar je van alles moet opzoeken op internet over onderwerpen die je helemaal niks aangaan. Met andere woorden vind ik het een geslaagde opdracht, en heb er veel van geleerd.