Bezonken rood door Jeroen Brouwers

Beoordeling 8.1
Foto van een scholier
Boekcover Bezonken rood
Shadow
  • Boekverslag door een scholier
  • 5e klas vwo | 2439 woorden
  • 6 juni 2020
  • 55 keer beoordeeld
Cijfer 8.1
55 keer beoordeeld

Eerste uitgave
1981
Pagina's
152
Geschikt voor
bovenbouw havo/vwo
Punten
3 uit 5
Oorspronkelijke taal
Nederlands
Literaire thema's

Boekcover Bezonken rood
Shadow

Samen met zijn moeder bracht Jeroen Brouwers zijn kleuterjaren door in het Japanse interneringskamp Tjideng op Java. In de roman Bezonken rood heeft hij op aangrijpende wijze zijn herinneringen verwerkt aan deze periode uit zijn jeugd.

Bezonken rood werd door de critici unaniem lovend besproken. Inmiddels zijn er vertalingen verschenen in Frankrijk, Duitsland, Enge…

Samen met zijn moeder bracht Jeroen Brouwers zijn kleuterjaren door in het Japanse interneringskamp Tjideng op Java. In de roman Bezonken rood heeft hij op aangrijpende wijze zijn …

Samen met zijn moeder bracht Jeroen Brouwers zijn kleuterjaren door in het Japanse interneringskamp Tjideng op Java. In de roman Bezonken rood heeft hij op aangrijpende wijze zijn herinneringen verwerkt aan deze periode uit zijn jeugd.

Bezonken rood werd door de critici unaniem lovend besproken. Inmiddels zijn er vertalingen verschenen in Frankrijk, Duitsland, Engeland, de Verenigde Staten, Zwitserland, Noorwegen, Zweden, Polen, Portugal, Turkije en Servië.

Bezonken rood werd in 1995 in Parijs bekroond met de prestigieuze Prix Fémina Étranger.

Bezonken rood door Jeroen Brouwers
Shadow
ADVERTENTIE
Fix onze energie!

Studeer energie & techniek. Iedereen staat te springen om jou! We hebben namelijk veel technische toppers nodig die de energie van morgen fixen. Met een opleiding in energie & techniek ben je onmisbaar voor de toekomst. Check Power Up The Planet en ontdek welke opleiding het beste bij je past! 

Check Power Up The Planet!

Boekvergelijking Bezonken rood en De ongenode gast

Jona Oberski,De ongenode gast,’s-Gravenhage,BZZTôH,1995, eerste druk, Niveau 3

Jeroen Brouwers, Bezonken rood, Groningen,Wolters-Noordhoff,tweede druk 1982 Niveau 4

‘’Niets bestaat dat niet iets aanraakt’’

De boeken Bezonken rood van Jeroen Brouwers en De ongenode gast van Jona Oberski zijn de romans die ik gelezen heb en uitgekozen heb voor deze vergelijkende opdracht.

Bezonken rood en De ongenode gast zijn beide boeken waarbij de effecten van de kampen in de 2e wereldoorlog die beide schrijvers in hun kinderjaren hebben ervaren naar boven komen in het huidige leven die ze nu leiden.

Voordat ik over het boek Bezonken rood van Jeroen brouwers begin. Laat ik een moto van het boek zien dat een sterk en groot verband heeft met het boek.

“De wind, die eigenlijk alleen zo nu en dan maar eens komt neergestreken, voortdurend komende van en onderweg naar elders, maar nooit constant op één dezelfde plaats bezig, draagt vlaagsgewijs nu eens verkwikkende, dan weer onverkwikkende geuren aan, en soms een wolk vlinders of libellen, maar ook wel soms een zwerm zwarte vogels, en is hij weer voorbij, dan blijft nog geruime tijd alles in de tuin, wat maar bewegen kan en door hem is aangeraakt, in beweging.’

“De wind”, dat is iemands leven.

Het motto gaat dus over het leven als geheel. Je weet niet wanneer iets komt of wanneer iets weg gaat. In dit boek refereert dit vooral naar zijn moeder.

Het boek Bezonken rood is een psychologische oorlogsroman en tegelijkertijd ook een autobiografie van de schrijver Jeroen Brouwers. In het boek schrijft Jeroen over de gebeurtenissen die hij heeft ervaren in een jappenkamp in het voormalige Nederlands-Indië tijdens de 2e wereld oorlog. Bovendien, schreef Brouwers over de gevolgen van het jappenkamp op zijn relatie met zijn moeder en het leven die hij nu leeft zodat hij dit kon achterlaten en kon vergeten. Hierdoor is het boek ook een therapie voor Jeroen.

‘Zoek mij terwijl ik er ben. Leer mij kennen, omdat ik er ben. Ik ben er immers. En toch is zeker dat ik er niet ben.’

Dit motto geeft aan dat bij de dood van zijn moeder de schrijver zich weer de gebeurtenissen die tot een verwijdering tussen hen geleid hebben herinnert. Hij wil zijn moeder weer zien en kennen, hoewel hun onderlinge band weg is.

Vormgeving van de Thema in Bezonken Rood van Jeroen Brouwers:

Het collectieve thema van beide boeken is de effecten van de kampen in de tweede wereldoorlog op de levens van beide schrijvers.

Jeroen zit vanaf zijn derde tot zijn vijfde levensjaar in het jappenkamp in Tjideng op Java. Het jappenkamp is een vrouwelijk interneringskamp waarbij er alleen jongens tot tien jaar zijn toegestaan.

Hierdoor was Jeroen alleen op zijn moeder aangewezen en was zijn vader uit beeld in deze periode. Hiernaast was zijn oma en zus ook aanwezig in het kamp. In het boek worden heftige gebeurtenissen beschreven die een grote impact hadden op Jeroen. Hij blijft het ideaalbeeld die hij van zijn moeder heeft houden totdat de Japanners zijn moeder mishandelen. Vanaf dat moment wil hij niet zien hoe zijn liefde en de schoonheid die hij koestert, worden verwoest of beschadigd. Wanneer zijn moeder hem na de oorlog naar een pensionaat stuurt vindt Jeroen dat zijn moeder hem heeft verraden. Dit resulteert in een wenteling van liefde naar haat voor zijn moeder.

Zijn verdere leven blijft Brouwers op zoek naar dit verloren ideaalbeeld omdat hij telkens een moederfiguur zoekt die hem liefde en bescherming kan bieden. Hierdoor is Jeroen niet in staat om een liefdesrelatie met een vrouw aan te gaan omdat hij altijd het verloren ideaalbeeld van zijn moeder in een vrouw zoekt, maar ook dan is hij bang dat het ideaalbeeld opnieuw verloren zal gaan, of dat het beschadigd zal raken. Dit komt ook voor in het boek wanneer hij een korte driedaagse maar sterke relatie aangaat met een Liza waarin hij een moederbeeld ziet. Hij haalt altijd Liza in een verband met zijn moeder naar boven. Waardoor hij een moederbeeld, dat dicht bij het beeld van zijn ideale moeder komt en het beeld dat hij lief heeft, voor zicht krijgt. Echter, hij haalt het beeld van de moeder die hij haat en die hem heeft verraden ook naar boven. Dit werkt tot een tegenstrijdig gevoel bij Jeroen.

Dit wil je ook lezen:

De mogelijkheid om de liefde en schoonheid die voor hem dierbaar is te kunnen verliezen neemt veel angst mee voor Jeroen. Hierdoor heeft Jeroen ook veel angstaanvallen die meerdere keren terugkomen in het boek waardoor hij pillen tegen de angst moet nemen.

 Jeroen voelt zich medeplichtig aan alle gruwelijkheden in het interneringskamp, doordat hij er toen bij heeft staan kijken. Hij heeft spijt, omdat hij niet heeft ingegrepen door zijn gevoelloosheid en heeft hierdoor ook schaamte. Hij geeft zelfs aan dat hij in de kamp niet ongelukkig is geweest en dat hij geen hongergevoelens heeft gehad. Dit geheel van schaamte en schuldgevoel noemt hij ook het kampsyndroom (‘’Mijn 'kampsyndroom' bestaat uit de wroeging die ik heden heb om de alles begerig in zich opnemende kleuter die ik ben geweest’’)

Ook laat Het ideaalbeeld van de schrijver die hij tegenover de ‘gewone’ vrouw zet duidelijk de gevoelloosheid van de schrijver zien.

“Nu wil ik een andere vrouw.”

Dit citaat gaat over zijn eigen vrouw. Hij zegt dit wanneer hij niet aanwezig wil zijn bij de geboorte van zijn kind. Aangezien het bloed dat zijn vrouw verloor, hem doet terugdenken aan het bloed dat zijn moeder verloor tijdens haar mishandeling in het kamp. In zijn ogen is het niet meer zijn vrouw, maar is het een andere vrouw geworden. Net als wanneer zijn ideaalbeeld van zijn moeder verdwijnt nadat zijn moeder mishandeld was geworden en zijn moeder hierdoor een ander moeder was geworden voor hem.

Het boekverslag gaat verder na deze boodschap.

Verder lezen

Jeroen brouwers verwerkt de oorlog door er boeken over te schrijven. Brouwers laat ook weten dat hij schrijver is om te overleven en ook dit is een gevolg van de oorlog.

De gevolgen van het jappenkamp voor Jeroen kunnen in grote lijnen als volgt worden samengevat: door het jappenkamp heeft Jeroen een schuldgevoel van de gruwelijke daden die daar zijn gebeurd daarnaast is hij schrijver om zoals hij zelf zegt te kunnen overleven hiermee bedoelt hij zijn ervaringen te verwerken.

 Daarnaast, het grootste gevolg is dat zijn band met zijn moeder gebroken is en daardoor heeft hij ook een strijdige ruzie van haat en liefde in zich tegenover de vrouw dat ook veel angst zijn leven heeft ingeblazen.

Vormgeving van de Thema in De ongenode gast van Jona Oberski:

Het tweede boek dat ik heb gelezen is De ongenode gast van Jona Oberski.

Het boek gaat over een schrijver genaamd Aram Tifo. Aram Tifo is een man van middelbare leeftijd. Op een dag komt hij thuis van zijn werk en dan ziet hij een mooie, jonge vrouw voor zijn deur staan. Ze stelt zich voor als Carlotca. Ze is beginnend journaliste en volgens haar hebben ze een afspraak. Carlotca overvalt Aram nogal, dit komt vooral doordat ze telkens een foto neemt van Aram. Ze is verliefd op hem en bewondert hem heel erg. Aram heeft eigenlijk juist haast die avond, omdat hij een lezing houdt. Vanaf het moment dat Carlotca het huis van Aram binnenkomt totdat zij en Aram naar de lezing vertrekken, wordt Aram geïnterviewd door Carlotca hebben ze over verschillende onderwerpen. Aram voelt zich op een of andere manier tot haar aangetrokken. Hij vindt haar heel erg mooi en kan zijn ogen maar niet van haar afhouden. Nadat Aram de laatste vraag op zijn lezing beantwoordt wordt hij neergeschoten en eindigt het verhaal.

Het gehele boek ontstaat doordat Carlotca een ontmoeting met Aram wilt en hem wilt leren kennen om de persoon die hij is en vooral door zijn reputatie als schrijver. Door deze reputatie, zijn persoonlijkheid en zijn geschreven werken houdt hij ook een lezing en ontvangt hij vragen vanuit het publiek. De persoon die hij nu is, is tot stand gekomen door de ervaringen die hij heeft gehad in zijn leven. Een belangrijke ervaring was dat hij als jood in de concentratiekampen in tweede wereldoorlog heeft vastgezeten. Door deze ervaringen uit die periode op te schrijven en als een boek genaamd kinderjaren uit te geven heeft hij bekendheid gekregen en een lezing kunnen geven. Wat Aram ervaart in de concentratiekampen wordt niet in het boek verteld, maar het komt het wel gemengd met fantasie naar boven in zijn boek kinderjaren. Door zijn ervaringen uit het concentratiekamp in het boek in te brengen verwerkt hij het effect van de oorlog op hem. Het effect dat de oorlog op zijn leven heeft wordt niet in detail uitgelegd. Maar juist omdat hij die oorlog heeft meegemaakt, heeft hij een persoonlijkheid ontwikkeld en ook het boek Kinderjaren kunnen schrijven. Dit heeft geresulteerd dat het verhaal De Ongenode Gast heeft kunnen plaatsvinden.

De vergelijking:

Zoals meerdere malen vermeld is, is er bij deze opdracht gekeken naar de effecten van de 2e wereld oorlog op de schrijvers.

Overeenkomsten: Beide boeken zijn ontstaan door de ervaringen van de schrijvers in de Kampen tijdens de tweede wereldoorlog. Beide schrijvers hadden hun tijd in de kampen een levensbepalende invloed doorgestaan. Uit beide boeken blijkt ook dat de schrijvers de oorlog verwerken door erover te schrijven.

Verschillen: De boeken hebben meer verschillen dan overeenkomsten en dit komt grotendeels doordat Bezonken rood een autobiografie is en als therapie diende.

Bezonken rood wisselt tussen het verleden waar de oorzaak van de effecten te zien zijn (tijd in de kamp)en het heden waar de effecten te zien zijn (wat de hoofdpersoon nu ervaart). Terwijl de ongenode gast een verhaal is in en over het heden dat tot stand is gekomen door wat er in het verleden is gebeurd. Hierdoor zoomt Bezonken rood in op de ervaringen in de kamp en zoomt De ongenode gast in op wat de hoofdpersonen nu aan het ervaren zijn. Dit is een groot verschil tussen de boeken

De effecten van de oorlog bij bezonken rood zijn gedetailleerder verteld en met oorzaak aangegeven door naar het verleden te reflecteren. Maar bij de ongenode gast is dat niet zo. Het verhaal trekt zelf geen directe verband met de concentratiekampen maar moet je het effect van de oorlog zelf verbinden met het verhaal. In het boek zelf wordt er ook niet naar bepaalde gewoontes of gedachtes verwezen die effecten zouden zijn van de ervaringen in het concentratiekamp(wel praat Aram tegen zichzelf dat mogelijk zou kunnen zijn ontstaan door zijn tijd in het concentratiekamp) terwijl bij Bezonken Rood de verbanden van de oorzaak en de effecten door de schrijver zelf voor je worden gemaakt.

De ongenode gast heeft een open einde waarbij plotseling de hoofdpersoon wordt neergeschoten. Terwijl bij Bezonken Rood zijn verhaal uit de kampen wel eindigt maar het heden wordt afgesloten alsof er niks verwerkt en er geen stap vooruit is gemaakt. In het verwerken van Jeroen zijn verleden. Zo is het volgende citaat het laatste stukje tekst van het boek

’’Later begon het te waaien, en ontstonden er waterdruppels tegen de buitenkant van het raam, die langzaam over het glas begonnen te schuiven, zodat er tussen mij en mijn andere ik een webachtige tralie motief ontstond en ik mijn gezicht in de mist in vloeibaarheid zag ontbinden’’

Jeroen heeft naast de inwendige strijd van zijn moederbeeld ook een inwendige strijd met zichzelf en heeft hij niet een vaste persoonlijkheid. Uit dit citaat blijkt dat hij de verschillende persoonlijkheden blijft houden en ze niet tot een samensmelten.

Jeroen heeft naast de inwendige strijd van zijn moederbeeld ook een inwendige strijd met zichzelf en heeft hij niet een vaste persoonlijkheid. Uit dit citaat blijkt dat hij de verschillende persoonlijkheden blijft houden en ze niet tot een samensmelten.

Bezonken Rood is dan ook een autobiografie die als therapie diende waardoor er dus ook zo veel detail naar voren komt en het in de ik-perspectief wordt verteld en dit is niet het geval bij de ongenode gast dat in de alwetende vertellers perspectief wordt verteld.

De verhalen spelen zich niet in precies dezelfde tijden af en de verhalen spelen zich ook op verschillende plekken af.

Ook zijn de kampen waarbij de schrijvers in opgesloten waren anders. Jeroen Brouwers zat vast in een jappenkamp en Jona Oberski(Aram) zat vast in een concentratiekamp voor joden

Zoals al eerder gezegd is verwerken beide schrijvers de oorlog alleen gebeurt de verwerking bij Jeroen Brouwers in het boek dat ik gelezen heb genaamd Bezonken Rood en gebeurt de verwerking bij Jona Oberski in een ander boek van genaamd Kinderjaren die wel vermeldt wordt in De ongenode gast.

De effecten op mij door de keuzes van de schrijvers:

De boeken zijn geschreven door verschillende schrijvers en elke schrijver heeft zijn eigen unieke schrijfvaardigheid als schrijver.

De stijl van Jeroen is ingewikkeld maar interessant door zijn diepgaande, gedetailleerde verwoordingen. Door deze verwoordingen kon hij het beeld geven dat hij wou geven en je een nauwkeuriger beeld kon krijgen. Door dat hij het zo diep verwoord maar hierdoor vele verwoordingen ingewikkeld zijn. krijg je in plaats van duidelijkheid, onduidelijkheid.

Bij Jona Oberski was het heel simpel en duidelijk te volgen op sommige moment gebeurden er veel dingen snel achter elkaar waardoor je binnen enkele zinnen al een bepaalde hoeveelheid aan handelingen mee had gemaakt dit bracht dan ook een fijn gevoel omdat er den degelijke spanning in het boek zat omdat er steeds wat nieuws gebeurden

Perspectief. Jeroen schrijft in de ik perspectief en dat is dan ook niet anders verwacht in een autobiografie die iemand over zichzelf schrijft daarnaast was het ook een therapie voor hem en kwamen zijn gevoelens vaak genoeg naar boven. Dat door in ik-perspectief geschreven goed aankwam want niemand is beter in het beschrijven van wat je voelt dan je zelf. En hierom vind ik het gebruik van de ik perspectief een logisch keuze.

Jona had gekozen voor een alwetende verteller het had mij niet veel uitgemaakt of het in de ik perspectief geschreven was. Want de twee personen die het grootste aandeel in het verhaal hadden was de hoofdpersoon Aram en Carlotca.

Ik vond Bezonken rood een interessant,ingewikkelde,leuke en spannende boek. Dit kwam doordat een waargebeurd verhaal was en Jeroen Brouwers interessante en moeilijke verwordingen deed waarover je moest nadenken. daarnaast vond ik interessant om de verbanden tussen de oorzaken en gevolgen er van te zien.

De ongenode gast vond ik een saai boek over het algemeen. de enigste spannings bouw die er was, was door dat alles uitkeek naar de lezing en naar het meer willen weten over Aram. de boek las simpel de overzichtelijk totdat op het eind Aram neer werd geschoten en ik de boek niet meer volgde.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.

Andere verslagen van "Bezonken rood door Jeroen Brouwers"